🎙 فایل صوتی تدریس کتاب #کفایه_جلد_دوم پایه #دهم 📙 عنوان درس: اصول 📘مرجع: کتاب «کفایه الاصول » ✍نویسنده: مرحوم آخوند خراسانی 👤صوت: استاد محمدجواد فاضل لنکرانی ⌛️ تعداد جلسات: ۷۹ جلسه 🕔 زمان جلسات: ۵۸ ساعت و ۳۲ دقیقه 📖 میانگین تدریس: ۶ / ۴صفحه در ساعت 🔰 شماره جلسات: جلسات ۵۵ - ۵۱👇👇

دعاهای قرآنی دعای نهم: دعای مؤمنان در قيامت و بهشت قرآن كريم در آيه ي هشتم سوره ي تحريم مؤمنان را به توبه ي نيكوي خالص و استوار فرامي خواند و با بيان نتايج درخشان آن، و با اشاره به حالات مؤمنان در رستاخيز مي‌فرمايد: (يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا تُوبُوا إِلَي اللَّهِ تَوْبَةً نَصُوحاً عَسَي رَبُّكُمْ أَن يُكَفِّرَ عَنكُمْ سِيِّئَاتِكُمْ وَيُدْخِلَكُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ يَوْمَ لَا يُخْزِي اللَّهُ النَّبِيَّ وَالَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ نُورُهُمْ يَسْعَي بَيْنَ أَيْدِيِهمْ وَبِأَيْمَانِهِمْ يَقُولُونَ رَبَّنَا أَتْمِمْ لَنَا نُورَنَا وَاغْفِرْ لَنَا إِنَّكَ عَلَي كُلِّ شَي ءٍقَدِيرٌ). «اي كساني كه ايمان آورده ايد! با توبه اي نيك (و خالصانه واستوار) به سوي خدا بازگرديد؛ اميد است كه پروردگار شما بدي هايتان را از شما بزدايد و شما را در بوستان‌هاي (بهشتي) وارد كند كه از زير [درختان] ش نهرها روان است، در روزي كه خدا پيامبر و كساني را كه با او ايمان آوردند رسوا نمي كند؛ درحالي كه نورشان پيش رويشان و در سمت راستشان شتابان مي‌رود، مي‌گويند: «[اي پروردگار ما! نور ما را براي ما تمام كن و ما را بيامرز! [چرا] كه تو بر هر چيزي توانا هستي». نكته‌ها و اشاره ها: ۱. «توبه» به معناي پشيماني از گناه و بازگشت به سوي خداست؛ يعني شخص به طور كامل از كرده‌ي خود پشيمان شود و تصميم بگيرد كه در آينده به سوي آن گناه باز نگردد. نشانه ي اين توبه گفتن استغفار و طلب آمرزش است، بنابراين اركان توبه پنج چيز است: پشيماني، ترك گناه، تصميم بر ترك آن در آينده، استغفار و جبران گذشته. ۲. «نَصُوح» به معناي خيرخواهي خالصانه و گاهي به معناي محكم كاري است؛ زيرا خيرخواهي واقعي بايد همراه با محكم كاري باشد. بنابراين توبه ي نصوح آن است كه خالص و محكم باشد و اركان پنج گانه ي توبه در آن رعايت شود، يعني توبه اي كامل باشد. ۳. حكايت شده كه معاذ بن جَبَل از پيامبر صلي الله عليه و آله درباره ي توبه ي نصوح پرسيد و حضرت فرمود: (توبه نصوح) آن است كه شخص توبه كننده به سوي گناه بازنگردد، همان طوركه شير به پستان بازنمي گردد. توبه ي نصوح آن است كه انقلابي در انسان ايجاد كند كه راه بازگشت به گذشته را ببندد. ۴. توبه يكي از درهاي رحمتي است كه خدا به روي بندگان خود گشوده است تا به سوي او بازگردند و نااميد نشوند. بيا كه دوش به مستي، سروش عالَم غيب نويد داد كه عام است فيض رحمت او (حافظ) از امام باقر عليه السلام روايت شده كه خدا نسبت به توبه ي بنده اش بيش تر شاد مي‌شود از كسي كه در شب تاريكي مركب و توشه ي خود را گم كرده و آن را مي‌يابد. و در حديث ديگري از آن حضرت آمده است: كسي كه از گناهي توبه كند، هم