📌 مسأله‌ی #تولید_علم فقط مربوط به علوم پایه، تجربی و ... نیست، بلکه شامل همه‌ی علوم و از جمله #علوم_انسانی است.
💢 ما بخصوص در زمینه‌ی #علوم_انسانی ، برخلاف آنچه که انتظار می‌رفت و توقّع بود، حرکت متناسب و خوبی نکرده‌ایم، بلکه مفاهیم گوناگون مربوط به این علم را - چه در زمینه‌ی #اقتصاد و چه در زمینه‌های #جامعه_شناسی، #روان_شناسی و #سیاست - به شکل وحی مُنزل از مراکز و خاستگاه‌های غربی گرفته‌ایم و به‌صورت فرمول‌های تغییر نکردنی در ذهنمان جا داده‌ایم و بر اساس آن می‌خواهیم عمل و برنامه‌ی خودمان را تنظیم کنیم! گاهی که این فرمول‌ها جواب نمی‌دهد و خراب درمی‌آید، خودمان را ملامت می‌کنیم که ما درست به‌کار نگرفته‌ایم؛ در حالی‌که این روش، روشِ غلطی است.
💢 ما در زمینه‌ی #علوم_انسانی احتیاج به تحقیق و نوآوری داریم. مواد و مفاهیم اساسی‌ای هم که بر اساس آن میتوان #حقوق، #اقتصاد، #سیاست و سایر بخش‌های اساسی #علوم_انسانی را شکل داد و تولید و فراوری کرد، به معنای حقیقی کلمه در فرهنگ عریق و عمیق اسلامی ما وجود دارد که باید از آن استفاده کنیم. البته در این قسمت، #حوزه و استادان مؤمن و معتقد به اسلام می‌توانند با جستجو و تفحّص، نقش ایفا کنند. این‌جا از آن‌جاهایی است که ما باید به #تولید_علم برسیم.
۱۳۸۲/۰۸/۰۸
لینک کانال #علوم_انسانی_اسلامی ↙️↙️
🆔 @olum_ensani_eslami
📌 #حوزه_و_علوم_انسانی
💢 “…ما نمی گوییم #علوم_انسانی غیر مفید است؛ ما می گوییم #علوم_انسانی به شکل کنونی مضر است؛ بحث سر این است. محل کلام بین آنچه که ما می گوییم و آنچه که ایشان فرمودند، دو تاست. اصلا مرکز اثبات و نفی، یک چیز نیست. بحث سر این نیست که ما #جامعه_شناسی یا #روان_شناسی یا علم #مدیریت یا #تعلیم_و_تربیت نمی خواهیم یا چیز خوبی نیست یا فایده‌ای ندارد. چرا؛ قطعا خوب است؛ قطعا لازم است. من یکی از حرفهایی که دارم، همین رشته #تعلیم_و_تربیت در #حوزه است. بحث در این نیست که این علوم مفید نیست؛ بحث در این است که اینی که امروز در اختیار ما قرار دادند، مبتنی بر یک #جهان_بینی است غیر از جهان بینی ما. علوم انسانی مثل پزشکی نیست، مثل مهندسی نیست، مثل فیزیک نیست که جهان‌بینی و نگرش نسبت به انسان و جهان در آن تأثیر نداشته باشد؛ چرا، تأثیر دارد. شما مادی باشید، یک جور علوم انسانی تنظیم می کنید. علوم انسانی ما برخاستۀ از تفکرات #پوزیتیویستی قرن پانزده و شانزده اروپاست. قبلا که علوم انسانی‌ای وجود نداشته است؛…
⭕️ من با ورود #علوم_انسانی به #حوزه_علمیه اصلا مخالفتی ندارم. من می گویم #حوزه‌ی_علمیه باید پایه های علوم انسانی مبتنی بر #تفکر_اسلامی و جهان بینی اسلام را مستحکم بریزد؛ باید این پایه ها ریخته شود؛ و این ممکن نخواهد شد، مگر اینکه با علوم انسانی آشنا باشیم؛ شکی در این نیست. بنابراین در حوزه علمیه علوم انسانی را بخوانند، اینها را یاد بگیرند، صورت‌بندی مسائل و عناوین را در این علوم فرا بگیرند؛ بعد برگردند به #مبانی_اسلامی، ببینند مسائل متناظر آنها با تفکر اسلامی چگونه است و چگونه شکل می‌گیرد. بنابراین من نمی‌گویم علوم انسانی نافع نیست، می گویم اینی که هست مضر است؛ آنی که باید باشد، لازم است…”
#مقام_معظم_رهبری
⭕️ جهت تفصیل مباحث منابع ذیل معرفی می گردد:
📘کتاب “نهضت تولید علم با نگاهی به دیدگاه فرهنگستان علوم اسلامی” نوشته محمدحسن جعفرزاده
