👳‍♂ #خردنوا | تشخص و انسان‌وارگی خدا پیشنیه مفهوم تشخص خدا کجای این هستی قرار دارد؟ خدا در ادیان ابراهیمی خدا در آیین هندو و فلسفه اسپینوزا خدا در اندیشه‌های عرفانی تفاوت تشخص و شخص‌وارگی معنای انسان‌وارگی خدا انتساب صفات انفعالی به خدا 👤 دکتر #محمد_فنایی_اشکوری 📚 #فلسفه_دین | #تخصصی 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام | آپارات

🪐 #خردنوا | آفرینش خدا و هستی؟ پاسخ فلسفی حضرت زهرا (س) ۲۵ سال قبل از حضرت امیر (ع): اِبْتَدَعَ الْاَشْیاءَ لا مِنْ شَىْ‏ءٍ کانَ قَبْلَها، وَ اَنْشَاَها بِلاَاحْتِذاءِ اَمْثِلَةٍ اِمْتَثَلَها، کَوَّنَها بِقُدْرَتِهِ وَ ذَرَأَها بِمَشِیَّتِهِ، مِنْ غَیْرِ حاجَةٍ مِنْهُ اِلى تَکْوینِها، وَ لا فائِدَةٍ لَهُ فی تَصْویرِها، اِلاَّ تَثْبیتاً لِحِکْمَتِهِ وَ تَنْبیهاً عَلی طاعَتِهِ...(خطبه فدکیه) الحمد لله الواحد الاحد الصمد المتفرّد الذی لا من شئ كان، ولا من شئ خلق ما كان، قدرة بان بها من الأشياء وبانت الأشياء منه، فليست له صفة تنال ولا حد تضرب له فيه الأمثال... (کافی، ج۱، ۱۳۴) 👤 آیت‌الله #عبدالله_جوادی_آملی 📚 #فلسفه_دین | #تخصصی 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام | آپارات

🖼 #حکمتانه | علامه مصباح یزدی: وجود خواسته‌هاى نامحدود ما را به وجود عالم نامحدودى رهنمون مى‌كند كه اين خواسته‌ها متناسب با آن عالم در انسان نهاده شده‌اند والا عمر انسان در دنيا حتى اگر به هزارسال برسد، باز محدود است و عقل نمى‌پذيرد كه براى اين عمر محدود خواسته‌هاى بى‌نهايتى اختصاص يابد كه به هيچ وجه در اين دنيا ارضا نمى‌گردند و در صورتى كه دنيا هدف نهايى انسان مى‌بود، هيچ تناسبى بين اين هدف محدود با خواسته‌هاى نامحدود وجود نمى‌داشت. 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام | آپارات

