811 ) 🌺 وَ لَقَدْ أَضَلَّ مِنْكُمْ جِبِلاًّ كَثیراً أَ فَلَمْ تَكُونُوا تَعْقِلُونَ 🌺 💐 ترجمه و قطعا که از شما مردمان فراوانی را گمراه کرد؛ مگر قرار نبود بیندیشید؟ سوره یس (36) آیه 62 1397/5/9 17 ذی‌القعده 1439 @Yekaye

@Yekaye

🔹جبِلّاً ▪️کاربرد ماده «جبل» در دو معنای اصلی بسیار شایع است، ▫️یکی در معنای «کوه» و ▫️دیگری در معنای طبیعت و فطرتی که موجودات بر آن سرشته شده‌اند؛ با این حال، اغلب اهل لغت ریشه واحدی برای این دو معنا در نظر گرفته‌اند. ▪️برخی اصل آن را «جمع شدن چیزی در رفعت و علوّ» دانسته‌اند و تطبیق آن بر کوه که واضح است؛ «امرأةٌ جَبْلة» به زنی گویند که خلق و خوی تندی دارد؛ و «جَبَل» یا «جِبِل» یا «جُبُل» (که البته چه‌بسا «جُبُل»، جمعِ «جِبِل» باشد) هم به معنای جماعت عظیم و کثیر است. 📚(معجم المقاييس اللغة، ج1، ص502) ▪️برخی معنای «کوه» (جَبَل، که جمع آن «أَجْبَال» و «جِبَال» است و البته فقط دومی در قرآن به کار رفته) را معنای اصلی این ماده دانسته؛ و گفته‌اند که به تبع معنای «کوه» این کلمه به طور مجازی برای هرجایی که ثبات دارد و تزلزلی در آن نیست، استعمال شده، و از همین باب در خصوص طبیعتی که در چیزی قرار داده شده که براحتی نمی‌توان تغییرش داد، تعبیر «جِبِلّة» به کار رفته (وَ اتَّقُوا الَّذِي خَلَقَكُمْ وَ الْجِبِلَّةَ الْأَوَّلِينَ؛ شعراء/184)؛ و کار برد آن در خصوص جماعت عظیم و کثیر (وَ لَقَدْ أَضَلَّ مِنْكُمْ جِبِلًّا كَثِيراً؛ یس/62) هم از باب تشبیه عظمت و کثرت آنان به کوه است. 📚(مفردات ألفاظ القرآن، ص185) ▪️برخی هم اصل این ماده را در معنای «فطری و عظیم بودن» دانسته‌اند که نمونه بارز چنین چیزی در طبیعت، کوه است و برای هر چیزی که در طبیعتش عظمتی یافت شود به کار رفته است 📚(التحقيق في كلمات القرآن الكريم، ج2، ص48) ▪️در هر صورت، بحثی نیست که «جبلّ» (که این کلمه در زبان عربی به صورت‌های مختلف دیگری هم تلفظ شده، از جمله: جُبُلّ، جُبْل، جَبْل، و ...؛📚 مفردات ألفاظ القرآن، ص186) به معنای «مردمان فراوان و زیاد» است؛ و در تفاوت کلمه «جبلة» و «ناس: مردم» گفته‌اند که «جبلة» جماعتی از مردم‌اند که عظمت و سیاهی لشکری داشته باشند؛ و در این کلمه نوعی غلظت و عظمت لحاظ شده است. 📚(الفروق في اللغة، ص271) ماده «جبل» 41 بار در قرآن کریم به کار رفته است که غیر از دو مورد (وَ اتَّقُوا الَّذِي خَلَقَكُمْ وَ الْجِبِلَّةَ الْأَوَّلِينَ، شعراء/184؛ وَ لَقَدْ أَضَلَّ مِنْكُمْ جِبِلًّا كَثِيراً، یس/62) ، همواره در معنای «کوه» («جَبَل»؛ یا جمعِ آن: «جِبال») بوده است. 📖 اختلاف قرائت این کلمه به انواع صورت‌ها تلفظ شده است: 🔸قرائت اهل مدینه (نافع) و برخی از اهل کوفه (عاصم) (از قرائات سبع) و برخی قرائات غیرمشهور: جِبِلًّا 🔸قرائت اهل شام (ابن عامر) و بصره (ابوعمرو) (از قرائات سبع) و برخی دیگر از قرائات غیرمشهور: جُبْلاً 🔸قرائت اهل مکه (ابن‌کثیر) و برخی از اهل کوفه (حمزه و کسائی) (از قرائات سبع) و برخی دیگر از قرائات غیرمشهور: جُبُلاً 🔸و در سایر قرائات به صورت‌های «جُبُلّاً» ، «جِبِلاً» ، «جُبْلاً» و «جِبَلاً» هم قرائت شده است. 🔹ظاهرا در معنا تفاوتی نیست، جز اینکه «جِبَلاً» را جمعِ «جِبِلة» دانسته‌اند و برخی هم احتمال داده‌اند که «جُبُلّ» نیز جمعِ «جِبِلّ» باشد. 🔸همچنین این کلمه به صورت «جیلاً» نیز قرائت شده است که در این صورت به معنای «نسل» (که جمع آن: «أجیال» است) می‌باشد. 📚مجمع البيان، ج8، ص672 ؛ البحر المحيط، ج9، ص78 @Yekaye

