🔹يَسْتَبْشِرُونَ
▪️در جلسه قبل بیان شد که تعبیر «یستبشرون»
▫️هم به معنای بشارت دادن به کار میرود
▫️هم در مورد شادمان شدنِ ناشی از دریافت بشارت؛
▪️و اما به لحاظ نحوی، در این آیه «یستبشرون»:
🔸میتواند بدل از «یستبشرون» در آیه قبل باشد؛
📚(البحر المحيط، ج3، ص433)
🔸میتواند تکرار از باب تاکید باشد که در این صورت «نعمت و فضل» بیانی برای بشارت ذکر شده در آیه قبل میباشد؛ یعنی آن بشارتی که در مورد افرادی که هنوز به آنها ملحق نشدهاند، میدهند بشارت به نعمت و فضلی از جانب خداست.
📚(الکشاف، ج1، ص440 ؛ البحر المحيط، ج3، ص433 )
🔸و می تواند استیناف باشد و نه تاکید و یا تکرار، با این بیان که بشارت اول در مورد دیگران است ولی بشارت دوم در مورد خودشان
📚(البحر المحيط، ج3، ص434 )
🔸برخی هم گفتهاند میتواند حال برای ضمیر «یحزنون» باشد؛ یعنی: ناراحت نمیشوند در حالی که مورد بشارت به نعمت و فضل خداوند قرار گرفتهاند؛ اما این احتمال را ضعیف دانستهاند.
📚(البحر المحيط، ج3، ص434 )
@Yekaye
🔹بِنِعْمَةٍ
قبلا بیان شد که
▪️ماده «نعم» در اصل دلالت بر برخورداری از رفاه (ترفّه) و خوشایند بودن معیشت (طیب العیش) و «بر وفق مراد بودن» امور دارد؛
و از این ماده مشتقات فراوانی ساخته شده است، که یکی از آنها «نعمت» است که هم با فتح «ن» آمده است و هم با کسر «ن»:
▪️«نَعْمَة» (با فتحه ن) مصدر است به معنای متنعم بودن، در ناز و نعمت به سر بردن: «أُولِي النَّعْمَةِ» (مزمل/۱۱) «وَ نَعْمَةٍ كانُوا فِيها فاكِهِينَ» (دخان/۲۷)؛ برخی ویژگی اصلی آن (و تفاوتش با «نِعمة») را در این دانستهاند که «نَعمت» دلالت بر وضعیت مطلوب در حال دارد (آنچه نتیجه حصول نعمتهای مختلف در وضعیت فعلی است؛ و دلالت بر مبالغه و فراوانی دارد) اما «نِعمت» (با کسره ن) بر وزن «فِعلة» دلالت بر «نوع» دارد و منظور نوع خاصی از نعمت است که در مصادیق مختلف نعمت میتواند به کار رود: «وَ إِنْ تَعُدُّوا نِعْمَةَ اللَّهِ لا تُحْصُوها» (نحل/۱۸) ؛ «و اذْكُرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ إِذْ كُنْتُمْ أَعْداءً فَأَلَّفَ بَيْنَ قُلُوبِكُمْ» آلعمران/۱۰۳) «لَوْ لا أَنْ تَدارَكَهُ نِعْمَةٌ مِنْ رَبِّهِ لَنُبِذَ بِالْعَراءِ» (قلم/۴۹)
🔖جلسه 458 http://yekaye.ir/al-qalam-68-34/
🔹ضمنا درباره اینکه چرا «نعمت» را نکره آورد گفتهاند که این نکره و نامعین آوردن نعمت، دلالت بر تعظیم و تفخیم دارد یعنی بقدری این نعمت عظیم است که نمیتوان آن را شناخت چنانکه در حدیث آمده است «چیزهایی که نه چشمی دیده و نه گوشی شنیده و نه در قلب کسی خطور نموده است».
📚(البحر المحيط، ج3، ص434)
@Yekaye
🔹فَضْلٍ
در جلسه قبل اشاره شد
▪️ماده «فضل» در اصل دلالت بر «زیادتر از حالت میانه و معمول» میکند و با بار معنایی مثبت و منفی به کار میرود که غالبا تعبیر«فضل» بار معنایی مثبت دارد و تعبیر «فضول» بار معنایی منفی دارد (هر دو را باید به «زیادی» ترجمه کرد.) و فضل خدا به معنای اعطای بیش از حدی که به طور معمول نیاز است و انتظار میرود، میباشد؛ و اغلب مفسران نیز «فضل» را عطایی اضافه بر آنچه که گیرنده آن استحقاقش را داشته است، معرفی کردهاند. و تقابلش با «اجر» در آیه «لِيُوَفِّيَهُمْ أُجُورَهُمْ وَ يَزيدَهُمْ مِنْ فَضْلِهِ» (فاطر/۳۰) موید خوبی بر این مدعاست.
@Yekaye
📖اختلاف قرائت
🔹وَ أَنَّ اللَّهَ ...
▪️در اغلب قرائات به صورت «أنّ الله ...» قرائت شده است؛ که در این صورت کل جمله تاویل به مصدر میشود و عطف به «نعمة» خواهد بود؛ یعنی: بشارت میگیرند به نعمتی از خدا و ... و ضایع نشدن کارشان.
▪️ اما در قرائت کسائی (یکی از قراء سبعه اهل کوفه) و برخی قرائات غیرمشهور به صورت «إنّ الله» قرائت شده است، که در این صورت جمله استینافیه (یعنی جمله کاملا مستقل از جمله قبل) خواهد بود؛یعنی: به فضل و نعمتی از جانب خداوند بشارت داده میشوند؛ و همانا خداوند اجر مومنان را ضایع نمی کند.
(زمخشری معتقد است که به لحاظ نحوی، میتوان این جمله را، به عنوان جمله معترضه نیز قلمداد کرد؛ اما ابوحیان بر او خرده گرفته، که جمله معترضه جایی است که جملهای بین دو مطلب بیاید و یکی به دیگری مرتبط باشد و اینجا چنین چیزی نیست.)
