🔹 شُرَكاءَكُمُ ؛ شِرْكٌ
▪️ماده «شرک» در اصل به معنای مقارن هم قرار گرفتن، و نقطه مقابل تک و منفرد بودن است، و «شرکت» به معنای آن است که چیزی بین دو نفر (یا بیشتر) باشد و خاصِ یک نفر نباشد
📚(معجم المقاييس اللغة، ج3، ص265)
▫️ برخی توضیح داده اند هر گونه مقارنتی بین دو یا چند نفر در چیزی یا در کاری به نحوی که هر یک سهمی و تاثیری در آن داشته باشد.
📚(التحقيق في كلمات القرآن الكريم، ج6، ص48)
▫️ و برخی تاکید آن را بر مفهوم مالکیت قرار داده و گفتهاند «شرکت» و «مشارکت» به معنای مخلوط بودن دو مِلک و دارایی است، یعنی چیزی از آنِ دو نفر یا بیشتر باشد (وَ لَمْ يَكُنْ لَهُ شَرِيكٌ فِي الْمُلْكِ؛ إسراء/111)
📚(مفردات ألفاظ القرآن، ص451)
▪️این ماده در قرآن کریم در بابهای
▫️مفاعله (مشارکت، شریک کسی شدن: شارِكْهُمْ فِي الْأَمْوالِ وَ الْأَوْلاد، اسراء/67) ،
▫️إفعال (دیگری را شریک کردن و شرک ورزیدن: إِنَّما أَشْرَكَ آباؤُنا مِنْ قَبْل، اعراف/173؛ لَعَبْدٌ مُؤْمِنٌ خَيْرٌ مِنْ مُشْرِکٍ، بقره/221) و
▫️افتعال (اشتراک، و با هم شریک شدن: ٍ فِي الْعَذابِ مُشْتَرِكُونَ، صافات/33 و زخرف/39)
به کار رفته است.
▪️جمع «شریک» «شرکاء» است؛ و این دو کلمه
▫️هم در مورد کسی که در عرض انسان است و با هم در چیزی مشارکت دارند به کار میرود (فَهُمْ شُرَكاءُ فِي الثُّلُث؛ نساء/12) و
▫️هم در مورد کسی که در طول انسان است و با کس دیگری در خصوص انسان مشارکت دارد (هذا لِلَّهِ بِزَعْمِهِمْ وَ هذا لِشُرَكائِنا، انعام/136؛ ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلاً رَجُلاً فيهِ شُرَكاءُ مُتَشاكِسُونَ، زمر/29)
بدین ترتیب وقتی این کلمه به صورت مضاف به ضمیر میآید،
▫️گاه به معنای «شریک در مضاف الیه» است (ادْعُوا شُرَكاءَكُمْ؛ اعراف/195) و
▫️گاهی به معنای «شریک با مضاف الیه» است (يُناديهِمْ أَيْنَ شُرَكائي؛ فصلت/47)
ماده «شرک» و مشتقات آن 168 بار در قرآن کریم به کار رفته است.
@yekaye
🔹تَدْعُونَ
ماده «دعو» در اصل به معنای «متمایل شدن به جانب کسی با کلام» ویا «خواستن چیزی با توجه و میل به آن» و معادل کلمات فارسی «دعوت کردن و خواندن» است. درباره این کلمه و ماده «دعو» در آیه 14 همین سوره توضیح داده شد.
🔖جلسه 714 http://yekaye.ir/al-fater-35-14/
🔹بَيِّنَةٍ
ماده «بین» هم به معنای «فصل» (فاصله و جدایی) به کار میرود و هم به معنای «وصل» (اتصال و به هم رسیدن)؛ و «بیان» به معنی آشکار کردن است و «بیِّنه» [= دلیل] هم از همین ریشه و به معنای چیزی است که دلالت کاملا آشکار داشته باشد. درباره کلمه «بَیِّنَة» و ماده «بین» در آیه 25 همین سوره توضیح داده شد.
