هدایت شده از غلوپژوهی | یادداشتهای حدیثی و رجالی
رساله رجعت منسوب به مفضل بن عمر - عادلزاده (2).mp3
11.75M
4. بررسی متن رساله رجعت منسوب به مفضل بن عمر
🎙علی عادلزاده
(ادامه بحث)
0:00 مشابهت و تفاوت رساله رجعت با احادیث دیگر/ شیخ احمد احسائی
2:25 مقایسه روایت مفضل و جابر / تناسخ
8:48 عوسجة اسدی پدر عبد الله بن زبیر؟!
11:23 انتساب بنای سامراء به متوکل
13:14 تاریخ میلاد امام زمان عج
15:18 داستان زید بن سنان
17:27 انحصار غلو در عبدالله بن سبأ / عفراء
18:44 تفویض / نبوت / رسالت
22:28 حرام بودن فرزند متعه!
23:53 معنای رجعت (ارتباط با نفی بلایا) / تأویل ملائکه
25:50 تطبیق آیات قیامت بر رجعت / جاری شدن جوی خمر در رجعت!
28:17 تأویل غالی، تالی، مقصر و...
31:05 ویژگی های زبانی
34:20 اصطلاحات خاص نصیری
36:54 توجیه غلو، هر چه غلو شود تقصیر است!
38:47 بابیت محمد بن نصیر و مفضل بن عمر
39:06 اکوان / تناسخ
39:32 اشتراک بخشی از رساله رجعت با الهفت
40:14 تناسخ شیخین / صلب عیسی / حبس یونس
41:45 تضمن یک روایت کلیدی نصیری
42:39 داستان حزقیل/ نوروز / آب پاشی
44:07 حقوق اخوان/ اشتراکیگری
45:19 وجه تسمیه سلسل/ ذکر فرقه ها
46:15 تطبیق اصحاب اخدود بر غالیان
47:20 صاریا / گله بز لاغر
بحث و پاسخگویی به ابهامات در گروه معاریض
@gholow2
📕 سرِّ فاش!
نقد ادله قرآنی و روایی وحدت وجود
رساله دکتری آقای محمدعلی صابری
جامعترین پژوهش تازهنشر در نقد مستندات نقلی فلاسفه و عرفا در موضوع وحدت وجود، با بررسیهای سندی، متنی، و مفهومشناسی.
🔺خلاصه نتایج
الف. نتایج گریزناپذیر انگاره «وحدت وجود»
لوازمی همچون نفی آفرینش، متجزی دانستن خداوند، پرستش غیر خدای یگانه و جبرگرایی با اصول معرفتی ادیان توحیدی در تضاداند.
ب. نُه آیه مورد استناد وحدتوجودیها
هیچ یک از این مشهورترین مستندات قرآنی صراحت و حتی ظهور عرفی در دلالت بر این انگاره ندارند. خلاصه تفسیر مشهور از این آیات:
1. آیه «هُوَ الاوَّلُ و الآخِر»: ازلی و ابدی بودن خداوند و نیز قدرت و علم او.
2. آیه «فَثَمَّ وَجهُ الله»: قبله نماز، یا حضور علمی، قدرتی، تدبیری و حِکمی خداوند در همه جا.
3. «کُلُّ شَیءٍ هالِکٌ إلّا وَجهَه»: نابودی و فنای موجودات و بقای ذات خداوند یا نابودی هر عملی جز آنچه رضای خدا از آن اراده شود.
4. آیه «أنَّه الحَقُّ»: نشان دادن نشانههای قدرت و حکمت و علم خداوند در مخلوقات که دلالت میکنند خداوند و وجود او حق است. یا نشان دادن آثارِ حوادث گذشته یا خبر دادن از حوادث آینده که اثبات میکنند رسول خدا و قرآن حقاند.
5. آیه «وَ ما رَمَیتَ إذ رَمَیتَ»: اعطای قدرت جسمی و روحی انجام این افعال (قتل مشرکان و ...) از سوی خداوند یا امدادهای الهی (نزول ملائکه و ...) در رخدادی خاص.
