☀️2) از امام صادق ع روایت شده است: همانا خداوند با مردم بدانچه بدانها داده و شناسانده احتجاج می‌کند. 📚الكافي، ج1، ص163 مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى وَ غَيْرُهُ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنِ الْحُسَيْنِ بْنِ سَعِيدٍ عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ جَمِيلِ بْنِ دَرَّاجٍ عَنِ ابْنِ الطَّيَّارِ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: إِنَ اللَّهَ احْتَجَّ عَلَى النَّاسِ بِمَا آتَاهُمْ وَ عَرَّفَهُمْ. @yekaye

. 1⃣ «قُلْ أَ رَأَيْتُمْ شُرَكاءَكُمُ الَّذينَ تَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ أَرُوني ما ذا خَلَقُوا مِنَ الْأَرْضِ أَمْ لَهُمْ شِرْكٌ فِي السَّماواتِ أَمْ آتَيْناهُمْ كِتاباً فَهُمْ عَلی بَيِّنَةٍ مِنْهُ» این آیه برهانی را به پیامبر ص آموزش می‌دهد برای نفی ربوبیت خدایانی که آنان می‌پرستیدند. ▪️مفاد برهان چنین است: 🔸اگر آن خدایان واقعا در تدبیر عالم نقشی دارند باید در آفرینش آن هم نقشی می‌داشتند، چرا که آفرینش و تدبیر لازم و ملزوم‌اند؛ 🔸و اگر مدعی‌اند که آنان در آفرینش نقشی دارند باید دلیلی بیاورند، و این دلیل 🔹یا با مراجعه به متن عالم (مراجعه به آسمانها و زمین) حاصل می‌شود 🔹یا اینکه خود خداوند از مشارکت آنها خبر داده باشد؛ ▪️ در حالی که هیچیک از اینها نیست. (الميزان، ج17، ص53-54 ) @yekaye

. 2⃣ «قُلْ أَ رَأَيْتُمْ شُرَكاءَكُمُ الَّذينَ تَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ أَرُوني ما ذا خَلَقُوا مِنَ الْأَرْضِ أَمْ لَهُمْ شِرْكٌ فِي السَّماواتِ» هرکس در هر کاری که گمان می‌کند که کار از دست خدا بتنهایی برنمی‌آید و به همین جهت به سراغ کس دیگری می‌رود که کارش را انجام دهد، لحظه‌ای با خود تامل کند که آیا آن کسی را که در انجام کار در عرض خدا قرار داده، آیا چیزی را در زمین یا آسمان هست که او، و نه خداوند، آن را آفریده باشد؟ 🌀 تاملی با خویش وقتی خالق همه چیز تنها و تنها خداست، چرا ما گمان می‌کنیم که برای انجام برخی کارها حتما کس یا چیز دیگری باید باشد تا آن کار انجام شود؟! @yekaye

. 3⃣ «قُلْ أَ رَأَيْتُمْ ...» پيامبر اكرم صلى اللَّه عليه و آله مأمور به گفتگو با مخالفان بود؛ و در این ماموریت، باید با سؤال، وجدانها را بيدار كند 📚(تفسير نور، ج9، ص508) @yekaye

. 4⃣ «قُلْ أَ رَأَيْتُمْ شُرَكاءَكُمُ ... أَمْ آتَيْناهُمْ كِتاباً فَهُمْ عَلی بَيِّنَةٍ مِنْهُ» اسلام دين منطق و دلیل است. 📚(تفسير نور، ج9، ص509) و انسان برای هر باوری که دارد و هر کاری که می‌خواهد انجام دهد باید بیّنه [دلیلی آشکار و روشن] داشته باشد. 📝 نکته تخصصی #معرفت‌شناسی تردیدی نیست که تقلید بدون پشتوانه هیچ اعتباری ندارد و انسان برای هر باور و هر کارش باید بیّنه و دلیل داشته باشد. اما اشتباه است که بیّنه را منحصر در تجربه مستقیم بدانیم❗️ بلکه 🔺مهمترین بینه‌های ما انسانها بینه‌های مکتوب است؛🔺 یعنی اگر نیک بیندیشیم، عمده علم و دانشی که هریک از ما، بلکه هر یک از دانشمندان برجسته در تجربی‌ترین حوزه‌های دانش، در اختیار دارد، محصول مطالعه و خواندن است. 🌐به تعبیر دیگر، عمده شناخت ما از عالم، بیش از آنکه محصول مستقیم تجربه و استدلال خودمان باشد، محصول مطالعه ماست؛ و هرجا به متخصصی در زمینه خاصی مراجعه کنیم که نظرش بر اساس تخصش بوده باشد، این رجوع ما، رجوعی به لحاظ معرفت‌شناختی موجه است. بدین ترتیب، اگر خدا خداست و از همه حقایق عالم باخبر است، اگر کسی به سخنان خدا مراجعه کند و بر اساس آن به درستیِ یک باور یا شایسته بودن یک اقدام اذعان کند، قطعا این مراجعه او به لحاظ معرفت‌شناختی موجه است. @yekaye