☀️1) از امام صادق ع از پدرانشان از رسول الله ص روایت شده است که خداوند جل جلاله می‌فرماید: ای بندگانم! همگی‌تان گمراهید مگر کسی که من هدایتش کنم؛ و همگی‌تان فقیر و نیازمندید مگر کسی که من بی‌نیازش سازم؛ و همگی‌تان گناهکارید مگر کسی که من او را از گناه حفظ کنم. 📚الأمالي( للصدوق)، ص101 حَدَّثَنَا الشَّيْخُ الْفَقِيهُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ الْقُمِّيُّ رَحِمَهُ اللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي رِضْوَانُ اللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ قُتَيْبَةَ عَنْ حَمْدَانَ بْنِ سُلَيْمَانَ عَنْ نُوحِ بْنِ شُعَيْبٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ إِسْمَاعِيلَ بْنِ بَزِيعٍ عَنْ صَالِحِ بْنِ عُقْبَةَ عَنْ عَلْقَمَةَ بْنِ مُحَمَّدٍ الْحَضْرَمِيِّ عَنِ الصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ ع عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص: قَالَ اللَّهُ جَلَّ جَلَالُهُ: عِبَادِي كُلُّكُمْ ضَالٌّ إِلَّا مَنْ هَدَيْتُهُ وَ كُلُّكُمْ فَقِيرٌ إِلَّا مَنْ أَغْنَيْتُهُ وَ كُلُّكُمْ مُذْنِبٌ إِلَّا مَنْ عَصَمْتُهُ. @Yekaye

2) از امام صادق ع روایت شده است: به خدا سوگند، اگر اهل آسمانها و زمین جمع شوند که بنده‌ای را خداوند می‌خواهد گمراهش کند هدایت کنند توان هدایت او را ندارند؛ و اگر اهل آسمانها و زمین جمع شوند که بنده‌ای را که خداوند می‌خواهد هدایت کند گمراه کنند، نمی‌توانند؛ پس، از مردم [= از اینکه بخواهید خودتان هدایت کسی را عهده‌دار شوید] بازایستید و کسی نگوید فلانی عمر و برادر و پسر عمو و همسایه‌ام هست [و بدین جهت حتما می‌خواهم هدایت شود] چرا که خداوند هنگامی که خیر بنده‌ای را بخواهد روحش را پاک می‌گرداند پس هیچ سخن معروف سزاواری نمی‌شنود مگر اینکه بدان اعتراف می‌کند و هیچ مطلب منکر و ناشایستی را نمی‌شنود مگر اینکه آن را مورد انکار قرار می‌دهد ؛ سپس خداوند در قلب او کلمه‌ای می‌اندازد که امرش را به سبب آن جمع و جور می‌کند. 📚الكافي، ج1، ص165 عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ إِسْمَاعِيلَ عَنْ إِسْمَاعِيلَ السَّرَّاجِ عَنِ ابْنِ مُسْكَانَ عَنْ ثَابِتِ بْنِ سَعِيدٍ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع ... وَ اللَّهِ لَوْ أَنَّ أَهْلَ السَّمَاوَاتِ وَ أَهْلَ الْأَرَضِينَ اجْتَمَعُوا عَلَى أَنْ يَهْدُوا عَبْداً يُرِيدُ اللَّهُ ضَلَالَتَهُ مَا اسْتَطَاعُوا عَلَى أَنْ يَهْدُوهُ وَ لَوْ أَنَّ أَهْلَ السَّمَاوَاتِ وَ أَهْلَ الْأَرَضِينَ اجْتَمَعُوا عَلَى أَنْ يُضِلُّوا عَبْداً يُرِيدُ اللَّهُ هِدَايَتَهُ مَا اسْتَطَاعُوا أَنْ يُضِلُّوهُ كُفُّوا عَنِ النَّاسِ وَ لَا يَقُولُ أَحَدٌ عَمِّي وَ أَخِي وَ ابْنُ عَمِّي وَ جَارِي فَإِنَّ اللَّهَ إِذَا أَرَادَ بِعَبْدٍ خَيْراً طَيَّبَ رُوحَهُ فَلَا يَسْمَعُ مَعْرُوفاً إِلَّا عَرَفَهُ وَ لَا مُنْكَراً إِلَّا أَنْكَرَهُ- ثُمَّ يَقْذِفُ اللَّهُ فِي قَلْبِهِ كَلِمَةً يَجْمَعُ بِهَا أَمْرَه. ✳️توجه در تدبر 3 درباره این حدیث توضیحی خواهد آمد. (لینک زیر) https://eitaa.com/yekaye/2415 @Yekaye

