#مجله_الکترونیکی 1️⃣7️⃣
📌استفاده از موسیقی در دفاع مقدس، تجربه خوبی بود
🎤حجتالاسلاموالمسلمین امین رضا عابدی نژاد (معاون پژوهشی جامعه المصطفی)
🎻فقه موسیقی را شاید بتوان چالشیترین سرفصل دانش فقه به شمار آورد؛
موضوعی که قرنهاست به چالش مهمی میان جامعه متدینین و هنرمندان تبدیل شده است و هرازچندگاهی نیز دوباره سر برمیآورد و جنجال به پا میکند.
🟣 در سالهای پس از انقلاب اسلامی نیز ماجرای موسیقی، ماجرای درازدامن و پرفراز و نشیبی بوده است که تفاوت موسیقیهای دهه شصت با موسیقیهای کنونی، شاهد بر این مدعاست.
🎼 اما در این میان آنچه کمتر موردتوجه قرار گرفته است، توجه به آینده موسیقی بهعنوان یکی از مهمترین و چالشیترین اقسام هنر است.
🟢پیشبینی آینده و تلاش برای فهم آینده مطلوب باتوجهبه متغیرهای گوناگون، امکان کنشگری بهتری را برای متولیان و البته فقهپژوهان قرار میدهد.
🎹 صدسال آینده مثل سایر صدسالهای آینده است. ما باید مسئله موسیقی را در قالب دو نظام ولایت مقایسه کنیم:
نظام ولایت توحیدی، در برابر نظام ولایت استکباری و غیرتوحیدی.
🔴عناصر تبلیغی میتواند عناصر مختص باشد؛ هم در نظام مادی و هم در نظام توحیدی.
یعنی عناصر هنری که مختص به نظام توحیدی است و عناصر هنری که مختص به نظام مادی است.
در صدسال آینده، هر کدام اینها حرکت خودشان را بهپیش میبرند.
⭕️متن کامل گفتگو🔻🔻
🌐https://isoa.ir//?p=13798
➖➖➖➖➖
💢مدرسه فقه هنر
🆔@Feghehonar
🖥 https://isoa.ir/fh
#مجله_الکترونیکی 2️⃣7️⃣
📌برخی از فقهای فعلی قم، نقاشی صورت میکشند.
🎤حجتالاسلام ناصرالدین انصاری قمی (عضو شورای استفتای مرحوم آیتالله علوی گرگانی)
🎨برخی از موضوعات هنر از قبیل نقاشی، مجسمهسازی و موسیقی و رقص، مفاهیمی کلی و عام هستند که در فقه ما به جزئیات و زیرشاخههایی تقسیم میشود که برخی از آنها را فقها، چون مناسب مجالس لهوولعب دانستهاند حرام نمودهاند؛
🕺🏻مثلاً رقص زن برای شوهر یا برخی فقهها رقص در مجالس زنانه یا در مجلس عروسی را استثنا دانسته و جایز دانستهاند.
🎻همینطور در مورد موسیقی، آن را به موسیقی لهوی و غیر لهوی تقسیم کردهاند...
⛔️ لذا نمیتوان بهطورکلی فقها را مخالف با هنر دانست...
🎨بسیاری از فقهای ما اهل خط و شعر و نقاشی بودند و حتی از برخی فقهای ما، نقاشی ذیروح به یادگار مانده است.
مرحوم آیتالله نجومی، نقاشی صورت انجام داده است.
⭕️ مسلماً اینها کار حرام انجام نمیکنند؛ بلکه کارشان مستند به فتوای برخی از فقها است؛ لذا بهطورکلی نمیتوان فقها را مخالف با هنر دانست بلکه آنها موافق و مدافع هنر هستند.
🖌 بسیاری از فقهای ما در خط خوش و نقاشی صورت و چهره و در فنون موسیقی، دستی توانا داشتهاند و متخصص در این کار بودهاند
🔵مرحوم آیتالله نجومی و مرحوم آیتالله توحیدی در نقاشی و خط و برخی دیگر از علما، در فنون شعر مخصوصاً شعرهای عارفانه و عاشقانه میتوان نام برد.
