شرح و تفسير
راه پر پيچ و خم و ظلمانى
امام عليه السلام در اين كلام حكيمانه به يكى از مسائل مهم عقيدتى يعنى مسئلۀ قضا و قدر در پاسخ كسى كه از اين مسئله پرسيد اشاره كرده، مىفرمايد:«اين راه تاريكى است در آن گام ننهيد و درياى ژرفى است در آن وارد نشويد و راز پنهان الهى است، براى گشودن آن خود را به زحمت نيفكنيد»؛ (وَ سُئِلَ عَنِ الْقَدَرِ فقال عليه السلام: طَرِيقٌ مُظْلِمٌ فَلَا تَسْلُكُوهُ، وَ بَحْرٌ عَمِيقٌ فَلَا تَلِجُوهُ، وَ سِرُّ اللّهِ فَلا تَتَكَلَّفُوهُ) .
مسئلۀ قضا و قدر و جبر و تفويض از بزرگترين و پيچيدهترين مسائلى است كه از هزاران سال پيش مورد توجه انسانها بوده و دانشمندان و فلاسفه و متكلمان در اين زمينه سخن بسيار گفتهاند. گروهى به دلايل مختلف گرايش به سوى جبر و قضا و قدر جبرى پيدا كردهاند. به گمان اينكه اعتقاد به اختيار انسان با توحيد افعالى خداوند سازگار نيست و يا به تصور اينكه قانون عليت، اختيار را نفى مىكند و يا به انگيزههاى سياسى و روانى، انسان را در كارهايش مجبور و مسلوب الاختيار دانستهاند.
اين در حالى است كه انكار اختيار، نهتنها انسان را تبديل به ابزارى فاقد اراده و ارزش مىكند بلكه تمام مسائل تربيتى را زير سؤال مىبرد و دعوت انبيا و نزول كتابهاى آسمانى و تكليف و آزمايش الهى و ثواب و عقاب و جنت و نار، همه بيهوده خواهد بود. البته فلاسفه و عالمان بايد از طرق استدلالى، مشكلات جبر را حل كنند و از نظر ما كاملاً حل شده است كه شرح آن ذيل حكمت ٧٨ آمد و از آن مشروحتر در تفسير نمونه و كتاب انوار الاصول آمده است؛ ولى تودۀ مردم براى اينكه به گمراهى نيفتند بايد در اين مسئله به همان استدلالات ساده قناعت كنند و به گفتۀ شاعر:
اين كه گويى اين كنم يا آن كنم خود دليل اختيار است اى صنم
دليل اختيار را تصميمگيرىهاى مختلف، و آزادى اراده را كه با وجدان درك مىكنند بدانند و به همين مقدار قانع باشند.
به همين دليل امام عليه السلام در كلام حكيمانۀ بالا مخاطب و امثال او را كه از افراد عادى بودند از پيمودن اين راه منع كرده و آن را دريايى ژرف و خطرناك شمرده و از اسرار الهى معرفى فرموده كه نبايد خود را براى فهم آن به زحمت افكند.
قرآن مجيد در آيات مختلف، براى فهم عموم، پرده از روى بخشى از آن برداشته مىفرمايد: «إِنّا هَدَيْناهُ السَّبِيلَ إِمّا شاكِراً وَ إِمّا كَفُوراً» ؛ما راه را به انسان نشان داديم مىخواهد شكرگزار باشد يا كفران كننده». ١
در جاى ديگر مىفرمايد: «فَمَنْ شاءَ فَلْيُؤْمِنْ وَ مَنْ شاءَ فَلْيَكْفُرْ» ؛ما اسباب هدايت را در اختيار انسان گذاشتيم. آن كس كه مىخواهد ايمان بياورد و آن كس كه نمىخواهد ايمان نياورد». ٢
از آنجا كه توجه به مسئلۀ اختيار و آزادى اراده گاه انسان را به تفويض مىكشاند و آدمى سيطرۀ الهى را بر خود انكار مىكند و خويش را «فَعّال ما يَشاء» مىپندارد، در جاى ديگرى قرآن مىگويد: «وَ ما تَشاؤُنَ إِلاّ أَنْ يَشاءَ اللّهُ» ؛شما اراده نمىكنيد مگر اينكه خدا اراده كند». ٣ اشاره به اينكه شما آزاديد اما در عين حال خداوند هر زمان مىتواند اين آزادى را از شما بگيرد.
