📌انتظار بشر از #دین و #فقه
انتظارات #معقول و منطقی از دین در حقیقت همان اهداف خداوند از نزول دین را تشکیل میدهند. بین انتظارات معقول و موجه از دین و قلمرو دین ارتباط مستقیمی بر قرار است ، بدین معنا که ما موظفیم انتظارات خود از دین را با قلمرو دین موزون و هماهنگ کنیم. انتظار اینکه دین یا #وحی جای #عقل و #تجربه بشری را بگیرد و مشکلات #علمی و #فرادینی بشریت را نیز حل کند انتظاری است نامعقول و ناموجه و غیرمنطقی ؛ زیرا چنین انتظاری از دین به خصوص در غیبت #امام معصوم و صاحب وحی امکان پذیر نیست. قلمرو دین را از روی انتظارات نامعقول بشر از دین نمیتوان تعیین کرد. دین در حقیقت و اصل خود برای برطرف کردن نیازهای دینی آدمیان نازل شده نه برای برآوردن همه نیازها آنان. انتظار معقول از دین انتظاری است که از رهگذر دین برآورده شدنی است. بگذریم از اینکه ، تحقق این امر نیز در گرو این است که آدمی هنجارهای عقلانی را در فهم و #تفسیر دین و در عمل به دین مراعات کند. چیزی که خداوند از مؤمنان میخواهد این است که #عقاید و #اخلاق و #احکام الزامی دین را تصدیق و مراعات کنند ، اما در مواردی که خدا حکم الزامی ندارد ، مؤمنان آزادند امور فردی و #اجتماعی خود را بر اساس عقل و تجربه و #برنامه ریزی علمی سامان دهند.
بنابر این ما موظفیم انتظارات خود از فقه و فقیهان را با غایت و کارکرد فقه و #تخصص فقهی موزون و هماهنگ کنیم. فقه راه حل همه #مشکلات بشر نیست و به تنهایی سعادت دنیا و آخرت مسلمانان را تأمین و تضمین نمیکند ، بلکه بر #عکس اگر فقه جای علوم دیگر مثل عقاید و #حقوق و اخلاق و #مدیریت و #سیاست و #اقتصاد را بگیرد دنیا و آخرت مسلمانان را تباه خواهد کرد. چنین انتظاری از فقیهان ناموجه و نامعقول است. نظریاتی که از سوی فقیهان در راستای پاسخگویی به چنین انتظاراتی ابراز میشود ، در حقیقت اظهار نظر فقهی و تخصصی نیست. تطبیق احکام فقهی بر موضوعات و اوضاع و احوال خاص در عالم خارج و نیز احراز شرایط فعلیت آن احکام ، از قلمرو تخصص فقهی بیرون است. #فقیه از آن نظر که فقیه است حق ندارد درباره موضوعات خارجی و #علوم_انسانی اظهار نظر کند ، یعنی اظهار نظر او در این مورد #مستند به #شرع نیست و دیگران هیچ الزامی در پیروی از این گونه اظهار نظرها ندارند.
🔻برشی از مباحث #استاد_محقق_دکتر_هاشمی_طباطبائی
@norshariat110
.
🔹آسیب های حدیث گرایی معاصر
« بخش سوم »
🔻#ظاهر_گرایی
مقدار معقولی از ظاهر گرایی در فهم زبان و متن اجتناب ناپذیر است اما اخباریان کم سواد با شنیدن هر حدیث به فهم ابتدایی و ظاهری از متن اکتفا میکنند و نه تنها روایات مفسر و معارض را در نظر نمیگیرند که حتی در همان متن نیز احتمال هر گونه اشتراک لفظ و قرائن معنایی و فهم متفاوت را نادیده میگیرند و هر روایت را با هر #تفسیر که به ذهن برسد معنا و تطبیق میکنند. همین شتاب زدگی و سطحی نگری در فهم متون باعث برداشت یا توجیه نادرستی از برخی احادیث فقهی و عقایدی شده است.
