🔹أَعْنابٍ
«عِنَب» کلمه ای است که
▪️هم به میوه انگور گفته میشود (وَ عِنَباً وَ قَضْباً؛ عبس/28) و
▪️هم به درخت آن [درخت تاک] (َ جَنَّةٌ مِنْ نَخيلٍ وَ عِنَبٍ؛ اسراء/91)؛ (مفردات ألفاظ القرآن، ص589)
▪️[این کلمه اسم جنس است و] واحد آن «عِنَبة» است که این وزن، وزن بسیار نادری در زبان عربی است و برخی گفتهاند فقط همین کلمه بر این وزن آمده است.
📚(معجم المقاييس اللغة، ج4، ص150)
و زیاد میشود که به صورت «أعناب» جمع بسته شود.
این ماده جمعا 11 بار در قرآن کریم به کار رفته است.
@yekaye
🔹فَجَّرْنا
▪️ماده «فجر» در اصل به معنای
▫️گشودگی در چیزی
📚(معجم المقاييس اللغة، ج۴، ص۴۷۵) و یا
▫️شکافتن و حصول شکاف گسترده در چیزی میباشد
📚(مفردات ألفاظ القرآن، ص۶۲۵).
▫️برخی توضیح دادهاند که «فجر» شکافی است که همراه با آشکار شدن چیزی باشد
📚(التحقيق في كلمات القرآن الكريم، ج9، ص32)
▪️به صبح «فجر» میگویند (يَتَبَيَّنَ لَكُمُ الْخَيْطُ الْأَبْيَضُ مِنَ الْخَيْطِ الْأَسْوَدِ مِنَ الْفَجْرِ؛ بقره/187)، چون شب را میشکافد 📚(مفردات، ص۶۲۶) و از این شکاف نور آشکار میشود 📚(التحقيق، ج9، ص32)
▪️«فجور» [یکی از مصدرهای فعل فَجَرَ] دریدن پرده دیانت و تقوی است؛ و «فاجر» به معنای کسی است که پردهدری میکند که جمع آن «فُجَّار» (إِنَّ الْفُجَّارَ لَفِي جَحِيمٍ/ انفطار/14) و «فَجَرَة» (أُولئِكَ هُمُ الْكَفَرَةُ الْفَجَرَةُ؛ عبس/۴۲) است
▫️به خاطر کثرت استعمال این ماده در شکافتن و باز کردن باب گناهان (بَلْ يُرِيدُ الْإِنْسانُ لِيَفْجُرَ أَمامَهُ، قيامة/5)، کلمه «فجور»، به نحو خاص در مورد گناه استفاده میشود، به نحوی که هرکسی که از حق فاصله بگیرد، «فاجر» خوانده میشود؛ و بیشترین کاربرد آن در مورد «دروغگو» 📚(مفردات ألفاظ القرآن، ص۶۲۶؛ معجم المقاييس اللغة، ج۴، ص۴۷۵) و نیز کسی است که اهل زنا و لواط میباشد 📚(الفروق في اللغة، ص225).
▪️و به جوشش چشمه هم از این جهت که زمین را میشکافد و بیرون میزند، «فَجَرَ» گویند؛ «فَجَرَ یَفجُرُ» (شکافت) به خودی خود فعل متعدی است (تَفْجُرَ لَنا مِنَ الْأَرْضِ يَنْبُوعاً؛ إسراء/90) که پذیرش این فعل، به صورت «انفجر» فَانْفَجَرَتْ مِنْهُ اثْنَتا عَشْرَةَ عَيْناً؛ بقرة/60) میباشد (شکُفت، شکاف خورد) و میگویند «فَجَرْتُهُ فَانْفَجَرَ»؛
▫️اما گاهی به باب تفعیل میرود (فَجَّرْنا خِلالَهُما نَهَراً؛ كهف/33؛ عَيْناً يَشْرَبُ بِها عِبادُ اللَّهِ يُفَجِّرُونَها تَفْجيراً؛ انسان/6) که برای پذیرش آن، از باب تفعّل (إِنَّ مِنَ الْحِجارَةِ لَما يَتَفَجَّرُ مِنْهُ الْأَنْهارُ؛ بقره/74) استفاده میشود (فَجَّرْتُهُ فَتَفَجَّرَ) 📚(مفردات، ص۶۲۶) و وقتی به باب تفعیل میرود، شدت کلمه (= استفاده از تشدید) برای نشان دادن کثرت است 📚(لسان العرب، ج5، ص45) و از این رو، در این آیه به صورت «چه بسیار چشمهها را که جوشاندیم» ترجمه شد.