چه زيباست كلمات اهل بيت عليهم السلام كه ما را از هرگونه افراط و تفريط در اين مسئلۀ مهم و پيچيده باز داشتند و طبق فرمودۀ امام صادق عليه السلام:
«لا جَبْرَ وَ لا تَفْوِيضَ وَ لَكِنْ أَمْرٌ بَيْنَ أَمْرَيْنِ؛ نه جبر است و نه تفويض بلكه چيزى ميان اين دو است». ١
امام على بن موسىالرضا عليه السلام در پاسخ يكى از ياران خود كه پرسيد: آيا خداوند كارها را به بندگانش تفويض كرده است؟ فرمود:
«اللَّهُ أَعَزُّ مِنْ ذَلِكَ؛ خداوند تواناتر از آن است». عرض مىكند: آيا آنها را بر معاصى مجبور كرده؟ امام عليه السلام مىفرمايد:
«اللَّهُ أَعْدَلُ وَ أَحْكَمُ مِنْ ذَلِكَ؛ خداوند عادلتر و حكيمتر از اين است (كه بندگانش را مجبور به معصيت كند و بعد آنها را مجازات نمايد)». ٢
پيش از اين مثال سادهاى براى مسئلۀ «امر بين امرين» ذكر كرديم كه براى همۀ گروهها قابل فهم است. گفتيم هنگامى قطار برقى را به دست رانندۀ آن مىسپارند كه مسيرى را طى كند و شخصى كه متصدى نيروگاه برق است برق در درون سيمها مىفرستد. راننده با استفاده از نيروى برق، قطار خود را با اختيار خود به حركت درمىآورد و به آن سمت كه مايل است پيش مىبرد ولى چنان نيست كه اين كار مطلقاً به او تفويض شده باشد، زيرا آنكس كه تشكيلات مولِّد برق را در اختيار دارد، هر لحظه كه بخواهد مىتواند آن را قطع و قطار را در جاى خود متوقف كند، پس نه جبر است و نه واگذارى مطلق و چيزى ميان اين دو است كه هم با توحيد افعالى مىسازد و هم با مسئلۀ عدالت و حكمت خداوند.
اين كلام حكيمانه به صورت ديگرى در كتاب مصادر نهج البلاغه نقل شده است:
«قال عليه السلام وَ قَدْ سُئِلَ عَنِ الْقَدَرِ طَر
ِيقٌ مُظْلِمٌ فَلا تَسْلُكُوهُ ثُمَّ سُئِلَ ثَانِياً فَقَالَ بَحْرٌ عَمِيقٌ فَلا تَلِجُوهُ ثُمَّ سُئِلَ ثَالِثاً فَقَالَ سِرُّ اللَّهِ فَلا تَتَكَلَّفُوهُ؛ از امام عليه السلام دربارۀ قضا و قدر سؤال كردند فرمود: راه تاريكى است در آن گام ننهيد، دوباره پرسيدند، فرمود: درياى عميقى است وارد آن نشويد. مرتبۀ سوم سؤال كردند، فرمود: اين راه نهان الهى است براى گشودن آن به خود زحمت ندهيد». ١
جالب اينكه در كتاب فقه الرضا عليه السلام اضافهاى نيز دارد و آن اينكه براى چهارمين بار از امام عليه السلام پرسيدند كه ما را از اين مسئله آگاه ساز.