📕کتاب “علم دینی: دیدگاه ها و ملاحظات” نوشته سید حمیدرضا حسنی و دیگران
📙کتاب “مبانی نظری نهضت: گفتارهایی در چرایی، چیستی و چگونگی تولید علم دینی” نوشته محمد مهدی میرباقری
واعظی
لینک کانال #علوم_انسانی_اسلامی ↙️↙️
🆔 @olum_ensani_eslami
📌 #روحانیت_و_مسئله_مدیریت_علم_مدرن
💢 #روحانیت با ابزار فقه و مرجعیت و ارتباط با فرهنگ عامه توانست انقلاب کند. حرکت #روحانیت به نوعی واکنش در برابر رقیب جدیدی بود که عرصه های #سیاست و #اجتماع را در اختیار گرفته و آگاهی و معرفتی جدیدی را ایجاد کرده بود. رژیم شاه می کوشید کانونی را رقیب #روحانیت در نظام آموزشی سازد و مجموعه #روحانیت را در جایی به نام دانشکده معقول و منقول محدود کند. این کار در زمان رضاشاه تا حدودی انجام شد با تأسیس دانشگاه ها رژیم کوشید بر نظام تعلیم و تعلم #حوزه فشار جدی آورد و مدیریت علمی را از اختیار روحانیت و مرجعیت خارج کند طرح ایجاد #دانشگاه_اسلامی از طرف شاه نمونه ای از آن اقدامات بود در آن زمان مدیریت علمی رسمی کشور که در ارتباط با قدرت سیاست و اقتصاد عمل می کرد در چارچوب مناسبات نظام سلطه غرب معنا می یافت، در حالی که مدیریت علمی دیگری خارج از این مدیریت رسمی وجود داشت که در اختیار مرجعیت شیعه بود که عامل حیات آن تنها ارتباط با فرهنگ عمومی و از طریق
فقه خمس و زکات بود.
⭕️ #روحانیت با توجه به منابع معرفتی و فرهنگی خود باید #مدیریت_علم رسمی را در دست می گرفت و از حاشیه به متن می آمد بنابراین باید عرصه هایی از علوم فلسفی و کلامی که در اختیار خواص #روحانیت بود و بعد از مشروطه راه افول را در پیش گرفته بود توسعه می یافت و به متن عرصه علمی می آمد و در حوزه هایی از معرفت علمی که از حوزه تاریخ و فرهنگ اسلامی گسسته بود و از مبانی فکری #جهان_غرب بهره می برد نیز باید بازسازی اساسی صورت می گرفت.
لینک کانال #علوم_انسانی_اسلامی ↙️↙️
🆔 @olum_ensani_eslami
📌 شکل مطلوب وحدت #حوزه و #دانشگاه ایجاد یک نظام معرفتی است.
💢 شکل مطلوب وحدت حوزه و دانشگاه در واقع یک نظام آگاهی معرفتی و علمی متلائم و متعامل است.
⭕️ شکل های مختلفی میتوان برای وحدت حوزه و دانشگاه تصور کرد، اما آن شکلی که شکل مطلوب است، در واقع یک نظام آگاهی معرفتی و علمی متلائم و متعامل است و الا وحدت به این معنی نیست که دروسی که در دانشگاه تدریس می شود، الزاما در حوزه و دروسی که در حوزه تدریس می شود، الزاما در دانشگاه تدریس شود.
⭕️ وحدت حوزه و دانشگاه، نظام معرفتی است که باید متناظر و متناسب با هویت فرهنگی، تاریخی، و دینی ما باشد، البته کثرت متناسب با خود را نیز هم به لحاظ علوم مختلف و هم به لحاظ نظریه های متعدد و متکثر، خواهد داشت.
⭕️ همان طور که امروز جهان غرب به یک وحدت، میان تفسیری که از دیانت می کند، با #نظام_فلسفی و علمی اعم از #علوم_پایه، #علوم_مهندسی و #علوم_انسانی رسیده است، و این مساله در نوع تقسیم بندی علوم و تعریف علم تاثیر گذار بوده، قاعدتا ما نیز نیاز به چنین امری درجهان اسلام و ایران به طور خاص داریم.
⭕️ این مساله احتیاج به تلاش همگانی از سوی دانشگاهیان و حوزیان دارد، ما حوزویانی داریم احساس نیاز به این مساله می کنند و هم دانشگاهیانی که این نیاز را احساس کرده و در حال تلاش و کوشش هستند.
