. 2⃣ «يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا اصْبِرُوا وَ صابِرُوا وَ رابِطُوا وَ اتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ» صرف ایمان برای رسیدن به فلاح و رستگاری کفایت نمی‌کند، بلکه صبر می‌خواهد و باز صبر و محکم بودن در برابر دشمن و تقوای الهی در پیش گرفتن. امید است که با همه اینها رستگاری حاصل شود. @Yekaye

. 3⃣ «اصْبِرُوا وَ صابِرُوا وَ رابِطُوا وَ اتَّقُوا اللَّهَ» تقوای الهی داشتن یعنی خود را در مسیر خدا نگهداشتن. اما اینکه صبر و مصابره و مرابطه چیست اقوال متعددی گفته شده است؛ که با توجه به قاعده امکان استفاده از یک لفظ در چند معنا، بعید نیست که همگی مد نظر بوده باشد. این سه مورد به ترتیب عبارتند از: 🍃الف. صبر بر انجام واجبات؛ و شکیبایی در مصیبتها و ارتباط با امامان علیهم السلام (حدیث1.الف) 🍃ب. صبر بر انجام واجبات؛ و شکیبایی در برابر دشمنان و ارتباط با امامِ منتَظَر. (حدیث1.ب) 🍃ج. همه اینها ناظر به ارتباط با امام ع است: صبر در برابر آزار دشمن؛ و مصابره (صبری همراه با امام ع) در برابر دشمنان و مخالفان مذهبی؛ و ارتباط با امام؛ و تقوا هم در خود را در مسیر امام ع نگهداشتن. (حدیث2) 🍃د. صبر بر مصیبتها؛ تقیه با دشمن؛ و متصل شدن به امام (حدیث3، الف) 🍃ه. صبر در خودداری از معصیتها؛ و صبر و پایداری بر واجبات؛ و محکم بودن در راه خدا (که همان امامان‌اند) و تقوا یعنی امر به معروف و نهی از منکر (که مهمترین منکر، ظلم امت بر امام است) (حدیث3.ب) 🍃و. صبر بر طاعت خدا و امتحان او؛ و صبر بر طاعت رسول خدا و کسی که جانشین اوست؛ و «رابطوا» هم یعنی از این دو امر، جدا نشدن. (حدیث5) 🍃ز. صبر بر نمازهای پنجگانه؛ و صبر در جنگ با دشمن؛ و مرزبانی [یا پیوند با هم] در راه خدا (حدیث5.ب) 🍃ح. «رابطوا» یعنی در انتظار نمازی بعد از نماز دیگر را داشتن (حدیث7) 🍃ط. صبر به معنای ثابت‌قدم ماندن در دین است؛ و مصابره صبر طرفینی در برابر کفار است، یعنی همان گونه که آنان در جنگ با شما صبر و استقامت می‌ورزند شما هم در جنگ با آنان صبر و استقامت داشته باشید؛ و مرابطه هم مرزبانی در راه خداست در برابر کفار؛ و آماده کردن اسبان جنگی در برابر آنان است (روایتی از امام باقر ع ، و نیز قول حسن ، قتاده و ابن جریج و ضحاک، به نقل از مجمع البيان، ج‏2، ص918) و وجه اینکه «صابروا» را در مورد صبر با دشمنان در جهاد دانسته‌اند این است که جنگ نیاز به صبر و استقامت دارد و مبادا شما از آنان کم‌صبرتر باشید. (الكشاف، ج‏1، ص460) 🍃ی. صبر بر انجام واجبات، مصابره در همراهی با پیامبر ص در سختی‌ها؛ و مرابطه در آنچه وی امر و نهی می‌کند. (سعید بن جبیر، به نقل از الدر المنثور، ج‏2، ص114) 🍃ک. صبر دین خود، و مصابره در وعده من به شما، و مرابطه [مرزبانی) در برابر دشمن من و دشمن خودتان (محمد بن کعب قرظی، به نقل از مجمع البيان، ج‏2، ص918؛ الدر المنثور، ج‏2، ص114) 🍃ل. در مجموع بر صبر بر جهاد تاکید می‌کند (زید بن اسلم، به نقل از مجمع البيان، ج‏2، ص918) یعنی صبر بر جهاد، مصابره و شکیبایی در برابر دشمن، و مرابطه بر دین (الدر المنثور، ج‏2، ص114) 🍃م. «اصبروا» بر التزام شخصی به واجبات و پرهیز از محرمات دلالت دارد، «صابروا» به صبرهایی که در مواجهه با دیگران، بویژه جهاد با دشمن، دلالت دارد، و «رابطوا» ناظر به دفاع از مسلمانان و دین خداست؛ و «اتقوا الله» هم شامل همه دستورات و تعالیم دین می‌شود. (مجمع البيان، ج‏2، ص918) 🍃ن. صبر، مطلقِ صبر بر شداید و طاعت خدا و پرهیز از معصیت و در مجموع، صبری است که از فرد سر می‌زند؛ مصابره، تحمل آزار و اذیت از دیگران است با تکیه بر همدیگر، و مرابطه، اعم از مصابره، و به معنای ایجاد جماعت و ارتباط قوا و افعال آنان در جمیع شئون زندگی دینی‌شان، اعم از سختی و راحتی است (الميزان، ج‏4، ص91-92) 🍃س. اين آيه، صبر در برابر انواع حوادث و مصائب را توصيه مى‏كند در مرحله‏ى اوّل در برابر ناگوارى‏هاى شخصى و هوسها صبر كنيد. «اصْبِرُوا» در مرحله‏ى دوّم در برابر فشارهاى كفّار، مقاومت بيشتر كنيد. «صابِرُوا» در مرحله‏ى سوّم در حفظ مرزهاى جغرافيايى از هجوم دشمن، حفظ مرزهاى اعتقادى و فكرى، از طريق مباحثات علمى و حفظ مرز دلها، از هجوم وسوسه‏ها بكوشيد. (تفسير نور، ج‏2، ص233) 🍃ع. ... @Yekaye