6. آیه «إنّا لِله و إنّا إلیهِ راجِعون»: بعث و نشور و رجوع به امر و حکم و ثواب و عقاب خداوند در آخرت.
7. آیه «وَ هُوَ مَعَکُم أینَ مَا کُنتُم»: علم و آگاهی خداوند به بندگان و یا قدرت و تسلط او بر آنها.
8. آیه «حَبلُ الوَرید»: علم یا سلطه خدا نسبت به بندگانش.
9. آیه «بِکُلِّ شَیءٍ مُحیطٌ»: احاطه علم یا قدرت خدا نسبت بندگان.
ج. بررسی سندی مهمترین مستندات روایی وحدت وجود
نتایج پژوهش:
1. حدیث «کنز مخفی»: در هیچ یک از منابع روایی شیعه و سنی گزارش نشده، بلکه اولین بار در رسائل اخوان الصفا و سپس در کتب صوفیه و عرفا متداول گشته، به آثار برخی عالمان از غیر عرفا نیز راه یافته است.
2. حدیث «رَأَیتُ اللهَ فیه»: در هیچ یک از آثار حدیثی فریقین وجود ندارد. در کتب متصوفه به محمدبنواسع، حلاج، امیرالمؤمنین، خلفای سهگانه و دیگران منسوب است.
3. حدیث «لا هو إلا هو»: در کتب روایی شیعه همچون توحید صدوق با سند بسیار ضعیف، و در مکارم الاخلاق طبرسی و مهج الدعوات ابنطاوس بیسند نقل شده است. [عبارات آن نیز همبستگی عمیقی با کلمات برخی صوفیان دارد.]
4. حدیث «حبل»: در منابع امامیه نیامده، و در منابع سنی با الفاظ متفاوت گزارش شده است که در هیچیک از این منابع سندی قابل اعتبار و بدون خدشه ندارد.
5. حدیث «وَ هُوَ الآن کَما کان»: در هیچ یک از منابع شیعه و سنی روایت نشده است. بخش اول آن در روایاتی آمده است اما بخش دوم آن مجعول و اضافه شده است و برخی عالمان سنی به این مطلب تصریح کردهاند. البته بخش دوم به تنهایی ـ و بدون بخش اول ـ در روایتی از شیعه آمده، اما در میان متنی است که معنایی دور از مدعای وحدتوجودیها افاده میکند.
6. حدیث «قرب نوافل»: در منابع شیعه و سنی روایت شده است و در مجموع از جهت سندی قابل اعتبار و اطمینان است.
7. بخش دوم دعای عرفه: مناجاتی معروف از ابنعطاءالله اسکندرانی از صوفیان قرن هفتم است که به اشتباه یا عمد در برخی نسخههای اقبال سید-بنطاوس در انتهای دعای عرفه امام حسین علیهالسلام اضافه گشته و ناروا آن را جزء دعای آن حضرت دانستهاند.
8. روایات «داخل فی الأشیاء»: در منابع روایی شیعه روایت شدهاند و هر چند سندی صحیح ـ بنا بر اصطلاح پسینیان ـ برای تکتک این احادیث یافت نمیشود، اما با توجه به تعدد طرق و حضور در کتب معتبری همچون کافی و توحید، در مجموع به صدور مضمون آن از معصوم اطمینان میکنیم.
9. روایات «ظلّ»: در منابع شیعه روایت شدهاند. اسناد آنها دچار اشکال است هر چند پذیرش سند کلینی بنا بر برخی مبانی رجالی بعید نیست.
