791) وَ إِنْ نَشَأْ نُغْرِقْهُمْ فَلا صَریخَ لَهُمْ وَ لا هُمْ ینْقَذُونَ ترجمه اگر بخواهیم آنان را غرق ‌کنیم، پس نه فریادرسی برایشان باشد، و نه آنان نجات داده شوند؛ سوره یس (36) آیه43 1397/4/18 25 شوال 1439 ⚫️ سالروز شهادت امام جعفر صادق ع فخر عالم شیعه و گسترش‌دهنده تعالیم ناب اسلام محمدص صلی الله علیه و آله بر همه شیعیان و محبان آن حضرت تسلیت باد⚫️ @yekaye به منبر میرود دریا، به سویش گام بردارید هلا! اسلام را از چشمه اسلام بردارید مبادا از قلمها جابیفتد واژهای اینک که بر منبر قدح کج کرده ساقی جام بردارید سَلونی را هدر کردند روزی مردمان، امروز بپرسیدش! از اسرار جهان ابهام بردارید الا ای شاعران! چشمان او آرایه وحی است برای ما از آن باران کمی الهام بردارید نسیم صبح صادق میوزد از گیسوی صادق از آن مضمون پیچیده جناس تام بردارید به فرزندان، به اهل خانه، جز ایشان، که می‌گوید؟ «غلام خسته‌ام خفته! قدم آرام بردارید» اگر فرمان او باشد، نباید پلک برهم زد به سوی شعله چون هارون مکّی گام بردارید رُویَّ عَن امامِ جعفر الصّادق لَه الرّحمَه به جز احکام او چشم از همه احکام بردارید ... 🔸شاعر: #سیدحمیدرضا_برقعی https://eitaa.com/shere_aeini/612 @yekaye

@yekaye

🔹صریخَ قبلا بیان شد که ▪️ماده «صرخ» در اصل به صدای بلند دلالت می‌کند و برخی تاکید کرده‌اند که صدایی است که برای درخواست کمک بلند می‌شود و تفاوتش با یاری گرفتن (معونة و غواث) در همین است که درخواست کمک با فریاد و صدای بلند همراه است. ▪️«مُصرِخ» (ما أَنَا بِمُصْرِخِكُمْ وَ ما أَنْتُمْ بِمُصْرِخِيَّ؛ ابراهیم/۲۲) به معنای «فریادرس» است و «صریخ» (وَ إِنْ نَشَأْ نُغْرِقْهُمْ فَلا صَريخَ لَهُم؛ یس/۴۳) هم به همان معناست، و در خصوص کسی به کار می‌رود که در شدتها و تنگناها نزد او به فریادرسی می‌روند. 🔖جلسه 737 http://yekaye.ir/al-fater-35-37/ 🔹ینْقَذُونَ ▪️در بحث از آیه 23 همین سوره اشاره شد که ماده «نقذ» دلالت دارد بر نجات دادن و خلاص کردن از ورطه و از محیط شر و بلا و درباره تفاوت «نقذ» با کلمات متشابه نیز توضیحاتی ارائه شد. 🔖جلسه 770 http://yekaye.ir/ya-seen-36-23/ 📖اختلاف قرائت اغلب کلمه «نغرق» را از باب افعال خوانده‌اند (نُغْرِقْهُمْ) اما از حسن قرائت آن در باب تفعیل (نُغَرِّقْهُمْ) روایت شده است. 📚(البحر المحيط، ج9، ص71) @yekaye

☀️1) امام صادق ع از رسول الله روایتی را نقل کرده‌اند که برخی از اموری که خداوند انسانها را از ورود در آن برحذر داشته را برمی‌شمرند. یکی از آنها این است که: همانا خداوند تبارک و تعالی برای شما خوش نداشت که در هنگام طوفان بر کشتی سوار شوید. 📚الأمالي( للصدوق)، ص302 حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ الْمُتَوَكِّلِ رَحِمَهُ اللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ قَالَ حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ هَاشِمٍ عَنِ الْحُسَيْنِ بْنِ الْحَسَنِ الْقُرَشِيِّ عَنْ سُلَيْمَانَ بْنِ جَعْفَرٍ الْبَصْرِيِّ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ الْحُسَيْنِ بْنِ زَيْدِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَنْ أَبِيهِ عَنِ الصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى كَرِهَ لَكُمْ … رُكُوبَ الْبَحْرِ فِي هَيَجَانِه. @yekaye