▪️در مصحف و قرائت ابنمسعود، کلمه «ان» اصلا نیامده است که به لحاظ معنایی شبیه قرائت کسائی میشود: به فضل و نعمتی از جانب خداوند بشارت داده میشوند؛ و خداوند اجر مومنان را ضایع نمیکند.
📚مجمع البيان، ج2، ص880 ؛ الکشاف، ج1، ص440 ؛ البحر المحيط، ج3، ص434
@Yekaye
🔹 يُضيعُ
قبلا بیان شد که
▪️ماده «ضیع» در اصل دلالت بر از دست رفتن و نابود شدن چیزی میکند.
▫️برخی گفتهاند اصل معنای «ضیع» این است که شیء از حالت و نظم اصلی خود به درآید و دیگر اثری بر آن مترتب نشود به طوری که غیرقابل استفاده شود.
🔸این کلمه به کلماتی نظیر فقدان و فوت و فناء و هلاکت نزدیک است با این تفاوت که:
▫️در «فقد» و «فقدان» غایب بودن چیزی از حضور شخص و علم او مورد نظر است؛
▫️در «فوت» خارج شدن از سلطه و از دسترس شخص؛
▫️در «فنا» نقطه مقابل «بقا» بودن؛
▫️در «هلک» (هلاکت) فانی شدن چیزی بر اثر حوادث، که در مورد موجودات باشعور و اموری که متعلق بدانهاست به کار میرود؛
▫️و در«تلف» بر عدم حصول فایده مورد نظر از شیء تاکید میشود.
🔖جلسه 611 http://yekaye.ir/al-kahf-18-30/
@Yekaye
☀️1) امام رضا ع از پدرانشان از امام حسین ع روایت کردهاند که
یکبار که امیرالمومنین ع خطبه میخواند و مردم را به جهاد تشویق میکرد جوانی برخاست و گفت: یا امیرالمومنین! از فضیلت جنگیدن در راه خدا مرا آگاه کن!
حضرت فرمود: یکبار پشت سر رسول الله بر شتر او سوار بودم و از غزوه ذات السلاسل برمی گشتیم که همین سوال را من از ایشان پرسیدم.
ایشان فرمودند:
هنگامی که جنگاوران عزم جهاد کنند خداوند برایشان برائت از آتش مینویسد؛
و چون برای جنگ کردن تجهیزاتشان را آماده کنند خداوند با آنها بر فرشتگان خویش مباهات میکند؛
و چون با خانوادهشان خداحافظی کنند دیوارها و خانهها بر آنان میگریند و از گناهانشان خارج میشوند آن گونه که مار [پوستاندازی میکند و] از پوست خود خارج میشود؛
و خداوند برای هریک از آنان چهل فرشته را مامور میکند که او را از پس و پیش و از چپ و راست حفظ کنند؛
و هیچ کار نیکی انجام نمی دهد مگر اینکه برایش دوبرابر ثبت میکنند؛
و برای هر روزش عبادت هزار مردی که هریک هزار سال خدا را عبادت کرده است بنویسند؛
پس چون در مقابل دشمنانشان حاضر شوند اهل دنیا نتوانند میزان ثوابی که خداوند برایشان قرار میدهد دریابند؛
پس چون به مبارزه با دشمنانشان مشغول شوند و نیزهها در هم فرو رود و تیرها پرتاب شود و این به هماوردیِ آن رود، فرشتگان با بالهای خویش آنان را در برگیرند و به درگاه خداوند برای پیروزی و ثابت قدم ماندن آنان دعا کنند و منادی ندا دهد که بهشت در سایه شمشیرهاست؛
آنگاه هر ضربه و نیزهای بر پیکر شهید آسانتر از نوشیدن آبی خنک و گوارا در روزی گرم باشد.
و چون شهید از اسبش به ضربت شمشیر ویا بر اثر اصابت نیزهای فروافتد، به زمین نمیرسد مگر اینکه خداوند همسر بهشتیاش از حورالعینها را به نزد او برانگیزاند و وی او را به آنچه از کرامت که خداوند عز و جل برایش مهیا فرموده بشارت دهد؛
و چون به زمین رسد، [زمین] به او گوید: آفرین بر این روح پاک که از بدنی پاک جدا شد! بشارت باد که برای توست آنچه که نه چشمی دیده و نه گوشی شنیده و نه به دل کسی خطور کرده است؛ و خداوند عز و جل فرماید من جانشین تو در میان خانوادهات هستم و هرکه آنان را راضی کند مرا راضی کرده و هرکه آنان را ناراحت کند مرا ناراحت کرده است؛ ...
📚مجمع البيان، ج2، ص884-885؛ صحيفة الإمام الرضا ع، ص91-92
@Yekaye
👇متن حدیث👇
متن حدیث فوق
ما روي في الأخبار من ثواب الشهداء أكثر من أن يحصی أعلاها إسنادا ما رواه علي بن موسی الرضا (ع) عن الحسين بن علي (ع) قال:
بَيْنَمَا أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ ع يَخْطُبُ النَّاسَ وَ يَحُثُّهُمْ [یحضهم] عَلَی الْجِهَادِ إِذْ قَامَ إِلَيْهِ شَابٌّ فَقَالَ يَا أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ أَخْبِرْنِي عَنْ فَضْلِ الْغُزَاةِ فِي سَبِيلِ اللَّهِ!
