☀️2) از امام کاظم ع روایت شده که فرمودند: خداوند در آتش جاودانه نمی‌سازد مگر اهل کفر و انکار از روی لجبازی، و اهل گمراهی و شرک را. 📚التوحيد (للصدوق)، ص407 حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ زِيَادِ بْنِ جَعْفَرٍ الْهَمَدَانِيُّ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ قَالَ سَمِعْتُ مُوسَى بْنَ جَعْفَرٍ ع يَقُولُ: لَا يُخَلِّدُ اللَّهُ فِي النَّارِ إِلَّا أَهْلَ الْكُفْرِ وَ الْجُحُودِ وَ أَهْلَ الضَّلَالِ وَ الشِّرْكِ. @yekaye

☀️3) از امام صادق ع روایت شده است: همانا جهنمیان در جهنم جاودانه شدند چون در نیت‌هایشان این بود که اگر در دنیا جاودانه می‌ماندند تا ابد خداوند را معصیت می‌کردند؛ و همانا اهل بهشت در بهشت جاودانه شدندن چون در نیت‌هایشان این بود که اگر دردنیا جاودانه می‌ماندند تا ابد خداوند را اطاعت می‌کردند؛ پس به خاطر نیاتشان بود که اینان و آنان جاودانه شدند؛ سپس این سخن خداوند متعال را تلاوت کردند که: «بگو هرکس بر اساس شاکله‌اش عمل می‌کند» (اسراء/84) فرمودند:‌ یعنی بر اساس نیتش. 📚الكافي، ج2، ص85 عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ الْقَاسِمِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ الْمِنْقَرِيِّ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ يُونُسَ عَنْ أَبِي هَاشِمٍ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع: إِنَّمَا خُلِّدَ أَهْلُ النَّارِ فِي النَّارِ لِأَنَّ نِيَّاتِهِمْ كَانَتْ فِي الدُّنْيَا أَنْ لَوْ خُلِّدُوا فِيهَا أَنْ يَعْصُوا اللَّهَ أَبَداً وَ إِنَّمَا خُلِّدَ أَهْلُ الْجَنَّةِ فِي الْجَنَّةِ لِأَنَّ نِيَّاتِهِمْ كَانَتْ فِي الدُّنْيَا أَنْ لَوْ بَقُوا فِيهَا أَنْ يُطِيعُوا اللَّهَ أَبَداً فَبِالنِّيَّاتِ خُلِّدَ هَؤُلَاءِ وَ هَؤُلَاءِ ثُمَّ تَلَا قَوْلَهُ تَعَالَى «قُلْ كُلٌّ يَعْمَلُ عَلى شاكِلَتِهِ» قَالَ عَلَى نِيَّتِهِ. @yekaye

. 1️⃣ «وَ مَنْ يَعْصِ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ يَتَعَدَّ حُدُودَهُ يُدْخِلْهُ ناراً خالِداً فيها وَ لَهُ عَذابٌ مُهينٌ» پیچیدگی‌های عظیم انسان از سویی، و وجود مسیری واقعی برای رسیدن وی به سعادت، از سوی دیگر، حرکت انسان در مسیر سعادت واقعی خویش را در مسیری پرابهام قرار داده که تنها خداوند است که به تمام ظرائف این مسیر و بیراهه‌های آن آگاه است؛ و همان گونه که یک جاده را با کشیدن نرده‌هایی در اطرافش مشخص می‌کنند؛ خداوند با تعیین حد و مرزهایی برای حرکت انسان، مسیر صحیح را به او نشان داده است. 💢از این رو، 🔺همان طور که جدی گرفتن این محدوده‌ها و پیروی از آن انسان را به بهشت جاودان و فوز عظیم می‌رساند، 🔻 تجاوز و خروج از این محدوده‌ها و سرپیچی از خدا و رسول در این مسیر انسان را به جهنم جاودان و خوار شدن می‌کشاند. @yekaye