🔖 قسمت قبل | نقد و بررسی مکاتب اخلاقی ۸ 🧩 قراردادگرایی (غیر واقع‌گرایی) ۲ 1⃣ قراردادگرایی هابز؛ اخلاق به منزلة منفعت متقابل ‌ مدافعان این رویكرد، بر این باورند كه افراد یك جامعه تنها در صورتی می‌توانند از تجاوز دیگران در امان باشند كه رفتارهای اخلاقی آنان، هنجارهایی توافقی و قراردادی باشد؛ به گونه‌ای كه هر شخصی مطمئن باشد كه اگر به وظایف اخلاقی خود عمل كند و به حقوق دیگران احترام گذارد، دیگران نیز بر اساس همان قرارداد جمعی، با او چنان رفتاری خواهند داشت. اگر یك باور اخلاقی در خدمت تحقق امیال و خواسته‌های افراد و تأمین منافع آنان باشد، باوری موجّه و معقول است و الّا خیر. قراردادگرایان هابزی بر این باورند كه ارزش‌های اخلاقی،‌ چیزی جز خواسته‌های ذهنی افراد نبوده هیچ گونه عینیتی ندارند. بنابراین، چیزی كه دارای خوبی یا بدی ذاتی باشد وجود ندارد. نه اهداف اخلاقی دارای ارزش ذاتی‌اند و نه وسایل و ابزارهایی كه برای وصول به آن اهداف بر می‌گزیینم. ✍ نقد و بررسی ۱. قرارداد اخلاقی یا قرارداد بردگی این نظریه، توافق و قراردادهای مفید به حال ضعیفان را به آسانی گردن نمی‌نهند؛ زیرا اولا، چیز زیادی از این توافقات نصیب آنان نمی‌شود و ثانیاً،‌ آنان می‌توانند بی‌واهمه و بدون ترسِ از مقابله به مثل، منافع ضعفا را نیز مصادره كنند. در حقیقت اگر نیك بنگریم، به خوبی دانسته می‌شود كه این نظریه به افراد نیرومند و قوی اجازه می‌دهد كه در صورت امكان، دیگران را به بردگی گرفته و جان و مال و ناموس آنان را مورد تجاوز قرار دهند. ۲. نادیده گرفتن نابرابری‌های غیر طبیعی اگر بپذیریم كه انسان‌ها ذاتاً دارای توانمندی‌های جسمانی و فیزیكی یكسانی هستند، نمی‌توان نابرابرهای غیر طبیعی آنان را انكار كرد. قراردادهای جمعی تنها تا آنجا مفیدند كه منفعت متقابل افراد را تأمین كنند و حال آن كه بر اساس این فرض، چنین افرادی برای تأمین منافع‌شان هیچ نیازی به چنان قراردادهایی ندارند. ۳. برهان ناپذیری احكام اخلاقی قضایای اخلاقی را نه می‌توان در مقدمه برهان جای داد و نه از مقدمات برهانی استنتاج نمود زیرا شرط برهان آن است كه مقدماتش ضروری،‌ دائمی و كلی باشند، و این شرایط جز در مورد قضایای حقیقی و واقعی و احكامی‌ كه مطابق با نفس الامر باشند،‌ تحقق نمی‌یابد. ۴. نسبی دانستن احكام اخلاقی اشكال دیگر این دیدگاه آن است كه لازمه آن پذیرش نسبیت تام و تمام در احكام اخلاقی است. زیرا اگر ما احكام اخلاقی و ارزشی را مبتنی بر خواست و میل جمعیِ افراد دانستیم و اگر تحقق منافع متقابل را معیار حقانیت احكام و گزاره‌های اخلاقی پنداشتیم،‌ بالطبع با تغییر خواسته‌ها و امیال و یا پیدایش راه‌های جدید برای تحقق منافع متقابل آنان،‌ قضاوت‌ها و احكام اخلاقی‌شان نیز دستخوش تغییر و دگرگونی خواهد شد. 📘#محمدتقی_مصباح_یزدی، نقد و بررسی مکاتب اخلاقی، ۷۷-۸۲ 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام | آپارات

1⃣ #خردنما | مسئله صدق ماهیت در خارج ✂️ بخشی از مجموعه ابتکارات فلسفی علامه مصباح یزدی 📚 #فلسفه_اسلامی | #تخصصی 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام | آپارات

2⃣ #خردنما | محکی بدیهیات اولیه ✂️ بخشی از مجموعه ابتکارات فلسفی علامه مصباح یزدی 📥 نسخه با کیفیت در آپارات 📚 #معرفت‌شناسی | #تخصصی 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام | آپارات

3⃣ #خردنما | نظریه علم دینی علامه مصباح ✂️ بخشی از مجموعه ابتکارات فلسفی علامه مصباح یزدی 📥 نسخه با کیفیت در آپارات 📚 #فلسفه_علوم_انسانی | #نیمه‌تخصصی 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام | آپارات