امام عليه السلام اين آيه را تلاوت فرمود: «ما يَفْتَحِ اللّهُ لِلنّاسِ مِنْ رَحْمَةٍ فَلا مُمْسِكَ لَها وَ ما يُمْسِكْ فَلا مُرْسِلَ لَهُ» ؛آنچه را خداوند از رحمت براى مردم مىگشايد كسى نمىتواند جلوى آن را بگيرد و آنچه را خداوند امساك مىكند كسى نمىتواند آن را بفرستد». ٢شخص سؤال كننده در اينجا عرض كرد: اى اميرمؤمنان! ما از تو دربارۀ اختيار و آزادى اراده كه به وسيلۀ آن برمىخيزيم و مىنشينيم پرسش كرديم. امام فرمود: آيا آزادى و اختيار را با خدا داريد يا بدون خدا؟ آنها خاموش شدند و نتوانستند پاسخى بگويند. امام عليه السلام فرمود: اگر بگوييد با خدا داريد (يعنى شريك خدا در اين امر هستيد) من شما را به قتل مىرسانم (زيرا مشرك شدهايد) و اگر بگوييد بدون خداوند ما داراى آزادى اراده هستيم باز شما را به قتل مىرسانم (زيرا نفى قدرت خدا و حاكميت او كردهايد).
عرض كردند: پس چه بگوييم اى اميرمؤمنان! (كه در وادى كفر قدم نگذاريم) فرمود:
«تَمْلِكُونَهَا بِالَّذِي يَمْلِكُهَا دُونَكُمْ فَإِنْ أَمَدَّكُمْ بِهَا كَانَ ذَلِكَ مِنْ عَطَائِهِ وَإِنْ سَلَبَهَا كَانَ ذَلِكَ مِنْ بَلائِهِ إِنَّمَا هُوَ الْمَالِكُ لِمَا مَلَّكَكُمْ وَ الْقَادِرُ لِمَا عَلَيْهِ أَقْدَرَكُمْ؛ شما صاحب اختيار و اراده مىشويد به سبب اينكه خداوند اين آزادى اراده را به شما بخشيده. اگر آن را براى شما نگه دارد از عطاى اوست و اگر سلب كند از بلاى اوست. مالك حقيقىِ آنچه او به شما بخشيده تنها خداست و قادر حقيقى بر چيزى است كه شما را بر آن قدرت داده است».
سپس امام عليه السلام به جملۀ شريفۀ
«لا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ» استدلال فرمود.
حاضران تفسير اين جمله را از امام عليه السلام خواستند. امام فرمود:
«لا حَوْلَ عَنْ مَعْصِيَتِهِ إِلَّا بِعِصْمَتِهِ وَ لا قُوَّةَ عَلَى طَاعَتِهِ إِلَّا بِعَوْنِهِ؛ هيچ مانعى در راه معصيت او نيست مگر تقوايى كه خدا در اختيار انسان گذارد و هيچ قوتى بر طاعت او نيست مگر به كمك قدرتى كه او به انسان بخشيده است». ١
مثالى را كه ما آورديم دقيقاً منطبق است بر آنچه امام عليه السلام در اين حديث نورانى فرموده است.
آخرين نكتهاى را كه لازم مىدانيم به آن اشاره كنيم اين است كه واژۀ «قَدَر» به معناى اندازهگيرى است؛ ولى در اينگونه موارد به معناى تقديرات الهى و مقدّرات اوست كه بعضى از ناآگاهان آن را به معناى جبر تفسير كردهاند.
شرح بيشتر دربارۀ تفسير كلمۀ قضا و قدر در ذيل كلمۀ حكمتآميز ٧٨ گذشت.
اسم این گیاه زیبا #سپر_فارسی (persian shield) میباشد💜🖤
🌱 شرایط نگهداری:
💦 آبیاری: بر خلاف سایر گیاهان که توصیه می شود بین دو آبیاری حتما خاک گیاه خشک شود؛ گیاه سپر فارسی نیاز به خاک مرطوب دارد و حتما بین دو آبیاری خاک گیاه خشک نشود.
⛰ خاک: خاک شنی، ماسه ای، غنی از مواد آلی و یا خاکی غنی، با پایه پیت و با زهکشی خوب، خاکی مناسب برای پرورش گیاه سپر فارسی است.
☀️ نور: گیاه سپر فارسی می تواند در شرایط نوری آفتابی و یا نیمه سایه رشد خوبی داشته باشد.