. 2️⃣ «وَ مَنْ يَعْصِ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ يَتَعَدَّ حُدُودَهُ يُدْخِلْهُ ناراً خالِداً فيها» از معتزله نقل شده که با استناد به این آیه گفته‌اند کسی که فاسق و مرتکب گناه کبیره باشد حتما جهنمی است و در جهنم جاودان است. در حالی که احادیث متعدد نبوی، که شیعه و سنی روایت کرده‌اند موجب شده که بقیه مسلمانان (هم اشاعره از اهل سنت و هم شیعیان) معتقد باشند که کسی که مرتکب گناه کبیره شده باشد ممکن است مشمول شفاعت شود و از عذاب جهنم نجات یابد. از این رو، پاسخ‌های متعددی به این استظهار داده شده است؛ از جمله: 🍃الف. آیه نفرمود «یتعدّ حداً» بلکه فرمود «یتعدّ حدوده»؛ از این رو، دلالت دارد که کسی که عموم حدود الهی را زیر پا گذارد مستوجب چنین عذابی است؛ و این سخن در مورد کافران و مشرکان و امثال آنها صدق می‌کند، نه مسلمانی که تنها مرتکب برخی از گناهان شده است. (مجمع البیان، ج3، ص32) (حدیث2) 🍃ب. تردیدی نیست که افرادی که مرتکب گناه صغیره شده باشند، اگرچه عصیان کرده و از حدود الهی تجاوز نموده‌اند، اما احتمالاً مشمول عفو قرار می‌گیرند (إِنْ تَجْتَنِبُوا كَبائِرَ ما تُنْهَوْنَ عَنْهُ نُكَفِّرْ عَنْكُمْ سَيِّئاتِكُم؛ نساء/31) پس این آیه شامل حالشان نمی‌شود. پس این آیه تخصیص خورده به اینکه برخی از افراد با عفو الهی از دایره شمول این آیه خارج می‌شوند؛ و وقتی باب عفو خداوند برای تخصیص این آیه باز شد، با دلایل دیگر (مانند شفاعت و ...) هم این عفو خداوند می‌تواند شامل حال برخی دیگر از کسانی که عصیان کرده‌اند بشود. (مجمع البیان، ج3، ص32) 🍃ج. کسی که توبه کند به تصریح آیات متعدد قرآن مشمول عفو می‌شود و از شمول این آیه خارج می گردد. و اگر با توبه برخی از افراد از شمول این آیه خارج شوند، با عوامل دیگر هم می‌توانند خارج شوند. (مجمع البیان، ج3، ص33؛ مفاتیح الغیب (فخر رازی)، ج5، ص527) 🍃د. «يَعْصِ» فعل مضارع و نشانگر استمرار است. پس نافرمانى مستمرّ است که سبب خلود در جهنم می‌شود. (تفسير نور، ج2، ص255) 🍃ه. ... @yekaye

. 3️⃣ «وَ مَنْ يَعْصِ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ يَتَعَدَّ حُدُودَهُ ... لَهُ عَذابٌ مُهينٌ» می‌دانیم که جهنم انواعی از عذاب‌ها دارد، که در قرآن کریم این عذاب با وصف‌های مختلف یاد شده است: دردناک (ألیم)، بزرگ (عظیم)، شدید و غلیظ، ماندگار (مقیم)، برگشت‌ناپذیر (غیر مردود)، و ... . 🤔چرا در اینجا تعبیر «عذاب مهین» (خوار کننده و خفت‌آور) را به کار برد؟ 🍃الف. خداوند انسان را با دمیدن روح خود کرامت بخشیده است و او را بر بسیاری از مخلوقات برتری داده است: «وَ لَقَدْ كَرَّمْنا بَني آدَمَ وَ ... وَ فَضَّلْناهُمْ عَلى كَثيرٍ مِمَّنْ خَلَقْنا تَفْضيلا» البته به او اختیار داد که خودش این مسیر را بپیماید و با تعیین حد و مرزهایی، مسیر درست را هم واضح نمود. اکنون کسی از این مسیر بیرون برود و در راستای کرامتی که خداوند برایش قرار داده حرکت نکند، طبیعی است که از کرامت محروم شود و کسی که از کرامت محروم بماند دچار پستی و خواری و حقارت خواهد شد. 🍃ب. ... @yekaye