ماده «فجر» و مشتقات آن جمعا 24 بار در قرآن کریم به کار رفته است.
@yekaye
☀️3) از امام صادق ع روایت شده است:
حضرت نوح از غم و اندوه به خداوند شکوه کرد؛ خداوند به او وحی کرد که انگور بخور که غم را می بَرد.
📚المحاسن، ج2، ص548
عَنْ عُثْمَانَ بْنِ عِيسَى عَنْ فُرَاتِ بْنِ أَحْنَفَ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع:
إِنَّ نُوحاً ع شَكَا إِلَى اللَّهِ الْغَمَّ فَأَوْحَى اللَّهُ إِلَيْهِ أَنْ كُلِ الْعِنَبَ فَإِنَّهُ يَذْهَبُ بِالْغَمِّ.
@yekaye
☀️4) از امام صادق ع روایت شده است که
هنگامی که ابوبکر هلاک شد و عمر را به جای خود منصوب کرد، عمر به مسجد رفت و در آنجا نشسته بود که
مردی بر او وارد شد و گفت: ای امیرمومنان! من مردی از یهود و از دانشمندانِ آنان هستم؛ و میخواهم سوالاتی از تو بپرسم که اگر پاسخ دادی، مسلمان میشوم.
گفت: آنها چیست؟
گفت سه تا و سه تا و یکی است؛ اگر میخواهی از خودت بپرسم واگر در میان قومت کسی داناتر از تو هست مرا به سوی او راهنمایی کن!
گفت: برو از آن جوان بپرس! و به حضرت علی ع اشاره کرد.
او نزد حضرت علی ع آمد و سوالش را تکرار کرد.
حضرت فرمود: چرا گفتی سه تا و سه تا و یکی؛ و نگفتی هفت تا؟
گفت: به خاطر اینکه اگر سه تای اول را نگفتی دیگر سوالات بعدی را نخواهم پرسید.
فرمود: اگر پاسخت را بدهم مسلمان میشوی؟
گفت: بله.
فرمود: بپرس!
گفت: از تو میپرسم درباره اولین سنگی که بر روی زمین [توسط شخصی معین] گذاشته شد؛ و اولین چشمهای که در زمین جاری شد؛ و اولین درختی که رویید!
فرمود: ای یهودی! شما میگویید اولین سنگی که روی زمین گذاشته شد آن است که در بیتالمقدس است و دروغ میگویید؛ بلکه [اولین سنگ] آن سنگی است که آدم از بهشت فروآورد.
گفت: به خدا سوگند که راست گفتی؛ که همانا این مطلب به خط هارون و به املای موسی [نزد ما] موجود است.
فرمود: شما میگویید اولین چشمهای که در زمین جاری شد؛ چشمهای است که در بیتالمقدس است؛ و دروغ میگویید؛ بلکه آن چشمه زندگانیای است که یوشع بن نون [= که همراه حضرت موسی ع برای یافتن خضر رفته بود؛ کهف/61-64] ماهیاش را در آن شست [= که ماهی با تماس با آب زنده شد و به راه افتاد] و خضر از آن نوشید و هیچکس از آن نمی نوشد مگر اینکه زنده میماند.
گفت: به خدا سوگند که راست گفتی؛ که همانا این مطلب به خط هارون و به املای موسی [نزد ما] موجود است.
فرمود: شما میگویید اولین درختی که رویید، زیتون است، اما دروغ میگویید؛ بلکه آن همان «عجوه»ای [= نوع خاصی از درخت خرما] است که حضرت آدم ع آن را همراه خویش از بهشت آورد.
گفت: به خدا سوگند که راست گفتی؛ که همانا این مطلب به خط هارون و به املای موسی [نزد ما] موجود است. ...