☀️2) از چندین تن از ائمه اطهار روایتی نقل شده است که حضرت امیرالمومنین ع در یک مجلس چهارصد باب از آنچه دین و دنیای انسان مسلمان را آباد می‌کند، به برخی از اصحابش آموخت. قبلا فرازهایی از این روایت قبلا گذشت ، در یکی از فرازها می‌فرمایند: هریک از شما که از غرق شدن می‌ترسد این را بخواند: «بِسْمِ اللَّهِ مَجْراها وَ مُرْساها إِنَّ رَبِّي لَغَفُورٌ رَحِيمٌ» بِسْمِ اللَّهِ الْمَلِكِ الْحَقِّ «ما قَدَرُوا اللَّهَ حَقَّ قَدْرِهِ وَ الْأَرْضُ جَمِيعاً قَبْضَتُهُ يَوْمَ الْقِيامَةِ وَ السَّماواتُ مَطْوِيَّاتٌ بِيَمِينِهِ سُبْحانَهُ وَ تَعالى عَمَّا يُشْرِكُون» «به نام خداست روانشدنش و لنگر انداختنش، بى گمان پروردگار من آمرزنده مهربان است» (هود/41) به نام خداوندی که پادشاه بحق است «خدا را آن چنان كه بايد نشناختهاند، و حال آنكه زمين يكسره در قبضه [قدرت] اوست در روز قيامت، و آسمانها درپيچيده به دست اوست؛ او منزّه است و برتر است از آنچه [با وى] شريك مىگردانند.» (زمر/67) 📚الخصال، ج2، ص619 حَدَّثَنَا أَبِي رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ قَالَ حَدَّثَنِي مُحَمَّدُ بْنُ عِيسَى بْنِ عُبَيْدٍ الْيَقْطِينِيُّ عَنِ الْقَاسِمِ بْنِ يَحْيَى عَنْ جَدِّهِ الْحَسَنِ بْنِ رَاشِدٍ عَنْ أَبِي بَصِيرٍ وَ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ حَدَّثَنِي أَبِي عَنْ جَدِّي عَنْ آبَائِهِ ع أَنَّ أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ ع عَلَّمَ أَصْحَابَهُ فِي مَجْلِسٍ وَاحِدٍ أَرْبَعَمِائَةِ بَابٍ مِمَّا يُصْلِحُ لِلْمُسْلِمِ فِي دِينِهِ وَ دُنْيَاهُ قَالَ ع ... مَنْ خَافَ مِنْكُمُ الْغَرَقَ فَلْيَقْرَأْ «بِسْمِ اللَّهِ مَجْراها وَ مُرْساها إِنَّ رَبِّي لَغَفُورٌ رَحِيمٌ» بِسْمِ اللَّهِ الْمَلِكِ الْحَقِّ «ما قَدَرُوا اللَّهَ حَقَّ قَدْرِهِ وَ الْأَرْضُ جَمِيعاً قَبْضَتُهُ يَوْمَ الْقِيامَةِ وَ السَّماواتُ مَطْوِيَّاتٌ بِيَمِينِهِ سُبْحانَهُ وَ تَعالى عَمَّا يُشْرِكُون» @yekaye

☀️3) حدیثی طولانی از امام کاظم ع خطاب به هشام بن حکم روایت شده است. در فرازی از آن آمده: هشام! همانا لقمان به فرزندش گفت: در برابر حق تواضع داشته باش تا عاقلترین مردم باشی؛ و همانا زیرک در پیشگاه حق، رام است. فرزندم! همانا دنیا دریایی عمیق است که عالَم فراوانی در آن غرق شده، پس کشتی تو در آن تقوای الهی باشد و دیوارش ایمان و بادبانش توکل و ناخدایش عقل و قطب‌نمایش علم و سُکّانش صبر. 📚الكافي، ج1، ص16 أَبُو عَبْدِ اللَّهِ الْأَشْعَرِيُّ عَنْ بَعْضِ أَصْحَابِنَا رَفَعَهُ عَنْ هِشَامِ بْنِ الْحَكَمِ قَالَ قَالَ لِي أَبُو الْحَسَنِ مُوسَى بْنُ جَعْفَرٍ ع ... یَا هِشَامُ إِنَّ لُقْمَانَ قَالَ لِابْنِهِ تَوَاضَعْ لِلْحَقِّ تَكُنْ أَعْقَلَ النَّاسِ وَ إِنَّ الْكَيِّسَ لَدَى الْحَقِّ يَسِيرٌ يَا بُنَيَّ إِنَّ الدُّنْيَا بَحْرٌ عَمِيقٌ قَدْ غَرِقَ فِيهَا عَالَمٌ كَثِيرٌ فَلْتَكُنْ سَفِينَتُكَ فِيهَا تَقْوَى اللَّهِ وَ حَشْوُهَا الْإِيمَانَ وَ شِرَاعُهَا التَّوَكُّلَ وَ قَيِّمُهَا الْعَقْلَ وَ دَلِيلُهَا الْعِلْمَ وَ سُكَّانُهَا الصَّبْر. @yekaye

