804 ) 🌺 إِنَّ أَصْحابَ الْجَنَّةِ الْیوْمَ فی شُغُلٍ فاكِهُونَ 🌺 💐 ترجمه براستی اصحاب بهشت آن روز سرگرم‌اند، خوش و خندان. سوره یس (36) آیه 55 1397/5/1 9 ذی‌القعده 1439 @Yekaye

@Yekaye

🔹«أَصْحاب» قبلا توضیح داده شد که ▪️ماده «صحب» در اصل دلالت دارد بر نزدیک هم قرار گرفتن و مقارن همدیگر شدن؛ ▪️«صاحب» (جمع آن: اصحاب) به هر ملازم و همنشین و همراهی گفته می‌شود و البته در عرف غالبا در مواردی اطلاق می‌شود که این همراهی زیاد باشد و از همین جهت به مالک یک چیز هم صاحب آن گفته می‌شود؛ ▫️ و تفاوت «صاحب» با «قرین» در این است که در مفهوم مصاحبت، یک بده بستان و رابطه متقابل وجود دارد اما در قرین لزوما چنین چیزی وجود ندارد. 🔖جلسه۲۲۹ http://yekaye.ir/al-baqarah-002-039/ @Yekaye

🔹شُغُلٍ ▪️ماده «شغل» در مورد هر چیزی به کار می‌رود که بر انسان عارض شود و انسان را به خود مشغول کند 📚(مفردات ألفاظ القرآن، ص457) ▫️ و نقطه مقابل «فراغت» و «توجه داشتن به چیزی» است 📚(معجم المقاييس اللغة، ج3، ص195) ▪️شاید کلمه «سرگرمی» در زبان فارسی – به معنای چیزی که انسان را به خود مشغول می‌کند و از توجه به امور دیگر باز می‌دارد- معادل مناسبی برای این ماده باشد. 🔸توجه شود که کلمات «شُغُل» و «شُغْل» و «شَغْل» و «شَغَل» همگی به یک معنا و مفرد هستند و جمع آن «أَشْغَال» و «شُغُول» می‌باشد. 📚 (لسان العرب، ج11، ص355) این ماده تنها دوبار در قرآن کریم به کار رفته است؛ یکی در همین آیه و دیگری در آیه11 سوره فتح: «شَغَلَتْنا أَمْوالُنا وَ أَهْلُونا» 📖 این کلمه ▪️در قراءات سبع به صورت ▫️«شُغُل» (قرائت اهل کوفه و شام) و ▫️«شُغْل» (قرائت اهل مکه و مدینه و بصره) قرائت شده و ▪️در قرائات غیرمشهور به صورت ▫️«شَغَل» (قرائت مجاهد و ابوسمال، و ابن‌هبیره به روایت ابن‌خالویه) و ▫️«شَغْل» (یزید نحوی، و ابن‌هبیره به روایت ابوالفضل رازی) نیزقرائت شده است. 📚مجمع البيان، ج8، ص668 ؛ البحر المحيط، ج9، ص75 @Yekaye

