🌸☄🌸☄🌸☄🌸☄🌸 ☄ ⭕️تربیت دینی خانواده (بخش سوم) 💠رابطه تربیت دینی و اخلاقی 🔹بررسی این مطلب نیاز به شناخت مفهوم «دین» و «اخلاق» و نسبت میان آن دو دارد. مفهوم دین از مطالب گذشته روشن شد. «اخلاق» صفت فعل اختیاری است و به افعالی اخلاقی گفته می شود که قابل اتصاف به خوب و بد باشد و بر اساس بایدها و نبایدها انجام گیرد. ویژگی دیگر فعل اخلاقی آن است که مطلوبیت بالغیر دارد و همه ارزش آن به دلیل نتیجه ای است که با انجام آن کار، عاید انسان می شود؛ مانند انجام کارهای شایسته از قبیل خدمت به محرومان و فقرا که برای کسب رضای خدا صورت می گیرد. [۱] 🔹از سوی دیگر، بایدها و نبایدهای اخلاقی مبتنی بر اصول و قواعد بنیادین دینی است. بایدها و نبایدهای اخلاقی از نظر اسلام، بر معیار اندیشه ها و باورهای مسلم اسلامی قابل تبیین است؛ یعنی: هر کس نخست باید اصول و #عقاید_اسلامی را بشناسد و قلبا به آن ها ملتزم شود، سپس به ارزش های اخلاقی ناشی از آن عمل نماید. بر این اساس، نسبت بین دین و اخلاق عام و خاص مطلق است؛ به این معنا که حوزه دین اعم از دایره اخلاق است؛ زیرا بخشی از گزاره های دینی که عبارت از اندیشه های بنیادین دین می باشد، خارج از معیارهای اخلاقی است. اما گزاره های اخلاقی عموماً داخل در قلمرو دین است. در نتیجه، تربیت دین نیز اعم از تربیت اخلاقی است. #تربیت_دین در تمام جنبه ها، اعم از اعتقادی، رفتاری و عاطفی، فراگیرتر از تربیت اخلاقی است. [۲] 🔹منظور ما از #تربیت_دینی چیزی جز #تربیت_اسلامی نیست، و مهم ترین وظیفه مربیان کودک و نوجوان، اعم از والدین و معلم، این است که #متربی را در محیط خانه و مدرسه در سه بعد شناخت و ایمان در حوزه دینی و در بعد عمل به بایدها و نبایدها در قلمرو اخلاق، پرورش دهند. #شروع_تربیت_دینی بهتر است از محور شناخت باشد، تا با اعطای بینش به متربی نسبت به مفاهیم و ارزش های دینی در وی، انگیزه ایجاد کند تا خود با گرایش قلبی به سوی عمل رود. به عنوان مثال، به جای دستور به خواندن نماز، ارزش، فضیلت و پاداش آن را به متربی تفهیم نماید. #جریان_تربیت، به خصوص تربیت دینی، تحمیل پذیر نیست. از این رو، بر مربی لازم است که به دور از هرگونه فشار بر متربی زمینه رشد و شکوفایی استعدادهایی فطری و بالقوه او را فراهم سازد. #ادامه_دارد... پی نوشت‌ها: [۱] محمدتقی مصباح یزدی، اخلاق در قرآن، ج ۱، ص ۴۸-۴۹ [۲] همو، فلسفه اخلاق، تهران، اطلاعات، ۱۳۷۴، ص ۱۹۸-۲۰۰ برگرفته از فصلنامه معرفت، شماره ۳۲، محمد احسانی منبع: حوزه نت #تربیت #تربیت_دینی @tabyinchannel #انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد

🌸☄🌸☄🌸☄🌸☄🌸 ☄ ⭕️تربیت دینی خانواده (بخش یازدهم) 🔸شیوه های تربیت دینی خانواده (۲) 💠 #تربیت_دینی در محیط خانواده دارای دو شیوه اساسی #کلامی و #نمادین است که هر یک در #تربیت_کودک نقش اساسی دارد. به طور خلاصه، به آن ها اشاره می شود: 🔹ب. «شیوه نمادین (عملی)»: به آنچه #کودک از اعمال و رفتار #والدین و دیگر افراد خانواده یاد می گیرد بدون این که دعوتی از او شده باشد، #شیوه_نمادین (عملی) #تربیت گفته میشود. این گونه یادگیری و تربیت به صورت پنهان صورت می گیرد و در شکل گیری شخصیت کودک بسیار مؤثر بوده و در عین حال، دارای دامنه گسترده ای است. 