. 1⃣ «وَ إِنْ نَشَأْ نُغْرِقْهُمْ فَلا صَریخَ لَهُمْ وَ لا هُمْ ینْقَذُونَ» امور عالم کاملا به دست خداست: اگر ما در نعمت به سر می‌بریم و در وضعیت ایمن می‌باشیم، این گونه نیست که این وضعیت همواره برقرار باشد؛ اگر خدا بخواهد می‌تواند همین وضعیت ایمن را عرصه غرق شدن و هلاکت ما قرار دهد؛ و اگر مشیت او بر این تعلق گیرد، هیچکس را یارای کمک به ما نباشد. @yekaye

. 2⃣ «وَ إِنْ نَشَأْ نُغْرِقْهُمْ» از اینکه فرمود «اگر بخواهیم» می‌توان فهمید که «هنوز نخواسته‌ است»؛ یعنی این خطاب در وضعیتی است که هنوز شخص در نعمت است؛ پس، سزاوار است که انسان در حال نعمت، خود را از عذاب و انتقام الهی ایمن نبیند. 📚(مفاتیح الغیب (فخر رازی) ج26، ص285) به تعبیر دیگر، دست خدا در قهر و غضب باز است. به خود مغرور نشويم. 📚(تفسير نور، ج‏9، ص543) @yekaye

. 3⃣ «فَلا صَریخَ لَهُمْ وَ لا هُمْ ینْقَذُونَ» 🔻نه فریادرسی برایشان باشد، 🔻و نه آنان نجات داده شوند؛ 🔸مقصود از این دوگانه چیست و دومی چه فرقی با اولی دارد؟ 🍃الف. یکی از زاویه دیگران است و دیگری از زاویه خودشان؛ یعنی در برابر مشیت خداوند، نه فريادرسى می‌ماند که به فریادشان برسد؛ و نه خودشان توانایی و امکانی برای نجات خویش می‌یابند. 🍃ب. نجات از عذاب، یا به این است که اساساً مانع وقوع عذاب شوند (دفع عذاب) و یا به این که بعد از وقوع، آنان را نجات دهند (رفع عذاب)؛ جمله اول ناظر به دفع عذاب است و جمله دوم ناظر به رفع عذاب؛ و با این بیان، هرگونه راه نجات را مسدود اعلام می‌کند. 📚(مفاتیح الغیب، ج26، ص286) 🍃ج. ... @yekaye

. 4⃣ «فَلا صَریخَ لَهُمْ وَ لا هُمْ ینْقَذُونَ» 🔻نه فریادرسی برایشان باشد، 🔻و نه آنان نجات داده شوند؛ 🔸را جمله اول را با «اسم فاعل» (صریخ) آورد و جمله دوم را با فعل (ینقذون) و هر دو را اسم فاعل یا فعل نیاورد؟ (نفرمود: لا صریخ لهم و لا مُنقِذَ لهم» و یا «لا هم یُصرَخون و لا هم یُنقَذون»)؟ 🍃الف. کسی که می‌خواهد به کمک دیگران اقدام کند، ابتدا می‌نگرد که آیا اصلا امکان و توانایی کمک کردن دارد؛ و اگر دید هیچ امکانی ندارد اصلا وارد نمی‌شود و آبروی خود را نمی‌برد؛ پس هیچ فریادرسی برای کمک به آنها نمی‌آید (لذا نفی «فاعل» کرد که اصلا فاعلی نخواهد بود که کاری کند)؛ اما کسی که در معرض هلاکت است هرچند هیچ امیدی هم به نجات نداشته باشد، هر کاری انجام می‌دهد و هر دست و پایی می‌زند (لذا نفی «فعل» کرد یعنی فاعل (= کسی که می‌خواهد خود را نجات دهد) در کار هست؛ اما هر تقلایی هم که بکنند سودی ندارد) 📚 (اقتباس از مفاتیح الغیب، ج26، ص286) 🍃ب. ... @yekaye