🔹فاكِهُونَ ▪️ماده «فکه» در اصل بر طیب خاطر و دلپسندی 📚(معجم المقاييس اللغة، ج4، ص446) و یا خوش طبع بودن 📚(التحقيق في كلمات القرآن الكريم، ج9، ص131) دلالت می‌کند. ▪️«فاکهه» (لَهُمْ فيها فاكِهَةٌ؛ یس/57) – که جمع آن «فواکه» است (لَكُمْ فيها فَواكِهُ كَثيرَةٌ؛ مومنون/19) - به میوه گویند 📚(مفردات ألفاظ القرآن، ص644) از آن جهت که انسان از آن احساس طیب خاطر می‌کند و یا اینکه چون طبیعتش دلپسند است 📚(معجم المقاييس اللغة، ج4، ص446؛ التحقيق في كلمات القرآن الكريم، ج9، ص131) ▪️«مُفاكَهة» و «ْفُكَاهَة» به معنای مزاح کردن و هر سخنی است که بر انسان شیرین و دلپسند باشد (معجم المقاييس اللغة، ج4، ص446) ویا هر سخنی که بین افرادی که با هم انس دارند رد و بدل می‌شود. 📚(مفردات ألفاظ القرآن، ص644) ▪️درباره «تفکّه» (فَظَلْتُمْ تَفَكَّهُونَ؛ واقعه/65) و نیز «فاکه» (فاكِهِينَ بِما آتاهُمْ رَبُّهُمْ؛ طور/18) هم به معنای «برخورد مزاح‌آلود با همدیگر» دانسته‌اند و هم به معنای «تناول کردن میوه». 📚 (مفردات ألفاظ القرآن، ص644) ماده «فکه» و مشتقات آن جمعا 19 بار در قرآن کریم به کار رفته است. 📖 اختلاف قرائت ▪️در اغلب قرائات این کلمه به صورت «فاكِهُونَ» قرائت شده است ▫️در قرائت ابوجعفر (از قراء عشره) و برخی قراءات غیرمشهور به صورت «فَكِهونَ» قرائت شده ▫️در قرائات غیرمشهور به صورت «فَكِهِينَ» و «فَكُهونَ» هم قرائت شده است. تفاوتشان در این است که اگر «فاکهون» باشد، منسوب است به «فاکهه» (میوه) (یعنی اصحاب فاکهه‌اند، در میان میوه‌ها خوش‌اند) چنانکه به خرمافروش «تامر» و به ماست‌فروش «لابن» می‌گویند؛ اگر «فَكِهونَ» گرفته شده از «فکاهه» (در فارسی: فکاهی) و مزاح است شبیه «فَرِحون»؛ یعنی مشغول شوخی و خوش و بش کردن می‌باشند و «فَكُهونَ» نیز به همین معنا نزدیک است. اگر «فَكِهِينَ» باشد منصوب و حال است؛ یعنی آنان در سرگرمی‌اند، در حالی که در حال شوخی‌اند. 📚مجمع البيان، ج8، ص668-669 ؛ البحر المحيط، ج9، ص75 @Yekaye

☀️1) از امام صادق ع در توضیح مشغولیت و سرگرمی‌ای که در این آیه آمده روایت شده است: به برداشتن بکارت نوعروسان خویش سرگرم‌اند. 📚مجمع البيان في تفسير القرآن، ج8، ص670 عن الصادق (ع): شغلوا بافتضاض العذارى. @Yekaye

☀️2) از امام باقر ع روایت شده است: سرگرمی مومن در سه چیز است: لذت بردن از همسر، شوخی کردن با برادران [دینی] و نماز شب. 📚الخصال، ج1، ص161 حَدَّثَنَا أَبِي رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ قَالَ حَدَّثَنِي حَمَّادُ بْنُ يَعْلَى بْنِ حَمَّادٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ حَمَّادِ بْنِ عِيسَى الْجُهَنِيِّ عَنْ حَرِيزِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ زُرَارَةَ بْنِ أَعْيَنَ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ ع قَالَ: لَهْوُ الْمُؤْمِنِ فِي ثَلَاثَةِ أَشْيَاءَ التَّمَتُّعِ بِالنِّسَاءِ وَ مُفَاكَهَةِ الْإِخْوَانِ وَ الصَّلَاةِ بِاللَّيْلِ. @Yekaye

☀️3) ابن ابی‌قره می‌گوید: امام صادق ع فرمود: هیچ مومنی نیست مگر اینکه در او «دُعابه» [شوخ‌طبعی] هست. گفتم: دعابه چیست؟ فرمود: مزاح. 📚الكافي، ج2، ص663 عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ شَرِيفِ بْنِ سَابِقٍ عَنِ الْفَضْلِ بْنِ أَبِي قُرَّةَ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: مَا مِنْ مُؤْمِنٍ إِلَّا وَ فِيهِ دُعَابَةٌ قُلْتُ وَ مَا الدُّعَابَةُ قَالَ الْمِزَاحُ. @Yekaye