. 5⃣ «أَ رَأَيْتُمْ «أَرُوني ما ذا خَلَقُوا مِنَ الْأَرْضِ أَمْ لَهُمْ شِرْكٌ فِي السَّماواتِ أَمْ آتَيْناهُمْ كِتاباً فَهُمْ عَلی بَيِّنَةٍ مِنْهُ» برای هر مطلبی دو گونه دلیل می توان آورد: 🔹یا بر اساس عقل و تجربه و استنباط از متن آفرینش؛ 🔸یا بر اساس وحی و استنباط از کتاب آسمانی. در حقیقت، عقل و نقل، در کنار هم هستند، نه در مقابل هم؛ و هم دلیل عقلی و هم دلیل نقلی، دلیل مورد قبول دین می باشد. 📝 نکته #معرفت_شناسی (درباره #علم_دینی ) از برداشت های نادرست درباره «علم دینی» آن است که علمی است که صرفا متکی بر منابع نقلی باشد‼️ در حالی که اگر ضابطه علم دینی بودن، هر علمی باشد که مورد قبول دین است و از منابع مورد قبول دین استفاده کند، هم مسائل تجربی و عقلی، و هم مطالب کتب آسمانی، مورد قبول دین است؛ و علمی که از آنها به دست آید علم دینی خواهد بود. 📚جوادی آملی، منزلت عقل در هندسه معرفت دینی، ص50-62 @yekaye

. 6⃣ «أَرُونِي ما ذا خَلَقُوا» تحدّى و مبارزهطلبى، تنها در كتاب تشريع نيست كه مىفرمايد: «فَأْتُوا بِسُورَةٍ» (بقره/23) بلكه در مورد آفرينش و كتاب تكوين نيز هست❗️ @yekaye

. 7⃣ «بَلْ إِنْ يَعِدُ الظَّالِمُونَ بَعْضُهُمْ بَعْضاً إِلاَّ غُرُوراً» وعدهى ظالمان، فريب و شعارهاى آنان فريبنده است. 📚(تفسير نور، ج9، ص509) به تعبیر دیگر، کسی که اهل ظلم باشد، با نظام عالم هماهنگ نیست؛ پس هیچ دلیل و بیّنه‌ای برای اقداماتش ندارد؛ و اگر ظالمان همدیگر را توجیه می‌کنند و به هم وعده‌ای می‌دهند، وعده و توجیه‌شان جز فریب و دروغ نیست. @yekaye

. 8⃣ «قُلْ أَ رَأَيْتُمْ شُرَكاءَكُمُ ... بَلْ إِنْ يَعِدُ الظَّالِمُونَ بَعْضُهُمْ بَعْضاً إِلاَّ غُرُوراً» 🔹شروع این آیه درباره مشرکان است؛ و 🔹پایان آیه از آنها با تعبیر «ظالمان»ی یاد می‌کند که همدیگر را فریب می‌دهند. یعنی، کسی که شرک می‌ورزد، ظالم است (إِنَّ الشِّرْكَ لَظُلْمٌ عَظيم؛ لقمان/13)؛ و زندگی مبتنی بر فریب و دروغ در پیش گرفته است. به عبارت دیگر، شرك بر تبليغات و وعدههاى فريبكارانه استوار است. 📚(تفسير نور، ج9، ص509) @yekaye

. 9⃣ «فَهُمْ عَلی بَيِّنَةٍ مِنْهُ بَلْ إِنْ يَعِدُ ... إِلاَّ غُرُوراً» هر جا منطق و بيّنه نباشد، فريب است. @yekaye

. 🔟 «إِنْ يَعِدُ الظَّالِمُونَ بَعْضُهُمْ بَعْضاً إِلاَّ غُرُوراً» فريب از هر كس مىتواند باشد. گاهى افراد ضعيف و عادى با تملق و چاپلوسى افراد بالاتر را به انحراف مىكشانند و گاهى افراد قوى با تهديد و تطميع و وعدهها و شعارهاى دروغين مردم را به اطاعت بى چون و چراى خود وادار مىكنند. 📚(تفسير نور، ج9، ص509) @yekaye