. 4⃣ «اصْبِرُوا وَ صابِرُوا وَ رابِطُوا وَ اتَّقُوا اللَّهَ» تقوای الهی یعنی خود را دائما در محضر خدا دیدن و جانب او را رعایت کردن. بعد از توصیه به صبر و مصابره و مرابطه، فرمود: تقوای الهی پیشه کنید. پس، تقوای الهی، ضابطه حاکم بر همه رفتارهای انسان است؛ و حتی فضیلتهایی مانند صبر کردن و همدیگر را به صبر واداشتن و مرزبانی کردن از حریم دین، باید بر اساس تقوا باشد. به تعبیر دیگر، صبر و مصابره و مرابطه بايد جهتدار باشد و در مسير تقوى و رضاى الهى قرار گيرد، وگرنه كفّار هم اين امور را دارند. (تفسير نور، ج2، ص234) @Yekaye

. 5⃣ «يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا اصْبِرُوا وَ صابِرُوا وَ رابِطُوا» 🔺برای رسیدن به رستگاری، ایمان و حتی صبر و استقامت فردی داشتن کافی نیست. به علاوه، 🔺باید در میان جمع بود؛ 🔺صبر را با همدیگر تقویت نمود؛ 🔺دشمن را جدی گرفت و و مرزها را در برابر دشمنان تقویت نمود. @Yekaye

. 6⃣ «يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا اصْبِرُوا وَ صابِرُوا وَ رابِطُوا» از اینکه اهل ایمان را مخاطب قرار داد و آنها را به صبر و مصابره و مرابطه امر کرد، نتیجه می‌شود که: 🔺از طرفی، کسی که مومن است، هم شخصا باید اهل صبر و استقامت و پایداری در امور باشد؛ و هم باید رابطه خود با دوست و دشمن را درست تنظیم کند: با دوستان در تقویت صبر همدیگر بکوشند؛ و در برابر دشمنان هم محکم و شدید و بهم متصل باشند. 🔺و از طرف دیگر: در سايه ايمان، به كمالات مىتوان رسيد. (تفسير نور، ج2، ص234) @Yekaye

. 7⃣ «اصْبِرُوا وَ صابِرُوا ...» ابتدا «اصْبِرُوا» سپس «صابِرُوا»؛ یعنی تا در مشكلات فردى صابر نباشيد، نمىتوانيد در برابر دشمنان دين مقاومت كنيد. (تفسير نور، ج2، ص234) @Yekaye

. 8⃣«صابِرُوا» از ديگران عقب نمانيد❗️ 🤔اگر كفّار در كفر خود مقاومت مىكنند، كشته مىدهند و مال خرج مىكنند، شما نيز در راه خدا با جان و مال پايدارى كنيد. (تفسير نور، ج2، ص234) @Yekaye

. 9⃣«صابِرُوا» مسلمانان بايد مشكلات يكديگر را تحمل كنند، و يكديگر را به صبر سفارش كنند. (تفسير نور، ج2، ص234) @Yekaye