. 4️⃣ «وَ مَنْ يَعْصِ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ يَتَعَدَّ حُدُودَهُ يُدْخِلْهُ ناراً خالِداً فيها وَ لَهُ عَذابٌ مُهينٌ» در آیه، ابتدا از عصیان خدا و رسول نام برد و سپس از تجاوز از حددود الهی، آنگاه ثمره این را جاودانگی در جهنم و عذابی خوارکننده دانست؛ 🔹یک برداشت اولیه این است که تعدی از حدود الهی را تاکید بر همان عصیان بدانیم و عذاب خوارکننده را تاکیدی بر جاودانگی در عذاب؛ 🤔اما زمانی مطلبی تاکید مطلب قبل قلمداد می‌شود که توجیه دیگری برای تمایز این دو در کار نباشد؛ و به نظر می‌رسد توجیه‌های متعددی از تعدد هر دو بتوان بیان کرد، از جمله: 🍃الف. عذاب جاودان را به دو عامل وابسته کرد: عصیان خدا و رسول و تعدی از حدود الهی؛ و مقصود آن است که اولا عصیان کند و ثانیا عصیانش از روی انکار نبوت و دستور پیامبر و انکار حدود الهی باشد؛ و از این رو، ناظر به کافران است، نه کسانی که صرفا مرتکب گناهی، ولو گناهی کبیره، شده باشند. (مفاتیح الغیب (فخر رازی)، ج5، ص527) 🍃ب. شاید ناظر به دو جنبه حسن فعلی و فاعلی باشد: یعنی در جمله اول تاکید بر این است که از مسیر خارج شد؛ و در جمله دوم تاکید بر این است که این خروجش از مسیر از روی تجاوزگری و بی‌اعتنایی به حدود الهی بوده نه ناشی از اشتباه و ندانستن و ... . 🍃ج. چه بسا، با چنین ترکیب عطفی‌ای، در عین حال که هر دو عامل و هر دو نتیجه بشدت به هم مرتبطند، اما با لف و نشر مرتب، اشاره دارد که کدام عامل اثرش در کدام نتیجه بیشتر است: یعنی تلویحا می‌خواهد بفهماند که عصیان از خدا و رسول، عامل اصلیِ جاودانگی آنان در آتش است؛ و تعدی و تجاوز از حدود الهی، و حدود الهی را جدی نگرفتن، عامل اصلی خواری و خفت‌باری است. 🍃د. در خصوص نتیجه کار، شاید می‌خواهد نشان دهد که قهر خدا، هم عذاب جسمى دارد، هم خوارى روحى. (تفسير نور، ج2، ص255) 🍃ه. ... @yekaye

. 5️⃣ «تِلْكَ حُدُودُ اللَّهِ وَ مَنْ يُطِعِ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ يُدْخِلْهُ جَنَّاتٍ تَجْري مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ خالِدينَ فيها وَ ذلِكَ الْفَوْزُ الْعَظيمُ؛ وَ مَنْ يَعْصِ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ يَتَعَدَّ حُدُودَهُ يُدْخِلْهُ ناراً خالِداً فيها وَ لَهُ عَذابٌ مُهينٌ» در آیه قبل اشاره شد که باغ‌هایی که رودها از پایین آن عبور کند از دل‌انگیزترین موقعیت‌هایی است که انسان در آن احساس گشایش و آسودگی و راحتی می‌کند. از سوی دیگر، هم قرار گرفتن در آتش انسان را بشدت کلافه می‌کند و در تنگنا قرار می‌دهد و هم خواری و حقارت. ♦️خداوند حد و مرزهایی تعیین کرده است؛ 🔺هرکس خود را به این حد و مرزها محدود کند به گشایشی دل‌انگیز می‌رسد. و 🔺 هرکس به بهانه آزادی و راحتی و رسیدن به دلخواه‌ها، حد و مرزهای الهی را بشکند، در تگنا و مضیقه و کلافگی ابدی قرار خواهد گرفت؛ 🔲به تعبیر دیگر، هرکس محدوده‌هایی که خداوند برایش قرار داده رعایت کند، به کرامت و احترام و خوشی همیشگی دست یابد؛ و هرکس رعایت نکند به توهین و بی‌حرمتی و خواری همیشگی مبتلا شود. 📝ثمره #اخلاقی_اجتماعی #لیبرالیسم (اصالت آزادی و اباحی‌گری) ظاهرش #آزادی و #راحتی انسان است، اما حقیقتش گرفتار کردن و قرار گرفتن در سختی همیشگی است. 🤔جالب اینجاست که همگان می‌دانند که در هر زمینه‌ای اگر بخواهند رشد کنند (کسی که می‌خواهد در یک دانشگاه خوب قبول شود؛ یا در یک حرفه خوب ماهر گردد؛ یا در یک ورزش خاص، قهرمان شود یا ...) باید سختی‌ها و محدودیت‌ها را بپذیرند و از خوشی‌ها و ولنگرانی‌ها اجتناب ورزند، اما نوبت به کلیت زندگی که می‌رسد، افراد انتظار دارند با لاابالی‌گری و بدون هیچ گونه سختی به همه چیز دست یابند❗️ 💢اگر کسی منطق رشد در زندگی (عبور و تحمل سختی‌ها برای رسیدن به کمال)‌ را جدی بگیرد (که هیچ عرصه‌ای از عرصه‌های موفقیت، حتی موفقیت‌های کاملا مادی و دنیوی مثل مقام و شهرت و ثروت و ... را نمی توان یافت که مشمول این حکم نباشد) آنگاه نه‌تنها نگاهش به زندگی و سختی‌های پیش رو عوض می‌شود، بلکه از مواجهه با سختی‌ها و مشکلات زندگی استقبال می‌کند و هیچگاه این مشکلات وی را به ناامیدی و خسته شدن از حرکت به سوی هدف خویش بازنمی‌دارد. 💠تاملی با خویش آیا ما در مواجهه با سختی‌ها از ادامه کار منصرف می‌شویم یا بر همت خویش می‌افزاییم؟ @yekaye

