📢 #‌اصول #المقصد_السابع #الاصول_العملیة #اصالة_البرائة #المقام_الثانی #الجهة_الثانیة ؛ادله برائت شرعیه؛ حدیث حجب 📅 ۴ / بهمن ماه/ ۱۴۰۲ 💠جلسه ۷۵ 📚موضوع جلسه : 1️⃣حدیث حجب چهارمین حدیثی است که از آن برای اثبات برائت شرعیه استفاده شده است؛ سند این حدیث تمام نیست اما دلالت آن بر مدعا تمام است. 2️⃣دلالت حدیث حجب بر برائت شرعیه واضح تر از حدیث رفع است؛ زیرا در حدیث حجب، وجود تکلیف فعلی مفروض است و الا حجب و اخفاء الهی معنا نخواهد داشت و لذا رفع واقعی اصلا با حجب نمی سازد بلکه تکلیف فعلی موجود است اما نسبت به غیر ملتفتین واصل نشده است پس رفع و وضع در حدیث حجب، ظاهری است نه واقعی. 🆔https://eitaa.com/DorusOstadMadadi

📢 #‌اصول #المقصد_السابع #الاصول_العملیة #اصالة_البرائة #المقام_الثانی #الجهة_الثانیة ؛ادله برائت شرعیه؛ حدیث حلّ 📅 ۷ / بهمن ماه/ ۱۴۰۲ 💠جلسه ۷۶ 📚موضوع جلسه : 1️⃣حدیث حلّ مختص به شبهات موضوعیه است و لذا دلالت بر برائت شرعیه در شبهات حکمیه ندارد اما سندش تمام است. 2️⃣از میان احادیثی که در قسم سنت بررسی گردید فقط سه حدیث رفع، سعه و حجب دلالت بر برائت شرعیه در شبهات حکمیه داشتند و به لحاظ سند تنها حدیث رفع تمام بود. 3️⃣از نظر سنت سه دلیل بر برائت شرعیه وجود دارد: اول، حدیث رفع است که سندا و دلالة تمام بود و دوم استفاضه مضمونی بود که از مجموع سه حدیث رفع و سعه و حجب استفاده می شد و برائت شرعیه را می رساند و سوم احادیث وارده در کتاب جامع احادیث شیعه در باب هشتم از ابواب مقدمات.

📢 #‌اصول #المقصد_السابع #الاصول_العملیة #اصالة_البرائة #المقام_الثانی #الجهة_الثانیة ؛ادله برائت شرعیه: ارتکاز علماء قدماء 📅 ۸ / بهمن ماه/ ۱۴۰۲ 💠جلسه ۷۷ 📚موضوع جلسه : 1️⃣درست است که حدیث حلّ مختص به شبهات موضوعیه است اما عرف الغاء خصوصیت می کند و حکم این حدیث که برائت شرعیه است را در شبهات حکمیه نیز جاری می کند. 2️⃣بهترین وجه برای اثبات برائت شرعیه امضای ارتکاز علماء قدماء است که ارتکاز بر برائت در شبهات حکمیه بعد از فحص داشتند؛ این ارتکاز در مرئی و منظر امامان معصومین بوده است زیرا این ارتکاز متصل به ارتکاز اصحاب ائمه است؛ سکوت امامان ظهور در امضاء و اثبات برائت شرعیه دارد.

📢 #‌اصول #المقصد_السابع #الاصول_العملیة #اصالة_البرائة #المقام_الثانی #الجهة_الثانیة ؛ادله برائت شرعیه: استصحاب مؤمن 📅 ۹ / بهمن ماه/ ۱۴۰۲ 💠جلسه ۷۸ 📚موضوع جلسه : 1️⃣از میان وجوه استدلال شده برای اثبات برائت شرعیه، وجه ارتکاز علماء قدماء بر برائت شرعیه که مورد امضاء قرار گرفته بود بهترین وجوه شمرده می شد؛ وجه سنت نیز در اثبات برائت شرعیه تمام بود هم خود حدیث رفع سندا و دلالة تمام بود و هم استفاضه مضمونی وجود داشت حتی اگر روایتی مختص به شبهات موضوعیه باشد با الغاء خصوصیت می توان از آن روایت برای اثبات برائت شرعیه در شبهات حکمیه بهره برد. 2️⃣اگر چه مفاد استصحاب مؤمِّن با برائت یکی است که ترخیص در مخالفت است اما مجرای استصحاب با مجرای برائت دو تاست؛ برائت در موارد شکّ در تکلیف جاری می شود اما در استصحاب هم شکّ لازم است و هم یقین سابق که باید فعلی باشد؛ بنابراین مجرای برائت اعمّ از استصحاب است و این دو اصل دو اصل مستقل هستند