🔹اساساً یکی از #شیوه‌های_تربیتی_انبیاء تربیت از راه #عمل بوده و برای تربیت دینی مردم از آن استفاده می کرده‌اند؛ یعنی پیش از آنکه به مردم دستوری بدهند، خود به آن عمل می نمودند و برای مردم #الگو قرار می گرفتند. بیشتر مردم و به ویژه #کودکان، از رفتار ظاهری دیگران تقلید می کنند و یا پس از مشاهده رفتار آن ها دست کم، زمینه تربیت کلامی برایشان فراهم می شود. بر این اساس، #حضرت_ابراهیم (ع) برای هدایت بت پرستان از شیوه غیر کلامی و عملی استفاده می نمود و به جای موعظه و نصیحت، با شکستن بت ها به آن ها نشان داد که چنان معبودهایی بی‌روح، نفع و ضرری به حالشان ندارد و وقتی بت پرستان او را مورد بازپرسی و تهدید قرار دادند، برای او زمینه تربیت کلامی فراهم شد و با بیان قوی و استدلال منطقی به سؤالات بت پرستان پاسخ داد و وجدان خفته آنها را بیدار ساخت. در اثر گفتار منطقی و بیان شیوای حضرت ابراهیم (ع)، فطرت توحیدی بسیاری از بت پرستان از پشت پرده های جهل و تعصب ظاهر گشت و گروهی از آن ها به دین توحیدی گرویدند. [۱] 🔹 #پیامبر_اکرم (ص) نیز در موارد متعددی، مانند تعلیم نماز و حج، از این شیوه استفاده کردند و فرمودند: «صلوا کما رایتمونی اصلی؛ نماز بگزارید، آن گونه که می بینید من نماز می گزارم». [۲] استفاده از شیوه غیر کلامی و عملی در تربیت دینی کودک نیز بسیار مؤثر است و باید در این زمینه، از آن بهره گرفت. #دوره_کودکی دوره وابستگی و اعتماد کامل کودک به والدین است و میزان تأثیرپذیری او از پدر و مادر بسیار عمیق و پابرجاست. از این رو برای #تربیت_دینی_کودک فرصت مناسبی است. بیشترین ارتباط کودک در این دوره با #والدین است و ارتباط در تمامی ابعاد پنهان و آشکار و کلامی و غیر کلامی آن زمینه ساز رشد و تحول کودک در جنبه های روحی و بدنی است. تنها الگوی مورد اعتماد کودک در این دوره، پدر و مادر است و تا آنجا که بتواند، خود را بر اساس رفتارهای آنان منطبق می سازد. [۳] 🔹چشمان ظریف و تیزبین #کودک مانند دوربین حساس از تمام صحنه های زندگی #خانواده و به خصوص حرکات و رفتار #والدین و دیگر اعضای آن، فیلم برداری می کند. از لبخندها، زمزمه ها و نوازش های والدین درس خوشبینی، امیدواری، اعتماد و محبت می آموزد، و به عکس، از تندی ها، بد رفتاری ها و عصبانیت های آنها درس تندی و بداخلاقی می گیرد. معمولاً #کودک، سخن گفتن، آداب معاشرت، رعایت نظم یا بی نظمی، امانتداری یا خیانت، راستگویی یا دروغگویی، خیرخواهی یا بدخواهی را در محیط خانه فرا می گیرد. اگر #والدین به #دستورات_دینی اهمیت دهند، اهل عبادت، نماز، دعا، تلاوت قرآن و توجه به معنویات باشند، بدون شک، بر ابعاد روحی و دینی کودک تأثیر می گذارند. [۴] 🔹به همین دلیل، کودک سه یا چهار ساله هنگام مشاهده نماز والدین به نماز ترغیب میشود و مانند آنان به رکوع و سجده می رود. فرزندان کوچکی که همراه پدر و مادر به مساجد و حسینیه ها رفته در مجالس عزاداری حضرت سیدالشهداء (ع) شرکت می نمایند و مانند پدر و مادر خود را به حالت گریه در می آورند، همه حاکی از #تأثیر_عملکرد_والدین بر رفتار دینی فرزندان