فَقَالَ عَلِيٌّ ع: كُنْتُ رَدِيفَ رَسُولِ اللَّهِ ص عَلَی نَاقَتِهِ الْعَضْبَاءِ وَ نَحْنُ قَافِلُونَ [منقلبون] مِنْ غَزْوَةِ ذَاتِ السَّلَاسِلِ فَسَأَلْتُهُ عَمَّا سَأَلْتَنِي عَنْهُ فَقَالَ:
إِنَّ الْغُزَاةَ إِذَا هَمُّوا بِالْغَزْوِ كَتَبَ اللَّهُ لَهُمْ بَرَاءَةً مِنَ النَّارِ فَإِذَا تَجَهَّزُوا لِغَزْوِهِمْ بَاهَی اللَّهُ بِهِمُ الْمَلَائِكَةَ فَإِذَا وَدَّعَهُمْ أَهْلُوهُمْ بَكَتْ عَلَيْهِمُ الْحِيطَانُ وَ الْبُيُوتُ وَ يَخْرُجُونَ مِنْ ذُنُوبِهِمْ [الذنوب]كَمَا تَخْرُجُ الْحَيَّةُ مِنْ سِلْخِهَا وَ يُوَكِّلُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِهِمْ بِكُلِّ رَجُلٍ مِنْهُمْ أَرْبَعِينَ مَلَكاً يَحْفَظُونَهُ مِنْ بَيْنِ يَدَيْهِ وَ مِنْ خَلْفِهِ وَ عَنْ يَمِينِهِ وَ عَنْ شِمَالِهِ وَ لَا يَعْمَلُ حَسَنَةً إِلَّا ضُعِّفَتْ لَهُ وَ يُكْتَبُ لَهُ كُلَّ يَوْمٍ عِبَادَةُ أَلْفِ رَجُلٍ يَعْبُدُ اللَّهَ أَلْفَ سَنَةٍ كُلُّ سَنَةٍ ثَلَاثُمِائَةٍ وَ سِتُّونَ يَوْماً الْيَوْمُ مِثْلُ عُمُرِ الدُّنْيَا فَإِذَا صَارُوا بِحَضْرَةِ عَدُوِّهِمِ انْقَطَعَ عِلْمُ أَهْلِ الدُّنْيَا عَنْ ثَوَابِ اللَّهِ إِيَّاهُمْ فَإِذَا بَرَزُوا لِعَدُوِّهِمْ وَ أُشْرِعَتِ الْأَسِنَّةُ وَ فُوِّقَتِ السِّهَامُ وَ تَقَدَّمَ الرِّجْلُ إِلَی الرِّجْلِ حَفَّتْهُمُ الْمَلَائِكَةُ بِأَجْنِحَتِهَا وَ يَدْعُونَ اللَّهَ تَعَالَی لَهُمْ بِالنَّصْرِ [بالنصرة] وَ التَّثْبِيتِ وَ نَادَی منادي [مُنَادٍ] الْجَنَّةُ تَحْتَ ظِلَالِ السُّيُوفِ فَتَكُونُ الضَّرْبَةُ وَ الطَّعْنَةُ عَلَی الشَّهِيدِ أَهْوَنَ مِنْ شُرْبِ الْمَاءِ الْبَارِدِ فِي الْيَوْمِ الصَّائِفِ فَإِذَا أُزِيلَ الشَّهِيدُ عَنْ فَرَسِهِ بِطَعْنَةٍ أَوْ بِضَرْبَةٍ لَمْ يَصِلْ إِلَی الْأَرْضِ حَتَّی يَبْعَثَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ زَوْجَتَهُ مِنَ الْحُورِ الْعِينِ فَتُبَشِّرَهُ بِمَا أَعَدَّ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَهُ مِنَ الْكَرَامَةِ فَإِذَا وَصَلَ إِلَی الْأَرْضِ تَقُولُ لَهُ [الارض] مَرْحَباً بِالرُّوحِ الطَّيِّبَةِ الَّتِي أُخْرِجَتْ [اخرج] مِنَ الْبَدَنِ الطَّيِّبِ أَبْشِرْ فَإِنَّ لَكَ مَا لَا عَيْنٌ رَأَتْ وَ لَا أُذُنٌ سَمِعَتْ وَ لَا خَطَرَ عَلَی قَلْبِ بَشَرٍ وَ يَقُولُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ أَنَا خَلِيفَتُهُ فِي أَهْلِهِ وَ مَنْ أَرْضَاهُمْ فَقَدْ أَرْضَانِي وَ مَنْ أَسْخَطَهُمْ فَقَدْ أَسْخَطَنِي ...
📚مجمع البيان، ج2، ص884-885؛ صحيفة الإمام الرضا ع، ص91-92
@Yekaye
☀️2) الف.
از رسول الله ص روایت شده است:
همانا بهشت را دری است که بدان درب مجاهدین گویند؛ [آنان] به سوی آن رهسپار میشوند و بناگاه [برایشان] باز میشود در حالی که شمشیرهایشان را حمایل کردهاند و جماعت در موقف [در حال حسابرسی] هستند و فرشتگان بدانها تهنیت میگویند ...
📚الكافي، ج5، ص2
عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ النَّوْفَلِيِّ عَنِ السَّكُونِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص:
لِلْجَنَّةِ بَابٌ يُقَالُ لَهُ بَابُ الْمُجَاهِدِينَ يَمْضُونَ إِلَيْهِ فَإِذَا هُوَ مَفْتُوحٌ وَ هُمْ مُتَقَلِّدُونَ بِسُيُوفِهِمْ وَ الْجَمْعُ فِي الْمَوْقِفِ وَ الْمَلَائِكَةُ تُرَحِّبُ بِهِمْ ...
☀️ب. امیرالمومنین در یکی از خطبههایی که مردم کوفه را برای جهاد برمیانگیخت فرمود:
امّا بعد، همانا جهاد، دری است از درهای بهشت كه خدا به روی اولیای خاص خود گشوده است، از باب کرامتی که بدانان داده و نعمتی که برایشان ذخیره کرده آن را برایشان گوارا فرموده است؛ و جهاد همان جامه تقوی است، و زره ایمن الهی، و سپر مطمئن اوست. هر كه با ناخوشایندی از آن رویگردان شود، خدا جامه خواری بر تن او پوشاند، و روپوش بلا بر سرش كشاند و بین او و رضایت خاطر فاصله اندازد در زبونی و فرومايگی بماند؛ راه دلش بسته شود و حقّ از او روی گردان گردد به خاطر اینکه جهاد را ضایع کرده است. به خواری محكوم شود و از عدالت محروم. ...
