جدول فوق نتایج یک بررسی آماری از وضعیت انطباق شغلِ فرد شاغل، با رشته تحصیلی و مدارک حرفه‌ای او را در برخی از رشته‌های شغلی نشان می‌دهد.
نتایج این بررسی نشان می‌دهد که بین نظام آموزشی با نظام اشتغال شکافی عمیق وجود دارد. این اطلاعات میزان هدر رفت منابع را در کشور به خوبی نمایان می‌کند، #جهش_تولید را با چنین وضعیتی نمی‌توان محقق کرد، حداقل استمرار و پایداری تولید لازمه‌اش تغییر این وضعیت است.
ارتقاء #کیفیت و #بهره‌وری نیز بدون اصلاح این وضع شعاری بیش نیست.
اصلاح وضع موجود البته نیاز به قانون دارد و بخشی از آن نیز از طریق «قانون نظام آموزش و تربیت فنی، حرفه‌ای و مهارتی» در حال پیگیری است.
اما بخش مهمی از تغییر وضع موجود به اصلاح نظام آموزشی (هم آموزش عمومی و هم آموزش عالی) وابسته است. ساختار و شاکله آموزش‌های فنی‌وحرفه‌ای و مهارتی در آموزش عمومی معیوب است. در اصلاح ساختار نظام آموزشی در اوایل دهه هفتاد در این زمینه انحراف شکل گرفته و مسیر غلط به اصرار ادامه پیدا کرده است.
در سیاست‌گذاری ها و تعیین اهداف نیز همواره صرفاً به کمیت توجه کرده‌ایم و کیفیت را فراموش کرده‌ایم. از جمله در قانون برنامه ششم توسعه، سهم آموزش‌های فنی‌وحرفه‌ای در متوسطه دوم 50 درصد، تعیین شده، بدون اینکه توجه‌ای به کیفیت و آمایش سرزمینی و مسائلی از این دست شده باشد.
#هدایت_تحصیلی که مطالبه سند تحول بنیادین و نقشه جامع علمی کشور است نیز همچنان مغفول است و به آزمون‌های کلیشه‌ای رغبت سنج و استعداد سنج محدود می‌شود و در نهایت نیز با معیار نمره چند درس تعیین می‌شود.
🆔 https://eitaa.com/abbasebayat
خلق دنیای آینده - عباس بیات
#تحول_بنیادین یعنی #انقلاب: «انقلاب یعنی پایه‌ها، زیربناها، شالوده‌ها، قسمت‌های اصلی، پیکره‌ها و
در مطالب قبل، ذره‌بین را بر قسمت بالایی تصویر فوق گذاشتیم و سؤال‌هایی در مورد ارتباط #دوره_دوم_متوسطه با #زندگی، #کار، #سربازی، #کنکور و #دانشگاه پرسیدیم.
حالا در این تصویر ساختار نظام آموزشی -که در گفتگوهای عمومی به نظام 3-3-6 موسوم است- را ترسیم کرده‌ایم.
تصویری که نشان می‌دهد ساختار آموزشی ما از انعطاف برخوردار نیست و برای همه حدود یک میلیون دانش‌آموزی که هر ساله به این سیستم وارد می‌شود یک جور برنامه‌ریزی کرده و تنها یک مسیر در نظر گرفته است.
اگر در نظام آموزشی قبل (1-3-3-5) گروهی از دانش‌آموزان این امکان را داشتند که حداقل بجای 12 سال، دیپلم خود را با 11 سال دریافت کنند، حالا با اجرای #سند_تحول_بنیادین این انعطاف حداقلی نیز دیگر وجود ندارد!!!
وقتی روی سن فارغ‌التحصیلی متمرکز می‌شوی و آن را با سایر اهداف نظام جمهوری اسلامی مثل #جهش_تولید، خانواده محوری و آماده شدن برای زندگی واقعی و... می‌سنجی با سؤال بزرگی مواجه می‌شوی که مگر با این ساختار می‌شود؟
قطعاً آن بخش از تصویر که آغاز فرآیند #هدایت_تحصیلی و تربیتی را از پایه اول ابتدایی تا پایان پایه نهم نشان می‌دهد برای شما محل سؤال است که چه اتفاقی در این مسیر می‌افتد؟ و آیا اساساً اتفاقی می‌افتد؟
و سؤال مهم‌تر این است که چگونه ممکن است به یکباره تمام نتایج این فرایند صرفاً در یک مرحله بروز داشته باشد؟!!
آن هم هدایت به بیش از 200 رشته تحصیلی در 3 شاخه؟!!
#تحول_بنیادین یعنی #انقلاب:
«انقلاب یعنی پایه‌ها، زیربناها، شالوده‌ها، قسمت‌های اصلی، پیکره‌ها و بنیان‌‌های اساسی یک عمارت را تبدیل کنند به پیکره‌هایی دیگر، به بنیان‌‌هایی دیگر، به دیوارهایی دیگر، به بدنه‌‌هایی دیگر، به اندام‌هایی دیگر؛ این اسمش انقلاب است.»1
انقلاب یعنی جابجا شدن پی و ستون‌ها و ساختار کلان، اینکه به عنوان مثال داخل یک ساختمان را شروع کنیم یک دیوار را جابجا کنیم و یک متر عقب و جلو کنیم یا شروع کنیم به عوض کردن کاشی و سرامیک تحول بنیادین رخ نداده است.
پی و شالوده، ساختار و نقشه نظام آموزشی برای تربیت مطابق اهداف تمدن اسلامی چیده نشده است. اضافه کردن چند عنوان درس خوش ظاهر و با عناوین تحولی، تحول بنیادین نیست.