🌡 دما: دمای بین ۲۱ تا ۲۸ درجه برای رشد این گیاه مناسب است. این گیاه در برابر سرما مقاوم نیست و حداقل دمایی که تحمل می کند ۱۸ درجه مناسب است
گیاه #سپر_فارسی یا همون #شیلد_فارسی یکی از زیباترین گیاهان است که تا بحال دیدم
.
نور:
در شرایط نوری آفتابی و یا نیمه سایه رشد خوبی داشته باشد.
آبیاری:
بر خلاف سایر گیاهان که توصیه میشود بین دو آبیاری حتما خاک گیاه خشک شود گیاه سپر فارسی نیاز به خاک مرطوب دارد و حتما بین دو آبیاری خاک گیاه خشک نشود. پس گیاه را به طور مرتب آبیاری کنید، اما از آبیاری بیش از حد آن هم پرهیز کنید.
خاک:
خاک شنی، ماسه ای ، غنی از مواد آلی و یا خاکی غنی، با پایه پیت و با زهکشی خوب، خاکی مناسب برای پرورش گیاه سپر فارسی است.
سوراخهای زهکش گلدان باز و به اندازه کافی هستند.
@zandahlm1357👈
#مجله_مجازی_تازنده ایم_ رزمنده ایم
سجایای اخلاقی پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ. ن وَ الْقَلَمِ وَ
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
نمایش در ایتا
لزوم پیروی از پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم
... وَ ما آتاکُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَ ما نَهاکُمْ عَنْهُ فَانْتَهُوا وَ اتَّقُوا اللهَ إِنَّ اللهَ شَدِیدُ الْعِقابِ (حشر، ۷)
... و آنچه پیامبر برای شما آورده، بگیرید و آنچه شما را از آن بازداشته، ترک کنید و از خدا پروا کنید که خداوند، سخت کیفر است.
در این آیه ضروت توجه به احکام حکومتی پیامبر مطرح شده است.
پیام ها:
۱- اطاعت از فرامین پیامبر واجب است، زیرا پیامبر معصوم است، وگرنه به طور مطلق و بی چون و چرا دستوراتش واجب الاطاعه نبود. «ما آتاکُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ... »
۲- سنت پیامبر، لازم الاجرا است. «ما آتاکُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ»
۳- لازم نیست تمام دستورات در قرآن آمده باشد، بلکه هر امر و نهی که در سخنان پیامبر آمده باشد باید اطاعت شود. «ما آتاکُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَ ما نَهاکُمْ عَنْهُ فَانْتَهُوا»
۴- در انجام فرمان پیامبر، سرعت به خرج دهیم. «فَخُذُوهُ... فَانْتَهُوا» (حرف فاء برای سرعت است).
۵- در مسائل مالی لغزشگاهی است که باید با تقوا از آن گذشت. «ما أَفاءَ اللهُ... وَ اتَّقُوا اللهَ»
۶- اطاعت بی چون و چرا از پیامبر، نمودی از تقوا است. «ما آتاکُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ... وَ اتَّقُوا اللهَ»
۷- بی تقوایی، کیفری شدید دارد. «وَ اتَّقُوا اللهَ إِنَّ اللهَ شَدِیدُ الْعِقابِ»
۸- یاد کیفر سخت، سبب تقوا است. وَ اتَّقُوا اللهَ... شَدِیدُ الْعِقابِ
#سبک_زندگی_سوره_نور
✍محسن قرائتی
@zandahlm1357
#مجله_مجازی_تازنده ایم_ رزمنده ایم
🔊 پاسخ استاد بـه سوالی با محوریت "علت #تمرکز_نـداشتن فرزند" 🔸پاسخبهسوالاتمخاطبین 🔹#پـرسـمـــــــ
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
نمایش در ایتا
18627727851آهنگهایزنگ.mp3
1.23M
🔊 پاسخ استاد
بـه سوالی با محوریت
"کاهش#تاثیرات_منفیمعلم"
🔸پاسخبهسوالاتمخاطبین
🔹#پـرسـمــــــــــان_تـربـیـتی
🔸قسمت: چهل و یکم
#فرزندان
#والدین_فعال
#مدیریت_تربیتی
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
.
🌿 غلام نافرمان ارباب ناراضی
↩️ روایت یک داســــــتان زیبا و
یک نکته ی مهم!
با ارســـــال این پسـت برای عــزیزانتون
یک هدیـ🎁ـه معنوی زیبا تقدیمشون
کــنــــید🌹
•┈┈••✾❀🕊◍⃟♥️🕊❀✾••┈┈•
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
.
کاش رفتـــار صحیــح با کودکـــان رو یاد بگیریم.
ما دنیایی از خشــ😱ـــم های فروخورده هستیم
که متاســفانه اونا رو روی کودکان خالی میکنیم.
https://eitaa.com/zandahlm1357
┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈
001.mp3
2.06M
🔶 رابطه صحیح زن و شوهر
بخش #اول
🔺 احساس مالکیت یا امانت؟
دکتر حمید حبشی
#مجله_مجازی_تازنده ایم_ رزمنده ایم
🎙صوت:#خانواده_قرآنی4_جلسه18 ️🌸🌿موضوع: محبت در خانواده 👤مدرس: #حجه_الاسلام_داوودی_نژاد 🌿🌸🍃❀🌸❀🍃🌸🌿 ✨
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
نمایش در ایتا
ج19خا4-01.07.06.mp3
9.08M
🎙صوت:#خانواده_قرآنی4_جلسه19
️🌸🌿موضوع: مهندسی موفقیت معنوی
👤مدرس: #حجه_الاسلام_داوودی_نژاد
🌿🌸🍃❀🌸❀🍃🌸🌿
✨✨✨✨✨✨
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
⛔️ مادر من و شما هم #ممکن_است خواسته یا ناخواسته حرفی بزند که عروس و دامادش را برنجاند... اما...
⭕️ قسمت پنجاه و دوم
🔹 جلسه پرسش و پاسخ مهارت های ارتباطی زوجین (قم، مسجد و حسینیه بقیة الله عج)
🔺محسن پوراحمد خمینی، روانشناس
🌼 #ادامه_دارد...
@zandahlm1357👈
#مجله_مجازی_تازنده ایم_ رزمنده ایم
🔰 حرف روز 💢 بیم و امیدهای مجلس دوازدهم مرحله دوم انتخابات دوازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی برگزار
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
نمایش در ایتا
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🎥 ویژگیهای منحصر بهفرد دختران از نگاه #امام_صادق(علیه السلام)
💐 #روز_دختر
🎙استاد پناهیان
💐 #میلاد_حضرت_معصومه سلام الله علیها💐
#خبر
@zandahlm1357
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🎥 تعجب مردم از تصاویر زنان در یک غرفه نمایشگاه کتاب
#خبر
@zandahlm1357
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🎥 صبحتهای جنجالی یک شهروند اماراتی در نمایشگاه کتاب تهران
#خبر
@zandahlm1357
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🎥 اشتباه عجیب تلویزیون در پوشش اخبار انتخابات در فضای مجازی سوژه شد. درگیری و بحث وسط ستاد انتخاباتی در شبکه خبر سانسور نشد.
#خبر
@zandahlm1357
📸 نخستین خواهر و برادر راهی مجلس دوازدهم شدند.
🔺با راهیابی ابوالقاسم جراره به مجلس از تهران و منتخب شدن فاطمه جراره از حوزه انتخابیه مرکزی هرمزگان شاهد حضور اولین خواهر و برادر در تاریخ مجلس هستیم که توانستهاند در یک دوره مجلس در کنار هم بر کرسی نمایندگی مردم تکیه بزنند.
#خبر
@zandahlm1357
📸 آخرین کسی که منشور سازمان ملل رو پاره کرد قذافی بود که دو سال بعدش زیر دست و پا له شد.
🔺دیروز هم نماینده رژیم صهیونیستی منشور سازمان ملل رو تو خردکن ریخت.
#خبر
@zandahlm1357