@gholow
د. بررسی متن و مضمون روایات مورد استناد برای وحدت وجود
... جز یک یا دو مورد از متون جعلی و غیر حدیثی، سایر متون، دلالتی روشن بر وحدت وجود نداشتند. خلاصه این نتایج به تفکیک متون:
1. متن «کنز مخفی»: به نظر میرسد گوینده متن «کنز مخفی» خواسته است که بگوید: خدا موجودی با ارزش و والامقام بود که پیش از آغاز خلقت ناشناخته بود آنگاه اراده کرد که شناخته شود پس مخلوقاتی بیافرید که چنین شود. متن «کنز مخفی» در معنای وحدت وجود و تجلی ذات خدا صراحتی ندارد بلکه مجموع تعابیر آن بر خلاف این معناست؛ چرا که صراحتا سخن از دوگانگی خدا و خلق است نه وحدت آنها؛ صحبت از خلقت و ایجاد است و نه تجلی ذاتی؛ اشاره به حالت نبودِ مخلوقات پیش از آفرینش آنها توسط خداوند دارد و نه همراهی همیشگی و ذاتی آنها با خداوند.
2. متن «رأیت الله فیه»: دلالت یک یا دو شکل از پنج شکل نقل شده آن (با فیه و شکل ترکیبی) بر وحدت وجود بعید نیست هر چند بر معانی دیگر نیز قابل حملاند. سه شکل دیگر (با قبله، بعده و معه) دلالتی بر وحدت وجود ندارند.
3. حدیث «لا هو الا هو»: معنای مورد نظر وحدتوجودیها از نظر ادبی اشتباه است چرا که لا را به معنای نفی جنس گرفتهاند در حالی که صحیح نیست و این لا معنای نفی ساده میدهد و معنای عبارت چنین میشود: ای کسی که او نیست جز او. و منظور از این تعبیر شبیه نداشتن خداوند و لزوم شناخت او به خودش ـ نه به غیرش ـ میباشد.
4. حدیث «حبل»: هر چند معنای ابتدایی آن حضور ذات خداوند در همه جاست اما همین هم غیر از وحدت وجود و یکی بودن خدا و موجودات است. عالمان سنی این حدیث را بر علم خداوند نسبت به هرچیز و هرجا حمل کردهاند.
5. متن «و هو الآن کما کان»: میتواند به معنای نفی خلقت و نفی وجودی غیر از خدا و به معنای همهخدایی باشد و نیز میتوان آن را به معنای برتری ذاتی خداوند و همرتبه نبودن چیزی با او پیش از خلقت و پس از آن دانست.
6. حدیث «قرب نوافل»: کنایی و مجازی بودن معنای آن از نظر عرف اهل زبان امر روشنی است. همچون پدری که به فرزند خود میگوید اگر حرف مرا گوش کنی من دست و پای تو میشوم، چشم و گوش تو میشوم، خداوند مهربان نیز پاداش نوافل بنده را با یاری رساندن ویژه به او در ادراکات و اعمالش میدهد و توفیقاتی در بینش و عمل به او میبخشد که دیگران ندارند. [نمونه بررسیهای مرتبط (https://t.me/gholow2/1791)]
7. بخش الحاقی دعای عرفه: گرچه تصریحی به وحدت وجود و عینیت خدا و خلق ـ از جنس تصریحات ابنعربی و حیدر آملی و مانند ایشان ـ ندارد اما برخی مقدمات یا لوازم این انگاره همچون تجلی ذاتی خدا در خلق، شناخت خدا با شهود، و تخطئه استدلال عقلی در اثبات خدا از آن برداشت میشود
8. روایات «داخل فی الاشیاء»: دلالتی بر وحدت وجود ندارند بلکه مفروض آنها وجود خدا و موجوداتی غیر از خدا و تبیین رابطه این دو است. دستهای از این روایات آشکارا دخول و خروج خدا در موجودات را نفی میکنند و او را بالاتر از این اوصاف و ارتباطات ذاتی با مخلوقات میدانند؛ و اما آن دسته از این روایات که خدا را داخل و خارج از موجودات میدانند معانی تأویلی همچون علم خدا به درون موجودات و علو ذاتی و برتری صفاتی خدا از موجودات را اراده کردهاند.
9. روایات «ظلّ»: به معنای عالم ذر و نیز گذرا و فانی بودن دنیا اشاره دارند و ربطی به وحدت وجود و اصطلاحاتی چون ماهیات امکانی ندارند.