792) 🌺 إِلاَّ رَحْمَةً مِنَّا وَ مَتاعاً إِلی حینٍ 🌺 💐 ترجمه جز [اینکه] رحمتی از جانب ما [شامل حالشان شود] ، و [مهلتی برای] کامیابی تا مدتی [به آنان دهیم]. سوره یس (36) آیه44 1397/4/19 26 شوال 1439 @yekaye

@yekaye

🔹رَحْمَةً در آیه 15 همین سوره توضیح داده شد که ▪️ماده «رحم» در اصل دلالت بر معانی‌ای همچون رقت و و عطوفت و مهربانی (= رأفت)؛ و به تعبیر دیگر، دلالت بر «رقت قلب همراه با احسان کردن» می‌کند که گاه ممکن است در مورد «احسان کردن بدون لحاظ رقت قلب» به کار رود (مثلا وقتی در مورد خداوند به کار می‌رود) و یا «رقت قلب بتنهایی». ▫️درواقع، رحمت، ‌تجلی رأفت، و ظهور شوق و شفقت است، و مربوط به مقام ابراز نسبت به چیز خاصی است که در آن خیر و صلاح مخاطب لحاظ می‌شود، ولو خود مخاطب آن را خوش ندارد، مانند خوراندن دوای تلخ به مریض. 🔖جلسه 762 http://yekaye.ir/ya-seen-36-15/ 🔹این کلمه منصوب است و درباره دلیل منصوب بودن آن به لحاظ نحوی، این دیدگاه‌ها مطرح شده است: ▪️الف. از باب استثناء، که: ▫️الف.1. برخی آن را استثنای منقطع دانسته‌اند (یعنی یک جمله به لحاظ معنایی مستقل از جمله مستثنی منه: آنها به هیچ عنوان راه نجاتی ندارند؛ اما رحمتی از جانب ما [آن هم نه به عنوان راهی از جانب خودشان] می‌تواند آنها را نجات دهد) ▫️الف.2. برخی آن را استثنای مفرغ دانسته‌اند. (یعنی آنها راه نجاتی ندارند مگر با اسبابی، که یکی از مهمترین آن اسباب، رحمتی از جانب ماست) ▪️ب. مفعول لاجله (آنها راه نجاتی ندارند مگر به خاطر اینکه رحمت ما شامل حالشان بشود) ▪️ج. مفعول مطلق است برای فعل محذوف (آنان راه نجاتی نمی‌یابند مگر اینکه بر آنان از جانب ما رحمتی شود، چه رحمتی!) ▪️د. منصوب است به نزع خافض (یعنی حرف «ب» در تقدیر بوده است و در اصل چنین بوده: إلا برحمة منا؛ آنان راه نجاتی نمی‌یابند مگر به سبب رحمتی از جانب ما.) 🔸(نکته: برخی مانند نحاس، استثناء بودن را یک جایگاه نحوی در عرض سایر تحلیل‌های نحوی مانند مفعول لاجله بودنش دانسته‌اند 📚 (إعراب القرآن، ج3، ص268) اما دیگران آن را یک جایگاه نحوی مستقل ندانسته‌اند و مثلا جایگاه نحوی را مفعول لاجله ویا منصوب به نزع خافض دانسته‌اند و سپس توضیح داده‌اند که این در مقام استثناء است 📚(إعراب القرآن و بيانه، ج8، ص206) @yekaye