فهم دقیق روایات اهل بیت علیهم السلام به خصوص در موضوعات محل اختلاف صرفا با شناخت معنی لغات و جملات میسر نیست و نیازمند آگاهی فراتر از شناخت ظواهر الفاظ است.
🔻#نوآوری_علمی
برخی حدیث گرایان نو ظهور چنین میپندارند که فهم علمای سابق هیچ اعتباری ندارد. این گروه برای اثبات دیدگاه خود همه گذشته را زیر سؤال برده و جایگاه محدثین #شیعه را صرفا به عنوان ناقل ناآگاه احادیث تنزل داده و برای فهم و اعتبار سنجی #محدثین متقدم هیچ احترام و اعتبار قائل نیستند. این در حالی است که محدثین بزرگ جزو افراد مسلط و متتبع در احادیث بودهاند و به جهت نزدیکی به عصر حضور قرائن بسیاری برای فهم و اعتبار سنجی احادیث داشتهاند که امروزه این قرائن از دست رفته است. نظرات این محدثان بمانند #حدیث_گرایی معاصر، سطحی نیست که همه احادیث را ندیده باشند و از احادیث و قواعد کلیه معارض خبر نداشته باشند. این دیدگاه و عملکرد محدث نماهای معاصر، یک باب بسیار مضر را باز میکند و آن این است که هر کسی که سواد کافی ندارد به خود جرئت میدهد بدون مراجعه به علمای #حدیث شناس گذشته به دلخواه هر نظری که را از بخشی از احادیث بیرون بکشد و بدون تقید به یک سنت حدیثی و علمی نظراتی شاذ و جذاب در حوزه عقاید و احکام ارائه دهد. هر چند حجیت تنها با کلام امام معصوم علیهم السلام است اما در مواردی که محدثین اتفاق و شهرت و صراحت دارند ما را نسبت به فهم جدید ملزم به احتیاط میکند.
#استاد_محقق_دکتر_هاشمی_نسب
#حدیث_گرایی
#اخباری_گری
#اخبار_گرایی
#نئو_اخباری
#فقاهت
#اجتهاد
┏━🌿••••••━━━┓
@norshariat110
┗━━••••••━🌿━┛
🔹آسیب های حدیث گرایی معاصر
« بخش پنجم »
🔻 #غالی_گری
غلو یکی از آسیبهای اعتقادی در تاریخ تشیع است.
برخی #اخباریان به جهت فرط محبت به اولیای دین تمایل شدیدی دارند که به آثار مطرود و متروک از منابع غالیان یا منابع متأخر تمسک جسته و صفات الوهیت و ربوبیت را به اهل بیت نسبت داده و با توجیه روایات معارض امامان را خالق جهان و رازق تمام موجودات معرفی کنند. در حالی که ائمه اطهار صلوات الله علیهم اجمعین ،این اوصاف را در احادیث معتبره بارها از خود نفی کردهاند و حتی اگر این عقاید قابل توجیه ذهنی باشد مورد رضایت امامان نیست.
ادامه این روند گاه دیگر مفاسد #فرهنگ غالیان از جمله اباحه گری را به دنبال داشته است. امروزه با هجوم عقلانیت #مدرن برخی با توسل به افکار باطنی و غالی سعی در خارج کردن دین از زندگی یا ارائه خوانشی انسانی مطابق عقلانیت مدرن از #دین هستند.
🔻 #ذهن_گرایی
روایات نیز محکم و متشابه دارد.
بسیاری از اخبارگرایان با وجود انتقاد از ذهن گرایی مجتهدین و متکلمین و صوفیان خود در تفسیر روایات دچار همین آفت شده و گاه برای توجیه برخی #عقاید به روایاتی #تفسیر پذیر متوسل میشوند و با ذهن و رأی شخصی به تفسیر روایات متشابه دست میزنند تا جایی که گاه معنایی خلاف واقعیت تاریخی و مصطلح حدیثی و روایات محکم و قواعد ادبی و شواهد فرهنگی ارائه میدهند.
این روش تحقیق ناصواب بیشتر در توجیه عقاید صوفیانه یا غالیانه بوسیله روایات دیده میشود.