👈 بر این اساس معتبرترین مستندات روایی وحدت وجود ارتباط مضمونی با این انگاره ندارند، بلکه بعضاً صریح در کثرت هستند، و در برابر مستندات صریح در وحدت وجود آشکارا نامعتبرند.
فهرست کتاب سرِّ فاش
___________
نمونه بررسیهای سه مستند نقلی دیگر برای وجدت وجود:
- ریشهیابی خبر «لنا حالات...»
- مفهومشناسی روایت «شَيْءٌ بِحَقِيقَةِ الشَّيْئِيَّةِ»
- حدیث «علیّ ممسوس فی ذات الله»؛ نقش اختلاف نسَخ در گوناگونی برداشتها
@gholow
بسم الله الرحمن الرحیم
به دلیل اقبال اندک مخاطبان محترم به ایتا، عمده پژوهشهای ما تنها در کانالهای تلگرامی ارائه میشود. اما چون شاید برخی عزیزان به تلگرام دسترسی نداشته باشند، فایل کل مطالب کانالها در طول این سالها به صورت یکجا تقدیم میشود. این تذکر لازم است که کاملاً ممکن است که سبک نوشتاری یا حتی مبانی اینجانب در طول چند سال تغییراتی هم داشته باشد.
عیدی #عرفه
@gholow
کانال غلوپژوهی، آخر مرداد 1400 معادل 2021-07-20.rar
37.3M
🎁 مجموعه کل یادداشتهای کانال تلگرامی غلوپژوهی، آخر مرداد 1400
برای جلوگیری از زیاد شدن حجم، در این فایل هیچ یک از فایلهای صوتی، تصویری و متنی موجود در کانال بارگذاری نشده است، و تنها به متن یادداشتها و تصاویر اکتفا شده است، و فایل مقالات و کتب، و کنفرانسها در تلگرام در دسترس است.
@gholow
کانال معرفة الرجال و الآثار، آخر مرداد 1400 معادل 2021-07-20 با فایل مقالات.rar
17.62M
🎁 مجموعه کل یادداشتهای کانال تلگرامی معرفة الرجال و الآثار، آخر مرداد 1400
در این مجموعه از فایلهای موجود در کانال، علاوه بر متن یادداشتها تنها فایلهای تصویری و مقالات کمتر از 1 مگابایت بارگذاری شده است، و فایل دیگر مقالات و کتب، و کنفرانسها در تلگرام در دسترس است.
در این مطالب گذشته از ارائه برگزیده پژوهشهای ارزشمند محققان، سلسله مباحثی در #معیارهای_اعتبار روایات و منابع، تحقیقات رجال، منبعشناسی، علل الحدیثی و فقه الحدیثی و بسیاری از مباحث دیگر ارائه شده است.
@gholow
کانال صحف مطهرة، آخر مرداد 1400 معادل 2021-07-20.rar
718.5K
🎁 مجموعه کل یادداشتهای کانال تلگرامی صحف مطهره، آخر مرداد 1400
(بدون فایلها)
در این مجموعه در کنار ارائه معارف روایی منقول از ائمه اطهار ع، نکاتی بسیاری در راستای فهم روایات نیز در ذیل بسیاری از اخبار آمده است.