⭕️متن کامل گفتگو🔻🔻
🌐 https://isoa.ir//?p=13802
➖➖➖➖➖
💢مدرسه فقه هنر
🆔@Feghehonar
🖥 https://isoa.ir/fh
#مجله_الکترونیکی 3️⃣7️⃣
📌حکم فعل هنری، از استحباب، آغاز و به وجوب میرسد.
🎙آیتالله ابوالقاسم علیدوست (حفظه الله)
🔵سال ۱۳۹۴، راز مکنون و ناگفته آیتالله علیدوست برملا شد!
فقیه نواندیش و سنتی پایهای که سالها بود هنر را به خودی خود، امر نیک و مرغوب میدانست، در همایش اول فقه هنر، از استحباب و وجوب فعل هنری سخن گفت و اینکه حکم هنر، از استحباب آغاز میشود.
🕋قرآن، یک هنر مجسم است اخلاق اهلبیت، نهجالبلاغه و صحیفه سجادیه نیز هنر است.
🟢دعای کمیل، مناجات شعبانیه، دعای خمسه عشر، از نظر نثر فاخر و محتوای فخیم، یک هنر و اثر هنری هستند.
✅ازاینرو، این اثرها پدیدههایی «مِنَ الاسلام» اما «للانسان» هستند.
⛔️البته اگر بخواهیم تعریف اول هنر را به پدیدههای غیرمتعارف و فاسد اختصاص دهیم، ممکن است به مرز حرمت هم برسد.
🕋ما از پیامبر (ص) و امیر المومنین، امام رضا و امام صادق (علیهمالسلام) روایات بسیاری داریم با این مضمون که «إن الله تعالی جمیلٌ یُحِبُّ الجمال، و یُحِبُّ اَنْ یَری اَثَر النِعمة علی عَبْدِه»: خداوند جمیل است و جمال و زیبایی را دوست دارد. همچنین دوست دارد که اثر نعمتهای خود را در مردم مشاهده نماید.
👈از «یحبّ» در این حدیث، استحباب فعل هنری برداشت میشود و اگر کسی در باب استحباب آن مناقشه کند، نادرست است. کف فعل هنری از استحباب شروع میشود.
⭕️متن کامل گفتگو🔻🔻
🌐https://isoa.ir//?p=13808
➖➖➖➖➖
💢مدرسه فقه هنر
🆔@Feghehonar
🖥 https://isoa.ir/fh
#مجله_الکترونیکی 4️⃣7️⃣
📌لعب به معنای بیهودگی و بیخاصیت بودن نیست!
🎙دکتر محمود حکمتنیا (معاون سابق مالکیت فکری وزیر دادگستری)
❇️ با آن مقداری من گشتم، باید گفت بیشتر فقها بر روی لهو بحث کردهاند نه لعب.
🟣بسیاری از آیات و روایات نیز درصدد بیان احکام اخلاقی یا فقهی یا حقوقی نیستند؛ بلکه در حقیقت نوع نگرش به دنیا را بیان میکنند؛
⛔️لذا از این ادله اگر نتوانیم حکم لعب را استفاده بکنیم، به نظر میرسد دلیلی بر حرمت یا عدم رجحان آن وجود نداشته باشد.
✅ علاوه بر اینکه برای لعب، پیامدهای و انگیزههای بسیار مثبتی نیز در جامعه میتوان تصور کرد.
🔶 لعب بیشتر به همان معنایی که انسان را سرگرم میکند و موجب تفریح و استراحت میشود، مدنظر قرار میگیرد؛
اما وقتی لعب را با لهو مقایسه میکنیم وجه تاثیرش در امر دیگر، موردنظر است.
🟢البته ممکن است این تفریح و سرگرمی، حتی به لحاظ روانشناختی و برای انبساط خاطر یا برای کارهای دیگری که بعد میخواهد انجام بدهد مؤثر باشد؛
💢 لذا لعب، به معنای بیخاصیت بودن و بیهوده بودنِ عمل نیست.
🕋 واژه لعب در بعضی موارد که در قرآن هم به آن اشاره شده است، خودش موضوع حکم نیست؛ برخلاف لهو که موضوع حکم قرار گرفته است؛ مثل آلات لهو که خودشان، حکم مستقلی دارند.
🔵در مفاهیم حقوقی و اخلاقی، حکم به لحاظ انگیزه افراد یا به لحاظ آثاری که مترتب میشود متفاوت میگردد.