📚الخصال، ج2، ص476-477
حَدَّثَنَا أَبِي رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحُسَيْنِ بْنِ أَبِي الْخَطَّابِ عَنِ الْحَكَمِ بْنِ مِسْكِينٍ الثَّقَفِيِّ عَنْ صَالِحِ بْنِ عُقْبَةَ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ ع قَالَ:
لَمَّا هَلَكَ أَبُو بَكْرٍ وَ اسْتَخْلَفَ عُمَرَ رَجَعَ عُمَرُ إِلَى الْمَسْجِدِ فَقَعَدَ فَدَخَلَ عَلَيْهِ رَجُلٌ فَقَالَ يَا أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ إِنِّي رَجُلٌ مِنَ الْيَهُودِ وَ أَنَا عَلَّامَتُهُمْ وَ قَدْ أَرَدْتُ أَنْ أَسْأَلَكَ عَنْ مَسَائِلَ إِنْ أَجَبْتَنِي فِيهَا أَسْلَمْتُ. قَالَ مَا هِيَ؟ قَالَ ثَلَاثٌ وَ ثَلَاثٌ وَ وَاحِدَةٌ فَإِنْ شِئْتَ سَأَلْتُكَ وَ إِنْ كَانَ فِي الْقَوْمِ أَحَدٌ أَعْلَمَ مِنْكَ فَأَرْشِدْنِي إِلَيْهِ. قَالَ عَلَيْكَ بِذَلِكَ الشَّابِّ يَعْنِي عَلِيَّ بْنَ أَبِي طَالِبٍ ع. فَأَتَى عَلِيّاً ع فَسَأَلَهُ.
فَقَالَ لَهُ لِمَ قُلْتَ ثَلَاثاً وَ ثَلَاثاً وَ وَاحِدَةً أَ لَا قُلْتَ سَبْعاً؟
قَالَ إِنِّي إِذاً لَجَاهِلٌ إِنْ لَمْ تُجِبْنِي فِي الثَّلَاثِ اكْتَفَيْتُ.
قَالَ فَإِنْ أَجَبْتُكَ تُسْلِمُ؟
قَالَ نَعَمْ.
قَالَ سَلْ!
قَالَ أَسْأَلُكَ عَنْ أَوَّلِ حَجَرٍ وُضِعَ عَلَى وَجْهِ الْأَرْضِ وَ أَوَّلِ عَيْنٍ نَبَعَتْ وَ أَوَّلِ شَجَرَةٍ نَبَتَتْ.
قَالَ يَا يَهُودِيُّ أَنْتُمْ تَقُولُونَ أَوَّلُ حَجَرٍ وُضِعَ عَلَى وَجْهِ الْأَرْضِ الَّذِي فِي بَيْتِ الْمَقْدِسِ وَ كَذَبْتُمْ هُوَ الْحَجَرُ الَّذِي نَزَلَ بِهِ آدَمُ مِنَ الْجَنَّةِ.
قَالَ صَدَقْتَ وَ اللَّهِ إِنَّهُ لَبِخَطِّ هَارُونَ وَ إِمْلَاءِ مُوسَى.
قَالَ وَ أَنْتُمْ تَقُولُونَ إِنَّ أَوَّلَ عَيْنٍ نَبَعَتْ عَلَى وَجْهِ الْأَرْضِ الْعَيْنُ الَّتِي بِبَيْتِ الْمَقْدِسِ وَ كَذَبْتُمْ هِيَ عَيْنُ الْحَيَاةِ الَّتِي غَسَلَ فِيهَا يُوشَعُ بْنُ نُونٍ السَّمَكَةَ وَ هِيَ الْعَيْنُ الَّتِي شَرِبَ مِنْهَا الْخَضِرُ وَ لَيْسَ يَشْرَبُ مِنْهَا أَحَدٌ إِلَّا حَيِيَ.
قَالَ صَدَقْتَ وَ اللَّهِ إِنَّهُ لَبِخَطِّ هَارُونَ وَ إِمْلَاءِ مُوسَى.