. 1⃣ «وَ لَقَدْ أَضَلَّ مِنْكُمْ جِبِلّاً كَثیراً أَ فَلَمْ تَكُونُوا تَعْقِلُونَ» خدا در میثاق نخستین، و یا در عمق فطرتمان با ما انسان‌ها عهد بسته که : 🔺خودش را بپرستیم، یعنی کمال مطلق را نهایت سیر خود بدانیم؛ 🔻و نه شیطان، وهر مانع و محدودکننده‌ای را، که دشمن ماست، و ما را از غایت واقعی خویش بازمی‌دارد و سرمایه‌های وجودی ما را هدر می‌دهد. با این حال، این شیطان نسل‌های عظیمی از ما انسان‌ها را به بیراهه برد. آیا جای ملامت ندارد⁉️ @Yekaye

. 2⃣ «وَ لَقَدْ أَضَلَّ مِنْكُمْ جِبِلّاً كَثیراً أَ فَلَمْ تَكُونُوا تَعْقِلُونَ» «و قطعا که از شما مردمان فراوانی را گمراه کرد؛ مگر قرار نبود بیندیشید؟» 🔹یعنی اگر روال انسانها برا تعقل و اندیشیدن باشد، در این مسیر گمراهی قرار نمی‌گرفتند؛ 🔹یعنی در منطق قرآن، تعقل و اندیشیدن مهمترین عاملی است که مانع گمراهی می‌شود. 💠نکته تخصصی #دین‌شناسی و #معرفت‌شناسی بسیاری از دین‌ها و مکاتب جهان، عقل را دشمن راه خود می‌دانند و با انواع توجیهات – مانند اینکه عقل ما خطاکار است، عقل را یارای فهم حقیقت نیست، و ... – از ما می‌خواهند عقل را کنار بگذاریم و بدانها ایمان بیاوریم❗️ متاسفانه این منطق ناصواب به دلایل مختلف در جامعه اسلامی و در ادبیات و اشعار مسلمانان نیز راه یافته، و به مذمت عقل، افتخار می‌شود‼️ 💢این منطق قطعاً خلاف منطق قرآن کریم است❗️ برخی چنین توجیه می‌کنند که منظور از این عقل، عقل متعالی انسان است، و منظور از عقلی که مذمت می‌شود عقل ابزاری، عقل دنیامدار و ... است. اما باید گفت که این توجیه نیز توجیه ناصوابی است: 💢اگر آنچه به عنوان «عقلِ چنین و چنان» مذمت می‌شود، واقعا عقل نیست و وهم، و خیال‌پردازی، و شیطنت، و ... است؛ 🔻آیا عاقلانه است که ما این کلمه قرآنی را که این اندازه مورد تحسین قرار گرفته، در معنای غلطی به کار ببریم و بعد آن معنای غلط را مذمت کنیم⁉️ 🔻 آیا این کار ما بهانه‌ای نمی‌شود که افراد را –لااقل: ناخواسته - با تعقل و اندیشه‌ورزی دشمن کنیم و تعقل را در برابر تدین قرار دهیم⁉️ 🔻آیا خود همین مذمت عقل – عقلی که در قرآن و روایات همواره مدح شده – یک ترفند شیطان نیست⁉️ @Yekaye

. 3⃣ «وَ لَقَدْ أَضَلَّ مِنْكُمْ جِبِلّاً كَثیراً أَ فَلَمْ تَكُونُوا تَعْقِلُونَ» خداوند متعال به انسان عقل و اراده داده، که خودش راه صحیح را با اراده خودش انتخاب کند؛ در عین حال شیطان را هم در مسیر او قرار داده، تا معلوم شود آیا انسان واقعا از عقل خود استفاده می‌برد و اراده‌اش را بر تعقل و اندیشه مبتنی می‌کند، یا فریب شیطان را می‌خورد. پس، اینکه خیل عظیمی از انسان‌ها فریب شیطان را بخورند، بدین معنا نیست که برنامه خداوند ناموفق بوده؛ بلکه تنها و تنها بدین معناست که آنان از عقلی که خدا بدانان داده بود استفاده لازم را نکردند؛ به تعبیر دیگر، 💢 اگر خیل عظیمی از انسان‌ها راه عبودیت شیطان را در پیش بگیرند، تنها و تنها تقصیر خودشان است، نه تقصیر خداوند و هیچکس دیگر؛💢 و از این روست که خداوند برای انسانها چنین مقرر فرموده اگر کسی بخواهد هدایت شود یا مسیر گمراهی را در پیش گیرد، حقیقتا هیچکس –هرقدر هم که تلاش کند- نتواند مانع او شود. 🔖حدیث2 https://eitaa.com/yekaye/2410 به طور خلاصه، کثرت گمراه‌شدگان باید مایه عبرت ما شود که حواسمان را بیشتر جمع کنیم، نه اینکه بگذاریم خود همین مطلب بهانه‌ای برای شیطان شود که ما را به اعتراض بر خدا – و یعنی پیمودن مسیر گمراهی جدید – وادارد‼️ @Yekaye