⭕️متن کامل گفتگو🔻🔻
🌐https://isoa.ir//?p=13916
➖➖➖➖➖
💢مدرسه فقه هنر
🆔@Feghehonar
🖥 https://isoa.ir/fh
#مجله_الکترونیکی 5️⃣7️⃣
📌آیا «اضلال» در هنر، قابل تصویر است❓
🎙حجتالاسلاموالمسلمین سید محمدعلی ایازی.
❇️موضوعات احکام، دو نوع هستند:
1️⃣موضوعات مخترعه، مانند وضو؛
2️⃣موضوعات عرفی مانند بیع و اجاره و وکالت.
باتوجهبه اینکه اضلال، یک موضوع عرفی است، طبیعتاً برای فهم معنای آن، باید به عرف مراجعه کرد، آن هم عرف متخصص و کارشناس.
🛑نکته دیگر اینکه اضلال، به معنای گمراهکردن، اولاً مقولهای تشکیکی است و ممکن است برای برخی، موجب گمراهی باشد و برای برخی دیگر نباشد.
*️⃣ ثانیاً: مراد از اضلال، گمراهی دائمی است؛ یعنی گمراهی که برطرف نمیشود نه اینکه بدواً ایجاد شده و پس از آن نیز مرتفع گردد.
🟣 تفاوت اضلال در کتاب با اضلال در هنر:
در کتاب، شما حرف و سخن را میبینید و در ذهن شما، به تصور و تصدیق مسئله منجر میشود؛ ولی هنر اینطور نیست. هنر به احساسات و عاطفههای شما متصل میشود.
🟠وقتی بحث اضلال را مطرح میکنیم در واقع بحث عقیده را داریم مطرح میکنیم؛ یعنی عقدالقلب ایجاد میشود؛ اما در هنر عقدالقلب ایجاد نمیشود. در هنر، ممکن است یک میل به مسئله ایجاد شود ولی عقیده ایجاد نمیشود، ایمان درست نمیشود.
⛔️امروزه شکاف مهمی بین نظراتی که هنرمندان دارند با اشکالاتی که فقها یا نمایندگان فقها میکنند ایجاد شده و موجب شده آنها حرف اینها را نفهمند و اینها هم حرف آنها را نفهمند، درحالیکه اگر گفتگوها بر اساس استدلال منطقی باشد، یک زبان مشترک ایجاد میشود و آنها را قانع میکند.
⭕️متن کامل گفتگو🔻🔻
🌐https://isoa.ir//?p=13940
➖➖➖➖➖
💢مدرسه فقه هنر
🆔@Feghehonar
🖥 https://isoa.ir/fh
#مجله_الکترونیکی 6️⃣7️⃣
📌قصهخوانی و آوازخوانی، توسط یهود ترویج میشده است!
🎙حجتالاسلام علیاکبر صافیاصفهانی
(مدیر مرکز تخصصی علامه مجلسی)
✳️ دو هنر مهمی که در زمان شارع وجود داشتهاند اساساً برای گمراهی افراد و دوری ایشان از دین اسلام، ترویج میشده اند؛ لذا ادله حرمت هنر نیز باید با توجه به این پیشینه تحلیل شود:
1️⃣هنر نقالی و قصهخوانی؛
2️⃣و هنر آوازخوانی
⛔️ دو هنری که در آن مقطع وجود داشتند، رویکرد تهاجم علیه حقیقت و واقعیت داشته و توسط سلبریتیهایی دنبال میشده است که رؤیای انحراف افکار و قلوب مردم از شنیدن و پرداختن به سخن حق و صواب را در سر میپروراندهاند
🕍یا به گمان من، از سوی یهود فتنهگر آن روزگار یا جاهلیت مکه اجیر شده بودند که نگذارند مردم مجذوب و شیفته زیبایی و طنازی قرآن شوند.
⛔️قطعاً مطلق هنر را نمیتوان مصداق اضلال دانست؛ زیرا هر هنری و در هر موقعیتی، چنین نقشی را ایفا نمیکند.
🟢پس هر هنری که هنر واقعی و هنر بماهو هنر بوده و مایه شادی و تفریح و نشاط است، نمیتواند مایه اضلال و مورد نکوهش باشد؛
🟣بلکه هنری، مایه اضلال و مورد تحریم و تخطئة فقیهان و مفسران است که تهاجم فرهنگی بر علیه ارزشها و حقیقتها و نقشه راه الهی داشته باشد.