📢 #‌اصول #المقصد_السابع #الاصول_العملیة #اصالة_البرائة #المقام_الثانی #الجهة_الثالثة_فی_اعتراضات_الوارده 📅 ۱۰ / بهمن ماه/ ۱۴۰۲ 💠جلسه ۷۹ 📚موضوع جلسه : 1️⃣استصحاب عدم جعل ترخیص از ناحیه شارع در هر شبهه حکمیه که استصحاب منجِّز است جاری نیست زیرا اولا شک در ترخیص مساوق با قطع به عدم ترخیص است و ثانیا این استصحاب معارض است با استصحاب عدم مجعول که استصحاب مؤمِّن است. 2️⃣اعتراض شده است که ادله برائت شرعیه هیچ گاه شامل شبهات حکمیه نمی شود زیرا این شبهات دائما مقرون با علم اجمالی به وجود تکالیف در شریعت است و اصل مؤمِّن در اطراف علم اجمالی به خاطر تعارض داخلی جاری نمی شود که اعتراض درستی نیست. 3️⃣درست است که در همه شبهات حکمیه علم اجمالی وجود دارد که تکالیفی در شریعت وجود دارد اما این علم هم وجود دارد که امارات معتبره ای در کار است که تکالیفی را اثبات می کند و در جایی که چنین اماراتی در کار باشد دیگر اصل برائت جاری نمی شود پس علم اجمالی انحلال حکمی پیدا می کند یعنی در شبهه حکمیه ای که معلوم است اماره معتبره بر تکلیف در مورد آن وجود ندارد، مشمول ادله برائت شرعیه می گردد و اصل مؤمن درمورد آن بدون معارض جاری می شود.

📢 #‌اصول #المقصد_السابع #الاصول_العملیة #اصالة_البرائة #المقام_الثانی #الجهة_الثالثة_فی_اعتراضات_الوارده 📅 ۱۱ / بهمن ماه/ ۱۴۰۲ 💠جلسه ۸۰ 📚موضوع جلسه : 1️⃣ادله ی وجوب احتیاط در شبهات حکمیه ناظر به شکّ در تکلیف و حکم واقعی قبل از فحص است و ادله ی برائت شرعیه ناظر به وظیفه مکلف در ظرف عدم علم به حکم واقعی بعد از فحص است و تنافی با هم ندارند. 2️⃣دو مسئله در شبهات حکمیه وجود دارد: مسئله اول عدم علم به حکم واقعی است قبل از فحص و مسئله دوم بعد از فحص از حکم واقعی و باقی ماندن شبهه حکمیه است که حالا وظیفه مکلف در ظرف عدم علم به حکم واقعی چیست؟روایت حمزه بن الطیار و الزهری و امر امام به تثبّت و وقوف و وجوب احتیاط ناظر به مسئله ی اول است

📢 #‌اصول #المقصد_السابع #الاصول_العملیة #اصالة_البرائة #المقام_الثانی #الجهة_الثالثة_فی_اعتراضات_الوارده 📅 ۱۴ / بهمن ماه/ ۱۴۰۲ 💠جلسه ۸۱ 📚موضوع جلسه : ⏺هیچ کدام از روایاتی که معترضین به ادله برائت شرعیه بیان کرده اند دلالت بر وجوب احتیاط در شبهات حکمیه بعد از فحص ندارند و تنها ناظر به وجوب فحص و عدم اقدام در شبهات حکمیه قبل از فحص هستند و قرائنی در این روایات وجود دارد که این مدعا را ثابت می کند؛ بنابراین هیچ گونه تنافی بین دو طائفه از روایات نیست و ادله برائت مربوطند به شبهات حکمیه بعد از فحص و ادله احتیاط مربوطند به شبهات حکمیه قبل از فحص