. 4⃣ ‌ «وَ لَقَدْ أَضَلَّ مِنْكُمْ جِبِلّاً كَثیراً أَ فَلَمْ تَكُونُوا تَعْقِلُونَ» از سرنوشت فريب خوردگان عبرت بگيريد؛ که انديشه در سرنوشت تلخ قربانيان فريب شيطان، راه نجات از وسوسه‌ها و دامهاى اوست. 📚(تفسير نور، ج9، ص552) @Yekaye

812 ) 🔥 هذِهِ جَهَنَّمُ الَّتی كُنْتُمْ تُوعَدُونَ 🔥 🔥ترجمه این همان جهنمی است که به شما وعده می‌دادند؛ سوره یس (36) آیه 63 1397/5/11 19 ذی‌القعده 1439 @Yekaye

@Yekaye

☀️1) از امام باقر ع روایت شده است که: همانا رسول الله ص هنگامی که به آسمان سیر داده شد، بر هیچ مخلوقی از مخلوقات خداوند عبور نکرد مگر اینکه آنچه از خنده‌رویی و لطف و سرور دوست داشت، از او دید، تا اینکه به مخلوقی از خلایق رسید که به ایشان توجهی نکرد و با ایشان سخنی نگفت و او را روی‌ترش‌کرده و عبوس یافت. پیامبر فرمود: جبرئیل! بر هیچ مخلوقی از خلایق عبور نکردم مگر اینکه خنده‌رویی و لطف و سروری از او دیدم؛ غیر از این! این کیست؟ جبرئیل گفت: این «مالک»، نگهبان و خزانه‌دار جهنم است و پروردگارش او را چنین آفریده است. فرمود: می‌خواهم که از او بخواهی که جهنم را به من نشان دهد. جبرئیل به او گفت: این حضرت محمد ص پیامبر خدا ص است و از من خواسته که از تو درخواست کنم که جهنم را به او نشان دهی. پس او فرازی از جهنم را برای ایشان نمایان ساخت و ایشان آن را دیدند. و از وقتی که آن را دیدند تا زمانی که خداوند عز و جل ایشان را قبض روح کرد، دیگر خنده از چهره‌شان رخت بربست! 📚الأمالي( للصدوق)، ص600 حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ فَضَّالٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ بُكَيْرٍ عَنْ زُرَارَةَ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ الْبَاقِرِ قَالَ: إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ حَيْثُ أُسْرِيَ بِهِ إِلَى السَّمَاءِ لَمْ يَمُرَّ بِخَلْقٍ مِنْ خَلْقِ اللَّهِ إِلَّا رَأَى مِنْهُ مَا يُحِبُّ مِنَ الْبِشْرِ وَ اللُّطْفِ وَ السُّرُورِ بِهِ حَتَّى مَرَّ بِخَلْقٍ مِنْ خَلْقِ اللَّهِ فَلَمْ يَلْتَفِتْ إِلَيْهِ وَ لَمْ يَقُلْ لَهُ شَيْئاً فَوَجَدَهُ قَاطِباً عَابِساً. فَقَالَ يَا جَبْرَئِيلُ مَا مَرَرْتُ بِخَلْقٍ مِنْ خَلْقِ اللَّهِ إِلَّا رَأَيْتُ الْبِشْرَ وَ اللُّطْفَ وَ السُّرُورَ مِنْهُ إِلَّا هَذَا فَمَنْ هَذَا؟ قَالَ هَذَا مَالِكٌ خَازِنُ النَّارِ وَ هَكَذَا خَلَقَهُ رَبُّهُ. قَالَ فَإِنِّي أُحِبُّ أَنْ تَطْلُبَ إِلَيْهِ أَنْ يُرِيَنِي النَّارَ. فَقَالَ لَهُ جَبْرَئِيلُ إِنَّ هَذَا مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ وَ قَدْ سَأَلَنِي أَنْ أَطْلُبَ إِلَيْكَ أَنْ تُرِيَهُ النَّارَ. قَالَ فَأَخْرَجَ لَهُ عُنُقاً مِنْهَا فَرَآهَا فَلَمَّا أَبْصَرَهَا لَمْ يَكُنْ ضَاحِكاً حَتَّى قَبَضَهُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ. @Yekaye