قَالَ وَ أَنْتُمْ تَقُولُونَ أَوَّلُ شَجَرَةٍ نَبَتَتْ عَلَى وَجْهِ الْأَرْضِ الزَّيْتُونُ وَ كَذَبْتُمْ هِيَ الْعَجْوَةُ الَّتِي نَزَلَ بِهَا آدَمُ ع مِنَ الْجَنَّةِ مَعَهُ.
قَالَ صَدَقْتَ وَ اللَّهِ إِنَّهُ لَبِخَطِّ هَارُونَ وَ إِمْلَاءِ مُوسَى...
@yekaye
یک آیه در روز
782) 🌺 وَ جَعَلْنا فيها جَنَّاتٍ مِنْ نَخيلٍ وَ أَعْنابٍ وَ فَجَّرْنا فيها مِنَ الْعُيُونِ 🌺 💐 ترجم
.
4⃣ «وَ جَعَلْنا فيها جَنَّاتٍ مِنْ ... أَعْنابٍ ... لِيَأْكُلُوا مِنْ ثَمَرِهِ»
از آیههایی که خداوند قرار داده است باغهای انگور است، که ما از ثمرات آن استفاده میکنیم.
💠بحثی علمی درباره #انگور و #درخت_انگور
▪️درخت انگور که درخت مو نیز نامیده میشود درختچهای است که به دور خودش میپیچد و بالا میرود. برگهای انگور دارای پنج لوب دندانه دار میباشد و گلهای آن کوچک ، مجتمع و بصورت خوشه ظاهر میشود.
▪️در طبّ سنّتی ایران، برای تعیین طبع هر دارو، برداری رسم میکنند که دو محور دارد:
یکی مربوط به گرمی و سردی و دیگری مربوط به تری و خشکی است.
هرکدام از این کیفیات چهارگانه دارای چهار درجه و هر درجه دارای 3 قسمت (اوّل، وسط و آخر) میباشد. انگور میوه ای است که طبیعت رسیده آن، در آخر درجه اوّل، گرم و تر است و گفته اند بسیار شیرین آن تا درجه دوم، گرم و تر است.
بنابراین جزء بهترین مواد غذایی برای تغذیه انسان است.چون موافق طبع و مزاج و ارواح و قوای آدمی است. هر غذایی که این ویژگی را داشته باشد؛ یعنی در محدوده گرمی و تری معتدل باشد، میتواند در درازمدّت و بدون ایجاد عارضه مصرف شود. همین ویژگی است که انگور را تبدیل به غذایی خون ساز میکند.(مزاج خون هم گرم و تر است.)
🔺(البته در طب سنتی، متناسب با هر مزاجی ممکن است یک ماده مفید و یا مضر باشد و یا بسته به شرایط مختلف برای افراد مختلف این حالت متفاوت باشد که این بحث خاص خود را میطلبد)
▪️انگور علاوه بر خاصیت تغذیهای، دارای خواص درمانی متعدد میباشد
و نه تنها خود انگور (و غوره و پوت و هسته آن)، بلکه درخت انگور را هم از درختهایی میدانند که اجزای مختلفش (بویژه برگ مو، دم انگور و پوست آن) دارای خواص درمانی میباشد
🔬با یک جستجوی ساده دهها مقاله علمی مستند درباره خواص درمانی انگور میتوان یافت،
که از باب نمونه میتوانید به:
🔹 مقاله «بررسی ترکیبات و خواص دارویی انگور در درمان بیماریها»
🔖 (http://journals.nkums.ac.ir/index.php/ndnkh/article/view/1557)
«گزارش تجربه و کارکرد بررسی اثرات فارماکولوژی انگور»
🔖 (http://journals.nkums.ac.ir/index.php/ICBPHC2/article/view/2485)
مراجعه کنید.
🔬امروزه تحقیقات درباره خواص انگور از خود انگور هم فراتر رفته و حتی در خصوص
🔹اثرات آب انگور در درمان برخی بیماریهای حاد قلبی
🔖(http://congress.tbzmed.ac.ir/nutcon/Abstract/5937)
و نیز
🔹اثرات ضدباکتریاییِ عصاره هسته انگور
🔖 (http://www.sid.ir/Fa/Journal/ViewPaper.aspx?id=272310 )
و نیز
🔹اثرات این عصاره در درمان برخی از بیماریهای مربوط به روده
🔖 (http://goums.ac.ir/journal/article-1-660-fa.pdf )
و
🔹 چربی خون
🔖 (http://www.sid.ir/Fa/Journal/ViewPaper.aspx?id=287076 )
و
🔹دیابت
🔖 (http://www.sid.ir/Fa/Journal/ViewPaper.aspx?ID=113730 )
انجام شده است.