📢 #‌اصول #المقصد_السابع #الاصول_العملیة #اصالة_البرائة #المقام_الثانی #الجهة_الثالثة_فی_اعتراضات_الوارده 📅 ۱۵ / بهمن ماه/ ۱۴۰۲ 💠جلسه ۸۲ 📚موضوع جلسه : 1️⃣قدر متیقن از اخبار وجوب احتیاط، شبهات حکمیه قبل از فحص است در حالی که اخبار برائت شامل این شبهات نمی شود و در نظر مختار اخبار وجوب احتیاط شبهات حکمیه بعد از فحص یعنی تعیین وظیفه مکلف در ظرف جهل نسبت به حکم واقعی را شامل نمی شود و این مورد همان جایی است که اخبار برائت شامل آن می شود؛ بنابراین تنافی و تعارضی بین دو طائفه از اخبار وجود نخواهد داشت. 2️⃣اگر کسی قائل شد که اخبار وجوب احتیاط شبهات حکمیه بعد از فحص را هم می گیرد آن گاه بین دو طائفه از اخبار (اخبار دال بر وجوب احتیاط و اخبار دال بر برائت شرعیه) تعارض رخ خواهد داد و این که برخی از اصولیون خواسته اند این تعارض را به تخصیص ادله برائت نسبت به ادله وجوب احتیاط حلّ کنند درست نیست. 🆔https://eitaa.com/DorusOstadMadadi

📢 #‌اصول #المقصد_السابع #الاصول_العملیة #اصالة_البرائة #المقام_الثانی #الجهة_الرابعة تنبیه اول: اصالة عدم التذکیه 📅 ۱۶ / بهمن ماه/ ۱۴۰۲ 💠جلسه ۸۳ 📚موضوع جلسه : 1️⃣اگر کسی ادعا کند که ادله وجوب احتیاط شامل شبهات حکمیه بعد از فحص می شود باید گفت که این اطلاق، حجت نیست؛ زیرا اطمینان بر خلاف این وجود دارد و دلیل حجیت خبر ثقه اخباری را که اطمینان بر خلاف آنها وجود دارد را شامل نمی شود. 2️⃣اگر تذکیه گوشتی معلوم باشد اما به عنوان شبهه موضوعیه معلوم نباشد که این گوشت از حیوانات حلال گوشت است یا حرام گوشت(گوشت گوسفند است یا گوشت خرگوش) می توان این گوشت را خورد؛ زیرا برائت شرعیه در این گوشت جاری می شود و استصحاب حرمت خوردن این گوشت و استصحاب عدم بودن گوشت گوسفند جاری نیست.

📢 #‌اصول #المقصد_السابع #الاصول_العملیة #اصالة_البرائة #المقام_الثانی #الجهة_الرابعة تنبیه اول: اصالة عدم التذکیه 📅 ۲۱ / بهمن ماه/ ۱۴۰۲ 💠جلسه ۸۴ 📚موضوع جلسه : 1️⃣تذکیه با ذبح شرعی فرق دارد؛ کلب و خنزیر را می توان ذبح شرعی کرد اما هیچ کدام از دو اثر ذبح شرعی را نمی پذیرند یعنی نه طهارت لحم و جلد را خواهند داشت و نه حلیت لحم را پس قابل تذکیه نیستند. 2️⃣در نظر مختار هر حیوانی قبول تذکیه می کند الا کلب و خنزیر و این ادعا بر اساس روایت علی بن یقطین است که در باب «جلود الحیوان» وارد شده است. 3️⃣تذکیه یا امر بسیط است که می تواند منطبق بر ذبح شرعی باشد یا منطبق بر مجموعه از افعال و شرایط باشد یا امر مرکَّبی است (مرکَّب از ذَبح شرعی و قابلیت حیوان برای تذکیه)؛ اگر قول امر بسیط بودن تذکیه اختیار شود (کما هو المختار) استصحاب منجِّز عدم تذکیه جاری خواهد شد اما اگر قول امر مرکب تذکیه اختیار گردد نسبت به جزء دوم اصل منجِّزی وجود ندارد و نوبت اصالة الحلّ و البرائة می رسد. 🆔https://eitaa.com/DorusOstadMadadi