⭕️متن کامل گفتگو🔻🔻
🌐https://isoa.ir//?p=13944
➖➖➖➖➖
💢مدرسه فقه هنر
🆔@Feghehonar
🖥 https://isoa.ir/fh
#مجله_الکترونیکی 7️⃣7️⃣
📌در هنر، صدق و کذب معنا ندارد!
🎙مهدی شریعتی تبار (مدیر گروه فقه بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی)
کذب، دو معنا دارد:
1️⃣ عدم مطابقت با واقع خارجی،
2️⃣ عدم مطابق با مافیالضمیر گوینده.
🎞در مسئله هنر باید توجه داشت که مبنای هنر، تخیل و برانگیختن خیال و احساسات هست؛ لذا در هنر مبالغه صورت میگیرد و مجاز وجود دارد.
🔴اغراق و مبالغهگویی، از ویژگیهای هنر و کارهای هنری است. باتوجهبه این نکته، به نظر من، در هنر، کذب و دروغ راه ندارد.
➕ اضافهکردن یک چیز به قصه، گاهی به صورتی است که واقعیت را تغییر میدهد و موجب تحریف در تاریخ و اذهان مردم میشود، این کار قطعاً باطل است.
📺 اما اگر اضافهکردن برخی امور به داستان، به جهت تحقق درام و هنری شدن قصه و بالابردن تأثیرگذاری آن در مخاطبین باشد، دراینجا کذب محقق نمیشود، اگرچه ممکن است از جهت دیگری مثل ترویج باطل، حرام باشد.
💠 در ادبیات فارسی هم از این موارد بسیار داریم:
🐎ز سمّ ستوران در آن پهندشت
🐎زمین شد شش و آسمان گشت هشت
🔵این بیت فردوسی، به لحاظ نمایشی و درام، خیلی والاست؛ ... در اینجا روشن است که این، درام است نه کذب.
⭕️متن کامل یادداشت🔻🔻
🌐https://isoa.ir//?p=13948
➖➖➖➖➖
💢مدرسه فقه هنر
🆔@Feghehonar
🖥 https://isoa.ir/fh
#مجله_الکترونیکی 8️⃣7️⃣
📌حرمت افساد، حرمت ارشادی است نه مولوی!
🎙محسن شیخانی (استاد درس خارج فقه و اصول)
🟠 عنوان افساد با تعبیر دقیق «افساد فیالارض» بیشتر در فقه جزا، مشهور بوده است؛ اما عنوان دیگری شبیه به آن وجود دارد که در فقه هنر بسیار به کار میرود: «افساد».
🟡این عنوان هرازگاهی با تطبیق بر یک فعالیت هنری، حکم حرمت یا ممنوعیت آن را نتیجه میدهد.
❇️افساد، یعنی چیزی که موجب ازبینرفتن موازین، ازبینرفتن وضع طبیعی و حال طبیعی یا پیمودن خلاف راهی که برای کمال یک شیء قرار داده شده است.
🕋در اسلامی میتوان آن را اینگونه ترسیم کرد که: هر چیزی که موجب دورشدن انسان از خدا شود موجب فساد است، البته با اختلاف مراتب آن؛ یعنی اینگونه نیست که تمام مراتب آن، موجب حرمت گردد.
🕋در قرآن کریم، آیاتی پیرامون افساد وجود دارد؛ از جمله: «وَ إِذا قیلَ لَهُمْ لا تُفْسِدُوا فِی الأَرْضِ قالُوا إِنَّما نَحْنُ مُصْلِحُون» (بقره، ۱۱-۱۲)
✅به نظر میرسد نفس ادلّه اثباتکننده حرمت محرّمات، برای اثبات حرمت فساد کافی است.
⛔️لذا میتوانیم از این آیات، حرمت عنوان فساد در زمین را استفاده کنیم. این حرمت، البته حرمت ارشادی است نه مولوی؛
🔵 یعنی اینگونه نیست که اگر کسی مرتکب یکی از محرمات شد، دو عقاب داشته باشد یکی بابت ارتکاب حرام و یکی بابت فساد؛ بلکه فساد اشاره به همان محرمات است و عذاب جداگانه ای را به دنبال ندارد.