☀️2) در فرازی از دعایی که امام سجاد ع بعد از نماز شب خود می‌خواندند آمده است: خدایا! به تو پناه می‌برم از آتشی که آن را بر کسی که راه عصیانت را در پیش گیرد غلیظ و شدید کرده‌ای؛ و هر که را که از مسیر رضایت تو منحرف شود بدان تهدید نموده‌ای؛ از آن آتشی که نورش ظلمت است، و سهل و آسانش دردناک، دورش نزدیک است؛ از آن آتشی که این شعله‌اش آن شعله را می‌بلعد و این سویش بر آن سو می‌غُرّد؛ از آن آتشی که استخوان‌ها را پودر می‌کند و به اهل خود آبی بس جوشان می‌چشاند؛ از آن آتشی که بر کسی که نزدش گریه و زاری کند امان ندهد، و بر کسی که از او تقاضای مدارا کند، رحم نکند، و بر کسی که در مقابلش خشوع کند و تسلیمش شود هم اندکی تخفیف روا ندارد؛ و بر ساکنان خویش با سوزاننده‌ترین چیزی که از عذاب دردناک و مواخذه شدید نزدش هست مواجه شود؛ و به تو پناه می‌برم از عقرب‌هایش که دهانشان را باز کرده‌اند، و از مارهایش که با نیش زهرآگینشان آسیب می‌زنند، و از نوشیدنی‌اش که امعاء و احشای ساکنان خویش را تکه تکه می‌کند، و دل‌هایشان را برمی‌کَند؛ و از تو می‌خواهم که مرا به آنچه انسان را از آن دور می‌کند و آن را به عقب می‌راند هدایت کنی! .. 📚الصحيفة السجادية، (دعاء 32) (وَ كَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَيْهِ السَّلَامُ بَعْدَ الْفَرَاغِ مِنْ صَلَاةِ اللَّيْلِ لِنَفْسِهِ فِي الِاعْتِرَافِ بِالذَّنْبِ) اللَّهُمَّ إِنِّي أَعُوذُ بِكَ مِنْ نَارٍ تَغَلَّظْتَ بِهَا عَلَى مَنْ عَصَاكَ، وَ تَوَعَّدْتَ بِهَا مَنْ صَدَفَ عَنْ رِضَاكَ، وَ مِنْ نَارٍ نُورُهَا ظُلْمَةٌ، وَ هَيِّنُهَا أَلِيمٌ، وَ بَعِيدُهَا قَرِيبٌ، وَ مِنْ نَارٍ يَأْكُلُ بَعْضَهَا بَعْضٌ، وَ يَصُولُ بَعْضُهَا عَلَى بَعْضٍ؛ وَ مِنْ نَارٍ تَذَرُ الْعِظَامَ رَمِيماً، وَ تَسقِي أَهْلَهَا حَمِيماً، وَ مِنْ نَارٍ لَا تُبْقِي عَلَى مَنْ تَضَرَّعَ إِلَيْهَا، وَ لَا تَرْحَمُ مَنِ اسْتَعْطَفَهَا، وَ لَا تَقْدِرُ عَلَى التَّخْفِيفِ عَمَّنْ خَشَعَ لَهَا وَ اسْتَسْلَمَ إِلَيْهَا تَلْقَى سُكَّانَهَا بِأَحَرِّ مَا لَدَيْهَا مِنْ أَلِيمِ النَّكَالِ وَ شَدِيدِ الْوَبَالِ؛ وَ أَعُوذُ بِكَ مِنْ عَقَارِبِهَا الْفَاغِرَةِ أَفْوَاهُهَا، وَ حَيَّاتِهَا الصَّالِقَةِ بِأَنْيَابِهَا، وَ شَرَابِهَا الَّذِي يُقَطِّعُ أَمْعَاءَ وَ أَفْئِدَةَ سُكَّانِهَا، وَ يَنْزِعُ قُلُوبَهُمْ، وَ أَسْتَهْدِيكَ لِمَا بَاعَدَ مِنْهَا، وَ أَخَّرَ عَنْهَا. @Yekaye

☀️3) روایت شده است که: یکبار جبرئیل زمانی نزد رسول خدا ص آمد که غالبا در آن موقع نمی‌آمد؛ نزدیک ظهر و در حالی که رنگش پریده بود نزد رسول الله ص آمد به نحوی که رسول الله حِسّ و جِسّ او را می‌شنید،‌ چیزی را تاکنون از او ندیده و نشنیده بود. رسول خدا ص فرمود: جبرئیل! چه شده که می‌بینمت امروز زمانی آمده‌ای غالبا در این موقع نمی‌آمدی؛ و حِسّ و جِسّی از تو می‌شنوم،‌ که تاکنون نشنیده بودم؟! گفت: محمد! من در حالی آمدم که خداوند دستور داد و دمنده‌های آتش [جهنم] بر آتش [جهنم] قرار گرفت [تا آن را چنانکه باید و شاید شعله‌ور سازد] . به همان کسی که تو را به حق برانگیخت از آن زمان که آفریده شدم [یا: از آن زمان که آتش آفریده شد] من چنین چیزی نشنیده بودم! حضرت فرمود: جبرئیل! برایم از آتش جهنم بگو و مرا از آن بترسان! گفت: محمد! خداوند عز و جل آتش را آفرید آن هنگام که آفرید، سپس هزار سال در آن دمید تا سیاه شد، پس آن آتش سیاه و ظلمانی است، چنانکه شعله‌هایش نوری نمی‌دهد و لهیبش خاموشی نگیرد؛ اگر به اندازه سر سوزنی از آن بر اهل زمین وارد شود، همه را تا به آخر می‌سوزاند؛ و اگر شخصی در جهنم وارد شود و سپس از آن خارج شود اهل زمین هنگامی که او را ببینند، از دیدن آنچه بر سر او آمده همگی بمیرند، و اگر حلقه‌ای از زنجیرهای آن که خداوند در کتابش از آن یاد کرده (الحاقه/۳۲) بر روی همه کوههای دنیا گذاشته شود، تمام کوهها ذوب شود چنانکه به سطح زمین برسد [= سطح زمین صاف، و خالی از پستی و بلندی شود] و از [حرارت آن] هرگز کم نشود؛ اگر جامه‌ای از جامه‌های اهل جهنم بین آسمان و زمان آویزان گردد، اهل زمین از شدت بوی متعفنِ آن خواهند مرد؛ پس رسول خدا ص فرمود: جبرئیل! بس کن که دیگر تحملش را ندارم و [اگر ادامه دهی] قالب تهی خواهم کرد؛ آنگاه به زانو افتاد و شروع به گریستن کرد. جبرئیل گفت: تو چرا می‌گریی در حالی که تو در پیشگاه خداوند آن جایگاهی را داری که داری؟! فرمود: چرا نگریم در حالی که من سزاوارترین کس هستم به گریستن؛ چرا که می‌ترسم که مبادا بر آن حالی که بر آن صبح کردن، نمانم! [یعنی درست است که این جایگاه را دارم، اما این به لطف و عنایت خداست و اگر خدا لحظه‌ای عنایتش را بردارد چیزی برایم نخواهد ماند.] پس هر دو با هم گرسیتند تا اینکه فرشته‌ای از آسمان آن دو را ندا داد: همانا خداوند شما دو تا را ایمن کرد از اینکه عصیانی کنید که شما را به خاطر آن عذاب کند. 📚الدروع الواقية، ص272-273 👇متن حدیث 👈 https://eitaa.com/yekaye/2428 @Yekaye

قَالَ أَبُو مُحَمَّدٍ جَعْفَرُ بْنُ أَحْمَدَ الْقُمِّيُّ فِي كِتَابِ زُهْدِ النَّبِيِّ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَيْهِ وَ آلِهِ، حَدَّثَنَا الشَّرِيفُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ أَحْمَدَ الْعَلَوِيُّ رَحِمَهُ اللَّهُ، قَالَ:حَدَّثَنِي عَلِيُّ بْنُ الْحَسَنِ شَاذَانَ، حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ الْحَسَنِ، حَدَّثَنَا أَبِي، حَدَّثَنَا أَبُو حَفْصٍ، حَدَّثَنَا عِصْمَةُ بْنُ الْفَضْلِ، حَدَّثَنَا يَحْيَى، عَنْ يُوسُفَ بْنِ زِيَادٍ، عَنْ عَبْدِ الْمَلِكِ بْنِ الْأَصْبَهَانِيِّ، عَنِ الْحَسَنِ قَالَ: جَاءَ جَبْرَئِيلُ إِلَى النَّبِيِّ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فِي سَاعَةٍ مَا كَانَ يَأْتِيهِ فِيهَا، فَجَاءَهُ عِنْدَ الزَّوَالِ وَ هُوَ مُتَغَيِّرُ اللَّوْنِ، وَ كَانَ النَّبِيُّ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَسْمَعُ حِسَّهُ وَ جِرْسَهُ، فَلَمْ يَسْمَعْهُ يَوْمَئِذٍ، فَقَالَ لَهُ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ: «يَا جَبْرَئِيلُ مَا لِي أَرَاكَ جِئْتَنِي فِي سَاعَةٍ مَا كُنْتَ تَجِيئُنِي فِيهَا، وَ أَرَى لَوْنَكَ مُتَغَيِّراً، وَ كُنْتُ أَسْمَعُ حِسَّكَ وَ جِرْسَكَ وَ لَمْ أَسْمَعْهُ الْيَوْمَ»؟ فَقَالَ: «إِنِّي جِئْتُ حِينَ أَمَرَ اللَّهُ بِمَنَافِخِ النَّارِ فَوُضِعَتْ عَلَى النَّارِ، وَ الَّذِي بَعَثَكَ بِالْحَقِّ نَبِيّاً مَا سَمِعْتُ مُنْذُ خُلِقت النَّار» قَالَ: «يَا جَبْرَئِيلُ (أَخْبِرْنِي) عَنِ النَّارِ وَ خَوِّفْنِي بِهَا». فَقَالَ: «إِنَّ اللَّهَ خَلَقَ النَّارَ حِينَ خَلَقَهَا فَأَبْرَأَهَا فَأَوْقَدَ عَلَيْهَا أَلْفَ عَامٍ حَتَّى اسْوَدَّتْ، فَهِيَ سَوْدَاءُ مُظْلِمَةٌ لَا يُضِيءُ (جَمْرُهَا وَ لَا يَنْطَفِي لَهَبُهَا) . وَ الَّذِي بَعَثَكَ بِالْحَقِّ نَبِيّاً، لَوْ أَنَّ مِثْلَ خَرْقِ الْإِبْرَةِ خَرَجَ مِنْهَا عَلَى أَهْلِ الْأَرْضِ لَاحْتَرَقُوا من عَنْ آخِرِهِمْ، وَ لَوْ أَنَّ رَجُلًا أُدْخِلَ جَهَنَّمَ ثُمَّ أُخْرِجَ مِنْهَا لَمَاتَ أَهْلُ الْأَرْضِ جَمِيعاً حِينَ يَنْظُرُونَ إِلَيْهِ لِمَا يَرَوْنَ بِهِ، وَ لَوْ أَنَّ ذِرَاعاً مِنَ السِّلْسِلَةِ الَّتِي ذَكَرَ اللَّهُ فِي كِتَابِهِ وُضِعَتْ عَلَى جَمِيعِ جِبَالِ الدُّنْيَا لَذَابَتْ مِنْ عِنْدِ آخِرِهَا حَتَّى تَبْلُغَ الْأَرْضَ ثُمَّ مَا اسْتَقَلَّتْ أَبَداً، وَ لَوْ أَنَّ بَعْضَ خُزَّانِ جَهَنَّمَ التِّسْعَةَ عَشَرَ نَظَرَ إِلَيْهِ أَهْلُ الْأَرْضِ لَمَاتُوا حِينَ يَنْظُرُونَ إِلَيْهِ مِنْ تَشَوُّهِ خَلْقِهِ، وَ لَوْ أَنَّ ثَوْباً مِنْ ثِيَابِ أَهْلِ جَهَنَّمَ عُلِّقَ بَيْنَ السَّمَاءِ وَ الْأَرْضِ لَمَاتَ أَهْلُ الْأَرْضِ مِنْ نَتْنِ رِيحِهِ». فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ سَلَّمَ: «حَسْبُكَ يَا جَبْرَئِيلُ، لَا أَتَصَدَّعُ فَأَمُوتُ» وَ أَكَبَّ وَ أَطْرَقَ يَبْكِي. فَقَالَ جَبْرَئِيلُ: «لِمَا ذَا تَبْكِي وَ أَنْتَ مِنَ اللَّهِ بِالْمَكَانِ الَّذِي أَنْتَ بِهِ؟». قَالَ: «وَ مَا مَنَعَنِي أَلَّا أَبْكِيَ وَ أَنَا أَحَقُّ بِالْبُكَاءِ، أَخَافُ أَلَّا أَكُونَ عَلَى الْحَالِ الَّتِي أَصْبَحْتُ عَلَيْهَا». فَلَمْ يَزَالا يَبْكِيَانِ حَتَّى نَادَاهُمَا مَلَكٌ مِنَ السَّمَاءِ: «يَا جَبْرَئِيلُ وَ يَا مُحَمَّدُ، إِنَّ اللَّهَ قَدْ آمَنَكُمَا مِنْ أَنْ تَعْصِيَا فَيُعَذِّبَكُمَا» 📚الدروع الواقية، ص272-273 @Yekaye

. 1⃣ «هذِهِ جَهَنَّمُ الَّتی كُنْتُمْ تُوعَدُونَ» خداوند در قرآن کریم فقط وعده عذاب جهنم را نداده است؛ بلکه از اینکه این وعده در مورد عده‌ای محقق می‌شود و به آنها یادآوری می‌شود که «این همان جهنمی است که به شما وعده می‌دادند» نیز خبر داده است❗️ پس،‌ جهنم یک واقعیت قطعی‌الوقوع است؛ و این گونه نیست که "امکان داشته باشد که جهنمی در کار نباشد، چون عمل نکردن به وعید، قبیح نیست"‼️ 📝نکته تخصصی #کلامی در #علم_کلام و در بحث از #حسن_و_قبح_عقلی ، بیان می‌شود که «عمل نکردن به وعده قبیح است؛ اما عمل نکردن به وعید قبیح نیست.» مراد این است که 🔹اگر کسی وعده پاداش نیکو بدهد و آن را انجام ندهد، کار ناشایستی کرده،‌و قطعا خداوند چنین نمی‌کند؛ و از این جهت قطعا بهشت را در پاداش نیکوکاران خواهد داد؛ 🔹اما اگر کسی وعده عقاب و مجازات بدهد، اما هنگامی که موعدش شد، مجازات نکند، بلکه از حق خود بگذرد و شخص خاطی را مورد عفو قرار دهد، این کار ناشایستی نیست. 🚫برخی بر همین اساس، نتیجه گرفته‌اند که درست است که خداوند وعده جهنم داده، اما چون رحمتش بسیار زیاد است، احتمال زیاد در قیامت از این وعده صرف نظر می‌کند و کسی را به جهنم نمی‌بَرَد‼️ ⛔️آیاتی مانند آیه حاضر به صراحت این دیدگاه را مردود اعلام می‌کند، چرا که در این آیات، دیگر بحث «وعید» نیست که بگوییم اگر به وعید عمل نکند قبیح نیست، بلکه بحث خبر دادن است: خبر دادن از کسانی که به جهنم می‌افتند و بدانان یادآوری می‌شود این وعده و هشداری که در دنیا بدانان داده شد. 🔖ضمنا اینکه رحمت گسترده خداوند منافاتی با عذاب کردن او ندارد بارها اشاره شد (از جمله در آیات 11 و 15 و 23 و 52 همین سوره)؛ و تفصیل این مطلب در جلسه 325، تدبر 1 گذشت: 🔖 http://yekaye.ir/al-hajj-22-20/ @Yekaye

. 2⃣ «هذِهِ جَهَنَّمُ الَّتی كُنْتُمْ تُوعَدُونَ» چرا از تعبیر «كُنْتُمْ تُوعَدُونَ» استفاده کرد و صرفا نفرمود «تُوعَدُونَ»؟ 🍃الف. قبلا بیان شد که وقتی فعل کان همراه فعلی می‌آید دلالت بر استمرار و رویه بودن آن فعل می‌کند. در واقع، می‌خواهد نشان دهد که این جهنم، مطلبی است که بارها و بارها توسط پیامبران و دعوت‌کنندگان دین‌های الهی به آنان هشدار داده شده بود. 📚(المیزان، ج17، ص103) به تعبیر دیگر، خداوند بر دوزخيان اتمام حجت نموده و پيوسته خطر دوزخ را به آنان ابلاغ كرده است، 📚(تفسیر نور، ج9، ص553) تا جای هیچ گونه عذر و بهانه‌ای نماند که مثلا کسی بگوید «ما فقط یکی دوبار این را شنیدیم و فراموش کردیم» و مانند آن. 🍃ب. ... @Yekaye

. 3⃣ «هذِهِ جَهَنَّمُ الَّتی كُنْتُمْ تُوعَدُونَ» مرجع ضمیر «هذه: این» چیست؟ 🍃الف. همین جهنم؛ و کاربرد ضمیر اشاره «این» در آن موقف، نشان می‌دهد که جهنم در آن روز کاملا در مقابل آنان حاضر است 📚(المیزان، ج17، ص103) و دیگر هیچ راه فراری برایشان نمانده است و امیدشان کاملا قطع می‌َود؛ 🔖همان که در جای دیگر فرمود «وَ رَأَى الْمُجْرِمُونَ النَّارَ فَظَنُّوا أَنَّهُمْ مُواقِعُوها وَ لَمْ يَجِدُوا عَنْها مَصْرِفا: و مجرمان آتش (دوزخ) را مىبينند، پس مىدانند كه حتما در آن وارد شدنى هستند و هيچ راه بازگشتى از آن نمىيابند» (کهف/53) 🍃ب. چه‌بسا مرجع ضمیر، «ضلالت»ی باشد که در آیه قبل بیان شد؛ و مراد این باشد که حقیقت و باطنِ ضلالت و گمراهی‌ای که در دنیا بدان مبتلا شدید، ‌همین جهنمی است که شما را بدان تهدید می‌کردند. 🍃ج. ... @Yekaye