📢 #‌اصول #المقصد_السابع #الاصول_العملیة #اصالة_البرائة #المقام_الثانی #الجهة_الرابعة تنبیه اول: اصالة عدم التذکیه؛ مقام دوم 📅 ۲۵ / بهمن ماه/ ۱۴۰۲ 💠جلسه ۸۵ 📚موضوع جلسه : 1️⃣وقتی قبول تذکیه یا عدم قبول تذکیه حیوانی مشکوک باشد در صورتی استصحاب عدم تذکیه جاری می شود که تذکیه امری بسیط دانسته شود و وقتی اصل تذکیه حیوانی مشکوک باشد یا رعایت شدن شرایط ذبح مشکوک باشد استصحاب عدم تذکیه جاری می شود که نتیجه ی آن حرمت خوردن گوشت چنین حیوانی است. 2️⃣موضوع حرمت خوردن گوشت حیوان، غیر مذکی است اما موضوع نجاست پوست تهیه شده از حیوان، میته است چنان که موضوع بطلان نماز با پوست حیوان نیز میته است؛ بنابراین در مورد اول در موارد شک، استصحاب عدم تذکیه جاری است که استصحابی منجِّز است در مورد دوم و سوم استصحاب عدم میته جاری است که نتیجه ی آن طهارت پوست و صحت نماز است. 3️⃣اگر در حرام گوشت بودن یا نبودن حیوانی که تذکیه شده است و قبول تذکیه در آن معلوم است شکّ شود اصالة البرائة جاری است و می توان آن گوشت را خورد.

📢 #‌اصول #المقصد_السابع #الاصول_العملیة #اصالة_البرائة #المقام_الثانی #الجهة_الرابعة (تنبیهات برائت) تنبیه اول: اصالة عدم التذکیه تنبیه دوم: حسن و استحباب احتیاط 📅 ۲۸ / بهمن ماه/ ۱۴۰۲ 💠جلسه ۸۶ 📚موضوع جلسه : 1️⃣اگر شک در حلیت و حرمت گوشت به خاطر شبهه موضوعیه در قبول تذکیه و عدم آن باشد پس چون تذکیه امر بسیطی است، اصالة عدم التذکیه جاریست که اصل منجِّز است و اگر شبهه ی مذکور به نحو شبهه حکمیه باشد اطلاق دلیل لفظی که می گوید همه حیوانات قبول تذکیه می کنند مگر موارد خاصّ شامل این گوشت هم می شود و این گوشت مشکوک هم قبول تذکیه می کند و ارتکاز در این است که حیوانی که قبول تذکیه می کند حلال گوشت است. 2️⃣اگر گوشت مشکوک از این جهت مشکوک باشد که معلوم نیست شرایط شرعی ذبح مثل تسمیه در مورد آن رعایت شده باشد، شبهه موضوعیه است و در اینجا چه این که تذکیه امری بسیط دانسته شود یا مرکَّب استصحاب منجِّز جاریست و خوردن آن گوشت جایز نیست اما اگر شبهه این طور باشد که معلوم نیست اعتبار شرعی حدیدیت آلت ذبح پس شبهه، حکمیه است و در این صورت اطلاق دلیل «حرمت علیکم المیتة و ... الا ما ذکیتم» اقتضای عدم اعتبار شرط مشکوک را دارد و لذا مانعی در خوردن گوشت نیست. 3️⃣احتیاط کردن در شبهات موضوعیه یا حکمیه بعد از فحص امری مستحبی است شرعا و حسن است عقلا اما واجب نیست. 🆔https://eitaa.com/DorusOstadMadadi

📢 #‌اصول #المقصد_السابع #الاصول_العملیة #اصالة_البرائة #المقام_الثانی #الجهة_الرابعة (تنبیهات برائت) تنبیه سوم: قاعده تسامح در ادله سنن 📅 ۲۹ / بهمن ماه/ ۱۴۰۲ 💠جلسه ۸۷ 📚موضوع جلسه : 1️⃣امارات می توانند چهار نقش منجزیت، معذریت، مصححیت و مجوزیت در إخبار و إسناد را داشته باشند؛ وقتی خبر ثقه بر طهارت این لباسی که استصحاب نجاست دارد قائم می شود می شود با این لباس نماز گزارد و این نماز واقعا صحیح است و همچنین وقتی خبر ثقه بر عدالت زید باشد می توان بر اساس آن اخبار به عدالت زیدی کرد که در واقع فاسق است. 2️⃣استصحاب از میان نقش های اربعه برای امارات تنها نقش منجزیت و مؤمنیت و مصححیت را می تواند داشته باشد اما نقش مجوزیت در إخبار را ندارد. 3️⃣مفاد قاعده تسامح در ادله سنن این است که همان طور که خبر ثقه در باب تکالیف حجت است خبر ثقه و غیر ثقه در باب سنن حجیت دارد و این حجیت به معنای مجوزیت در إخبار و إسناد است.