⭕️متن کامل گفتگو🔻🔻
🌐https://isoa.ir//?p=13955
➖➖➖➖➖
💢مدرسه فقه هنر
🆔@Feghehonar
🖥 https://isoa.ir/fh
#مجله_الکترونیکی 9️⃣7️⃣
📌بسیاری از عناوین مذکور در نصوص شرعی، قابلانطباق بر هنر امروز نیست
🎙سید صادق علمالهدی
❎ یکی از ایراداتی که هنرمندان به فقها وارد میکنند، ناآشنایی ایشان با موضوعات هنری است.
به باور هنرمندان، بسیاری از عناوین فقهی اساساً بر مصادیق امروزین هنر، قابلانطباق نیست و یا بهاشتباه منطبق شده است.
🔴 برای تطبیق عناوینی از قبیل لهو، لغو، لعب و مانند آن که برای اثبات حرمت برخی انواع هنر به کار میرود، آیا میتوان به خبره اعتماد کرد❓
✅بحث حجّیت قول خبره در موضوعات احکام مطرح است و هیچ فقیهی قول خبره را فینفسه و «بماهو قول خبره» حجّت نمیداند؛ چرا که هیچ دلیل شرعی بر حجیت تعبدی آن وجود ندارد.
🟠در دو ناحیه مشکل هست: هم در خبرویت هنرمندان و خبرگان عرصه هنر و هم در حجیت قول خبره در فقه هنر.
🔵ما در بسیاری از الفاظ مأخوذ در خطابات مربوط به حوزه هنر، با شبهه مفهومیه مواجه هستیم.
اینکه دقیقاً مراد شارع از «لهو»، «لهو الحدیث»، «لغو» و امثال آن چیست، برای نسل امروز یا بالکلّ آمیخته با تردید است و یا در امتدادات معنی و وسعت و ضیق دامنه آن درگیر ابهام است؛
⬅️ لذا در این قبیل موضوعات پر ابهام، فقیه ناچار است خود ورود کند تا بلکه با تجمیع قرائن، که میتواند یکی از آنها، اظهارات خبرگان معاصر باشد ـ به نقطه اطمینانی برسد.
⭕️متن کامل گفتگو🔻🔻
🌐https://isoa.ir//?p=13961
➖➖➖➖➖
💢مدرسه فقه هنر
🆔@Feghehonar
🖥 https://isoa.ir/fh
#مجله_الکترونیکی 0️⃣8️⃣
📌سرمقاله/ دو راهحل برای فقه هنر؛ شاید در این میانه، یکی کارگر شود!
🖋مصطفی دُرّی
⏱از دیرباز، نزاع میان هنرمندان و فقها، شهره عام و خاص بوده و داستانها و شعرها و نگاشتههای فراوانی پیرامون آن نگاشته شده است.
✅حل این چالش، یک راه اثباتی دارد و یک راه ثبوتی.
1️⃣راهحل اثباتی آن، گفتگو و ایجاد بسترهای عادی و کاری برای ارتباط میان فقها و هنرمندان است...
2️⃣راهحل ثبوتی و دانشی حل این مشکل اما، واکاوی عناوینی است که بر فعالیتهای هنری منطبق شده و سبب حرمت آن گردیده است.
⛔️تقریباً هیچ یک از این عناوین، در کتب فقهی، موضوع بحث مستقل فقهی قرار نگرفتهاند و یا به بداهتشان واگذار شدهاند و یا اینکه صرفاً بحثی مختصر و جزئی پیرامون آن صورت گرفته است؛
🟠اینها همه موجب شد تا مدرسه فقه هنر، یک عنوان از عناوین مجلات الکترونیکی خود را به موضوع «عناوین حرمت در فقه هنر» اختصاص دهد.
➖ فصل اول: پیشینه موضوع
➖فصل دوم: اصل اولیه در حکم فعالیت هنری
➖فصل سوم: عناوین حرمت در فقه هنر
➖فصول بعدی: هر یک از عناوین لهو، لعب، لغو، اضلال، افساد و کذب را با چند نفر از اساتید فقه، بررسی کردهایم.
➖فصل پایانی نیز رویکرد فقها پیرامون هنر در طول تاریخ را به بحث میگذارد.