⭕️ وحدت حوزه و دانشگاه باید مساله همه روزها و مقاطع جامعه علمی حوزه و دانشگاه باشد و البته این منافات ندارد با این مساله که در مقطعی از سال برای توجه بخشیدن و بازخوانی فعالیت هایی که طی سال انجام شده و بازبینی کردن مسیری که پیش روی است به این مساله بیشتر توجه شود.
⭕️ اما توقف بر روی مساله وحدت حوزه و دانشگاه فقط در یک روز خاص و اینکه فقط #جنبه_شعاری پیدا کند، افت قضیه است.
استاد#حمید_پارسانیا
لینک کانال #علوم_انسانی_اسلامی ↙️↙️
🆔 @olum_ensani_eslami
📌 وحدت حوزه و دانشگاه سازنده هویت اجتماعی جامعه است.
💢 نباید از وحدت #حوزه و #دانشگاه این تلقی را داشته باشیم که حوزه به دانشگاه و یا دانشگاه به حوزه تبدیل شود، بلکه ایجاد یک انسجام معرفتی با توجه و بهره گیری از منابع و مبادی مشترک معرفتی بین این دو نهاد معنای وحدت حوزه و دانشگاه است.
⭕️ وحدت حوزه و دانشگاه از آن منظر دارای اهمیت است که این دو نهاد که هر کدام از یک عقبه تاریخی و معرفتی متفاوت برخوردارند، شکل دهنده و سازنده #هویت_اجتماعی ما بوده و هستند.
⭕️ وقتی سخن از وحدت میان این دو نهاد علمی و قله های #نخبگانی جامعه می شود، مراد آنست که هر یک به دیگری تبدیل شوند و رویه خود را تغییر دهند.
ا⭕️ زمینه سازی برای یک گفتگوی روشمند و منطقی علمی می تواند در زمینه سازی برای وحدت حوزه و دانشگاه موثر باشد.
⭕️ بخشی از موانع عدم تحقق کامل وحدت حوزه و دانشگاه، به ضعف های ساختاری این دو نهاد باز می گردد، البته حضور برخی از فارغ التحصیلان حوزوی در دانشگاه و بالعکس که در سال های اخیر این روند خوشبختانه رو به افزایش بوده ، توانسته است زمینه مناسبی برای مفاهمه و ایجاد یک زبان مشترک و دغدغه های یکسان بین دو نهاد مهم حوزه و دانشگاه ایجاد کند.
⭕️ حوزه و دانشگاه باید در زمینه تحول و ارتقای علوم انسانی به یک فهم مشترک از #علوم_انسانی و زمینه های نوسازی و بازنگری در برخی از این علوم برسند.
⭕️ نظام دانشگاهی باید مبانی هستی‌شناسی که در حوزه تداوم یافته است را در رشته‌های مختلف خود بازخوانی کند.
⭕️ بی‌توجهی نسبت به مرزبندی‌ها در حوزه #علوم _نسانی با محوریت آموزه‌های اسلامی یکی از قواعد وحدت حوزه و دانشگاه است.
⭕️ انتقال علوم حوزوی به دانشگاه‌ها در سطح کلان به خوبی قابل احساس است و بروز فاصله میان حوزه و دانشگاه مشکلات بسیاری را در جامعه به دنبال خواهد داشت بطوریکه در حوزه علوم تجربی مبانی هستی‌شناسی باید از معارف اسلامی گرفته شود به همین علت فلسفه دین با ادبیات جدید می‌تواند نقش مشخصی در هستی‌شناسی داشته باشد.
استاد#حمید_پارسانیا
لینک کانال #علوم_انسانی_اسلامی ↙️↙️
🆔 @olum_ensani_eslami
📌 غرب شناسی از محورهای وحدت حوزه و دانشگاه است.
💢 نهاد دانشگاه در دوره رضا خان با هدف اعمال محدودیت برای حوزه های علمیه به عنوان نهاد سنتی و ریشه‌دار آموزش در ایران تأسیس شد و در واقع تأسیس دانشگاه یک هدف ضد دینی داشت؛ اما این هدف محقق نشد چون اولا در تاسیس دانشگاه بخشی از تحصیل کردگان #حوزه حضور داشتند و به تدریج نیروهای متدین در دانشگاه حضور پیدا کردند و در طول تاریخ حیات #دانشگاه در دوره نظام پهلوی ما شاهد هستیم که این نهاد همیشه یکی از خاستگاه‌های حرکت‌های اعتراضی بر ضد رژیم پهلوی بود.