📢 #‌اصول #المقصد_السابع #الاصول_العملیة #اصالة_البرائة #المقام_الثانی #الجهة_الرابعة (تنبیهات برائت) تنبیه سوم: قاعده تسامح در ادله سنن 📅 ۳۰ / بهمن ماه/ ۱۴۰۲ 💠جلسه ۸۸ 📚موضوع جلسه : 1️⃣چهار احتمال در مفادّ اخبار «من بلغ» داده شده است: ۱- ارشاد به حکم عقل به حسن انقیاد است۲- استحباب شرعی عملی که وعده دادن ثواب بر آن داده شده است، اثبات می شود۳- شارع تنها جعل حجیت بر خبر ضعیف در باب سنن نموده است۴- صرف دادن وعده ثواب در روز قیامت از این اخبار استفاده می شود. 2️⃣مشهور تابع احتمال چهارم از احتمالات اربعه در مفاد اخبار «من بلغ» شده اند که قائل است مفادّ این اخبار چیزی بیشتر از دادن وعده ثواب بر عمل نیست و نه استحباب شرعی استفاده می شود و نه جعل حجیت بر خبر ضعیف صورت گرفته است و نه ارشاد به حکم عقل است. 3️⃣قول به استفاده استحباب از اخبار ضعیف در باب سنن به خاطر وجود اخبار «من بلغ» درست نیست زیرا ملازمه ای بین دادن ثواب بر یک عمل و مستحب بودن آن عمل وجود ندارد و مثال نقض آن انقیاد است که ثواب دارد اما مستحب شرعی نیست.

📢 #‌اصول #المقصد_السابع #الاصول_العملیة #اصالة_البرائة #المقام_الثانی #الجهة_الرابعة (تنبیهات برائت) تنبیه سوم: قاعده تسامح در ادله سنن 📅 ۱ / اسفند ماه/ ۱۴۰۲ 💠جلسه ۸۹ 📚موضوع جلسه : 1️⃣مفاد اخبار «من بلغ» این است که خبر ضعیفی که در آن وعده ثواب داده شده است را اگر به رجاء رسیدن ثواب انجام دهند به آن ثواب خواهند رسید هر چند آن خبر ضعیف صادر نشده باشد و لذا مفاد این اخبار صرف دادن وعده رسیدن به ثواب است و قول استفاده استحباب یا استفاده جعل حجیت نسبت به خبر ضعیف از اخبار «من بلغ» درست نیست. 2️⃣اخبار «من بلغ» هر خبر ضعیفی که در آن مقدار ثوابی بر یک عمل وعده داده شود را شامل می شود و همچنین خبر ضعیفی که به ذکر رسیدن ثواب بر انجام یک عمل بسنده کرده است را نیز شامل می شود؛ اگر خبر ضعیفی ذکر ثواب بر عمل نداشته باشد اما مطلوبیت عمل را بیان کند بالالتزام دلالت دارد بر رسیدن به ثواب در صورت اتیان به آن و لذا اخبار «من بلغ» شامل آن خواهد شد به واسطه مدلول التزامی خبر ضعیف

📢 #‌اصول #المقصد_السابع #الاصول_العملیة #اصالة_البرائة #المقام_الثانی #الجهة_الرابعة (تنبیهات برائت) تنبیه سوم: قاعده تسامح در ادله سنن 📅 ۲ / اسفند ماه/ ۱۴۰۲ 💠جلسه ۹۰ 📚موضوع جلسه : 1️⃣اخبار «من بلغ» خبر ضعیفی که علم وجدانی یا تعبدی بر کذب بودن آن وجود داشته باشد را شامل نمی شود؛ اولی را شامل نمی شود چون بلوغ خبر ضعیف که موضوع اخبار «من بلغ» است صادق نیست و دومی را شامل نمی شود چون این اخبار منصرف از آن هستند. 2️⃣اخبار « من بلغ» فتوای غیر مجتهد را شامل نمی شوند اما فتوای مجتهدی که غیر جائز التقلید است (مذکر یا عادل یا حرّ یا ...نیست) را شامل می شود زیرا عمل بر فتوای این مجتهد بر استحباب یا کراهت یک عمل مخالفت انقیاد و تسلیم که مقتضای اخبار «من بلغ» است نمی باشد. 3️⃣اگر مفادّ اخبار «من بلغ» ارشاد به حسن انقیاد یا صرف وعده باشد نمی توان بر اساس این اخبار فتوا به استحباب یا کراهت یک عمل بر طبق روایت ضعیف داد و اگر مفادّ این اخبار جعل حجیت برای خبر ضعیف باشد یا مفادّ آن استحباب یا کراهت داشتن عملی باشد که اخبار ضعیف بر آن دلالت دارند پس می توان فتوا داد؛ مستند مجتهد در افتاء بر اساس احتمال سوم، خود خبر ضعیف است و بر اساس احتمال دوم، اخبار «من بلغ» است.