🔖جلسه 725 http://yekaye.ir/al-fater-35-25/
🔹غُرُوراً
ماده «غرر» در اصل در جایی به کار میرود که با تاثیر چیزی، غفلتی حاصل شود و بدین جهت آن را اخص از غفلت دانستهاند و «غُرور» به معنای «فریب خوردن» و در غفلت واقع شدن است؛ که به معنای «خدعه» (نیرنگ و فریب) هم بسیار نزدیک است و در تفاوت این دو گفتهاند که غرور در اصل در جایی است که با به ایهام انداختن مطلبی بر مخاطب مشتبه شود، اما خدعه غالبا در جایی است که با مخفی کردن بخشی از واقعیت مخاطب را فریب دهند. درباره این کلمه و ماده «غرر» در آیه 5 همین سوره توضیح داده شد.
🔖جلسه 705 http://yekaye.ir/al-fater-35-5/
📖اختلاف قرائت
▫️در قرائت اهل مدینه (نافع) و شام (ابن عامر) و اغلب قراء کوفه (کسائی، و روایت شعبه از عاصم) به صورت « عَلى بَيِّناتٍ» (به صورت جمع) قرائت کردهاند؛
▫️اما در قرائت اهل مکه (ابنکثیر) و بصره (ابوعمرو) و برخی دیگر از قرائات کوفه (حمزه، و روایت حفص و ابان از عاصم) و نیز قرائت خلف (از قراء عشره) و اعمش (از قراء اربعة عشر) و ابنوثاب (از قرائتهای غیرمشهور) به صورت «عَلى بَيِّنَةٍ» (به صورت مفرد) قرائت کردهاند.
📚مجمع البيان، ج8، ص641-642 ؛ البحر المحيط، ج9، ص39
@yekaye
☀️1) از امام صادق ع روایت شده است:
شخصی خدمت پیامبر اکرم ص آمد و گفت: یا رسول الله! مرا سفارشی کنید!
فرمود: به خداوند شرک نورز؛ حتی اگر با آتش سوزانده شوی؛ و حتی اگر شکنجه و عذاب شدی باز همچنان دلت با ایمان مطمئن باشد ...
📚الكافي، ج2، ص158
ابْنُ مَحْبُوبٍ عَنْ خَالِدِ بْنِ نَافِعٍ الْبَجَلِيِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مَرْوَانَ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع يَقُولُ:
إِنَّ رَجُلًا أَتَى النَّبِيَّ ص فَقَالَ يَا رَسُولَ اللَّهِ أَوْصِنِي!
فَقَالَ لا تُشْرِكْ بِاللَّهِ شَيْئاً وَ إِنْ حُرِّقْتَ بِالنَّارِ وَ عُذِّبْتَ إِلَّا وَ قَلْبُكَ مُطْمَئِنٌّ بِالْإِيمَانِ ...
@yekaye
☀️2) از امام صادق ع روایت شده است:
همانا خداوند با مردم بدانچه بدانها داده و شناسانده احتجاج میکند.
📚الكافي، ج1، ص163
مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى وَ غَيْرُهُ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنِ الْحُسَيْنِ بْنِ سَعِيدٍ عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ جَمِيلِ بْنِ دَرَّاجٍ عَنِ ابْنِ الطَّيَّارِ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ:
إِنَ اللَّهَ احْتَجَّ عَلَى النَّاسِ بِمَا آتَاهُمْ وَ عَرَّفَهُمْ.
@yekaye
یک آیه در روز
740) 🌺 قُلْ أَ رَأَيْتُمْ شُرَكاءَكُمُ الَّذينَ تَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ أَرُوني ما ذا خَلَقُوا
.
1⃣ «قُلْ أَ رَأَيْتُمْ شُرَكاءَكُمُ الَّذينَ تَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ أَرُوني ما ذا خَلَقُوا مِنَ الْأَرْضِ أَمْ لَهُمْ شِرْكٌ فِي السَّماواتِ أَمْ آتَيْناهُمْ كِتاباً فَهُمْ عَلی بَيِّنَةٍ مِنْهُ»
این آیه برهانی را به پیامبر ص آموزش میدهد برای نفی ربوبیت خدایانی که آنان میپرستیدند.
▪️مفاد برهان چنین است:
🔸اگر آن خدایان واقعا در تدبیر عالم نقشی دارند باید در آفرینش آن هم نقشی میداشتند، چرا که آفرینش و تدبیر لازم و ملزوماند؛
🔸و اگر مدعیاند که آنان در آفرینش نقشی دارند باید دلیلی بیاورند،
و این دلیل
🔹یا با مراجعه به متن عالم (مراجعه به آسمانها و زمین) حاصل میشود
🔹یا اینکه خود خداوند از مشارکت آنها خبر داده باشد؛
▪️ در حالی که هیچیک از اینها نیست. (الميزان، ج17، ص53-54 )
@yekaye
یک آیه در روز
740) 🌺 قُلْ أَ رَأَيْتُمْ شُرَكاءَكُمُ الَّذينَ تَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ أَرُوني ما ذا خَلَقُوا
.
2⃣ «قُلْ أَ رَأَيْتُمْ شُرَكاءَكُمُ الَّذينَ تَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ أَرُوني ما ذا خَلَقُوا مِنَ الْأَرْضِ أَمْ لَهُمْ شِرْكٌ فِي السَّماواتِ»
هرکس در هر کاری که گمان میکند که کار از دست خدا بتنهایی برنمیآید و به همین جهت به سراغ کس دیگری میرود که کارش را انجام دهد، لحظهای با خود تامل کند که آیا آن کسی را که در انجام کار در عرض خدا قرار داده، آیا چیزی را در زمین یا آسمان هست که او، و نه خداوند، آن را آفریده باشد؟
🌀 تاملی با خویش
وقتی خالق همه چیز تنها و تنها خداست، چرا ما گمان میکنیم که برای انجام برخی کارها حتما کس یا چیز دیگری باید باشد تا آن کار انجام شود؟!
@yekaye
یک آیه در روز
740) 🌺 قُلْ أَ رَأَيْتُمْ شُرَكاءَكُمُ الَّذينَ تَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ أَرُوني ما ذا خَلَقُوا
.
3⃣ «قُلْ أَ رَأَيْتُمْ ...»
پيامبر اكرم صلى اللَّه عليه و آله مأمور به گفتگو با مخالفان بود؛
و در این ماموریت، باید با سؤال، وجدانها را بيدار كند
📚(تفسير نور، ج9، ص508)
@yekaye
یک آیه در روز
740) 🌺 قُلْ أَ رَأَيْتُمْ شُرَكاءَكُمُ الَّذينَ تَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ أَرُوني ما ذا خَلَقُوا
.
4⃣ «قُلْ أَ رَأَيْتُمْ شُرَكاءَكُمُ ... أَمْ آتَيْناهُمْ كِتاباً فَهُمْ عَلی بَيِّنَةٍ مِنْهُ»
اسلام دين منطق و دلیل است.
📚(تفسير نور، ج9، ص509)
و انسان برای هر باوری که دارد و هر کاری که میخواهد انجام دهد باید بیّنه [دلیلی آشکار و روشن] داشته باشد.
📝 نکته تخصصی #معرفتشناسی
تردیدی نیست که تقلید بدون پشتوانه هیچ اعتباری ندارد و انسان برای هر باور و هر کارش باید بیّنه و دلیل داشته باشد.
اما
اشتباه است که بیّنه را منحصر در تجربه مستقیم بدانیم❗️
بلکه
🔺مهمترین بینههای ما انسانها بینههای مکتوب است؛🔺
یعنی اگر نیک بیندیشیم، عمده علم و دانشی که هریک از ما، بلکه هر یک از دانشمندان برجسته در تجربیترین حوزههای دانش، در اختیار دارد، محصول مطالعه و خواندن است.
🌐به تعبیر دیگر،
عمده شناخت ما از عالم، بیش از آنکه محصول مستقیم تجربه و استدلال خودمان باشد، محصول مطالعه ماست؛
و هرجا به متخصصی در زمینه خاصی مراجعه کنیم که نظرش بر اساس تخصش بوده باشد، این رجوع ما، رجوعی به لحاظ معرفتشناختی موجه است.
بدین ترتیب،
اگر خدا خداست و از همه حقایق عالم باخبر است،
اگر کسی به سخنان خدا مراجعه کند و بر اساس آن به درستیِ یک باور یا شایسته بودن یک اقدام اذعان کند،
قطعا این مراجعه او به لحاظ معرفتشناختی موجه است.
@yekaye