چون كسي است كه اصلًا گناه نكرده است، ولي كسي كه به گناه خود ادامه مي‌دهد و «استغفر اللَّه» مي‌گويد، همانند كسي است كه ريشخند مي‌كند. «۱» ۵. توبه ي نصوح پنج نتيجه و فايده دارد: الف) آمرزش گناهان وپوشيده شدن بدي‌هاي انسان. ب) ورود به بهشت پرنعمت. ج) رسوا نشدن در روزي كه پرده‌ها كنار مي‌رود و حقايق و اعمال مردم آشكار مي‌شود و گناهكاران رسوا مي‌شوند. در آن روز پيامبر صلي الله عليه و آله و مؤمنان آبرومند مي‌مانند. د) در رستاخيز نور ايمان و عمل شايسته ي مؤمنان توبه كار، همراه آنان است و مسير آنان را به سوي بهشت روشن مي‌كند. ه) توجه مؤمنان توبه كار به خدا بيش تر مي‌شود و روبه درگاه الهي مي‌آورند و از او تقاضاي آمرزش و تكميل نور خود را مي‌كنند. ۶. مقصود از نوري كه در رستاخيز از جلو و سمت راست مؤمنان در حركت است، چيست؟ اين همان نور ايمان و اعمال شايسته ي مؤمنان است كه در رستاخيز آنان را به سوي بهشت راه نمايي مي‌كند، همان طور كه مؤمنان در دنيا در پر تو نور ايمان و كارهاي نيك در راه راست گام برمي داشتند. آموزه‌ها و پيام ها: ۱. خالصانه به سوي خدا بازگرديد و ترك گناه كنيد. ۲. هركس آمرزش و بهشت مي‌خواهد، توبه اي خالص و استواركند. ۳. اگر خواري رستاخيز را نمي خواهيد، ايمان بياوريد (و توبه ي نصوح كنيد). ۴. ايمان و توبه در رستاخيز به انسان نور مي‌دهد. ۵. از خدا آمرزش و نور كامل بخواهيد۱. ۱. تفسير قرآن مهر، ج ۲۱، ص ۱۳۲.

 ادامه‌ي دعای نهم: در تفسیر نور ذیل آیه‌ی مورد بحث آمده است: نکته ها: «نصوح»از«نصح»به معنای خلوص و صدق است و گاهی به معنای محکمی نیز آمده است. در تفاسیر برای توبه نصوح مواردی آمده است، از قبیل: پشیمانی، استغفار، ترک گناه و تصمیم بر ترک در آینده، ترس از پذیرفته نشدن، گناه را در برابر خود دیدن و شرمنده شدن، گریه، کم سخن گفتن و کم خوردن و کم خوابیدن، پرداخت حقوق مردم و... بهتر است به سراغ روایات برویم. اگر مغرور شویم و بگوییم که توبه ما صد در صد پذیرفته می‌شود، راه را برای انجام یا تکرار خلاف هموار کرده ایم و لذا ضمن امیدوار بودن، نباید صد در صد مطمئن باشیم. چنانکه در این آیه می‌فرماید: «عَسیٰ رَبُّکُمْ أَنْ یُکَفِّرَ عَنْکُمْ سَیِّئٰاتِکُمْ» و در آیه ۳۱ سوره نور می‌فرماید: «تُوبُوا إِلَی اللّٰهِ جَمِیعاً أَیُّهَا الْمُؤْمِنُونَ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ» توبه کنید، شاید رستگار شوید. کلمه «لعل»نشانه امیدوار بودن است. در آیات قبل، سخن از نار بود، در این آیه سخن از نور است. در آیات قبل سخن از پیشگیری بود، «قُوا أَنْفُسَکُمْ وَ أَهْلِیکُمْ نٰاراً» در این آیه، سخن از درمان است که اگر نتوانستید خود را حفظ کنید و گرفتار گناه شدید، راه توبه باز است و نباید امید شما به یأس تبدیل شود. تُوبُوا إِلَی اللّٰهِ... عَسیٰ رَبُّکُمْ در دنیا و آخرت، پیامبر و مؤمنان عزیزند: در دنیا: «وَ لِلّٰهِ الْعِزَّةُ وَ لِرَسُولِهِ وَ لِلْمُؤْمِنِینَ» [۱] عزّت مخصوص خدا و رسول و مؤمنان است. در آخرت: «یَوْمَ لاٰ یُخْزِی اللّٰهُ النَّبِیَّ وَ الَّذِینَ آمَنُوا مَعَهُ» روزی که خداوند، پیامبر و یارانش را ذلیل