📢 #‌اصول #المقصد_السابع #الاصول_العملیة #اصالة_البرائة #المقام_الثانی #الجهة_الرابعة (تنبیهات برائت) تنبیه چهارم 📅 ۹ / اسفند ماه/ ۱۴۰۲ 💠جلسه ۹۱ 📚موضوع جلسه : 1️⃣برائت در موارد شک در احکام شرعی وضعی یا انتزاعی یا در امور تکوینی جاری نمی شود. 2️⃣برائت در موارد شکّ احکام شرعی تکلیفی ظاهری که ترخیص در مخالفت یا ایجاب الاحتیاط هستند جاری نمی شود. 3️⃣برائت (همه اصول عملیه)در موارد شکّ احکام شرعی تکلیفی واقعی غیر الزامی (ندب و کراهت) جاری نمی شود. 4️⃣برائت در موارد شک در احکام تکلیفی واقعی الزامی کلّی که جعل نامیده می شوند جاری نمی شود.

📢 #‌اصول #المقصد_السابع #الاصول_العملیة #اصالة_البرائة #المقام_الثانی #الجهة_الرابعة (تنبیهات برائت) تنبیه چهارم 📅 ۱۲ / اسفند ماه/ ۱۴۰۲ 💠جلسه ۹۲ 📚موضوع جلسه : 1️⃣اصل برائت هم در موارد شک در تکلیف فعلی احتمالی بالفعل جاری می شود و هم در شکّ در تکلیف فعلی احتمالی غیر بالفعل؛ قوام تکلیف فعلی به لحاظ موضوع است و قوام تکلیف فعلی بالفعل به وجود موضوع در خارج است. 2️⃣در موارد علم اجمالی در تدریجیات طبق نظر مشهور که علم اجمالی را منجِّز می دانند، اصل برائت در هیچ کدام از اطراف جاری نمی شود به خاطر تعارض؛ اقتضای جریان وجود دارد زیرا اصل برائت در طرفی که تکلیف فعلی غیر بالفعل است هم می تواند جاری بشود.

📢 #‌اصول #المقصد_السابع #الاصول_العملیة #اصالة_البرائة #المقام_الثانی #الجهة_الرابعة (تنبیهات برائت) تنبیه چهارم 📅 ۱۳ / اسفند ماه/ ۱۴۰۲ 💠جلسه ۹۳ 📚موضوع جلسه : 1️⃣عامّی هیچ گاه نمی تواند در عمل خود به برائت تمسک کند و باید دائما به فتوای مجتهد خود رجوع نماید که این فتوا از امارات است. 2️⃣مجتهد در شبهات حکمیه بعد از فحص در عمل خود به خود اصل برائت تمسک می کند و در افتاء به دلیل برائت تمسک می کند. 3️⃣دلیل برائت شبهات حکمیه قبل از فحص را شامل نمی شود. 3️⃣در شبهات حکمیه مقرون به علم اجمالی وقتی اطراف شبهه متباینین هستند اصل برائت در هیچ طرفی جاری نمی شود و مجتهد در مقام افتاء فقط می تواند توقف کند و احتیاط واجب را در جمع بداند. 4️⃣اگر اطراف شبهه در موارد علم اجمالی اقل و اکثر باشند برائت از اکثر در نظر مشهور جاری خواهد شد. 5️⃣اگر علم اجمالی بین اطراف شبهه از قبیل دوران امر بین محذورین باشد پس دو اصل برائت از وجوب و حرمت جاری خواهد شد.