. 🔟 «اصْبِرُوا وَ صابِرُوا ... لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ» صبر، زمينه رسيدن به سعادت و پيروزى است. (تفسير نور، ج2، ص234) @Yekaye

📖جمع‌بندی آیات 164-200 سوره آل عمران 1398/1/27 10 شعبان 1440 لَقَدْ مَنَّ اللَّهُ عَلَى الْمُؤْمِنينَ إِذْ بَعَثَ فيهِمْ رَسُولاً مِنْ أَنْفُسِهِمْ يَتْلُوا عَلَيْهِمْ آياتِهِ وَ يُزَكِّيهِمْ وَ يُعَلِّمُهُمُ الْكِتابَ وَ الْحِكْمَةَ وَ إِنْ كانُوا مِنْ قَبْلُ لَفي ضَلالٍ مُبينٍ. أَ وَ لَمَّا أَصابَتْكُمْ مُصيبَةٌ قَدْ أَصَبْتُمْ مِثْلَيْها قُلْتُمْ أَنَّى هذا قُلْ هُوَ مِنْ عِنْدِ أَنْفُسِكُمْ إِنَّ اللَّهَ عَلى كُلِّ شَيْءٍ قَديرٌ. وَ ما أَصابَكُمْ يَوْمَ الْتَقَى الْجَمْعانِ فَبِإِذْنِ اللَّهِ وَ لِيَعْلَمَ الْمُؤْمِنينَ؛ وَ لِيَعْلَمَ الَّذينَ نافَقُوا وَ قيلَ لَهُمْ تَعالَوْا قاتِلُوا في سَبيلِ اللَّهِ أَوِ ادْفَعُوا قالُوا لَوْ نَعْلَمُ قِتالاً لاَتَّبَعْناكُمْ هُمْ لِلْكُفْرِ يَوْمَئِذٍ أَقْرَبُ مِنْهُمْ لِلْإيمانِ يَقُولُونَ بِأَفْواهِهِمْ ما لَيْسَ في قُلُوبِهِمْ وَ اللَّهُ أَعْلَمُ بِما يَكْتُمُونَ. الَّذينَ قالُوا لِإِخْوانِهِمْ وَ قَعَدُوا لَوْ أَطاعُونا ما قُتِلُوا قُلْ فَادْرَؤُا عَنْ أَنْفُسِكُمُ الْمَوْتَ إِنْ كُنْتُمْ صادِقينَ. وَ لا تَحْسَبَنَّ الَّذينَ قُتِلُوا في سَبيلِ اللَّهِ أَمْواتاً بَلْ أَحْياءٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ يُرْزَقُونَ؛ فَرِحينَ بِما آتاهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ وَ يَسْتَبْشِرُونَ بِالَّذينَ لَمْ يَلْحَقُوا بِهِمْ مِنْ خَلْفِهِمْ أَلاَّ خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَ لا هُمْ يَحْزَنُونَ؛ يَسْتَبْشِرُونَ بِنِعْمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَ فَضْلٍ وَ أَنَّ اللَّهَ لا يُضيعُ أَجْرَ الْمُؤْمِنينَ؛ الَّذينَ اسْتَجابُوا لِلَّهِ وَ الرَّسُولِ مِنْ بَعْدِ ما أَصابَهُمُ الْقَرْحُ لِلَّذينَ أَحْسَنُوا مِنْهُمْ وَ اتَّقَوْا أَجْرٌ عَظيمٌ؛ الَّذينَ قالَ لَهُمُ النَّاسُ إِنَّ النَّاسَ قَدْ جَمَعُوا لَكُمْ فَاخْشَوْهُمْ فَزادَهُمْ إيماناً وَ قالُوا حَسْبُنَا اللَّهُ وَ نِعْمَ الْوَكيلُ؛ فَانْقَلَبُوا بِنِعْمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَ فَضْلٍ لَمْ يَمْسَسْهُمْ سُوءٌ وَ اتَّبَعُوا رِضْوانَ اللَّهِ وَ اللَّهُ ذُو فَضْلٍ عَظيمٍ؛ إِنَّما ذلِكُمُ الشَّيْطانُ يُخَوِّفُ أَوْلِياءَهُ فَلا تَخافُوهُمْ وَ خافُونِ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنينَ؛ وَ لا يَحْزُنْكَ الَّذينَ يُسارِعُونَ فِي الْكُفْرِ إِنَّهُمْ لَنْ يَضُرُّوا اللَّهَ شَيْئاً يُريدُ اللَّهُ أَلاَّ يَجْعَلَ لَهُمْ حَظًّا فِي الْآخِرَةِ وَ لَهُمْ عَذابٌ عَظيمٌ. إِنَّ الَّذينَ اشْتَرَوُا الْكُفْرَ بِالْإِيْمانِ لَنْ يَضُرُّوا اللَّهَ شَيْئاً وَ لَهُمْ عَذابٌ أَليمٌ. وَ لا يَحْسَبَنَّ الَّذينَ كَفَرُوا أَنَّما نُمْلي لَهُمْ خَيْرٌ لِأَنْفُسِهِمْ إِنَّما نُمْلي لَهُمْ لِيَزْدادُوا إِثْماً وَ لَهُمْ عَذابٌ مُهينٌ. ما كانَ اللَّهُ لِيَذَرَ الْمُؤْمِنينَ عَلى ما أَنْتُمْ عَلَيْهِ حَتَّى يَميزَ الْخَبيثَ مِنَ الطَّيِّبِ وَ ما كانَ اللَّهُ لِيُطْلِعَكُمْ عَلَى الْغَيْبِ وَ لكِنَّ اللَّهَ يَجْتَبي مِنْ رُسُلِهِ مَنْ يَشاءُ فَآمِنُوا بِاللَّهِ وَ رُسُلِهِ وَ إِنْ تُؤْمِنُوا وَ تَتَّقُوا فَلَكُمْ أَجْرٌ عَظيمٌ. وَ لا يَحْسَبَنَّ الَّذينَ يَبْخَلُونَ بِما آتاهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ هُوَ خَيْراً لَهُمْ بَلْ هُوَ شَرٌّ لَهُمْ سَيُطَوَّقُونَ ما بَخِلُوا بِهِ يَوْمَ الْقِيامَةِ وَ لِلَّهِ ميراثُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ اللَّهُ بِما تَعْمَلُونَ خَبيرٌ. لَقَدْ سَمِعَ اللَّهُ قَوْلَ الَّذينَ قالُوا إِنَّ اللَّهَ فَقيرٌ وَ نَحْنُ أَغْنِياءُ سَنَكْتُبُ ما قالُوا وَ قَتْلَهُمُ الْأَنْبِياءَ بِغَيْرِ حَقٍّ وَ نَقُولُ ذُوقُوا عَذابَ الْحَريقِ؛ ذلِكَ بِما قَدَّمَتْ أَيْديكُمْ وَ أَنَّ اللَّهَ لَيْسَ بِظَلاَّمٍ لِلْعَبيدِ؛ الَّذينَ قالُوا إِنَّ اللَّهَ عَهِدَ إِلَيْنا أَلاَّ نُؤْمِنَ لِرَسُولٍ حَتَّى يَأْتِيَنا بِقُرْبانٍ تَأْكُلُهُ النَّارُ قُلْ قَدْ جاءَكُمْ رُسُلٌ مِنْ قَبْلي بِالْبَيِّناتِ وَ بِالَّذي قُلْتُمْ فَلِمَ قَتَلْتُمُوهُمْ إِنْ كُنْتُمْ صادِقينَ؛ فَإِنْ كَذَّبُوكَ فَقَدْ كُذِّبَ رُسُلٌ مِنْ قَبْلِكَ جاؤُ بِالْبَيِّناتِ وَ الزُّبُرِ وَ الْكِتابِ الْمُنيرِ. كُلُّ نَفْسٍ ذائِقَةُ الْمَوْتِ وَ إِنَّما تُوَفَّوْنَ أُجُورَكُمْ يَوْمَ الْقِيامَةِ فَمَنْ زُحْزِحَ عَنِ النَّارِ وَ أُدْخِلَ الْجَنَّةَ فَقَدْ فازَ وَ مَا الْحَياةُ الدُّنْيا إِلاَّ مَتاعُ الْغُرُورِ. @Yekaye 👇ادامه👇

