🌹ضمن تبریک میلاد باسعادت امام حسن مجتبی علیه‌السلام🌹 خداوند کریم انسان را با نعمت تعلیم اسماء بر فرشتگان هم برتری داد (بقره/۳۰) و وقتی او را آفرید به او توان بیان کردن ارزانی داشت (الرحمن/۳-۴) و با قلم و نگارش بود که همه چیز را به او آموخت (علق/۴-۵) و در نتیجه انسان با کمک ابزار زبان و کتابت توانست به انباشت علم و فرهنگ اقدام کند و برتری خود را بر همه موجودات زمینی به رخ کشاند. با این حال، همین خداوند برترین معجزه خود را از جنس همین کلام قرار داد تا به وی نشان دهد که اگر تو با قدرت کلام بر همگان تفوق یافتی، اما همه اینها را از من داری و بهترین شاهد هم اینکه همچنان از آوردن کلامی همچون کلام من عاجزی. متاسفانه قرآن کریم که بی‌شک برترین کتابی است که بشریت به خود دیده و خواهد دید، همچنان در میان ما مهجور است؛ چقدر از وقت خود را برای خواندن کتابهای علمی و غیر علمی و اخبار فضای مجازی و .. صرف می‌کنیم اما آن قدر که شاید و باید برای مطالعه و فهم این برترین کلام ممکن، وقت نمی‌گذاریم! و از آن مهمتر حتی بسیاری از اوقاتی که سراغ مطالعه آن می‌رویم یادمان می‌رود که این کتاب از ابتدا همراه با یک معلمی نازل شد که هیچ دوگانگی بین آنها فرض ندارد (طلاق/۱۰-۱۱)؛ و معلم آن امروز هم حی و حاضر است و ما غیبت خود از محضر او را به حساب غیبت او می‌گذاریم و از او غافلیم. با توجه به اینکه ان شاء الله در سال جاری عازم #حج_تمتع هستم ضمن طلب حلالیت از تمام کسانی که این مطلب را می خوانند و احتمالا حقی برعهده من دارند، برای کسب آمادگی‌های لازم برای این فریضه مهم، بسیاری از کارهای دیگرم را متوقف کرده ام، از جمله آماده‌سازی مطالب برای این کانال. اما ان شاء الله متوقف شدن نگارش مطلب در این کانال برای یک مدت محدود، به معنای آن نباشد که از مراجعه و مطالعه روزانه قرآن و توسل به آن معلم حقیقی برای درک حقایق قرآن کاسته شود. یکی از مسائل مهم برای کسانی که قرآن را جدی می‌گیرند، رمز تحدی قرآن کریم از منظر خود قرآن کریم است؛ یعنی بفهمیم از نظر خود قرآن کریم، قرآن چگونه حقیقتی است که هیچکس نمی‌تواند مثل آن را بیاورد؟ از چند ماه پیش تلاش شد در قالب مناظره‌ای، این دیدگاه به بحث گذاشته شود. افراد علاقمند به مطالعه آن بحث می‌توانند منتخبی از آن را آدرس زیر مشاهده کنند: 🆔 https://eitaa.com/souzanchi/1500 همچنین کل آن مناظره به تدریج در همان کانال بارگذاری شده است؛ و البته به صورت کامل و یکجا می‌توانند آن را در فضای وب در آدرس زیر مشاهده و مطالعه کنند: 🌐 https://www.souzanchi.ir/a-critical-discussion-about-the-miracle-of-the-holy-quran/ 🌱در این ایام ماه مبارک رمضان و بهار قرآن و به ویژه در لیالی قدر از همگان التماس دعا دارم. حسین سوزنچی @yekaye

🏴 اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا اَباعَبْدِاللَّهِ وَ عَلَى الاَْرْواحِ الَّتى حَلَّتْ بِفِناَّئِکَ عَلَیْکَ مِنّى سَلامُ اللَّهِ (اَبَداً) ما بَقیتُ وَ بَقِىَ اللَّیْلُ وَ النَّهارُ وَ لاجَعَلَهُ اللَّهُ آخِرَ الْعَهْدِ مِنّى لِزِیارَتِکُمْ اَلسَّلامُ عَلَى الْحُسَیْنِ وَ عَلى عَلِىِّ بْنِ الْحُسَیْنِ وَ عَلى اَوْلادِ الْحُسَیْنِ وَ عَلى اَصْحابِ الْحُسَیْنِ علیهم‌السلام 🏴 🏴 فرارسیدن عاشورای حسینی و شهادت سید و سالار شهیدان، سیدالشهداء، حضرت اباعبدالله‌الحسین علیه‌السلام و اصحاب و یاران باوفای آن حضرت تسلیت باد 🏴 ▪️حضرت آیت‌الله بهجت قدس‌سره: ☘️ فردای قیامت که هیچ چیز از انسان نمی‌خرند، اشک بر سیدالشهدا علیه‌السلام را مثل دانۀ درّی برایش نقد می‌کنند. 📚 رحمت واسعه، ص٢٧١ ( مجموعه فرمایشات حضرت آیت‌اللّٰه بهجت پیرامون حضرت سیدالشهداء علیه السلام و اصحاب و یاران آن حضرت) ☑️ کانال رسمی مرکز تنظیم و نشر آثار حضرت #آیت_الله_بهجت قدس‌سره ✅ @bahjat_ir