📢 #‌اصول #المقصد_السابع #الاصول_العملیة #اصالة_البرائة #المقام_الثانی #الجهة_الرابعة (تنبیهات برائت) تنبیه چهارم (شبهه مفهومیه) 📅 ۱۴ / اسفند ماه/ ۱۴۰۲ 💠جلسه ۹۴ 📚موضوع جلسه : 1️⃣شبهه مفهومیه گاهی در موضوع تکلیف رخ می دهد مانند: «اکرم زیدا» وقتی زید مردَّد بین زید بن عمرو و زید بن بکر است و گاهی در متعلق تکلیف رخ می دهد مانند: «اکرم العالم» وقتی عالم مردَّد بین اقل و اکثر است؛ اقلّ آن عالمان صاحب علوم نظری و اکثر آن عبارتست از عالمان نظری و عملی و گاهی شبهه در دال بر تکلیف مانند هیئت امر است؛ مجتهد نمی داند که صیغه امر دال بر طلب وجوبی تنهاست یا دال بر جامع بین طلب وجوبی و ندبی است. 2️⃣اگر در موضوع تکلیفی که تکلیف نسبت به آن انحلالی است شبهه مفهومیه وجود داشته است نسبت به فرد مشکوک اصل برائت جاری می شود؛ مثلا در خطاب «اکرم العالم» وقتی در شمول عنوان عالم نسبت به صاحب فنّ مانند نجار شک می شود اصل برائت از وجوب اکرام نجار جاری می شود.

📢 #‌اصول #المقصد_السابع #الاصول_العملیة #اصالة_البرائة #المقام_الثانی #الجهة_الرابعة (تنبیهات برائت) تنبیه چهارم (شبهه مفهومیه) 📅 ۱۵ / اسفند ماه/ ۱۴۰۲ 💠جلسه ۹۵ 📚موضوع جلسه : 1️⃣در موارد شبهات مفهومیه اگر موضوع تکلیف فرد مردَّد شد و شک در اقل و اکثری شد که شک در اصل تکلیف را نیز به همراه داشت پس برائت از تکلیف جاری است؛ مانند وقتی مولا امر فرموده است به وجوب اکرام یک عالم که مردد بین معنای وسیع و ضیق است؛ در منطقه ی عبد فقط صاحبان فنون وجود دارند لذا شک دارد که اساسا تکلیف فعلی نسبت به وجوب اکرام یک عالم دارد یا ندارد؛ زیرا ممکن است که مراد از عالم فقط عالم به علوم نظری باشد. 2️⃣در موارد شبهات مفهومیه اگر شک بین اقل و اکثر شک در امتثالی باشد که ناشی از شک در تکلیف است باز اصل برائت جاریست؛ مثلا مولا امر فرموده است به وجوب اکرام یک عالم که مردد بین معنای وسیع از عالم است یا ضیق؛ مکلف صاحب فنّ را اکرام کرده است اما نمی داند تکلیف از او ساقط شده است یا نه؟ شکّ در امتثال او ناشی از شک در تکلیف به وجوب عالم به معنای ضیق است و لذا برائت از آن جاری می شود. 3️⃣در موارد شبهات مفهومیه اگر دوران امر بین متباینین شد پس باید احتیاط کرد؛ مثلا اگر راوی ثقه از طرف مولا خبر آورد که مولا امر به اکرام یک زید کرده است و زید مردد بین دو نفر است؛ در اینجا حجت اجمالی (خبر ثقه) بر وجوب اکرام یکی از دو زید وجود دارد و به مقتضای آن باید بین اکرام دو زید جمع کرد.

📢 #‌اصول #المقصد_السابع #الاصول_العملیة #اصالة_البرائة #المقام_الثانی #الجهة_الرابعة (تنبیهات برائت) تنبیه چهارم (شبهه موضوعیه) 📅 ۱۶ / اسفند ماه/ ۱۴۰۲ 💠جلسه ۹۶ 📚موضوع جلسه : 1️⃣در سه قسم از اقسام شبهات موضوعیه برائت جاریست: شبهه موضوعیه بدویه، شبهه موضوعیه مقرون به علم اجمالی در شبهات محصوره وقتی در بعض اطراف اماره یا اصل منجِّز وجود ندارد، شبهه موضوعیه مقرون به علم اجمالی در شبهات غیر محصوره فقط در یک قسم از اقسام چهارگانه شبهه موضوعیه برائت جاری نمی شود و آن قسم عبارت است از شبهه موضوعیه مقرون به علم اجمالی در شبهه محصوره وقتی در هیچ کدام از اطراف اماره یا اصل منجِّز تکلیف وجود نداشته باشد. 2️⃣اگر کسی قائل به برائت عقلیه شد باید جریان آن در شبهات موضوعیه را نیز بپذیرد. 3️⃣اصل برائت در شبهات موضوعیه ای که نزد شارع از امور هامّه محسوب می شود جاری نمی شود اما اطلاق و عدم اطلاق دلیل برائت در این موارد ضابطه مند نیست. 4️⃣در جریان برائت در شبهات موضوعیه فحص لازم نیست اما در اطلاق و عدم اطلاق دلیل برائت نسبت به شبهات قبل فحص در تطبیقات مختلف اختلاف است و ضابطه مند نیست. 🆔https://eitaa.com/DorusOstadMadadi