نمی کند. (بلکه خذلان و رسوایی، مخصوص کافران است. ) همراهان پیامبر در قیامت، «آمَنُوا مَعَهُ» همان کسانی هستند که در دنیا با مال و جان خود جهاد می‌کردند و نسبت به کفّار شدید و نسبت به مؤمنان رحیم بودند. «وَ الَّذِینَ آمَنُوا مَعَهُ جٰاهَدُوا بِأَمْوٰالِهِمْ وَ أَنْفُسِهِمْ» [۲]، «وَ الَّذِینَ مَعَهُ أَشِدّٰاءُ عَلَی الْکُفّٰارِ رُحَمٰاءُ بَیْنَهُمْ» [۳] دعا و درخواست از خداوند، همیشه نقش دارد: چه در دنیا: «اهْدِنَا الصِّرٰاطَ الْمُسْتَقِیمَ» و چه در قیامت: «أَتْمِمْ لَنٰا نُورَنٰا» طلب مغفرت، هم در دنیاست: «رَبَّنٰا فَاغْفِرْ لَنٰا ذُنُوبَنٰا» [۴] هم در آخرت: رَبَّنٰا... وَ اغْفِرْ لَنٰا. پیام ها: ۱- در آیات قبل فرمان داد که خود را از آتش دوزخ حفظ کنید، قُوا أَنْفُسَکُمْ... در این آیه، یک از راههای آن را توبه واقعی می‌داند. «تُوبُوا إِلَی اللّٰهِ» ۲- گاهی از مؤمن، گناه سر می‌زند که باید توبه کند. یٰا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا تُوبُوا... ۳- توبه باید به درگاه خدا باشد، نه افشای گناه نزد بندگان. «تُوبُوا إِلَی اللّٰهِ» ۴- یکی از تکالیف مؤمن، توبه از گناه است. یٰا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا تُوبُوا... ۵-توبه باید خالصانه و صادقانه باشد نه لقلقه زبان. «تَوْبَةً نَصُوحاً» ۶- توبه، زمان و مکان خاصّی ندارد. «تُوبُوا إِلَی اللّٰهِ تَوْبَةً نَصُوحاً» ۷- برای تشویق به توبه، باید مردم را به رحمت الهی امیدوار کرد. «عَسیٰ رَبُّکُمْ» ۸-پذیرش توبه، از شئون ربوبیّت است. «عَسیٰ رَبُّکُمْ أَنْ یُکَفِّرَ عَنْکُمْ سَیِّئٰاتِکُمْ» ۹- ناپاکی و پلیدی در بهشت جای ندارد؛اول پاک شدن، سپس وارد بهشت شدن. یُکَفِّرَ... یُدْخِلَکُمْ ۱۰- نتیجه توبه دو چیز است: محو گذشته «یُکَفِّرَ عَنْکُمْ سَیِّئٰاتِکُمْ» و تأمین آینده. «یُدْخِلَکُمْ جَنّٰاتٍ» ۱۱- ایمان به پیامبر کافی نیست، همراهی و تبعیّت از آن حضرت لازم است. «وَ الَّذِینَ آمَنُوا مَعَهُ» ۱۲- عمل صالحِ دنیا، در قیامت به صورت نور ظاهر می‌شود. «نُورُهُمْ یَسْعیٰ بَیْنَ أَیْدِیهِمْ» ۱۳- کسانی که در دنیا دنبال نورند، «وَ اتَّبَعُوا النُّورَ الَّذِی أُنْزِلَ مَعَهُ» [۵] در آخرت غرق نورند. «نُورُهُمْ یَسْعیٰ بَیْنَ أَیْدِیهِمْ وَ بِأَیْمٰانِهِمْ» ۱۴- در قیامت نیز تکامل هست. مؤمنان در آن روز به فکر تکمیل نور خود هستند. «رَبَّنٰا أَتْمِمْ لَنٰا نُورَنٰا» ۱۵- مؤمنان واقعی در فکر ریزش و کاهش بدی ها، «وَ اغْفِرْ لَنٰا» و رویش و جهش خوبی‌ها هستند. «أَتْمِمْ لَنٰا نُورَنٰا» ۱۶- امید به استجابت دعا، «أَتْمِمْ لَنٰا نُورَنٰا وَ اغْفِرْ لَنٰا» برخاسته از قدرت مطلقه اوست. «إِنَّکَ عَلیٰ کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ»۶. ---------- [۱]: ۱). منافقون، ۸. [۲]: ۲). توبه، ۸۸. [۳]: ۳). فتح، ۲۹. [۴]: ۴). آل عمران، ۱۹۳. [۵]: ۵). اعراف، ۱۵۷. ۶. تفسیر نور - پیام ها: - جلد ۱۰، صفحه ۱۳۳. 🌴 احسن الحدیث 🌴 ویژه‌ی نکته‌های قرآنی اعم از تفسیر، علوم قرآن، معرفی آثار قرآنی و... https://eitaa.com/ahsanalhadis1 https://eitaa.com/ahsanalhadis2