آخرین سوره‌ای که «کانال یک آیه در روز» بحث شد #سوره_عبس بود که سوره‌ای مکی بود با آیاتی کوتاه؛ که بحث آن کمتر از یک سال (از عید قربان (۱۰ ذی‌الحجه) ۱۴۴۴ تا نیمه رمضان ۱۴۴۵) به طول انجامید (اینجا). چون بحث سفر حج پیش آمد و برای کسب آمادگی‌های لازم برای این فریضه مهم، بسیاری از کارهایم را متوقف کردم؛ که یکی از آنها همین وقتی بود که برای آماده کردن مطالب در اینجا صرف می‌شد. الحمدلله سفر حج با خوبی و خوشی به پایان رسید هرچند که معلوم نیست که بهره‌های لازم را از این سفر برده باشم؛ اما به عنایت و لطف خداوند خوش‌بینم. هم بحث سوره حجرات (به عنوان یک سوره مدنی؛ که قبل از سوره عبس مطرح شد) و هم بحث سوره عبس (به عنوان یک سوره مکی) ناظر به یک بحث ارتباطی در جامعه دینی بود و اکنون سراغ #سوره_ممتحنه می‌روم که باز یک سوره مدنی است که محور آن بنیادی‌ترین بحث ارتباطی در جامعه دینی است. از پروردگار متعال خواهانم که مرا جزء مؤمنان واقعی قرار دهد و از هرگونه اقدام به ظلم و تعدی مصون بدارد و با یاوری خاصی از جانب خود، ورود و خروج مرا در این مسیر، ورود و خروج صدق قرار دهد؛ و حق را بر قلمم چنان جاری سازد که جایی برای سخن باطل یا ورود آن نماند؛ که خودش ما را به چنین دعا کردنی دستور داده، و وعده فرموده که اگر کسی مؤمن باشد [و این گونه سراغ خدا برود]، از این قرآن یکسره شفا و رحمت بر او نازل شود؛ و اگر در زمره ظالمین باشد، از این قرآن جز خسارت بهره‌ای نبرد: قُلْ رَبِّ أَدْخِلْنی‏ مُدْخَلَ صِدْقٍ وَ أَخْرِجْنی‏ مُخْرَجَ صِدْقٍ وَ اجْعَلْ لی‏ مِنْ لَدُنْكَ سُلْطاناً نَصیراً؛ وَ قُلْ جاءَ الْحَقُّ وَ زَهَقَ الْباطِلُ إِنَّ الْباطِلَ كانَ زَهُوقاً؛ وَ نُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْآنِ ما هُوَ شِفاءٌ وَ رَحْمَةٌ لِلْمُؤْمِنینَ وَ لا یزیدُ الظَّالِمینَ إِلاَّ خَساراً (اسراء/80-82) با توجه به تخصصی بودن برخی از بحثها به کسانی که فرصت کافی برای مطالعه کل محتویات ارائه شده در اینجا را ندارند یادآوری می‌کنم که علاوه بر کانال اصلی بحث در ایتا (https://eitaa.com/yekaye) کانال دیگری با عنوان «یک آیه در روز- گزیده» در همین پیام‌رسان ایتا راه اندازی کرده‌ام (https://eitaa.com/yekAaye) که صرفا احادیث و گزیده‌ای از مطالب این کانال که جنبه کاربردی بیشتری دارد و قیل و قال کمتری در آن است در آنجا بارگذاری می‌شود؛ و ان شاء الله این مطالب گزیده در پیام‌رسان بله (https://ble.ir/yekaye) و تلگرام (https://t.me/yekAaye) نیز بارگذاری خواهد شد. @yekaye