📚الكافي، ج5، ص4؛ نهج البلاغه، خطبه27؛ الغارات، ج2، ص474
أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ سَعِيدٍ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ الْعَلَوِيِّ وَ أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدٍ الْكُوفِيُّ عَنْ عَلِيِّ بْنِ الْعَبَّاسِ عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ إِسْحَاقَ جَمِيعاً عَنْ أَبِي رَوْحٍ فَرَجِ بْنِ قُرَّةَ عَنْ مَسْعَدَةَ بْنِ صَدَقَةَ قَالَ حَدَّثَنِي ابْنُ أَبِي لَيْلَی عَنْ أَبِي عَبْدِ الرَّحْمَنِ السُّلَمِيِّ قَالَ قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَيْهِ:
أَمَّا بَعْدُ، فَإِنَّ الْجِهَادَ بَابٌ مِنْ أَبْوَابِ الْجَنَّةِ فَتَحَهُ اللَّهُ لِخَاصَّةِ أَوْلِيَائِهِ وَ سَوَّغَهُمْ كَرَامَةً مِنْهُ لَهُمْ وَ نِعْمَةٌ ذَخَرَهَا وَ الْجِهَادُ هُوَ لِبَاسُ التَّقْوَی وَ دِرْعُ اللَّهِ الْحَصِينَةُ وَ جُنَّتُهُ الْوَثِيقَةُ فَمَنْ تَرَكَهُ رَغْبَةً عَنْهُ أَلْبَسَهُ اللَّهُ ثَوْبَ الذُّلِّ وَ شَمِلَهُ الْبَلَاءُ وَ فَارَقَ الرِّضَا وَ دُيِّثَ بِالصَّغَارِ وَ الْقَمَاءَةِ وَ ضُرِبَ عَلَی قَلْبِهِ بِالْأَسْدَادِ وَ أُدِيلَ الْحَقُّ مِنْهُ بِتَضْيِيعِ الْجِهَادِ وَ سِيمَ الْخَسْفَ وَ مُنِعَ النَّصَف؛ ...
@Yekaye
یک آیه در روز
842) 📖 يَسْتَبْشِرُونَ بِنِعْمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَ فَضْلٍ وَ أَنَّ اللَّهَ لا يُضيعُ أَجْرَ الْمُؤْمِ
1⃣«يَسْتَبْشِرُونَ بِنِعْمَةٍ مِنَ اللَّهِ»
اگر شهدا شادمانند، به خاطر مواجهه با نعمت و فضل خداوند است که شادمانند.
هرچه امر خوب و دلپسندی به ما میرسد، از جانب خداست؛
کسی که امور را از جانب خدا ببیند، هر نعمتی را بشارتبخش نویدی از جانب خدا میبیند و با دریافت هر نعمتی، نهتنها از خود آن نعمت بهرهمند میشود، بلکه آن را به عنوان بشارتی الهی میبیند و در واقع، از هر نعمتی دو بهره میبرد:
🔹یکی بهرهمندی از مزایای خود آن نعمت،
🔹 دوم بهرهمندی از آن نعمت به عنوان بشارتی از رحمت و لطف خدا به خویش.
@Yekaye
یک آیه در روز
842) 📖 يَسْتَبْشِرُونَ بِنِعْمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَ فَضْلٍ وَ أَنَّ اللَّهَ لا يُضيعُ أَجْرَ الْمُؤْمِ
.
2⃣ «يَسْتَبْشِرُونَ بِالَّذينَ ... ؛ يَسْتَبْشِرُونَ بِنِعْمَةٍ مِنَ اللَّهِ»
چرا در این آیه دوباره کلمه «یستبشرون» را تکرار کرد؟
🍃الف. میتواند تکرار از باب تاکید باشد که در این صورت «نعمت و فضل» بیانی برای بشارت ذکر شده در آیه قبل میباشد؛ یعنی آن بشارتی که در مورد افرادی که هنوز به آنها ملحق نشدهاند، میدهند بشارت به نعمت و فضلی از جانب خداست.
📚(الکشاف، ج1، ص440 ؛ البحر المحيط، ج3، ص433)
🍃ب. چهبسا این «یستبشرون» استیناف باشد و نه تاکید و یا تکرار، یعنی مطلبی مستقل از مطلب قبلی باشد؛ آنگاه:
🌱ب.1. مقصود این است که بشارت اول در مورد دیگران است ولی بشارت دوم در مورد خودشان
📚(البحر المحيط، ج3، ص434 )
🌱ب.2. این بشارتی که در این آیه آمد، اعم از بشارت به خود آنها و بشارت در مورد دیگران است چرا که در ادامه همین آیه، عبارت «خدا اجر مومنان را ضایع نمیکند» را افزود که شامل همگان میشود؛ و ظاهرا بدین جهت است که کلمه «یستبشرون» را دوباره ذکر کرد [چرا که یک بشارت عامتری را دارد مطرح میکند].
📚 (المیزان، ج2، ص61)
🌱ب.3. ...
🍃ج. این بشارت نه تاکید است نه مستقل از عبارت قبل، بلکه حال برای ضمیر «یحزنون» میباشد؛ یعنی: ناراحت نمیشوند در حالی که و به خاطر اینکه مورد بشارت به نعمت و فضل خداوند قرار گرفتهاند، هیچ گونه غمی ندارند.
📚(به نقل از: البحر المحيط، ج3، ص434 )
🍃د. ...
@Yekaye
یک آیه در روز
842) 📖 يَسْتَبْشِرُونَ بِنِعْمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَ فَضْلٍ وَ أَنَّ اللَّهَ لا يُضيعُ أَجْرَ الْمُؤْمِ
3⃣ «يَسْتَبْشِرُونَ بِنِعْمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَ فَضْلٍ»
نعمت و فضل را به صورت نکره و مبهم آورد.
چرا؟
🍃الف. نه فقط این دو، بلکه در «عِنْدَ رَبِّهِمْ يُرْزَقُونَ» نیز روزیای که به آنان داده میشود را مبهم گذاشت تا ذهن شنونده به سراغ هر روزی و نعمت و فضل و ممکنی برود و نشان دهد که همه چیز بدانها داده میشود.
📚 (المیزان، ج2، ص61)
🍃ب. شهدا به نعمت و فضلی میرسند كه برای ما شناخته شده نيست.
📚(تفسير نور، ج1، ص651)
🍃ج. این نکره و نامعین آوردن نعمت، دلالت بر تعظیم و تفخیم دارد یعنی بقدری این نعمت عظیم است که نمیتوان آن را شناخت چنانکه در حدیث آمده است «چیزهایی که نه چشمی دیده و نه گوشی شنیده و نه در قلب کسی خطور نموده است».
📚 (البحر المحيط، ج3، ص434)
🍃د. ...
@Yekaye
یک آیه در روز
842) 📖 يَسْتَبْشِرُونَ بِنِعْمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَ فَضْلٍ وَ أَنَّ اللَّهَ لا يُضيعُ أَجْرَ الْمُؤْمِ
.
4⃣ «يَسْتَبْشِرُونَ بِنِعْمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَ فَضْلٍ»
بعد از عبارت «نعمة من الله» کلمه «و فضلٍ» را افزود، که یعنی «و فضلٍ من الله».
اینکه کلمه «فضل» را قبل از «من الله» نیاورد (یعنی نفرمود: «بنعمة و فضلٍ من الله») ظاهرا نشان میدهد که اصراری هست بر اینکه این فضل، امری است متمایز از آن نعمت؛ یعنی این شهدا دو بشارت دریافت میکنند: بشارتی به نعمت و بشارتی به فضل. تفاوت این دو در چیست؟
🍃الف. اگر صرفا پاداش عمل آنها داده شود چندان بشارت معنی ندارد؛ برای همین با تعبیر «نعمت» به پاداش عمل آنها، و با تعبیر «فضل» به افزودهای بر آن پاداش اشاره کرد.
📚(مجمعالبیان، ج2، ص884)
که این بیان، تناسب دارد با آیه «لِلَّذينَ أَحْسَنُوا الْحُسْنى وَ زِيادَةٌ» (یونس/26) و درباره این زیادت،
🌱الف.1. برخی گفتهاند آن رحمتهای اضافه بر پاداش عمل خود آنهاست،
🌱الف.2. برخی گفتهاند آن چیزی است که افزودن آن به پاداش، مایه سرور خاص و بشارت آنان می شود؛
🌱الف.3. برخی گفتهاند این «فضل» شرح نعمت بهشتی است که نعمتهای بهشت مانند دنیا نیستند که صرفا همانی باشند که الان هستند، بلکه نعمتهای بهشتی دائما در حال بسط و فزونی یافتناند و با این تعبیر، بدان فزونی درون خود نعمت اشاره شده است.
📚(البحر المحيط، ج3، ص434)
🍃ب. این تعدد لفظ برای تاکید و بیان مبالغه در پاداشی است که بدانها داده میشود.
📚(مجمعالبیان، ج2، ص884)
🍃ج. این بشارتی که در این آیه آمد، اعم از بشارت به خود آنها و بشارت در مورد دیگران است چرا که در ادامه همین آیه عبارت «خدا اجر مومنان را ضایع نمیکند» را افزود که شامل همگان میشود؛ و ظاهرا بدین جهت است که کلمه «یستبشرون»را تکرار کرد و با کلمه «فضل» را نیز اضافه نمود.
📚(المیزان، ج2، ص61)
🍃د. ...
@Yekaye
یک آیه در روز
842) 📖 يَسْتَبْشِرُونَ بِنِعْمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَ فَضْلٍ وَ أَنَّ اللَّهَ لا يُضيعُ أَجْرَ الْمُؤْمِ
.
5⃣ «يَسْتَبْشِرُونَ بِنِعْمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَ فَضْلٍ»
در عالم برزخ، بشارت وشادمانی وجود دارد.
📚(تفسير نور، ج1، ص651)
@Yekaye
✅ با توجه به کثرت مطالب مربوط به آیه 171، امروز نیز به همین آیه خواهیم پرداخت
☀️3) الف.
از امام صادق ع از پدرانشان از رسول الله ص روایت شده است که فرمودند:
فوق هر نیکیای نیکویی است تا جایی که شخص در راه خدا به شهادت رسد؛ که چون در راه خدا به شهادت رسید برتر از آن نیکیای نیست.
📚الخصال، ج1، ص9
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ الْوَلِيدِ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ الصَّفَّارُ عَنِ الْعَبَّاسِ بْنِ مَعْرُوفٍ عَنْ أَبِي هَمَّامٍ إِسْمَاعِيلَ بْنِ هَمَّامٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سَعِيدِ بْنِ غَزْوَانَ عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ مُسْلِمٍ السَّكُونِيِّ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ ع أَنَّ النَّبِيَّ ص قَالَ:
فَوْقَ كُلِّ بِرٍّ بِرٌّ حَتَّی يُقْتَلَ الرَّجُلُ فِي سَبِيلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَإِذَا قُتِلَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَلَيْسَ فَوْقَهُ بِرٌّ.
☀️ب. از امام صادق ع از پدرانشان از رسول الله ص روایت شده که ایشان فرمودند:
سه کساند که به درگاه خداوند عز و جل شفاعت کنند: انبیاء شفاعت کنند، سپس علماء، سپس شهداء.
