✳️ #مسعدة_بن_صدقه (1)
✔️ درس خارج اصول آیت الله سید احمد #مددی(حفظه الله تعالی)
1395/11/27
🔸 مشکلِ «مسعدة» این است که چهار نفر مسمّی به این نام گفته شده، ولی شبهه است که حتی یک نفر باشد. ما احتمال دادهایم که یا «مسعدة بن صدقة» و «مسعدة بن زیاد» یکی باشند و یا شاید هر چهار تا یکی باشند. «مسعدة بن صدقه» را هم شیخ در رجال میگوید که عامی است. برخی هم رد کردهاند و گفتهاند شیعه است.
🔸 از این چهار تا هم فقط هارون بن مسلم نقل می کند.
🔹 اینها در اطراف بصره هم بودهاند که در بصره هم شیعه کم بوده و هم اهل بصره معمولاً ناصبی بوده اند.
🔹 در بصره، هم شیعه قلیل بوده است و هم میراث کمی از آنجا داریم. روات ما در بصره معدودند و میراث ما هم از بصره محدود و ضعیف است.
🔸 یکی از امتیازات حدیث کوفه غیر از کثرت روات و نسخ، این بود که احتمال مقابله و مناقشه در حدیث بود چون شیعیان زیاد بودند. مثلا می گفتند در کتاب جمیل اینطور است ولی در کتاب عمر بن اذینه و... اینطور است.
🔹 بالای ۸۰ درصد میراث ما از کوفه است. حدود ۷-۸ درصد از بصره. کمتر از نیم درصد از قم. کمتر از ده درصد از مدینه و آن هم بعد از امام صادق (علیه السلام) نه در زمان ایشان. معمولا هم از خاندان اهل بیت (علیهم السلام) هستند. در مکه هم فقط یک نفر که عبد الله بن میمون القداح.
#رجال
@Nardebane_feghahat
✳️ #مسعدة_بن_صدقه (2)
✔️ درس خارج فقه استاد شهیدی (حفظه الله)
۹۸/۱/۱۸
🔹 مرحوم بروجردی برای اثبات وثاقت مسعده بن صدقه فرمودهاند: چهار مسعده داریم. مسعدة بن صدقة همان مسعدة بن زیاد است که این مطلب مؤیدهایی دارد و برخی از فضلاء رساله ای «فی أحوال المساعد» نوشتهاند و خواستهاند ثابت کنند که چهار مسعده، یک نفرند و انصافاً شواهدی هم دارد (از جمله اتحاد راوی و مروی عنه آنها)
🔸 لکن مبعّداتی نیز وجود دارد مثل این که شیخ طوسی در رجال گاهی راجع به مسعده بن صدقه میگوید «عامی» و گاهی تعبیر میکند «العبسی البصری» یا کشی راجع به مسعدة بن صدقة میگوید «بتری» یعنی از فرقه زیدیه بتریه است که قائل به خلافت شیخین بودند؛ ولی راجع به مسعده بن زیاد تعبیر «عامی و بتری» و نیز تعبیر «العیسی» را به کار نمیبرند، بلکه تعبیر نجاشی «ثقه عین» است که لاأقل مشعر به این است که امامی عدل میباشد.
🔸 لذا جزم به اتّحاد مسعده بن صدقه و مسعده بن زیاد مشکل است ولو هارون بن مسلم از هر دو روایت نقل کرده است و هر دو در یک طبقه می باشند.
🔹 به نظر ما توثیق مسعده بن صدقه یک راه دارد که: همان راهی است که استاد ما بیان کرده است که مسعده بن صدقه از معاریفی است که قدحی در مورد او وارد نشده است یا به تعبیر دیگر که آقای زنجانی به کار می برند أجلّاء از مسعده بن صدقه در أحکام الزامیه فقهیه، إکثار روایت کردهاند و عمدتاً هارون بن مسلم یا ابراهیم بن هاشم از او روایت نقل میکنند.
🔸 لذا با این دو بیان وثوق پیدا میکنیم که این شخص، ثقه بوده است وگرنه راجع به او این گونه اعتماد نمیکردند و لاأقل قدحی راجع به او ذکر میکردند.
#رجال
@Nardebane_feghahat
✳️ #مسعدة_بن_صدقه (3)
✔️ درس خارج اصول آیت الله مددی(مدظله العالی)
1395/11/30
🔹 «مسعده بن صدقه» که عرض کردیم ما آشنایی درستی با ایشان نداریم. مرحوم شیخ میگوید: «عامی». در کشی دارد «بتریٌّ». بتریه عبارت از گروهی هستند که همین تشکیلات خلافت را قبول داشتند. اولی و دومی و سومی. لکن علی بن ابیطالب را افضل میدانستند. حالا نمی دانم ایشان از آنها است یا نیست. این شخص در میان اهل سنت هم عنوان دارد. یعنی اهلسنت هم روایاتش را آوردهاند. مثل ما «عن جعفر بن محمد» و تصادفاً اشد الفاظ را برایش به کار بردهاند.