📢 #‌اصول #المقصد_السابع #الاصول_العملیة #اصالة_البرائة #المقام_الثانی #الجهة_الرابعة (تنبیهات برائت) تنبیه چهارم (شبهه معنائیه) 📅 ۲۵ / فروردین ماه/ ۱۴۰۳ 💠جلسه ۹۷ 📚موضوع جلسه : 1️⃣علاوه بر سه قسم شبهه حکمیه و موضوعیه و مفهومیه، قسم چهارمی به نام شبهه معنائیه وجود دارد که در آن برای موضوع له الفاظ اساسا واقع معینی در کار نیست بر خلاف شبهات مفهومیه که واقع معینی برای آن وجود دارد اما شخص از آن بی اطلاع است. 2️⃣در شبهه معنائیه نه مورد از افراد معناست و نه از افراد نقیض معناست و تناقضی در کار نیست؛ چون واقع معینی در کار نیست؛ نه زید از افراد عالم است و نه از افراد «لا عالم» است؛ پس می دانیم که خطاب شامل زید نمی شود و از این حیث نیازی به جریان برائت نیست

📢 #‌اصول #المقصد_السابع #الاصول_العملیة #اصالة_البرائة #المقام_الثانی #الجهة_الرابعة (تنبیهات برائت) تنبیه چهارم (شبهه معنائیه) 📅 ۲۶ / فروردین ماه/ ۱۴۰۳ 💠جلسه ۹۸ 📚موضوع جلسه : 1️⃣فردی که شبهه معنائیه دارد نه داخل در عنوان ماخوذ در خطاب است و نه داخل در نقیض آن است بلکه داخل در دسته سومی است؛ مثلا زیدی که شبهه معنائیه عالم بودن را دارد نه عالم است و نه «لا عالم» است بلکه داخل دسته سومی است که نه عالم است و نه «لا عالم» و لذا نه خطاب «اکرم العالم» او را شامل می شود که انحلالی است و نه خطاب «اکرم عالما» او را شامل می شود که انحلالی نیست. 2️⃣در موارد شبهه معنائیه وقتی تکلیف انحلالی نیست، بحث إجزاء پیش می آید زیرا فرد مأتی به داخل در مامور به نیست. 3️⃣هر جا بحث اجزاء و عدم اجزاء پیش بیاید ابتدا باید سراغ ادله لفظیه باب مورد نظر رفت تا ظهور ادله در اجزاء یا عدم اجزاء را امتزاج کرد و اگر این ادله جواب نداشتند سراغ اصل عملی باید رفت که یا برائت شرعیه است اگر شکّ در حدوث تکلیف در کار باشد یا اصل عقلی اشتغال است اگر شکّ در بقاء و ارتفاع تکلیف باشد. 4️⃣در مثال زیدی که شبهه معنائیه عالم بودن دارد و اکرام شده است، نسبت به خطاب «اکرم العالم» اصل عملی برائت جاریست اما نسبت به خطاب «اکرم عالما» اصل عملی اشتغال جاریست. 🆔https://eitaa.com/DorusOstadMadadi

📢 #‌اصول #المقصد_السابع #الاصول_العملیة #اصالة_البرائة #المقام_الثانی #الجهة_الرابعة (تنبیهات برائت) تنبیه پنجم (جریان برائت در مستحبات و مکروهات) 📅 ۲۷ / فروردین ماه/ ۱۴۰۳ 💠جلسه ۹۹ 📚موضوع جلسه : 1️⃣اصل برائت در مکروهات و مستحبات جاری نیست زیرا حقیقت این اصل عبارتست از ترخیص مولا در مخالفت با تکلیف احتمالی و در مستحبات و مکروهات که احتمال تکلیف منتفی است؛ بله، در مستحباتی که مرتبط با تکلیف هستند اصل برائت جاری می شود به اعتبار آن تکلیف 2️⃣اگر صحت نماز با غسل زیارت مشکوک باشد و دلیلی بر استحباب این غسل موجود نباشد و مبنای فقهی هم بر مغنی بودن اغسال مستحبه به عنوان طهارت مشروطه در نماز باشد می توان با جریان اصل برائت از اکثر گفت که نماز با غسل زیارت صحیح است.