@gholow
DalaelTabari.mp3
27.36M
گونهشناسی روایات دلائل الإمامة؛ گفتار اول: نقد طبریات
🎙علی عادلزاده، ۱۴۰۰/۵/۱۵
0:25 منازعات اخیر بین امامیه و غالیان
1:22 مستنداتِ مفوضه در دلائل الإمامة
5:05 لزوم بررسی منبع حدیث
7:43 معرفی اجمالی دلائل الإمامة
10:53 قدیمترین نقلها از دلائل
11:18 معرفی اجمالی نوادرالمعجزات
12:15 مؤلف دلائل الإمامة کیست؟
12:30 تهمتها و مداخلات ناآگاهان
14:52 انتساب کتاب به محمد بن جریر
15:52 دو محمد بن جریر در تاریخ
17:10 طبری شیعی متکلم امامی
19:07 ناآگاهی متأخران درباره هویت دلائل
19:33 اشتباه مرحوم علامه مجلسی
21:56 قدیمترین منبع انتساب دلائل به طبری
23:13 میزان آگاهی ابن طاوس از دلائل
26:47 نادرستی انتساب به طبری، سخن مرحوم شوشتری
27:47 اشتباهاتِ مشابه ابن طاوس
29:48 اسنادِ ابن طاوس به دلائل الإمامة و ترکیب اجازات عام
34:12 منشأ پیدایش طبری صغیر و طبری اکبر
36:30 منشأ اشتباه ابن طاوس
39:02 درباره گزارش ابن شهرآشوب
39:54 نام واقعی دلائل الإمامة
42:10 چندلایگی تألیف کتاب
44:25 دستهبندی چهارگانه روایات کتاب
46:57 ارتباط اخبار دلائل با خصیبی
@gholow
غلوپژوهی | یادداشتهای حدیثی و رجالی
گونهشناسی روایات دلائل الإمامة؛ گفتار اول: نقد طبریات 🎙علی عادلزاده، ۱۴۰۰/۵/۱۵ 0:25 منازعات اخیر
48:09 ارزش روایات مسند دلائل در بازسازی منابع کهن
50:57 منابع ناشناخته غالیان
52:18 ارزش روایات مرسل دلائل در بازسازی منابع کهن
53:00 تنها بخش کاملاً جعلی کتاب
54:00 مقصود از طبری در آغاز اسناد دلائل کیست؟
58:12 حضور پررنگ افراد ناشناس و سُنّی در اسناد طبری
1:01:12 ابو محمد بَلوی و عمارة بن زید
1:03:00 بوقلمون صفتی قصّاصان
1:04:54 عمارة بن زید شخصیت تخیّلی یا واقعی؟
1:05:38 ابراهیم بن سعد کیست؟
1:07:14 محمد بن اسحاق و دیگر رجال اهل سنت
1:08:12 هیچ یک از اسناد طبری شیعی نیست
1:08:35 چرا ناشناس و سنّی بودن این اسناد دلیل بر جعل است؟
1:10:45 تناقضات تاریخی و دلائل قطعی بر جعلی بودن این اسناد و متون
1:24:40 تبیین جعلی بودن روایات طبری با قاعده «لو کان لبان»
1:40:31 اشکال در حکیمانه بودن رخدادهای ادعاشده
1:48:55 درخواست حاجات از سنگ!
1:50:30 استقلال علم امام از علم پیامبر ص
1:50:49 تکرار الگوها
1:52:22 جمعبندی بحث
بحث و پاسخگویی به ابهامات: چهارشنبه، 1400/5/20، ساعت 21 در گروه تصحیح الاعتقاد
@gholow
این بار بی مقدمه از سر شروع کرد
این روضه خوان پیر از آخر شروع کرد
مقتل گشوده شد همه دیدند روضه را
از جای بوسه های پیمبر شروع کرد
از تل دوید، مرثیه ی قتلگاه را
از لا به لای نیزه و خنجر شروع کرد
از خط به خطّ مقتل گودال رد شد و
با گریه از اسیری خواهر شروع کرد
این جا چقدر چشم حرامی به خیمه هاست!"
طاقت نداشت از خط دیگر شروع کرد"
لب تشنه بود خیره به لیوان نگاه کرد
از التهاب مشک برادر شروع کرد
هی دست را شبیه به یک گاهواره کرد
از لای لایِ مادر اصغر شروع کرد
تیر از گلوی کودک من در بیاورید!
هی خواند و گریه کرد و مکرر شروع کرد
غش کرد روضه خوان نفسش در شماره رفت
مدّاحی از کناره منبر شروع کرد:
ای تشنه لب حسین من ای بی کفن حسین!