⭕️ مدیریت آموزش عالی در کشور در دست افرادی بود که به مبانی و بنیادهای معرفتی اسلام چندان عقیده نداشتند و شیفته فرهنگ و #تمدن_سکولار و مادی غرب بودند و این مدیریت همواره به عنوان یک مانع در مسیر استقلال دانشگاه‌ها نقش‌آفرینی می‌کرد، این شیفتگی نسبت به غرب دانشگاه‌ها را با نوعی گسست از مبانی معرفتی اسلام روبرو کرد و هرچند تلاش‌هایی مانند تاسیس دانشکده معقول و منقول که بعدا به دانشکده الهیات تغییر نام یافت، صورت گرفت اما گسست در مبانی معرفتی موجب عدم موفقیت این پروژه شد.
⭕️ یکی از دلایلی که شورای عالی انقلاب فرهنگی شورای تخصصی حوزوی را تشکیل داد، استقلال #حوزه‌های_علمیه از نهاد دانشگاه است. شورای عالی انقلاب فرهنگی که متعاقب انقلاب فرهنگی شکل گرفت، هدف اصلی خود را نوسازی و بازسازی آموزش عالی در کشور تعریف کرد و به همین دلیل بعضی این تصور را داشتند که شورای عالی انقلاب فرهنگی نسبت به حوزه‌های علمیه بی‌تفاوت است.برای رفع این شبهه بود که در دوره مدیریت اخیر شورای عالی انقلاب فرهنگی ابتدا کمیسیون حوزوی تشکیل و سپس با ارتقای جایگاه این کمیسیون، شورای تخصصی حوزوی شورای عالی انقلاب فرهنگی تشکیل شد.
⭕️ نظام آموزشی مدرن به علت فقدان یک راهبرد مناسب برای ارتباط با حوزه‌های علمیه نتوانست یک تعامل علمی و فعال را بین این خود و مبانی معرفت دینی برقرار کند، بنا براین در نظام برآمده از انقلاب اسلامی باید برای رفع این مشکل یک تدبیر جامع اندیشیده می‌شد و شورای تخصصی حوزوی شورای عالی انقلاب فرهنگی بخی از این تدبیر است.
⭕️ اگر این‌طور باشد، نه علم اسلامی می‌تواند در جوامع مدرن حضور داشته باشد و نه علم مدرن می‌تواند در محیط اسلامی حیات خود را ادامه دهد، علم مدرن، به جهان سنت و فرآورده‌های آن به شکل یک سوژه مطالعاتی می‌نگرد و با استفاده از نتایج این مطالعه سعی می‌کند ایرادات خود را برطرف کند.
⭕️ #تمدن_مدرن_غرب در این ۴ قرن از منظر و نگاه خود تاریخ جوامع سنتی را مورد مطالعه قرار داده است و کشور ما هم مشمول این قاعده بوده است، البته در این روند گزینشی عمل شد و به عنوان مثال غرب به سراغ کتاب قانون ابن سینا رفت نه شفا و به نظر بنده باید این تجربه در دانشگاه‌های ما بیشتر مورد توجه قرار گیرد.
⭕️ بنابراین مساله ما نه یکی کردن حوزه و دانشگاه است و نه حذف یکی از این ۲؛ مساله فرهنگ و تاریخ ما بازخوانی جهان مدرن است. تکنولوژی، صنعت، فلسفه و … مدرن همه مبتنی بر فرهنگ مدرن و جهان بینی مدرن است و ما باید تمدن مدرن را به عنوان بخشی از تجربه زیست بشر مورد بازخوانی انتقادی قرار دهیم.
⭕️ در #علوم_انسانی ما با سوژه انسان مواجه هستیم، اگر شما انسان را موجودی صرفا مادی بدانید و حیات او را محدود به این جهان، تعریف شما از اقتصاد، روانشناسی، حقوق و… بر این نگاه شکل می‌گیرد، اما اگر انسان را طبق انسان شناسی مکتب اسلام و اهل بیت«ع» موجودی ابدی بدانید که این حیات دنیوی تنها بخش کوچکی از زندگی ابدی و فناناپذیر است، در آن صورت تعاریف ۱۸۰ درجه تفاوت خواهد کرد.
⭕️ در تعریف اسلام از روانشناسی ما اخلاق را هم باید لحاظ کنیم، در تعریف از حقوق تکلیف را هم باید مد نظر قرار دهیم، در تعریف از اقتصاد باید ارزش‌هایی مانند ایثار، قناعت و … مورد توجه باشد و این نگاه را میتوان در همه علوم به کار بست، با توجه به اینکه حوزه تخصصی شما علوم اجتماعی است، فکر می‌کنید که چگونه میتوان از درون فلسفه ملاصدرا نوسازی جامعه را استخراج کرد؟
لینک کانال #علوم_انسانی_اسلامی ↙️↙️
🆔 @olum_ensani_eslami