🔴سخنی با لیبرال‌های وطنی(۳) 🔶نژادپرستی لیبرالی 🖊احمدحسین شریفی ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 🔻تصور بسیاری از غرب‌گرایان در کشور ما این است که در فلسفه و حقوق و اخلاق لیبرالی، احترام و کرامت آدمیان و حقوق بشر به معنای دقیق کلمه نه تنها تئوریزه شده است بلکه در مقام عمل نیز همه نظام‌های لیبرالیستی چنین اموری را ارزش می‌دانند و به آنها پایبندند! 🔹در حالی که واقعیت هرگز چنین تصوری را تأیید نمی‌کند. محض نمونه به سخنان دو تن از مشهورترین اندیشمندان و معماران غرب مدرن در این مورد اشاره می‌کنم: ✔️#منتسکیو، از خداوندان غرب جدید و نظام‌های سیاسی و حقوقی مدرن، در مشهورترین کتاب خود یعنی روح القوانين که از مهم‌ترين و مؤثرترین کتاب‌ها در حوزة آزادي، حقوق طبيعي، برابري، تفکيک قوا و امثال آن است، هیچ حقی از حقوق انسانی را برای غیرسفیدپوستان قائل نیست! بلکه اساساً سیاه‌پوستان را انسان نمی‌داند! در فصل پنجم از کتاب پانزدهم روح القوانین می‌نویسد: «اين موجودات که يکسره به رنگ سياه هستند با چنان بيني پهن کمتر مي‌توانند مورد ترحم قرار گيرند. من باور نمي‌کنم خدا با شعوري که دارد اين موجود کريه را با آن موهاي وزوزي و لب‌هاي کلفت و بيني پهن به عنوان انسان خلق کرده باشد. ... اگر آنان را انسان بدانيم اين سوء ظن پديد مي‌آيد که پس ما دودمان مسيحي نيستيم.» با توجه به چنین نگاهی بود که بردگی سیاهان را از حقوق سفیدپوستان می‌دانست و در توجیه برده‌داری می‌نوشت: «اروپاييان پس از آنکه [بوميان آمريکايي] را ريشه کن ساختند ناچار بودند که آفريقايي‌ها را به بردگي کشند تا بتوانند آن سرزمين پهناور را آماده سازند.» [همان] ✔️ديويد #هيوم، یکی دیگر از بزرگترین و مؤثرترین فیلسوفان غرب جدید، در کتاب به اصطلاح اخلاقی! خود به عنوان جستاری در باب اصول اخلاق (ص۴۲) مي‌گويد: «موقعيت انسان‌ها در ارتباط با جانوران، آشکارا به همين ترتيب است. اينکه جانوران چقدر از عقل برخوردارند، مطلبي است که روشن کردن آن را به ديگران وا مي‌گذاريم. برتري آشکار اروپايي‌هاي متمدن به سرخ‌پوستان وحشي، ما را وسوسه مي‌کند آنها را نيز در همين وضعيت قلمداد کنيم، و ما را وامي‌دارد در رفتار با آنها قيد عدالت و حتي انسانيت را کنار بگذاريم.» #روشنفکری 🆔eitaa.com/ahmadhoseinsharifi 📤کانال فلسفه دین اسلامی 🆔 @islamic_philosophy_of_religion

🗨️یاداشت قبلی #یادداشت معرفت‌شناسی ۲ 🔰 امکان شناخت واقع ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 🔹در دوره‌هایی از تاریخ تفکر، به‌ویژه در غرب دیدگاه‌های شکاکانه و نسبی‌گرایانه مطرح شده و احیاناً بر فضای عمومی نیز تأثیر گذاشته است. 🔸فلاسفه واقع‌گرا سعی می‌کردند در مقابل #شک‌گرایان پاسخ‌های مناسبی بدهند. #سقراط، #افلاطون، #ارسطو، #دکارت و ... به‌دنبال اثبات امکان معرفت به واقع بودند و تلاش‌های زیادی در این جهت نمودند. 🔹اما دوره اخیر شک‌گرایی که بیشتر به‌صورت #نسبی‌گرایی مطرح می‌شود و متأثر از فلسفه #هیوم و سپس #کانت است، توانسته فضای علمی و عمومی جوامع غربی را تحت تأثیر قرار دهد. شکاف عمیق عین و ذهن مسئله جدی فیلسوفان غربی گشته و اغلب آنها از دسترسی به واقعیت ناامید شده‌اند. 🔸روشن است چنین فضایی بر #معرفت_دینی هم تأثیر می‌گذارد. الهیدانان و فلاسفه دین مسیحی تلاش کردند از طرق مختلف دست‌کم باورهای دینی را از خطر نسبیت نجات دهند. نمونه بارز آنها #پلانتیگا است که با تأکید بر پایه بودن باورهای اصلی دینی تلاش می‌کند واقع‌نمایی آنها را نشان دهد، اما توفیق چندانی ندارد. 🔹در فضای اسلامی نیز تأثیرات نسبی‌گرایی از چند دهه قبل احساس شد و فیلسوفانی مانند #علامه_طباطبائی‌، #استاد_مطهری و #استاد_مصباح تلاش کردند معیاری برای معرفت‌ها در جهت واقع‌نمایی ارائه دهند. 🔸نظام معرفت‌شناسی علامه طباطبائی برگرفته از قدمای فلسفه اسلامی است. اما قدما درگیری اساسی با شکاکیت نداشتند و با ذاتی دانستن حکایت و مطابقت تصدیق با واقعیت اساساً مسئله #شکاف_عین_و_ذهن برایشان مطرح نشد. 🔹اما نظام #معرفت‌شناسی #علامه_مصباح_یزدی با توجه به اینکه دقیقاً در پاسخ به چالش #شکاکیت و #نسبیت مطرح شده، الگوی نوآورانه‌ای است که مشکل شکاکیت را حل می‌کند. در این نظام، علم حضوری ریشه دیگر معرفت‌هاست و به همین جهت می‌توان از دسترسی به واقع اطمینان پیدا کرد. 🌀در یادداشت‌های بعدی مباحث معرفت‌شناسی استاد مصباح به‌صورت خلاصه مطرح می‌گردد ... 🖋سیدمصطفی #میرباباپور ۱۴ آذر ۱۴۰۱ ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ #فلسفه_اسلامی #فلسفه #فلسفه_دین #فلسفه_دین_اسلامی #معرفت‌شناسی ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 📤کانال فلسفه دین اسلامی 🆔 @islamic_philosophy_of_religion