. 6️⃣ «تِلْكَ حُدُودُ اللَّهِ؛ ... وَ مَنْ يَعْصِ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ يَتَعَدَّ حُدُودَهُ يُدْخِلْهُ ناراً خالِداً فيها وَ لَهُ عَذابٌ مُهينٌ» آنان كه به وصيّتنامه عمل نمىكنند، يا بدهى متوفّى را نمىپردازند، يا با انكار حقّ يا ندادن سهم بعضى وارثان، سعى در تصاحب اموال مىكنند، براى هميشه در عذاب و قهر الهىاند. (تفسير نور، ج2، ص255) @yekaye

. 7️⃣ «مَنْ يُطِعِ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ يُدْخِلْهُ جَنَّاتٍ تَجْري مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ خالِدينَ فيها وَ ذلِكَ الْفَوْزُ الْعَظيمُ؛ وَ مَنْ يَعْصِ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ يَتَعَدَّ حُدُودَهُ يُدْخِلْهُ ناراً خالِداً فيها وَ لَهُ عَذابٌ مُهينٌ» ملاك سعادت و شقاوت، اطاعت يا نافرمانى نسبت به خدا و رسول اوست. (تفسير نور، ج2، ص255) @yekaye

941) 📖جمع‌بندی آیات 1 تا 14 سوره نساء 📖 بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحيمِ؛ يا أَيُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّكُمُ الَّذي خَلَقَكُمْ مِنْ نَفْسٍ واحِدَةٍ وَ خَلَقَ مِنْها زَوْجَها وَ بَثَّ مِنْهُما رِجالاً كَثيراً وَ نِساءً وَ اتَّقُوا اللَّهَ الَّذي تَسائَلُونَ بِهِ وَ الْأَرْحامَ إِنَّ اللَّهَ كانَ عَلَيْكُمْ رَقيباً؛ وَ آتُوا الْيَتامى أَمْوالَهُمْ وَ لا تَتَبَدَّلُوا الْخَبيثَ بِالطَّيِّبِ وَ لا تَأْكُلُوا أَمْوالَهُمْ إِلى أَمْوالِكُمْ إِنَّهُ كانَ حُوباً كَبيراً؛ وَ إِنْ خِفْتُمْ أَلاَّ تُقْسِطُوا فِي الْيَتامى فَانْكِحُوا ما طابَ لَكُمْ مِنَ النِّساءِ مَثْنى وَ ثُلاثَ وَ رُباعَ فَإِنْ خِفْتُمْ أَلاَّ تَعْدِلُوا فَواحِدَةً أَوْ ما مَلَكَتْ أَيْمانُكُمْ ذلِكَ أَدْنى أَلاَّ تَعُولُوا؛ وَ آتُوا النِّساءَ صَدُقاتِهِنَّ نِحْلَةً فَإِنْ طِبْنَ لَكُمْ عَنْ شَيْءٍ مِنْهُ نَفْساً فَكُلُوهُ هَنيئاً مَريئاً؛ وَ لا تُؤْتُوا السُّفَهاءَ أَمْوالَكُمُ الَّتي جَعَلَ اللَّهُ لَكُمْ قِياماً وَ ارْزُقُوهُمْ فيها وَ اكْسُوهُمْ وَ قُولُوا لَهُمْ قَوْلاً مَعْرُوفاً؛ وَ ابْتَلُوا الْيَتامى حَتَّى إِذا بَلَغُوا النِّكاحَ فَإِنْ آنَسْتُمْ مِنْهُمْ رُشْداً فَادْفَعُوا إِلَيْهِمْ أَمْوالَهُمْ وَ لا تَأْكُلُوها إِسْرافاً وَ بِداراً أَنْ يَكْبَرُوا وَ مَنْ كانَ غَنِيًّا فَلْيَسْتَعْفِفْ وَ مَنْ كانَ فَقيراً فَلْيَأْكُلْ بِالْمَعْرُوفِ فَإِذا دَفَعْتُمْ إِلَيْهِمْ أَمْوالَهُمْ فَأَشْهِدُوا عَلَيْهِمْ وَ كَفى بِاللَّهِ حَسيباً؛ لِلرِّجالِ نَصيبٌ مِمَّا تَرَكَ الْوالِدانِ وَ الْأَقْرَبُونَ وَ لِلنِّساءِ نَصيبٌ مِمَّا تَرَكَ الْوالِدانِ وَ الْأَقْرَبُونَ مِمَّا قَلَّ مِنْهُ أَوْ كَثُرَ نَصيباً مَفْرُوضاً؛ وَ إِذا حَضَرَ الْقِسْمَةَ أُولُوا الْقُرْبى وَ الْيَتامى وَ الْمَساكينُ فَارْزُقُوهُمْ مِنْهُ وَ قُولُوا لَهُمْ قَوْلاً مَعْرُوفاً؛ وَ لْيَخْشَ الَّذينَ لَوْ تَرَكُوا مِنْ خَلْفِهِمْ ذُرِّيَّةً ضِعافاً خافُوا عَلَيْهِمْ فَلْيَتَّقُوا اللَّهَ وَ لْيَقُولُوا قَوْلاً سَديداً؛ إِنَّ الَّذينَ يَأْكُلُونَ أَمْوالَ الْيَتامى ظُلْماً إِنَّما يَأْكُلُونَ في بُطُونِهِمْ ناراً وَ سَيَصْلَوْنَ سَعيراً؛ يُوصيكُمُ اللَّهُ في أَوْلادِكُمْ لِلذَّكَرِ مِثْلُ حَظِّ الْأُنْثَيَيْنِ فَإِنْ كُنَّ نِساءً فَوْقَ اثْنَتَيْنِ فَلَهُنَّ ثُلُثا ما تَرَكَ وَ إِنْ كانَتْ واحِدَةً فَلَهَا النِّصْفُ وَ لِأَبَوَيْهِ لِكُلِّ واحِدٍ مِنْهُمَا السُّدُسُ مِمَّا تَرَكَ إِنْ كانَ لَهُ وَلَدٌ فَإِنْ لَمْ يَكُنْ لَهُ وَلَدٌ وَ وَرِثَهُ أَبَواهُ فَلِأُمِّهِ الثُّلُثُ فَإِنْ كانَ لَهُ إِخْوَةٌ فَلِأُمِّهِ السُّدُسُ مِنْ بَعْدِ وَصِيَّةٍ يُوصي بِها أَوْ دَيْنٍ آباؤُكُمْ وَ أَبْناؤُكُمْ لا تَدْرُونَ أَيُّهُمْ أَقْرَبُ لَكُمْ نَفْعاً فَريضَةً مِنَ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ كانَ عَليماً حَكيماً؛ وَ لَكُمْ نِصْفُ ما تَرَكَ أَزْواجُكُمْ إِنْ لَمْ يَكُنْ لَهُنَّ وَلَدٌ فَإِنْ كانَ لَهُنَّ وَلَدٌ فَلَكُمُ الرُّبُعُ مِمَّا تَرَكْنَ مِنْ بَعْدِ وَصِيَّةٍ يُوصينَ بِها أَوْ دَيْنٍ وَ لَهُنَّ الرُّبُعُ مِمَّا تَرَكْتُمْ إِنْ لَمْ يَكُنْ لَكُمْ وَلَدٌ فَإِنْ كانَ لَكُمْ وَلَدٌ فَلَهُنَّ الثُّمُنُ مِمَّا تَرَكْتُمْ مِنْ بَعْدِ وَصِيَّةٍ تُوصُونَ بِها أَوْ دَيْنٍ وَ إِنْ كانَ رَجُلٌ يُورَثُ كَلالَةً أَوِ امْرَأَةٌ وَ لَهُ أَخٌ أَوْ أُخْتٌ فَلِكُلِّ واحِدٍ مِنْهُمَا السُّدُسُ فَإِنْ كانُوا أَكْثَرَ مِنْ ذلِكَ فَهُمْ شُرَكاءُ فِي الثُّلُثِ مِنْ بَعْدِ وَصِيَّةٍ يُوصى بِها أَوْ دَيْنٍ غَيْرَ مُضَارٍّ وَصِيَّةً مِنَ اللَّهِ وَ اللَّهُ عَليمٌ حَليمٌ؛ تِلْكَ حُدُودُ اللَّهِ وَ مَنْ يُطِعِ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ يُدْخِلْهُ جَنَّاتٍ تَجْري مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ خالِدينَ فيها وَ ذلِكَ الْفَوْزُ الْعَظيمُ؛ وَ مَنْ يَعْصِ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ يَتَعَدَّ حُدُودَهُ يُدْخِلْهُ ناراً خالِداً فيها وَ لَهُ عَذابٌ مُهينٌ. 26 ذی‌القعده 1440 1398/5/7 @yekaye