🔸 متأسفانه ایشان متهم به وضع است در میان اهل سنت. ما هم انصافاً آشنایی درستی نداریم. اهل بصره است که حدیث ما در آنجا ضعیف است و هارون بن مسلم راوی تقریباً منحصر از ایشان است.
🔹...مرحوم شیخ، «مسعده» را از اصحاب امام باقر هم نوشته است...
#رجال
#مددی
@Nardebane_feghahat
✳️ #مسعدة_بن_صدقه (4)
✔️ درس خارج اصول آیت الله مددی(مدظله العالی)
1395/11/30
🔸 مجموعه معلومات ما راجع به هارون و مسعده و سه مسعده دیگر، اینها را کنار هم میگذاریم انصافاً خالی از ابهام نیست. یک مجموعه مبهمی است. البته این جناب هارون بن مسلم کاتب بوده است. یعنی تقریباً شبیه عمال دیوانی که جمع آوری مالیات و اینها بوده است و در سامرا هم قطعاً بوده. حالا {اینکه} اصلش در کجا بوده و بعد کجا رفته و کجا فوت کرده، روشن نیست.
🔹 از آن مشکلتر اینکه این چنین شخصی چطور مثلاً علی بن ابراهیم در قم از ایشان نقل کرده است؟! خیلی عجیب است! اصرار ما این بود که علی بن ابراهیم از ایشان نقل کرده است. لکن هر چه فکر میکنم ربطش برای ما مشکل شده است. شاید در حدود ۷۰-۸۰ مورد -کم و زیاد- در کتاب کافی «علی بن ابراهیم عن هارون» است. در شش موردش «عن أبیه» آمده است. اگر «أبیه» باشد باز یک مقدار معقول است. چون عرض کردیم مرحوم ابراهیم بن هاشم در عراق بوده است، کوفه بوده است، میراثهای عراق را به قم آورده است. اما شواهد ما هیچ حاکی نیست که علی بن ابراهیم از قم بیرون آمده باشد. و عادتاً باید فرض کنیم هارون بن مسلم به قم آمده است. شواهد بر آن هم حاکی نیست.
#رجال
#مددی
@Nardebane_feghahat
✳️ #مسعدة_بن_صدقه (5)
✔️ درس خارج اصول آیت الله مددی(مدظله العالی)
1395/11/30
🔹 در کتاب تفسیر علی بن ابراهیم دارد که: «علی بن ابراهیم عن أبیه عن هارون بن مسلم». جمع کردن کلمات شیخ در هارون بن مسلم و مسعده و اهل سنت در مسعده و هارون بن مسلم خیلی کار مشکلی است. نجاشی راجع به هارون نوشته است: «ثقة وجه». یک قاعدهای دارند آقایان که اگر نجاشی راجع به کسی گفت «ثقه» یعنی امامی است. حالا وارد بحثهای رجالیاش نمیشوم.
🔸 از آن طرف هم خطیب بغدادی «هارون بن مسلم» را آورده و گفته که ساکن سامرا بوده است. اصلاً ندارد که ایشان رافضی امامی شیعی...! چیزی ندارد! که ظاهرش این است که سنّی باشد. هنوز هم برای ما روشن نیست که بالأخره این شخص سنی است یا شیعه است و اعجب از تمام اینها اینکه مرحوم نجاشی چند کتاب به اینها نسبت داده است. طبعا میدانیم مرحوم نجاشی که علم خاصی ندارد، از مصادری که در اختیارش بوده، نقل کرده است. در صورتی که مسلّما در بغداد آن زمان در اختیار ایشان فهرست ابن ولید بوده است که در فهرست ابن ولید اصلا کتابی به ایشان نسبت نداده است. چرا نجاشی اینجا از فهرست ابنولید نقل نکرده است و از یکی دیگر نقل کرده است؟ این هم برای ما روشن نیست. میگویم که خیلی ابهام عجیبی دارد. با اینکه هر دو سه فهرست به قم بر میگردند. عادتا اگر برگشتند به قم، خب نجاشی باید فهرست ابن ولید را ترجیح دهد. علی ای حال من یک اشارات عابره کردم تفصیل مباحث رجالی اش خیلی طولانی است که نه وقتش است و نه حالش است فعلاً.
🔹...البته ما یکی دو مورد داریم که هارون بن مسلم تصحیفِ مروان بن مسلم است. آیا این بیش از یکی دو مورد است؟ العلم عند الله. عرض کردم نمی خواهم وارد این بحث ها بشوم متأسفانه تا جایی که من دیدم کتب رجالی ای که تا به حال نوشته شده است مثل آقای خویی و مرحوم تستری در قاموس الرجال متأسفانه مطلب را درست توضیح ندادهاند یا توجه نکردهاند. علیایحال یک مشکلات فنی شدیدی دارد که واقعاً هم من متحیر هستم هنوز. چون خیلی سخت به هم پاشیدگی بدی پیدا کرده است.
🔸 عرض کردیم این چهار نفر {مسعدهها} از اهل بصره هستند و راه ما هم به این چهار نفر منحصر به هارون بن مسلم است. پیش اهلسنت غیر از هارون هم نقل میکند. منحصر به هارون نیست.
#رجال
#مددی
@Nardebane_feghahat