۱۱۳۰) سوره ممتحنة (۶۰) ۱۴۰۳/۴/۲۸ ۱۲ محرم ۱۴۴۶ 💢معرفی سوره ممتحنه 🔹 نام سوره ▪️این سوره در مصحف و در اغلب کتب تفسیری و حدیثی سوره «مُمتَحنَة» می‌نامند. اما اینکه این کلمه را به صورت «مُمتَحِنَة» یا «مُمتَحَنَة» تلفظ کنیم: ▫️از نظر قرطبی قول مشهور این است که آن را به کسرِ حاء «مُمتَحِنَة» خوانده‌ شود که اسم فاعل و به معنای «امتحان‌گیرنده» است؛ که به خاطر فعل «فَامْتَحِنُوهُنّ‏» که در آیه ۱۰ این سوره آمده (که به پیامبر(ص) دستور داده شده تا زن‌های مهاجر را امتحان کند تا علت و انگیزه ترک شوهر و مهاجرتشان از مکه به مدینه معلوم شود و بر اساس آن درباره آنان تصمیم بگیرد) به نحو مجازی، انجام این فعل به این سوره نسبت داده شده است (چنانکه سوره توبه را چون عیوب منافقان را برملا می‌سازد مُبعَثِرِة یا فاضِحَة نیز خوانده‌اند)؛ هرچند که اشاره می‌کند که برخی هم این را به فتح حاء «مُمتَحَنَة» خوانده‌اند که در این صورت مقصود اشاره به آن خانمی است که آیه مذکور درباره او نازل شد (أم كلثوم بنت عقبة بن أبي‌معيط، همسر عبدالرحمن بن عوف) و پیامبر ص مامور به امتحان کردن وی شد. 📚الجامع لأحكام القرآن، ج‏18، ص49 ▫️ابن‌عاشور نیز از طرفی از سهیلی نقل می‌کند که وی تلفظ به صورت مکسور (اسم فاعل)‌ را نه فقط قول مشهور، بلکه نظر قطعی درباره تلفظ نام این سوره می‌داند، و از طرف دیگر از ابن حجر هم نقل می‌کند که وی تلفظ به صورت مفتوح (اسم مفعول) را تلفظ مشهور نام این سوره می‌داند! 📚التحرير و التنوير، ج‏28، ص115 موید دیگری بر اینکه تلفظ آن به صورت مفتوح رایج بوده این است که در برخی از تفاسیر قدیمی (مانند تفسیر تستری که در قرن سوم نوشته شده) این سوره به عنوان «السورة التي يذكر فيها الممتحنة» یاد شده است که با اسم مفعول تناسب دارد 📚تفسير التستري، ص167 و سخاوی (558-64۲ ق)، هم که متقدم بر قرطبی (م۶۷۱) است هنگام ذکر نام این سوره صراحتا بر فتحه حاء تاکید می‌کند 📚جمال القراء، ج‏1، ص 200 ▪️نام‌های دیگری که برای این سوره ذکر شده، سوره «امتحان» (به مناسبت همین آیه ۱۰) است و ▪️سوره «مَوَدَّة» که خود این کلمه، سه بار در این سوره به کار رفته است (در آیات ۱ و ۷: تُلْقُونَ إِلَيْهِمْ بِالْمَوَدَّةِ ؛‏ تُسِرُّونَ إِلَيْهِمْ بِالْمَوَدَّة؛ يَجْعَلَ بَيْنَكُمْ وَ بَيْنَ الَّذينَ عادَيْتُمْ مِنْهُمْ مَوَدَّةً)؛ و یکبار دیگر هم به صورت فعل: (آيه۲:َ وَدُّوا لَوْ تَكْفُرُون‏). 📚مجمع البيان، ج‏9، ص402 @yekaye

🔹مکی یا مدنی عموما بر این باورند که این سوره در مدینه نازل شده است و حتی از ابن‌عطیه نقل شده که در سال ششم هجری نازل شده است، به ویژه به خاطر آیات اول و آخرش که شأن نزول کاملا واضحی نزد عموم مفسران داشته است که قبل از فتح مکه بوده است؛ هرچند ابن عاشور یک قول ناظر به اینکه آیات ابتدایی این سوره بعد از فتح مکه نازل شده (بدون اینکه نامی از گوینده این قول بیاورد) مطرح می‌کند [و البته آن را نمی‌پذیرد] 📚التحرير و التنوير، ج‏28، ص116 اما حتی بر مبنای این قول، چون عموما مبنای مکی و مدنی بودن را قبل و بعد از هجرت می‌دانند (نه لزوما نزول در مکه یا مدینه) باز این سوره جزء سور مدنی است و لذا بسیاری از مفسران درباره مدنی بودن این سوره ادعای اجماع کرده‌اند مثلا: 📚مجمع البيان، ج‏9، ص402 ؛ 📚الجامع لأحكام القرآن (قرطبی)، ج‏18، ص49 ؛ 📚التحرير و التنوير، ج‏28، ص115 ▪️درباره این سوره ظاهر این است که جمیع آیاتش در یک مدت کوتاه و پشت سر هم نازل شده است و سوره هم بر اساس همین ترتیب نزول آیاتش مرتب شده؛ هرچند ابن عاشور اشاره به قولی می‌کند که بر این باور است که آیات ابتدایی سوره، بعد از آیات امتحان (آيه ۱۰ به بعد) نازل شده است؛ و در میان قائلان این قول است که برخی معتقدند که این آیات بعد از فتح مکه نازل شده است 📚التحرير و التنوير، ج‏28، ص116 ▪️سیوطی این سوره را به عنوان نمونه بارزی از سوره‌هایی می‌داند که در مدینه نازل شده اما حکمش حکم مکی است زیرا مخاطب اصلی خود را اهل مکه قرار داده است 📚الإتقان في علوم القرآن، ج‏1، ص83 @yekaye