ذهن گرایی همانطور که در مقام استدلال و استنباط نادرست است در مقام تفسیر متن نیز نادرست است. متن را باید در بستر تاریخی و فرهنگی و حدیثی شناخت نه اینکه چند روایت را برداشت و بدون توجه به دیگر روایات و شواهد تفسیر به رأی کرد.
🔻 #علم_ستیزی
عدهای از مدعیان حدیث گرایی معتقدند هر چه #علم هست باید از همین احادیث موجود استخراج شود و این علوم جدید مانند دستاوردهای تجربی، #مهندسی ، صنعتی هیچ اعتباری نداشته و همگی باطل و بیفایده است.
این گروه سعی دارند با تمسک به ظواهر بعید روایات و یا با فهم نادرست خود، هر آنچه که علوم جدید بدان رسیده را رد و طرد کنند. هر چند علم زدگی به معنای تأیید هر آنچه که علوم جدید هر چند به صورت ظنی و احتمال مطرح کرده منطقی نیست، اما علم ستیزی و مقابله با قطعیات علمی از طریق ارائه فهمی ظاهر گرایانه از آیات و احادیث، موجبات وهن مذهب را فراهم میآورد. امروزه ذهنیت جوامع یک ذهنیتی علمی است و وقتی که متن دینی هر چند با تأویل و تفسیر قابلیت ارائه فهمی سازگار با مشهورات و مسلمات علمی را دارد، شایسته نیست به جدال با علم جدید بپردازیم.
#استاد_محقق_دکتر_هاشمی_نسب
#سید_صائب_هاشمی_نسب
#منطق
#حوزه_علمیه_قم
#حوزه_علمیه
#حوزه
#حدیث_گرایی
#اخبار_گرایی
#اخباری_گری
#اجتهاد
#حدیث
#درس_خارج_فقه
#مجتهد_نواندیش
#علوم_حدیث
#اخباری
#اصولی
#فقه_احادیث
#فقه
🌐 اینستاگرام / تلگرام
┏━🔸 ━━••••••••━━━┓
@norshariat110
┗━━━━••••••••━🔸 ━┛
علّامه محمّد تقى مجلسى ( مجلسی اول ) رَحِمَه الله مینویسند ؛
در حدیث موثّق از حضرت امام جعفر صادق علیه السلام منقول است كه دروغ بستن بر خدا و بر رسول و بر ائمه هدى صلوات الله عليهم روزه را باطل میكند ، و صدوق بعضى از حديث را نقل بالمعنى كرده است ، چون كلينى و شيخ همين حديث را از منصور از أبو بصير روايت كردهاند كه گفت از آن حضرت صلوات الله عليه شنيدم كه میفرمودند دروغ وضو را مىشكند و روزه را باطل مىكند. پس من عرض نمودم كه ما همه هلاك شديم كه نمازها همه باطل است و روزهها همه باطل. حضرت فرمودند كه مطلق دروغ مراد من نيست ، بلكه دروغ بر خدا و رسول و ائمه هدى صلوات الله عليهم مراد است. و قريب به اين است موثّقه سماعه ، و ظاهر اين دو حديث آن است كه هم چنان كه افتراء بر خداوند متعال و رسول سبب نقص كمال وضوست ، همچنين سبب نقص كمال صوم است ، و شكى نيست در آن كه اين كذب از أعظم كبائر است و در روزه أعظم خواهد بود.
بنابر اين هميشه خصوصا در صوم إحتياطِ لازم است كه غير مجتهد #تفسير قرآن و حديث نكند ، و مسئله از پيش خود نگويد ، و #مجتهد نيز نهايت إحتياط كند در گفتن مسائل و تفسير.
📚 لوامع صاحبقرانی ۶ / ۳۶۴.
#شهر_رمضان
#تفسیر_قرآن
•┈┈•••✾✾•••┈┈•
برای ارسال سوالات شرعی به آیدی زیر مراجعه فرمایید. 👇
@Norshariat
•┈┈•••✾✾•••┈┈•
I🆔I @norshariat110