⭕️متن کامل یادداشت🔻🔻
🌐https://isoa.ir//?p=13986
➖➖➖➖➖
💢مدرسه فقه هنر
🆔@Feghehonar
🖥 https://isoa.ir/fh
#مجله_الکترونیکی 1️⃣8️⃣
📌واکاوی حقوقی ساخت فیلمهای بدون حجاب: از شایعه یا واقعیت ساخت تا واقعیت حضور در جشنوارههای خارجی
🎤 حجت الاسلام دکتر سیدمحسن قائمی
➖اگر واقعاً ۳۴ فیلم بدون حجاب در ایران ساخته شده باشد، در مواجهه با این اتفاق چه راهکار قانونی دارد⁉️
🟢چنانچه تنها راه را در این زمینه، نظام جرم و مجازات بدانیم و نفس «اقدام» به رفتار خلاف قانون که گاهی از آن به «تجری» و جرئت پیدا کردن بر ضد قوانین اسم برده میشود را موردتوجه قرار ندهیم، باید گفت: بله تولید این قبیل فیلمها جرم است
⛔️و میتوان آنها را «فعالیتهای سمعی و بصری بهصورت حرفهای بدون مجوز و برخلاف مقررات جاری و مصداق اشاعهی فساد و فحشا در سطح وسیع دانست».
🎞 تبصره ۵ ماده ۳ قانون نحوه مجازات اشخاصی که در امور سمعی و بصری فعالیتهای غیرمجاز مینمایند...
⚖️ازجمله این مجازاتها این است که حسب مورد علاوه بر ابطال مجوز به یکی از مجازاتهای مشروحه ذیل محکوم خواهند شد:
💴عوامل اصلی تولید( تهیهکننده، کارگردان، فیلمبردار، بازیگران نقشهای اصلی)، تکثیر و توزیع عمده آثار سمعی و بصری مستهجن در مرتبه اول به 1️⃣ تا 3️⃣ سال حبس و ضبط تجهیزات مربوطه و یکصد میلیون ریال جریمه نقدی
💰و در صورت تکرار به 2️⃣ تا 5️⃣ سال حبس و ضبط تجهیزات مربوطه و دویست میلیون ریال محکوم خواهند شد و درهرحال چنانچه از مصادیق افساد فیالارض شناخته شود به مجازات آن محکوم میگردند.
⭕️متن کامل گفتگو🔻🔻
🌐https://isoa.ir//?p=14003
➖➖➖➖➖
💢مدرسه فقه هنر
🆔@Feghehonar
🖥 https://isoa.ir/fh
#مجله_الکترونیکی 2️⃣8️⃣
📌همه رقصها، مصداق لهو، لعب و لغو نیستند
🎤هادی بابائی فلاح، رئیس پژوهشکده هنر
🟢لهو؛ عملی که بدون توجه به نتیجه و فقط از روی لذت انجام شود.
🔹دررابطهبا رقصهای آئینی و سنتی که عموماً برای ارتباطگیری با طبیعت (مثلاً در امور کشاورزی و یا شکار) به انجام میرسد، ... رقص آئینی و سنتی بهراحتی در زمره رفتارهای لهو قرار نخواهد گرفت و امکان بحث در آن بسیار است.
🟣لعب در لغت، به معنای بازی بیهوده است؛
🔸... به نظر نمیرسد که رقص به معنا و مصادیق کامل آن، نه به شکل جلف و همراه با موسیقیهای مبتذل فعلی، بلکه به شکل آئینی و سنتی و بومی آن، به شکل کامل در زمره لعب که حکمی فقهی تندی دارد، قرار بگیرد.
🟡 لغو به معنای رفتار و کار بیهوده است.
حکم فقهی آن در مواردی نیز به موسیقی و حرکات موزون تعمیم داده میشود.
🕺🏻لغو بودن همه حرکات موزون جای تردید دارد؛ بخصوص دررابطهبا انواع سنتی و آئینی آن، مثل رقص دستهجمعی کُردی؛ چرا که این مراسم موجب افزایش وحدت میان افراد و گروههای اجتماعی میشود.
⭕️متن کامل گفتگو🔻🔻
🌐https://isoa.ir//?p=14007
➖➖➖➖➖
💢مدرسه فقه هنر
🆔@Feghehonar
🖥 https://isoa.ir/fh