📚الخصال، ج1، ص156؛ قرب الإسناد، ص64
حَدَّثَنَا أَبِي رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ جَعْفَرٍ الْحِمْيَرِيُّ عَنْ هَارُونَ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ مَسْعَدَةَ بْنِ صَدَقَةَ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَنْ عَلِيٍّ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص:
ثَلَاثَةٌ يَشْفَعُونَ إِلَی اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَيُشَفَّعُونَ الْأَنْبِيَاءُ ثُمَّ الْعُلَمَاءُ ثُمَّ الشُّهَدَاءُ.
@Yekaye
☀️4) از امام صادق ع حکایتی روایت شده است که نمونه خوبی است برای نشان دادن اینکه اگر کسی مومن باشد و بر اساس ایمانش عمل کند، هرقدر هم که همه چیز علیه رقم بخورد خداوند حق او را ضایع نمیکند:
پادشاهی در بنی اسرائیل بود و قاضیای داشت و این قاضی برادری داشت که مرد صداقت بود؛ و این مرد همسری داشت از نسل پیامبران.
یکبار پادشاه تصمیم گرفت که مردی را در پی ماموریتی بفرستد. به قاضی گفت: مرد مورد وثوقی به من معرفی کن!
قاضی گفت: از برادرم مطمئنتر کسی را سراغ ندارم.
پادشاه او را فراخواند تا به ماموریت بفرستد. وی اکراه داشت و به برادرش گفت؛ من نگران همسرم هستم؛ اما او نیز وی را بدین کار تشویق کرد و نهایتا او چارهای جز رفتن ندید. به برادرش گفت: من در این سفر چیزی نیست که بر جای بگذارم که برایم مهمتر از همسرم باشد؛ تو جانشین من باش و اگر کاری داشت برایش انجام بده.
او گفت: باشد.
آن مرد عازم سفر شد در حالی همسرش هم چندان این سفر را خوش نداشت.
آن قاضی مرتب به این زن سرکشی میکرد و اگر کاری داشت انجام میداد و کمکم شیفته او شد و او را به رابطه با خویش فراخواند! وی خویشتنداری کرد؛ اما قاضی اصرار کرد و قسم خورد که اگر آنچه از تو میخواهم برآورده نکنی، به پادشاه خبر میدهم که مرتکب فسق و فجور شدهای!
آن زن گفت: هر کاری میخواهی بکن، که من هرگز اندکی از درخواست تو را هم اجابت نخواهم کرد!
قاضی نزد پادشاه رفت و گفت: همسر برادرم مرتکب فسق و فجور شده و این مطلب بر من ثابت گردیده است.
پادشاه گفت: حکم شرع را بر او اجرا کن!
وی نزد زن برگشت و گفت: پادشاه دستور سنگسار تو را داده! اگر درخواستم را اجابت نکنی سنگسارت میکنم.
او پاسخ داد: هر کاری میخواهی بکن، که من هرگز درخواست تو را اجابت نخواهم کرد!
پس قاضی وی را به ملا عام آورد و گودالی حفر کردند و همراه مردم او را سنگسار کردند و وقتی گمان کرد که مرده است او را رها کرد و از آن محل رفت.
چون شب کاملا چیره شد او که هنوز رمقی داشت به زحمت خود را از آن گودال بیرون آورد و راه خود را در پیش گرفت و از شهر بیرون رفت تا به دیر یک راهبی رسید و شب را جلوی درب آن دیر خوابید. چون صبح شد و راهب در دیر را باز کرد، او را دید و از احوالش پرسید و او ماجرا را برایش تعریف کرد.
دل راهب به رحم آمد و و او را به داخل دیر برد. راهب پسربچه کوچکی داشت و غیر از او فرزندی نداشت و پسر خوش احوالی بود. به هر حال، آن زن را مداوا کرد تا اینکه حالش خوب شد و جراحاتش مرهم یافت و پسرش را نزد وی میفرستاد و او نیز در تربیت او میکوشید. راهب، پیشکاری داشت که کمکم شیفته این زن شد و او را به رابطه با خویش دعوت کرد. زن خویشتنداری کرد اما او اصرار نمود و باز وی خویشتنداری کرد.
پیشکار گفت: اگر آنچه میخواهم انجام ندهی به قتل تو اقدام خواهم کرد!
زن گفت: هر کاری میخواهی بکن!
پیشکار به سراغ آن پسر بچه رفت و چنان او را زد که گردنش شکست و بلافاصله سراغ راهب رفت و به او گفت:
به دلجویی از یک زن فاسق و فاجر اقدام کردی و فرزندت را به او سپردی و او هم فرزندت را کشت!
راهب سراغش آمد و وقتی بچهاش را دید به زن گفت: این چکاری بود که کردی؟! مگر من با تو بد کرده بودم؟!
زن داستان را تعریف کرد؛ راهب گفت: من دیگر دلم صاف نیست که تو نزد من بمانی؛ از اینجا برو! و او را شبانه بیرون کرد و به او بیست درهم دارد و گفت:این زاد و توشهات! خدا کفایتت کند!
وی شبانه از آن دیر بیرون آمد و به راه افتاد تا به شهری رسید که بر در آن شهر شخصی را بر چوبی به صلیب کشیده بودند و هنوز زنده بود. حال و روزش را پرسید و او گفت: من بیست درهم بدهکار هستم و نزد ما چنین است که اگر کسی بدهکار باشد و در موعدش نتواند قرض خود را ادا کند طلبکار میتواند وی را به صلیب بکشد تا زمانی که بدهیاش را دریافت کند.
زن آن بیست درهم را درآورد و به بدهکار داد و گفت: او را نکشید و او را از صلیب پایین آوردند.
وی گفت: با این لطفت بسیار بر من منت نهادی که مرا از این صلیب و در واقع، از مرگ نجات دادی. من در خدمت تو خواهم بود هر جایی که بروی! پس همراه وی به راه افتاد تا به هم به ساحل دریایی رسیدند و جماعت و قایقی دیدند. به زن گفت: همینجا بنشین تا من بروم و کاری برای آنها انجام دهم و در ازایش غذایی بگیرم و نزد تو آورم. به نزد آنها رفت و گفت: در قایقتان چه دارید؟
گفتند: مال التجارهای به همراه داریم: جواهر و عنبر. این قایق مربوط به اشیایی است که برای تجارت میبریم؛ و آن قایق را خودمان سوار میشویم.