است. اظهار اینگونه رفتارها از کودک ناشی از تأثیر عمیق رفتار والدین بر جسم و روح اوست، که غالباً تبدیل به ملکه میشود و تا پایان عمر در او باقی می ماند. از میان اعضای خانواده، #مادر نقش بیشتری در #تربیت_کودک دارد؛ چرا که او نخستین کسی است که رابطه ای مستقیم با کودک دارد، نیازهای او را تأمین می کند و به خواسته هایش پاسخ میگوید. از این رو، کودک از عواطف، احساسات، نگرشها و اندیشه های مادر بیشتر متأثر میشود و بر این اساس، #وظیفه_مادر در قبال تربیت دینی کودک سنگین تر است. #ادامه_دارد... پی نوشت‌ها؛ [۱] تفسیر نمونه، ج ۱۳، ص ۴۳۵ - ۴۴۲؛ المیزان، ج ۱۴، ص ۴۲۲-۴۲۶ [۲] بحارالانوار، ج ۸۵، ص ۲۷۹ [۳] مصطفی عباسی، نقش اسوه ها در تعلیم و تربیت، سازمان تبلیغات اسلامی، ص ۴۱ به بعد [۴] ابراهیم امینی، آیین تربیت، ص ۱۰۱ برگرفته از فصلنامه معرفت، شماره ۳۲، محمد احسانی منبع: حوزه نت #تربیت #تربیت_دینی @tabyinchannel #انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد

✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨ ✨ ⭕️دوستی و تکریم نوجوانان توسط والدین، چه نقشی در تربیت صحیح آنها دارد؟ (بخش اول) 🔹 #دوران_نوجوانی بهترين و مناسبترين زمان برای #آموزش و #تربيت نوجوانان است. در اين دوران که نوجوان - اگر نه به اندازه کودکی، ولی به هر حال به ميزان بسيار زياد - از والدين خود متأثر است، فرصت بسيار مناسبی برای تربيت او مهيا می شود. امام علی (ع) در ضمن سفارش به فرزند خود امام حسن مجتبی (ع)، به زمينه بسيار مستعد روح نوجوانان برای رشد و تکامل اشاره کرده، می‌فرمايد: «وإِنّما قَلبُ الحَدَثِ کَالأرضِ الخالِيه ما أُلقِي فِيها مِن شَی ءٍ قَبِلَتهُ فَبادَرتُکَ بِا لأدَبِ قَبلَ أن يقسُوَ قَلبَکَ و يشتَغِلَ لُبُکَ؛ بی ترديد دل نوجوان چون زمين آماده و بدون کشت است و آماده پذيرش هر بذری است که در آن افکنده شود؛ پس به تربيت تو شتافتم، پيش از آن که دلت سخت شود و خاطرت به چيزى مشغول گردد». [۱] 🔹 #اسلام به عنوان يک دين جامع در اينجا نيز ما را تنها نگذاشته و با ارائه راهکارهايی به #والدين، برای تعامل مؤثر و مثبت با فرزندان شان، از ما دستگيری کرده است، تا عبور توأم با معرفت و پاکی از اين دوران داشته باشيم. دين مبين اسلام در مسير تربيت نوجوانان راهنمايی های مختلفی را به والدين آنها ارائه ميکند، که يکی از اين آموزه ها تاکيد بر #تکريم_نوجوان است. اسلام با به رسميت شناختن نوجوانان، به عنوان انسان هايی «مکلف»، از همان بدو بلوغ آنها را در قبال رفتارهايشان «مسئول» معرفی می‌کند و آغاز شدن مرحله جديد و باارزشی از زندگی شان را به آنان اعلام می نمايد، تا بيش از بزرگسالان قدر باقی مانده خود را بدانند و با انتخاب هايی درست‌تر در مقايسه با آن ها، برای امور زندگی شان تصميم بگيرند و در همه رفتارها و رفت و آمدها و نشست و برخاست های شان، حريم و حدود الهی را رعايت کنند و به تدريج در همه ابعاد زندگی شان رشد کنند. 