لَتُبْلَوُنَّ في أَمْوالِكُمْ وَ أَنْفُسِكُمْ وَ لَتَسْمَعُنَّ مِنَ الَّذينَ أُوتُوا الْكِتابَ مِنْ قَبْلِكُمْ وَ مِنَ الَّذينَ أَشْرَكُوا أَذىً كَثيراً وَ إِنْ تَصْبِرُوا وَ تَتَّقُوا فَإِنَّ ذلِكَ مِنْ عَزْمِ الْأُمُورِ. وَ إِذْ أَخَذَ اللَّهُ ميثاقَ الَّذينَ أُوتُوا الْكِتابَ لَتُبَيِّنُنَّهُ لِلنَّاسِ وَ لا تَكْتُمُونَهُ فَنَبَذُوهُ وَراءَ ظُهُورِهِمْ وَ اشْتَرَوْا بِهِ ثَمَناً قَليلاً فَبِئْسَ ما يَشْتَرُونَ. لا تَحْسَبَنَّ الَّذينَ يَفْرَحُونَ بِما أَتَوْا وَ يُحِبُّونَ أَنْ يُحْمَدُوا بِما لَمْ يَفْعَلُوا فَلا تَحْسَبَنَّهُمْ بِمَفازَةٍ مِنَ الْعَذابِ وَ لَهُمْ عَذابٌ أَليمٌ. وَ لِلَّهِ مُلْكُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ اللَّهُ عَلى كُلِّ شَيْءٍ قَديرٌ. إِنَّ في خَلْقِ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ اخْتِلافِ اللَّيْلِ وَ النَّهارِ لَآياتٍ لِأُولِي الْأَلْبابِ؛ الَّذينَ يَذْكُرُونَ اللَّهَ قِياماً وَ قُعُوداً وَ عَلى جُنُوبِهِمْ وَ يَتَفَكَّرُونَ في خَلْقِ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ رَبَّنا ما خَلَقْتَ هذا باطِلاً سُبْحانَكَ فَقِنا عَذابَ النَّارِ؛ رَبَّنا إِنَّكَ مَنْ تُدْخِلِ النَّارَ فَقَدْ أَخْزَيْتَهُ وَ ما لِلظَّالِمينَ مِنْ أَنْصارٍ؛ رَبَّنا إِنَّنا سَمِعْنا مُنادِياً يُنادي لِلْإيمانِ أَنْ آمِنُوا بِرَبِّكُمْ فَآمَنَّا رَبَّنا فَاغْفِرْ لَنا ذُنُوبَنا وَ كَفِّرْ عَنَّا سَيِّئاتِنا وَ تَوَفَّنا مَعَ الْأَبْرارِ؛ رَبَّنا وَ آتِنا ما وَعَدْتَنا عَلى رُسُلِكَ وَ لا تُخْزِنا يَوْمَ الْقِيامَةِ إِنَّكَ لا تُخْلِفُ الْميعادَ؛ فَاسْتَجابَ لَهُمْ رَبُّهُمْ أَنِّي لا أُضيعُ عَمَلَ عامِلٍ مِنْكُمْ مِنْ ذَكَرٍ أَوْ أُنْثى بَعْضُكُمْ مِنْ بَعْضٍ فَالَّذينَ هاجَرُوا وَ أُخْرِجُوا مِنْ دِيارِهِمْ وَ أُوذُوا في سَبيلي وَ قاتَلُوا وَ قُتِلُوا لَأُكَفِّرَنَّ عَنْهُمْ سَيِّئاتِهِمْ وَ لَأُدْخِلَنَّهُمْ جَنَّاتٍ تَجْري مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ ثَواباً مِنْ عِنْدِ اللَّهِ وَ اللَّهُ عِنْدَهُ حُسْنُ الثَّوابِ. لا يَغُرَّنَّكَ تَقَلُّبُ الَّذينَ كَفَرُوا فِي الْبِلادِ؛ مَتاعٌ قَليلٌ ثُمَّ مَأْواهُمْ جَهَنَّمُ وَ بِئْسَ الْمِهادُ؛ لكِنِ الَّذينَ اتَّقَوْا رَبَّهُمْ لَهُمْ جَنَّاتٌ تَجْري مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ خالِدينَ فيها نُزُلاً مِنْ عِنْدِ اللَّهِ وَ ما عِنْدَ اللَّهِ خَيْرٌ لِلْأَبْرارِ. وَ إِنَّ مِنْ أَهْلِ الْكِتابِ لَمَنْ يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَ ما أُنْزِلَ إِلَيْكُمْ وَ ما أُنْزِلَ إِلَيْهِمْ خاشِعينَ لِلَّهِ لا يَشْتَرُونَ بِآياتِ اللَّهِ ثَمَناً قَليلاً أُولئِكَ لَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ إِنَّ اللَّهَ سَريعُ الْحِسابِ. يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا اصْبِرُوا وَ صابِرُوا وَ رابِطُوا وَ اتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ. @Yekaye