🔹مَتاعاً قبلا بیان شد که ▪️ماده «متع» در اصل بر منفعت و بهره‌وری دلالت دارد؛ و ▪️ در تفاوتش با «نفع»، ▫️ برخی گفته‌اند نفعی است که مدتی ادامه داشته باشد ▫️و برخی گفته‌اند نفع و منفعتی است که همراه با لذت و رفع حاجت باشد، مخصوصا اگر انسان لذتش را زود درک کند، مانند لذت پولدار شدن؛ در حالی که «نفع» در جایی که برای رسیدن به لذت باید صبر کرد نیز به کار می‌رود. ▪️«متاع»، هم به معنای مصدری به کار می‌رود (به معنای بهره‌مند شدن و نفع بردن)، و هم به معنای آن چیزی که مورد بهره‌وری قرار می‌گیرد، و به هر چیزی که به نحوی از آن بتوان استفاده کرد اطلاق می‌شود و در بسیاری از آیات قرآن هر دو می‌تواند مد نظر بوده باشد: (قُلْ مَتاعُ الدُّنْيا قَلِيلٌ؛ نساء/۷۷) و جمع آن «أَمْتِعَة» (أَمْتِعَتِكُمْ؛ نساء/۱۰۲) می‌باشد. ▪️«مُتْعَة» نیز به معنای چیزی است که برای رفع نیاز استفاده می‌شود و به نحو اصطلاحی، با دو تعبیر «متعه نکاح» (= ازدواج موقت) و «متعه حج» مواجهیم؛ و همچنین به طور اصطلاحی، دو کلمه «متعه» و «متاع» هم به صورت اسم (مثلا: وَ لِلْمُطَلَّقاتِ مَتاعٌ بِالْمَعْرُوفِ؛ بقرة/۲۴۱) وهم به صورت فعل (مثلا: وَ مَتِّعُوهُنَّ عَلَى الْمُوسِعِ قَدَرُهُ وَ عَلَى الْمُقْتِرِ قَدَرُهُ؛ بقرة/۲۳۶) در مورد چیزی که به زن مطلقه می‌دهند تا در ایامی که عده نگه می‌دارد مخارجش تامین باشد نیز گفته می‌شود. 🔖جلسه 518 http://yekaye.ir/al-ahzab-33-28/ @yekaye

☀️1) از امام کاظم ع روایت شده است: همانا خداوند عز و جل را منادی‌ای است که هر روز و شب ندا می دهد: ای بندگان خدا ! بازایستید! بازایستید از معاصی خداوند؛ و اگر نبود چارپایانی که می‌چَرَند و نوزادانی که شیرخوارند و پیرمردانی که در رکوع‌اند، عذاب چنان بر شما فرومی‌بارید که شما را کاملا خرد می کرد. 📚الكافي، ج2، ص276 عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِيَادٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَسْبَاطٍ عَنِ ابْنِ عَرَفَةَ عَنْ أَبِي الْحَسَنِ ع قَالَ: إِنَّ لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فِي كُلِّ يَوْمٍ وَ لَيْلَةٍ مُنَادِياً يُنَادِي مَهْلًا مَهْلًا عِبَادَ اللَّهِ عَنْ مَعَاصِي اللَّهِ فَلَوْ لَا بَهَائِمُ رُتَّعٌ وَ صِبْيَةٌ رُضَّعٌ وَ شُيُوخٌ رُكَّعٌ لَصُبَّ عَلَيْكُمُ الْعَذَابُ صَبّاً تُرَضُّونَ بِهِ رَضّا. @yekaye

☀️2) از امام صادق ع روایت شده است که امیرالمومنین ع فرمودند: آیا به شما خبر دهم از کسی که فقیه است در نهایت فقاهت؟! کسی که مردم را نه از رحمت خداوند ناامید سازد، و نه از عذاب خداوند ایمن؛ آنان را در انجام معصیت مُجاز نشمرد، و قرآن را، به خاطر ترجیح چیز دیگری بر آن، رها نکند؛ ... 📚الكافي، ج1، ص36 عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ الْبَرْقِيِّ عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ مِهْرَانَ عَنْ أَبِي سَعِيدٍ الْقَمَّاطِ عَنِ الْحَلَبِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ ع أَ لَا أُخْبِرُكُمْ بِالْفَقِيهِ حَقِّ الْفَقِيهِ مَنْ لَمْ يُقَنِّطِ النَّاسَ مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ وَ لَمْ يُؤْمِنْهُمْ مِنْ عَذَابِ اللَّهِ وَ لَمْ يُرَخِّصْ لَهُمْ فِي مَعَاصِي اللَّهِ وَ لَمْ يَتْرُكِ الْقُرْآنَ رَغْبَةً عَنْهُ إِلَى غَيْرِه ... @yekaye

. 1⃣ «فَلا صَریخَ لَهُمْ وَ لا هُمْ ینْقَذُونَ؛ إِلاَّ رَحْمَةً مِنَّا» تنها چیزی که می‌تواند بر مشیت خداوند در مورد عذاب انسانها فائق آید، رحمت خود اوست. @yekaye