🔹جایگاه سوره ‌ممتحنه در بین سوره‌ها ▪️این سوره در ترتیب مصحف، ۶۰مین سوره، است که بعد از سوره حشر و قبل از سوره صف در جزء ۲۸ قرآن کریم واقع شده است (جمال القراء، ج۱، ص200 )؛ ▪️ولی به لحاظ ترتیب نزول، ▫️هم در روایت ابن عباس و هم در روایتی از امیرالمومنین ع، بعد از سوره احزاب و قبل از سوره نساء معرفی شده است (مجمع البيان، ج‏10، ص612 ؛ الإتقان في علوم القرآن، ج۱، ص42 ) که در این صورت ۹۰مین سوره نازل شده بر پیامبر ص می‌باشد. ▫️اما در روایت جابر بن یزید، بعد از سوره احزاب، ابتدا سوره مائده و سپس سوره ممتحنه آمده است؛ و بعد از سوره ممتحنه، سوره «اذا جاء‌ نصر الله» آمده و در این ترتیب اخیر اصلا خبری از سوره نساء نیست! (الإتقان في علوم القرآن، ج1، ص96 ). البته ممکن است در نسخه یا نقلِ الإتقان اشتباهی رخ داده باشد زیرا ابن عاشور مبتنی بر همین خبر جابر بن یزید، نزول آن را بعد از سوره عقود (نام دیگر سوره مائده) و قبل از سوره نساء معرفی کرده و آن را ۷۲مین سوره در ترتیب نزول دانسته است (التحرير و التنوير، ج‏28، ص117 ). (در نقل ابن عباس، فقط سوره‌های مکی ۸۶ سوره‌اند و سوره ممتحنه ۵مین سوره‌ای است که در مدینه نازل شده یعنی بر اساس روایت ابن عباس این ۹۱مین سوره نازل شده می‌باشد؛ اما در نقل جابر سوره‌های مکی ۸۷ تاست و سوره ممتحنه ۹۲مین سوره نازل‌شده می‌شود). @yekaye

🔹تعداد آیات سوره ممتحنه در مورد تعداد آیات آن، هیچ اختلافی وجود ندارد و همه بالاجماع قائلند که ۱۳ آیه است 📚مجمع البيان، ج‏9، ص402 ؛ 📚جمال القراء، ج‏2، ص549 ؛ 📚التحرير و التنوير، ج‏28، ص115 🔹تعداد كلمات و حروف ▪️قدمای مفسران همچون ثعلبی (قرن۵) و ابوالفتوح رازی قرن (۶) تعداد كلمات این سوره را ۳۴۸ كلمه، و تعداد حرفهایش ۱۵۱۰ حرف دانسته‌اند 📚الكشف و البيان عن تفسير القرآن، ج‏9، ص290 📚روض الجنان، ، ج‏19، ص147 به نظر می‌رسد مبنای شمارش کلمات نزد قدما، نه کلمه در اصطلاح نحو (که به هریک از اسم و فعل و حرف، کلمه اطلاق می‌شود)، بلکه حروف و کلماتی است که به صورت متصل نوشته می‌شود (لذا نه فقط «آمنوا» یک کلمه است بلکه عباراتی مانند «یأیها»، «بسم»، «عَدُوّی» یا «إنّک» یک کلمه حساب می‌شود) چنانکه در شمارش با نرم‌افزار Word (که حروف متصل به هم را یک کلمه حساب می‌کند)، تعداد کلمات آن (مطابق با رسم مصحف عثمانی) ۳۴۸ خواهد بود؛ بر این مبنا که کلمه «و» را (که حرف عطف است) نیز کلمه مستقل به حساب نیاوریم و به کلمه بعدی متصل کنیم (یعنی «وَعَدُوّکُم» در آیه اول هم یک کلمه حساب شود) . در خصوص حروف هم بر اساس شمارش نرم‌افزار Wordبر اساس نحوه نگارش (رسم المصحف) مصحف عثمانی به عدد 1565 می‌رسیم که احتمال دارد این تفاوت با عدد مذکور توسط قدما ناشی از حساب نکردن حروف ناخوانا (مانند «ا» در «آمنوا») توسط قدما باشد. @yekaye

☀️ فضیلت و اهمیت سوره ممتحنه