🔹از همين رو است که در تاريخ می‌خوانیم که بسيارى از بزرگان و علما با برگزاری مراسم هايی باشکوه، دوران بلوغ فرزندان نوجوان شان را جشن می گرفتند، تا به آنها ارزش و اهميت دوران جديد زندگی شان را اعلام کنند. در احوالات سيد بن طاووس نقل شده که به فرزندش توصيه می کرد دوران بلوغ خود را به واسطه اينکه شايستگی مواجهه با خداوند متعال را به عنوان انسانی کامل پيدا کرده قدر بداند، و تاريخش را ثبت کرده و آن را به عنوان عيدی هميشگی به ياد بسپارد. [۲] اسلام در مسير «تربيت و تکريم نوجوانان» با توصيه والدين به مؤلفه هايی چون محبت، احترام، چشم پوشی و...، نقش مؤثر اين امور را در شکل‌گيری صحيح_شخصيت آنها مورد تأکيد قرار داده است. #ادامه_دارد... پی‌نوشتها [۱] نهج البلاغه، شريف الرضى، قم، نشر هجرت‏، چ ۱، ص ۳۹۳ [۲] كشف المحجة لثمرة المهجة، سيد ابن طاووس، نجف، منشورات المطبعة الحيدرية، ۱۳۷۰هـ.ق، ص ۹۱ منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت) #تربيت #تربیت_فرزند #فرزند #نوجوان #والدين @tabyinchannel #انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد

✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨ ✨ ⭕️دوستی و تکریم نوجوانان توسط والدین، چه نقشی در تربیت صحیح آنها دارد؟ (بخش سوم) 🔸 #اسلام در مسير «تربيت و تکريم نوجوانان» با توصيه #والدين به مؤلفه هايی چون محبت، احترام، چشم پوشی و...، نقش مؤثر اين امور را در شکل‌گيری صحيح شخصيت آنها مورد تأکيد قرار داده است. گفتارها و رفتارهای معصومين عليهم السلام، گنجينه پايان نايافتنى اين توصيه ها و معارف سازنده است که در ادامه برخی از آنها را به صورت اجمالی مرور می‌کنیم. 💠احترام به نوجوانان، زمينه شکوفايی آنها 🔹توصيه ديگر اسلام در «تربيت نوجوانان» احترام به شخصيت و انتخاب هايشان، و تقويت اعتماد به نفس در نهادشان است. امام علی (ع) در حديثى که بايد «الگوی تعامل نرم خويانه و عقلانی» با #فرزندان باشد، می فرمايد: «لا تَقسِرؤُا أولَادَکُم عَلي آدابِکُم فَإنَّهُم مخلوُقوُنَ لِزَمَانٍ غَيرَ زَمانِکُم؛ #فرزندان خود را بر آداب و رسوم خود مجبور نسازيد، زيرا آنان بر روزگاری غير از روزگار شما تعلق دارند». [۱] در بيان مشهوری از رسول اکرم (ص) نيز می‌خوانیم که: «الْوَلَدُ سَيِّدٌ سَبْعَ سِنِينَ وَ عَبْدٌ سَبْعَ سِنِينَ وَ وَزِيرٌ سَبْعَ سِنِين‏؛ #فرزند هفت سال سروَر، هفت سال فرمانبردار و هفت سال وزير است». [۲] 🔹در اين حديث می بينيم که به #والدين سفارش شده که در #دوران_بلوغ و #نوجوانی به فرزندشان به عنوان يک شخصيت بزرگسال بنگرند و به او اعتماد نمايند و در کارها با وی مشورت کنند و به نظر او احترام بگذارند و به او مسئوليت دهند تا شخصيتش شکوفا گردد. والدينی که چنين تعاملی با نوجوانان داشته باشند، می توانند با کاشتن دانه های اخلاق و آداب اسلامی در نهاد فرزندانشان، تأثيرات بسيار عميقی در هدايت آنها داشته باشند. #ادامه_دارد... پی نوشت ها [۱] شرح نهج البلاغة لابن أبى الحديد، قم، مكتبة آية الله المرعشی النجفی، چ اول‏، ج ۲۰، ص ۲۶۷ [۲] مكارم الأخلاق‏، طبرسى، حسن بن فضل‏، قم، نشر شريف رضى‏، چ چهارم، ص ۲۲۲ منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت) #تربیت #تربیت_فرزند #فرزند #نوجوان #والدین @tabyinchannel #انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد