. 🔟 «أَ فَلا یعْقِلُونَ» قرآن کریم افراد را به خاطر اینکه نمی‌اندیشند، توبیخ می‌کند. (المیزان، ج17، ص108) 🕋ثمره #دین‌شناسی در اسلام - برخلاف بسیاری از مکاتبی که فقط درصدد جمع کردن مرید هستند و از مریدانشان می‌خواهند فکر و عقل را تعطیل کنند و صرفاً از دستور مراد تبعیت نمایند - تعقل و اندیشدن، نه‌تنها مذمت نشده، بلکه کسانی که نمی‌اندیشند مورد مذمت قرار می‌گیرند. @Yekaye

819 ) وَ ما عَلَّمْناهُ الشِّعْرَ وَ ما ینْبَغی لَهُ إِنْ هُوَ إِلاَّ ذِكْرٌ وَ قُرْآنٌ مُبینٌ 〽️ترجمه و به او شعر نیاموختیم و سزاوارش هم نبود؛ این نیست جز ذکر و قرآنی روشنگر. سوره یس (36) آیه 69 1397/6/23 4 محرم 1440 @Yekaye

@Yekaye

🔹عَلَّمْناهُ قبلا بیان شد که «عِلم» به معنای «شناخت» و نقطه مقابل «جهل» است. گفته شده که اصل و ریشه ماده‌ی «علم» دلالت می‌کند بر اثری که در هر چیزی وجود دارد که مایه تمایز آن از غیرش می‌شود، و کلمه «علامت» که به معنای «نشانه» می‌باشد و کلمه «عَلَم» هم که به معنای «پرچم» و به معنای «کوه بلند» به کار می‌رود (جمعِ آن: أعلام) نیز به همین جهت است. 🔖جلسه 222 http://yekaye.ir/al-baqare-2-32/ @Yekaye

🔹ذِكْرٌ در آیه 11 همین سوره اشاره شد که ماده «ذکر» به معنای «یاد و حافظه» است که نقطه مقابل «غفلت» (وَ لا تُطِعْ مَنْ أَغْفَلْنا قَلْبَهُ عَنْ ذِكْرِنا، کهف/۲۸) و «نسیان» (وَ اذْكُرْ رَبَّكَ إِذا نَسِيت، کهف/۲۴) می‌باشد. «ذِکر» گاه به حالت نفسانی‌ای گفته می‌شود که که انسان به وسیله آن اطلاعاتی را که به دست آورده نگهداری می‌کند و همان «حفظ و حافظه» است از حیث احضار [مجدد] آن مطلب در ذهن؛ و گاه به خود حضور چیزی در دل [= ذهن] یا در سخن می‌گویند، و به همین جهت اخیر است که ذکر را به دو قسم «ذکر قلبی» (فَإِنِّي نَسِيتُ الْحُوتَ وَ ما أَنْسانِيهُ إِلَّا الشَّيْطانُ أَنْ أَذْكُرَهُ، کهف/۶۳) و «ذکر زبانی» (لَقَدْ أَنْزَلْنا إِلَيْكُمْ كِتاباً فِيهِ ذِكْرُكُمْ، انبیاء/۱۰) تقسیم می‌کنند. 🔖جلسه 758 http://yekaye.ir/ya-seen-36-11/ @Yekaye

🔹قُرْآنٌ ▪️کلمه «قرآن» ‌را مصدر از ماده «قرء» یا «قری» دانسته‌اند و قبلا بیان شد که از نظر اغلب اهل لغت، ماده «قری» دلالت بر «جمع و اجتماع» می‌کند، چنانکه کلمه «قریة» به معنای محلی است که عده‌ای از انسانها در آن جمع شده باشند و به «ایام حیض» زنان هم «قُرء» گفته می‌شود به خاطر اینکه خون در رحم آنها جمع می‌شود؛ و «قرأ» و «قرائت» هم نوعی جمع کردن است از این جهت که عبارت است از اینکه حروف و کلمات را همراه با هم ادا کردن، لذا به عمل کسی که فقط یک حرف را ادا کند، «قرائت» نمی گویند؛ و وجه تسمیه «قرآن» هم یا از این جهت است که همه آن در یکجا [مثلا در لوح محفوظ] جمع شده است؛ و یا از این جهت که جامع و مشتمل بر همه حقایق است؛ و چه‌بسا مستقیماً از «قرائت» باشد، یعنی چون کتابی است که بر قرائت آن بسیار تاکید شده است: «فَاقْرَؤُا ما تَيَسَّرَ مِنَ الْقُرْآن» (مزمل/۲۰). همچنین تفاوت «قرآن» با «فرقان» – با اینکه هر دو از اسمهای این کتاب آسمانی‌اند – در این است که «قرآن» ناظر به جمع بودن مطالب در کنار هم است؛ اما «فرقان» ناظر به اینکه بین حق و باطل جدایی می‌افکند. 🔖جلسه 350 http://yekaye.ir/al-alaq-96-1/ @Yekaye

🔹مُبینٌ در آیه 60 همین سوره توضیح داده شد که «مبین» از ریشه «بین» است که هم به معنای «فصل» (فاصله و جدایی) به کار می‌رود و هم به معنای «وصل» (اتصال و به هم رسیدن). و «بیان» به معنی آشکار کردن است و به کلام از این جهت بیان می‌گویند که آشکارکننده مافی‌الضمیر است. 🔖جلسه 809 http://yekaye.ir/ya-seen-36-60/ @Yekaye

☀️1) عایشه روایت کرده است که یکبار پیامبر اکرم ص برای بیان مطلبی به یکی از شعرهای بنی‌قیس که می‌گوید «بزودی روزگار آشکار می‌سازد برایت آنچه را که از آن بی‌خبر بودی؛ و برایت خبرها خواهد آورد کسی که تو برایش زاد و توشه‌ای تهیه نکرده‌ای.» ، استشهاد جُست؛ اما این شعر را با همان وزن اصلی‌اش نخواند بلکه مصراع دومش را به صورت نثر خواند که «کسی که تو برایش زاد و توشه‌ای تهیه نکرده‌ای برایت خبرها خواهد آورد». ابوبکر گفت: یا رسول الله! آن شعر این طور نیست! حضرت فرمود: من شاعر نیستم و این برایم سزاوار نیست. 📚مجمع البيان، ج8، ص675 عن عائشة أنها قالت كان رسول الله ص يتمثل ببيت أخي بني قيس: «ستبدي لك الأيام ما كنت جاهلا و يأتيك بالأخبار من لم تزود» فجعل يقول: «يأتيك من لم تزود بالأخبار» فيقول أبو بكر: ليس هكذا يا رسول الله! فيقول ص: إني لست بشاعر و ما ينبغي لی. @Yekaye

☀️2) پیامبر ص اصرار داشت که خودش شعر نگوید، اما شاعرانی که شعرهای نیکو می‌گفتند تشویق می‌کرد. از جمله اینکه روایت شده وقتی حسان بن ثابت، بعد از واقعه غدیر شعری در وصف این واقعه سرود، پیامبر اکرم ص به او ‌فرمود: ای حسان! همواره موید به روح القدس هستی مادامی که با زبانت ما را یاری می‌کنی! 📚مجمع البيان، ج8، ص675؛ الإرشاد، ج1، ص177 و قد صح أنه كان يسمع الشعر و يحث عليه و قال لحسان بن ثابت: لا تزال يا حسان مؤيدا بروح القدس ما نصرتنا بلسانک. @Yekaye