پرسید آنچه در قایق دارید چقدر میارزد؟!
گفتند: خیلی زیاد و حساب دقیقش را نداریم.
گفت: من چیزی دارم که از آنچه در قایق دارید بیشتر میارزد.
گفتند: چه چیزی؟
گفت: کنیزی دارم که مانندش را هرگز ندیده اید!
گفتند: آیا میفروشی؟
@Yekaye
👇ادامه حکایت👇
👇ادامه حکایت 👇
گفت: آری، به شرط اینکه کسی از شما برود و او را ببیند و سپس نزد من برگردد و بخردش و او را خبردار نکند، بلکه بعد از اینکه پول مرا دادید و من رفتم او را خبردار کند.
گفتند: مشکلی نیست! یکی را فرستادند و او رفت و برگشت و گفت واقعا مانند او ندیدهام؛ او را به ده هزار درهم خریدند و پول را به او دادند و او راه خود را در پیش گرفت. چون دور شد نزد زن آمدند و گفتند: بلند شو و با ما به داخل قایق بیا !
گفت: چرا؟
گفتند: تو را از اربابت خریدهایم!
گفت: ارباب من کیست؟ من برده نیستم!
گفتند: یا با زبان خوش بلند میشوی یا تو را به زور میبریم!
بناچار بلند شد و همراه آنها به راه افتاد تا به کنار قایق رسیدند. چون در مورد وی، نسبت به هم اطمینان نداشتند قرار گذاشتند که وی در قایقی که جواهر و مال التجاره بود باشد و خودشان همگی در قایق دیگر نشستند.
چون به راه افتادند خداوند تندبادی فرستاد و آنان و قایقشان را غرق کرد و قایقی که آن زن در آن بود به سلامت به جزیرهای از جزایر دریا رسید. وی پیاده شد و قایق را محکم بست و در جزیره به راه افتاد، جزیرهای بود پر آب و پر از درختان میوه.
با خود گفت: از این آب مینوشم و از این میوهها میخورم و در همینجا خدا را عبادت میکنم.
خداوند به پیامبری از پیامبران بنی اسرائیل وحی کرد که نزد آن پادشاه برود و بگوید: در فلان جزیره از جزایر دریا، آفریدهای از آفریدگانم هست؛ پس تو و مردمت نزد او بروید و پیش او به گناهانتان اعتراف کنید و از او بخواهید که شما را ببخشد که اگر او شما را ببخشد من هم شما را خواهم آمرزید!
پادشاه همراه با جماعتی از مردم به آن جزیره رفتند و آن زن را دیدند. ابتدا پادشاه سراغش رفت و گفت: قاضی من نزد من آمد و به من خبر داد که همسر برادرش مرتکب فسق و فجور شده و من دستور سنگسار او را دادم در حالی که شاهدی بر این مدعا نیاورده بود و میترسم که بر کاری که سزاوار نبوده باشد اقدام کرده باشم. دلم میخواهد برایم استغفار کنی!
گفت: خدا تو را ببخشد و بیامرزد! بنشین!
سپس همسرش جلو آمد در حالی که او را نمیشناخت؛ گفت: من همسری داشتم که در فضیلت و نیکی سرآمد بود؛ یکبار او را تنها گذاشتم و به سفر رفتم و او نگران بود و به همین جهت برادرم را به مراقبت از او توصیه کردم؛ چون بازگشتم و از حال و روز او جویا شدم، برادرم گفت که او مرتکب فسق و فجور شد و من بناچار او را سنگسار کردم. من میترسم با این کارم حق او را ضایع کرده باشم؛ برایم استغفار کن!
گفت: خدا تو را ببخشد و بیامرزد! بنشین! و او را در کنار پادشاه نشاند.
سپس قاضی آمد و گفت: برادرم همسری داشت که من شیفتهاش شدم و او را به رابطه با خویش دعوت کردم؛ او نپذیرفت؛ من هم به پادشاه گفتم که او مرتکب فسق و فجور شده و دستور سنگسار او را گرفتم و او را سنگسار کردم در حالی که دروغ گفته بودم. برایم استغفار کن!
گفت: خدا تو را ببخشد و بیامرزد! سپس به همسر خویش گفت: شنیدی؟!
سپس آن راهب آمد و حکایتش را تعریف کرد و گفت: من او را شبانه از دیر بیرون کردم و میترسم که درندگان بیابان او را کشته باشند.
گفت: خدا تو را ببخشد و بیامرزد! بنشین!
سپس پیشکار آمد و حکایتش را بازگو کرد.
گفت: خدا تو را ببخشد و بیامرزد! و به راهب رو کرد و گفت: شنیدی؟!
سپس آن کسی که او را به صلیب کشیده بودند آمد و حکایتش را بازگو کرد.
گفت: خدا تو را نیامرزد!
سپس به همسرش رو کرد و گفت: من همسر تو هستم و همه آنچه شنیدی حکایت من بود؛ من دیگر به زندگی با مردان رغبتی ندارم! دلم میخواهد این قایق و آنچه در آن است را به تو بدهم و تو هم مرا رها کنی تا در این جزیره به عبادت خدایم مشغول شوم؛ خودت میبینی که مردان چه به حال و روز من آوردند.
وی هم پذیرفت و زن را طلاق داد و پادشاه و مردمانش نیز بازگشتند!
📚الكافي، ج5، ص556-559
📝 یکی از اعضای محترم کانال اطلاع دادند که این حکایت در کتابی به نام «زنی در جزیره ای گمنام» در قالب رمان درآورده است که احتمالا میتواند برای جوانان جذاب باشد.
@Yekaye
یک آیه در روز
842) 📖 يَسْتَبْشِرُونَ بِنِعْمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَ فَضْلٍ وَ أَنَّ اللَّهَ لا يُضيعُ أَجْرَ الْمُؤْمِ
.