دم را برای روضه مادر شروع کرد
یک کوچه باز کنید که زهرا رسیده است
مداح بی مقدمه از در شروع کرد
- هیزم می آورند حرم را خبر کنید-
این بیت را چه مرثیه آور شروع کرد
این شعر هم که قافیه هایش تمام شد
شاعر بدون واهمه از سر شروع کرد
(محسن ناصحی)
أَلسَّلامُ عَلَى الْعِتْرَةِ الْقَریبَةِ،
سلام بر آن خانواده اى که نزدیک (و همراه سَروَرشان) بودند،
أَلسَّلامُ عَلَى الْمُجَدَّلینَ فِى الْفَلَواتِ،
سلام بر آن به خاک افتادگان در بیابان ها،
أَلسَّلامُ عَلَى النّازِحینَ عَنِ الاَْوْطانِ،
سلام بر آن دور افتادگان از وطن ها،
أَلسَّلامُ عَلَى الْمَدْفُونینَ بِلا أَکْفان ،
سلام بر آن دفن شدگـانِ بدون کفن،
أَلسَّلامُ عَلَى الرُّؤُوسِ الْمُفَرَّقَةِ عَنِ الاَْبْدانِ،
سلام بر آن سرهاى جدا شده از بدن،
التماس دعا.
#مرثیه_سید_الشهدا
@gholow
29.81M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
یا خیمات باکر لیش تحترقن
عمار کنانی
عزاداری پرسوز شب عاشورا
(شعر با زبان حال و ترجمه فارسی)
التماس دعا
💠 شیوع وبای «قیاس»
▪️ نکاتی پیرامون غلبه روش «قیاسی» بر «استقراء»
t.me/ali_amiry_ir/30
•┈┈┈┈┈┈┈••✾••┈┈┈┈┈┈┈•
❁ـ﷽ـ❁
🔸 یک واقعیت مهم در دوره تحصیل حوزویان، غلبه منطق قیاسی بر استقراء است. دانشهایی که طلاب فرا میگیرند عموما بر پایه روش استنتاج قیاسی و استدلال از کلیات به جزئیات است، تا جایی که حتی در ادبیات عرب نیز، اگر سماع، مخالف قواعد نحوی گزارهای را بیان کند با توجیهات ناصوابِ قیاسی، خود عرف عرب را نیز به غلطگویی متهم میکنند! (ر.ک: الخصائص، ج2، ص 474). وضعیت اسفبار پژوهش در حوزه، و سد سکندری میان عموم طلاب با علم، آینه تمامنمای همین مدیریت مُنسلخ از استقراء و مُنغمر در قیاس است.
🔹 بدیهی است که نگارنده به اشکالاتِ اخذِ معرفت علمی از طریق استقراء واقف بوده، و نیز روش قیاسی را در جای خود، و البته با مبادی یقینآور امری لابد و ضروری میداند. اما حیث التفاتی این نگاشته صرفا به دلیل تغلیب روش قیاسی بر سایر روشها است که زمینه را برای گرایش حوزویان به شبهعلم و خرافه فراهم کرده است.
سوگیریهای مطالعاتی، استناد به رسانههای زرد، ناآشنایی با نظام آماردهی و تکیه بر مشاهدات فردی، جملگی گواه است بر این که ما حوزویان به آداب استقراگرایی ملتفت نیستیم. (برون شد از پرده راز، تو پرده پوشی چرا؟)
🔹 این وبای مهلک به دستگاه اعتبارسنجی و فقه الحدیثی امامیه نیز سرایت کرده و قواعد عامِ ناصوابی را پدید آورده است. مبحث توثیقات عام و مشخصا پربسامدترین مصداق آن، یعنی قاعده «اکثار» یکی از همین نمونهها است. در پژوهشهای معاصر نشان داده شده که این قاعده، توان اثبات وثاقت راوی مکثرٌ عَنه را ندارد (ر.ک: مقاله بازخوانی نظریه «دلالت اکثار بر وثاقت») و از نگاه صاحب این قلم نیز، کاربست این دست قواعد در فقه الحدیث، ثمرهای جز ورود حدیثنماها به مجامع امامیه نداشته است.