🔹جالب اینکه خواص گیاه انگور در مراحل مختلف رسیدگی با هم فرق دارد و حتی گاه آثار درمانی متفاوتی دارند. این نیز از شگفتیهاست؛ چون تماماً بر روی یک پایه گیاه اتفاق می افتد.
مثلاً غوره، چربی خون را کاهش می دهد، ولی انگور قند خون را افزایش می دهد و در صورتی که در خوردنش زیاده روی شود، می تواند به تجمع چربی منجر شود. سرکه نیز در تجزیه چربی دخالت دارد.
🔖(http://shiateb.com/Pages/docsSimpleView.aspx?langid=1&sel=1702)
@yekaye
یک آیه در روز
782) 🌺 وَ جَعَلْنا فيها جَنَّاتٍ مِنْ نَخيلٍ وَ أَعْنابٍ وَ فَجَّرْنا فيها مِنَ الْعُيُونِ 🌺 💐 ترجم
.
5⃣ «وَ جَعَلْنا فيها جَنَّاتٍ مِنْ نَخيلٍ وَ أَعْنابٍ»
چرا در میان میوههای مختلف این دو میوه (خرما و انگور) را برشمرد؟
🍃الف. به خاطر کثرت انواع و منافع این دو
📚(مجمعالبیان، ج8، ص661)
🔹هر دوی اینها هم تنوع بسیار زیادی دارند: تنوع خرما را حدود 3-4 هزار نوع
🔖 http://www.anjiran.com/dates-types/
و تنوع انگور را هم حدود 20 هزار نوع در 600 گونه اصلی دانستهاند
🔖 https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%88%D8%B1
درباره برخی از منافع این دو نیز در تدبرهای 3 و 4 نکاتی بیان شد.
🔖https://eitaa.com/yekaye/1812
🔖https://eitaa.com/yekaye/1823
🍃ب. به خاطر نقش غذايى اين دو ميوه و يا به خاطر در دسترس بودن آنها ويا تنوّع گونههاى آنها ويا بهرهگيرى از خشك و تر آن دو و يا ...
📚 (تفسیر نور، ج9، ص539)
🍃ج. ...
@yekaye
یک آیه در روز
782) 🌺 وَ جَعَلْنا فيها جَنَّاتٍ مِنْ نَخيلٍ وَ أَعْنابٍ وَ فَجَّرْنا فيها مِنَ الْعُيُونِ 🌺 💐 ترجم
.
6⃣ «فَجَّرْنا فيها مِنَ الْعُيُونِ ... لِيَأْكُلُوا مِنْ ثَمَرِهِ»
از آیههای خداوند جوشش چشمهها در زمین است تا ما از ثمراتش بهرهمند شویم.
💠بحثی علمی درباره #چشمه
چشمهها آبهایی است که بدون دخالت انسان از زمین میجوشد.
تحلیل امروزه از چشمه آن است که چشمه محل تلاقی سفرههای زیرزمینی با سطح زمین میباشد.
از معروفترین چشمهها، چشمههای آب گرم و چشمههای آب معدنی است و استفاده از آب چشمههای معدنی برای درمان، سابقه چندهزار ساله دارد امروزه نیز استفاده درمانی آنها بهطور جدی رو به گسترش است.
@yekaye
783) 🌺 لِيَأْكُلُوا مِنْ ثَمَرِهِ وَ ما عَمِلَتْهُ أَيْديهِمْ أَ فَلا يَشْكُرُونَ 🌺
💐 ترجمه
تا بخورند از ثمره آن و آنچه به دستان خویش انجام دادهاند [یا: در حالی که آن به دستان آنها انجام نشده است]؛ پس آیا باز هم سپاس نمیگزارند؟!
سوره یس (36) آیه35
1397/4/8
15 شوال 1439
@yekaye