6⃣ «يَسْتَبْشِرُونَ بِنِعْمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَ فَضْلٍ وَ أَنَّ اللَّهَ لا يُضيعُ أَجْرَ الْمُؤْمِنينَ»
از کنار هم گذاشتن این آیه و دو آیه قبل میتوان نتیجه گرفت که این آیات در مقام بیان اجر مومنان است؛
که این اجر، روزیخاصی است که نزد پروردگار برایشان مقدر شده،
و این روزی، نعمت و فضلی از جانب خداوند است؛
و مشخصه اصلی این نعمت و فضل آن است که به نحوی است که هیچ جای ترس و اندوهی باقی نمیگذارد؛
💢یعنی هم هر آنچه میخواهند بدانها داده میشود و از هرچه ناخوش دارند دور نگه داشته میشوند (غصه نداشتن چیزی را نمیخورند)
💢و هم هیچگاه این نعمتها را از آنها نمی گیرند و ترسی از اینکه در آینده چه وضعی ممکن است پیش آید ندارند؛
به تعبیر دیگر،
حقیقت آن رزق نزد پروردگار، با آن شادمانی به فضلی که خدا بدانها داده، با این بشارت به نعمت و فضل، و آن نفی هر گونه ترس و غم، همگی به یک امر واحد برمیگردد.
📚(المیزان، ج2، ص61-62)
@Yekaye
یک آیه در روز
842) 📖 يَسْتَبْشِرُونَ بِنِعْمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَ فَضْلٍ وَ أَنَّ اللَّهَ لا يُضيعُ أَجْرَ الْمُؤْمِ
.
7⃣ «يَسْتَبْشِرُونَ ... أَلاَّ خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَ لا هُمْ يَحْزَنُونَ؛ يَسْتَبْشِرُونَ بِنِعْمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَ فَضْلٍ»
🔹در آیه قبل موضوع بشارت را این قرار داد که هیچ خوف و حزنی ندارند؛ و بیان شد که نفی خوف و حزن، به معنای برطرف کردن همه نگرانیهای مربوط به گذشته (غم) و آینده (خوف) و اثبات ضمنی همه نعمتها تا ابد است
🔖(جلسه قبل، تدبر5 https://eitaa.com/yekaye/3240 ).
🔹در این آیه موضوع بشارت را نعمت و فضل خداوند دانست؛
▪️میتوان نتیجه گرفت که این نفیِ «خوف و حزن» ، روی دیگر همان اثبات «نعمت و فضل» است.
📚(المیزان، ج2، ص62)
@Yekaye
یک آیه در روز
842) 📖 يَسْتَبْشِرُونَ بِنِعْمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَ فَضْلٍ وَ أَنَّ اللَّهَ لا يُضيعُ أَجْرَ الْمُؤْمِ
.
8⃣ «أَنَّ اللَّهَ لا يُضيعُ أَجْرَ الْمُؤْمِنينَ»
پاداش عملكرد مؤمنان، تضمين شده است.
📚(تفسير نور، ج1، ص651)
🔺انسانی که بر اساس ایمان رفتار میکند، بسیاری از اوقات در موقعیتهایی قرار میگیرد که باید از نفع ظاهری خود صرف نظر کند و تن به ضرر مادی و دنیوی بدهد.
🔺هرچه درجه ایمان شخص بالاتر باشد، بقدری در چنین موقعیتهایی قرار میگیرد که افرادی که بیرون از گود ایستادهاند چهبسا او را به نفهمی و کودنی متهم کنند؛ حتی اگر آن شخص، شخصیت برجستهای همچون #امیرالمومنین ع باشد❗️
در روایت است که
☀️به ایشان گفتند بسیاری از مردم بر این باورند که معاویه از شما زیرکتر است!
حضرت پاسخ داد: به خدا سوگند معاویه زیرکتر از من نیست؛ ولیکن او نیرنگبازی و فجور (= خروج از حد) میکند؛ و اگر نبود که من اهل نیرنگ نیستم [میدیدید که بر اساس منطق شما هم] زیرکترین مردم میبودم!
📚(نهجالبلاغه، خطبه200)
☀️و در جای دیگر چنین تعبیر کرد که «اگر تقوی نبود من زیرکترین عرب شمرده میشدم»
📚 (کافی، ج8، ص24)
☀️و در جایی مطلب را این گونه تفصیل داد:
امروزه در زمانی واقع شدهایم که اغلب اهل زمانه نیرنگ زدن را زرنگی میپندارند و نادانان، نیرنگبازی را حُسنِ تدبیر قلمداد میکنند❗️
آنان را چه میشود⁉️
خدا بکشدشان‼️
بسیار میشود که شخص آگاهی که تحولات و دگرگونیها را درک میکند وجه خروج از مشکلات را میفهمد، اما در برابرش مانعی از امر و نهی خداوند است پس در حالی که توان انجام کاری را داشته آن را رها میکند و کسی که اندک خویشتنداریای در امر دین ندارد فرصت را غنیمت میشمرد❗️
📚(نهجالبلاغه، خطبه41)
💠تطبیق بر وضعیت روز
امروزه کشور در یک وضعیت نامطلوب اقتصادی بسر میبرد!
و همین موجب شده که برخی از ترس اینکه مبادا ارزش پولشان افت کند و «ضرر کنند»، دائما به خرید چیزهای غیرضروری روی میآورند و بدین سان، التهاب بازار دامن میزنند❗️
اما کسی اگر واقعا مومن باشد،
به خاطر خدا از ورود در این التهاب خودداری خواهد کرد،
و شک ندارد که «ضرر نمیکند»؛
زیرا خداوند اجر مومنان را ضایع نمیگرداند.
🔖حکایتی که در حدیث 4 گذشت، نمونه خوبی از این مدعاست.
https://eitaa.com/yekaye/3270
@Yekaye