🔸 این حجم از تعصب در استدلال، رکودِ نظریهپردازی و تعبد در مبانی را در بین طلاب ناچیز نپنداریم. عموم اندیشمندان ما، نوره را از بوره فرق نمیگذارند اما بر اساس دادههای قیاسیِ متافیزیکِ افلاطونی، عالم را توصیف میکنند و بر اساس قاعده جهان شمول «تعظیم شعائر» هر وهنی را در حق آلُ الله روا میدارند و با قاعده بی اساس «تسامح در ادله»، ماله بر هر روایتنمایی میکشند. نجاشی را از پادشاه حبشه فرق نمینهند اما سخن از صحت تمام مرویات کتب اربعه میزنند. همه این استنتاجات ناصواب، حاصل تصمیمگیری برای جزئیات است، از طریق کلیات!
🔹 به رای این کمترین، یکی از اصلیترین علل شیوع این قیاسهای ناصواب، فلسفه و طبیعیات یونان باستان است. تا جایی که حتی بنان و بنیان مکتب طب یونانی نیز _ بخوانید طب قیاسی _ بر اساس قیاس و استنتاج کل به جز استوار است. (ر.ک: مفتاح الطب، ص 37: بالفكر و القياس...فيستخرج به القوانين الّتى يحتاج إليها فى الطّبّ)
🔸 حتی اصول فقه موجود و مکتب شیخ انصاری نیز از سرایت این وبای مهلک بینصیب نمانده، و با تاثر از روشهای فلسفی برآمده از قیاس، و ارائه احتمالات فیلسوفانه (و نه عرفی) ذهن فقیه را فرسنگها از آبادی فقاهت دور کرده است. شاید سه هزار و نهصد و بيست احتمالی که محمد علی بهبهانی برای «لام» و «حمد»، در کلمه «الحمد» مطرح میسازد نمونه خوبی از همین تاثیرات فلسفی باشد. (ر.ک: مقامع الفضل، ج۲، ص۴۹۱-۴۹۲)
🔹 برون آمدن از تنگناهای حاصل از تغلیب روش قیاسی، و پیراستن زنگارهای یاد شده از چهره حوزویان، بدون پذیرش رویکردهای تلفیقی و ترکیبیِ مبتنی بر شواهد و جمعآوری صبورانه دادهها، و استنتاجاتی که ما را از جزئیات به کلیات میرساند، میسور نخواهد بود. تخصصی شدن حوزه افتا، و فقاهت متجزی (در امور مستحدثه) از ضرورتهای انکارناپذیر عصر حاضر است. آن زمانهای که یک فقیه در تمام ابواب فتوا میداد و دماغش جامعِ معقول و منقول و طب و سیاست و فقه و رجال و اقتصاد و حدیث بود، مُرد! حلوایش را بخورید و فاتحهاش را بخوانید.
🔸 باری! به راستی اگر «استدلال»، سنگِ بنای اندیشه باشد _ که هست _ باید به رشد آداب استقراء کمک کرد. از این رو به خودم و طلاب جوان توصیه میکنم، جامه «کلیات» بدریم و ردای «جزئینگری» بپوشیم. دست از قواعد جهان شمول بشوییم و حنای ابتنا بر شواهد ببندیم. گوش تا گوش، سَرِ تعصبات صنفی را ببُریم و دشنه را در قلب تعلقات قبیلهای فروبَریم. «ادری» را بیش از «ما ادری» دوست نداریم. قیاس ناصواب وانهیم. دائمُ النظریه بودن را ذَنب لایُغفر بپنداریم و به سانِ اَمسَیتُ کُردیّا و اَصبَحتُ عَربیّا، در آنچه بدان تخصص نداریم قلم نفرساییم، و از این دقیقه غافل نباشیم که برای سبز ماندن در میان ویرانههای پژوهشی، به ریشههای تنومند استقراء نیز، نیازمندیم.
و آخر دعوانا أَن الحَمد للَّه رَب الْعالمین
✍️ علی امیری - 26 محرم 1443
#حوزه
🆔 t.me/ali_amiry_ir/30
🌐 http://ali-amiry.ir/200
@gholow