به نظر حقیر هنوز ساختارهای و شاکه‌های اصلی نظام تعلیم و تربیت احصاء نشده است و مورد توجه برای تحول قرار نگرفته است و عمده کارها در حد نوسازی #ویترین نظام تعلیم و تربیت بوده.
یکی از ساختارهای کلان تصویر فوق است که به نظرم بنده در تحول بنیادین اتفاقاً مورد توجه واقع نشد و حتی در جهت عکسِ وضع مطلوب حرکت شد!
اما ساختار مطلوب، مدل و طرحی همچون #درخت (#شجره) دارد. کلیاتی از آن با توجه و تمرکز و دقت در حدود کلی در تصویر دوم دیده می‌شود. إن شاء الله در آینده به مرور به تشریح آن خواهیم پردخت.
در همین زمینه این مطلب را نیز ببنید:
https://eitaa.com/Abbasebayat/45
#1 #طرح_کلی_اندیشه_اسلامی_در_قرآن »» جلسه 16
🆔 https://eitaa.com/abbasebayat
تأملی مختصر در مورد #هدایت_تحصیلی:
۲ عامل کلی فرآیند هدایت تحصیلی را تحت تأثیر منفی قرار می‌دهد:
عامل اول این است که دانش‌آموزان شناخت درست و کافی از علاقه‌مندی‌هایشان پیدا نمی‌کنند؛ در نتیجه انتخاب رشته با علاقه آنها همسان نمی‌شود. در اینجا مسئله #نظام_آموزشی است، یکی از اهداف تربیت، بارور کردن استعداد‌ها و فراهم آوردن زمینه شناخت فرد از خودش است، نظام آموزشی وظیفه دارد دانش‌آموزان را به خودشناسی برساند؛ اما این وظیفه در نظام آموزشی به خوبی ایفا نمی‌شود. در چرایی آن نیز باید گفت که نظام آموزشی نتوانسته فرصتِ تجربه عملی و عینی شغل‌های مختلف در جامعه و یا حداقل متناسب با بوم آن منطقه را برای دانش‌آموزان فراهم آورد. در واقع وقتی فرصت تجربه واقعی نباشد ظهور و بروز علاقه‌مندی کاذب است.
اگر بخواهیم این را با یک مثال توضیح دهیم، مثل این است که کسی صرفاً تاکنون طعم چند میوه محدود را چشیده، وقتی از او در این رابطه سؤال کنید یا به همه اظهار بی‌علاقه‌گی می‌کند و به اجبار و اکراه ممکن است یکی را بگوید و یا اینکه به هر حال دامنه انتخاب او در حد همان چند میوه محدود است. اگر در آینده با طمع‌های بیشتری آشنا شود ممکن است که علاقه‌مندیش تغییر کند. همین عامل یکی از موارد تغییر رشته دانش‌آموزان و دانشجویان در مقاطع بالاتر است.
این موضوع اهمیت دوره ابتدایی و متوسطه اول را نشان می‌دهد. که نظام آموزشی ما از این نظر از آن غافل است.
حالا در این فرآیند نظام آموزشی یک استراتژی غلط را دنبال می‌کند و یک فهم اشتباه هم دارد، فکر می‌کند مشکل کمبود مشاوره است!!!
در صورتی که مشاوره چگونه می‌تواند حقیقت یک طعم را به دانش‌آموز بچشاند؟! آن هم مشاوری که در واقع خودش تجارب محدودی دارد! که در بیشتر اوقات نتیجه مشاوره شغلی‌اش نتیجه عکس دارد.
عامل دوم
فضای اجتماعی و فرهنگی و اجبار خانواده نیز عامل دیگر عدم تطابق انتخاب رشته تحصیلی با علاقه دانش‌آموزان است. ممکن است دانش‌آموز به یک رشته حقیقتاً علاقه‌مند باشد اما بنابر فرهنگ غالب اجتماعی یا وضعیت اشتغال آن شغل و یا نظر اطرافیان این علاقه‌مندی را کنار بگذارد و به سمت رشته‌ای برود که علاقه‌اش نیست اما از نظر خانواده و اطرافیان موقیت شغلی و درآمد بهتری در آینده خواهد داشت.
این مورد گاهی در مورد برخی از خانواده‌ها از دوران کودکی شروع می‌شود و با فراهم آوردن زمینه‌ها و تجارب خاص در یک حوزه، استعدادهای فرزندشان را در یک جهت خاص رشد می‌دهند و اجازه شکوفایی استعداد در سایر حوزه‌ها به صورت ناخودآگاه از کودک سلب می‌شود.
پی‌نوشت: این نوشته مصاحبه‌ای بود که یکی از خبرگزاری‌ها با بنده در این رابطه بعد از انتشار پست عدم ارتباط رشته تحصیلی با شغل داشت، اما اینقدر غیرحرفه‌ای آن را تنظیم و منتشر کرده بود که بنده صلاح دیدم آن را خودم بازنویسی و منتشر کنم!
🆔 @abbasebayat
گام نخست سامانه جامع مدیریت #هنرستان‌ها مبتنی بر موقعیت مکانی، در راستای #کیفیت_بخشی و توسعه بر اساس #آمایش_سرزمین و بهبود فرآیند #هدایت_تحصیلی در سومین جلسه #ستاد_هماهنگی_و_توسعه_آموزش‌های_فنی‌وحرفه‌ای_و_مهارتی توسط وزیر محترم آموزش و پرورش رونمایی شد.
ویراستی | ایتا | بله | خلق دنیای آینده | سند تحول بنیادین