🔖 قسمت قبل | نقد و بررسی مکاتب اخلاقی ۹ 🧩 قراردادگرایی (غیر واقع‌گرایی) ۳ 2⃣ قراردادگرایی راولزی؛ نظریه پرده جهل راولزی معتقد است كه قراردادها در صورتی كه از «موقعیت نخستین» عبور كرده باشند، می‌توانند ملاحظه برابری به هر كدام از طرفین قرارداد داشته باشند و منافع و مزایای همه قرارداد كننده‌ها را به یكسان در نظر بگیرند. راولز می‌خواهد كه با استفاده از «موقعیت نخستین»، افراد را از معرفت نسبت به موقعیت فعلی و ‌نهایی‌شان در جامعه محروم و مغفول كند و از این راه، برابری واقعی را در میان آنان تأمین نماید. و از اینجاست كه به سراغ ایده «پرده جهل» می‌رود. انسان‌ها باید در پشت پرده جهل بر اصول عدالت توافق كنند. به این صورت كه افراد باید به طور كلی از هر چیزی كه موجب جدایی و تمایز آنان از یكدیگر می‌شود، غافل فرض شوند؛ از ملیّت، دیانت، جنسیت، شخصیت و همه ویژگی‌های‌شان خلع شوند. در پشت پرده جهل،‌ فرض خودخواهی و دیگرخواهی تفاوتی ندارد؛ زیرا من خواه ناخواه هر فردی را به منزله خودم در نظر می‌گیرم و خیر و شر او را به منزله خیر و شر خودم به حساب می‌آورم. نتیجه آن كه، با فرض چنین موقعیتی، می‌توان قرارداد را شیوه و ابزاری كارا و سودمند برای تعیین وظیفه افراد درباره عدالت در نظر گرفت و آن را به عنوان معیاری مناسب برای توجیه باورهای اخلاقی و تبیین معقولیت اخلاق به كار بست. ✍ نقد و بررسی ۱. قرارداد فرضی و نه واقعی منظور از قرارداد در این نظریه، مانند نظریه هابز، قرارداد فرضی است و نه واقعی و تاریخی. از نظر راولز آن توافق نخستین توافقی تاریخی و واقعی نیست؛ بلكه امری صرفاً فرضی است. ۲. ارزش ذاتی یا قراردادی اگر منظور جان راولز این باشد که: انسان عاقلی را در پشت پرده جهل فرض كنیم،‌ به گونه‌ای كه خود را تنها از این حیث كه عاقل است لحاظ كند و هوا و هوس و موقعیت‌های اجتماعی و منافع شخصی‌اش راهزن اندیشه او نباشند، در این فرض، عقل او، كه می‌توان به آن عقل محض یا عقل سلیم نیز گفت، ‌به خوبی می‌فهمد و كشف می‌كند كه عدالت خوب است؛ چنین چیزی، سخنی حق و درست است و از این جهت اشكالی بر او وارد نیست. اما اگر منظور راولز این است كه انسان‌های عاقل وقتی با هم جمع شده، در پشت پرده جهل قرار گرفتند و خود را از همه تعلقات شخصی، صنفی و گروهی تخلیه كردند، دیدند كه بهتر است چنین قرارداد كنند كه مثلاً «عدالت خوب است»، «راست‌گویی خوب است» و امثال آن. این فرض خود دو حالت دارد: گاهی به این صورت است كه می‌گویند تنها این نوع قرارداد است كه مصالح و منافع جامعه را تأمین می‌كند و غیر از آن، یا قراردادهای خلاف آن، از عهده این مهم برنمی‌آیند. این سخن صرف نظر از این كه مبتنی است بر داشتن مبنایی مستقل درباره معنای خوب و بد و مصلحت و مفسدت،‌ یعنی از قبل باید در این باره معیاری مشخص داشته باشیم، از این جهت نیز قابل نقد است كه چنین توافق و اجتماعی، امری صرفاً فرضی و تخیلی است و در عالم واقع رخ نداده است. اما اگر منظور راولز این باشد كه انسان‌های عاقل در پشت پرده جهل، بدون این كه فعل خاصی را علت تامة حسن بدانند و یا بدون این كه در فعل خاصی منافعی برای فرد و جامعه ببینند با همدیگر قرارداد می‌كنند كه آن فعل خوب است و یا بدون این كه كاری را علت تامة قبح و یا مقتضی قبح بدانند، به بدی آن حكم می‌كند، در این صورت نظریه‌ای باطل و نامعقول خواهد بود. لازمة این تقریر چیزی جز نسبیت نیست. ۳. نامعقول بودن هر گونه قراردادی راولز انسان‌ها را در پشت پرده جهل به گونه‌ای فرض می‌كند كه فاقد هر گونه ویژگی و تعلق شخصی، صنفی و اجتماعی باشند و هم چنین نسبت به همه احساسات، تمایلات،‌ نیازها و خواسته‌های فردی و اجتماعی‌شان ناآگاه باشند. اما آیا چنین فرضی، معنایی جز از دست دادن هویت انسانی دارد؟ 📘#محمدتقی_مصباح_یزدی، نقد و بررسی مکاتب اخلاقی، ۸۲-۸۷ 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام | آپارات

🔥#خردنوا | شرور و قدرت الهی شر طبیعی و اخلاقی پاسخ مصداقی به شرور پاسخ فلسفی به شرور 👤 استاد #احمد_سعیدی 📚 #فلسفه_دین | #عمومی 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام | آپارات

🧩 #درس‌گفتار | شبهات شرور و عدل الهی 🎙 ۷ فایل صوتی و موضوعی 👤 استاد #رضا_محمدی_شاهرودی 📚 #فلسفه_دین | #عمومی 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام | آپارات

📕 شبهات شرور و عدل الهی ۱ 🏷 تبعیض در کار خدا 🏷 فلسفه شرور چیست؟

📝 #مقاله | بررسی اثبات جهان خارج جسمانی با تاکید بر دیدگاه صدرالمتالهین آیا وجود جهان خارج جسمانی اثبات‌پذیر است؟ دیدگاه فارابی، ابن‌سینا، بهمنیار، شیخ اشراق، محقق طوسی و صدرالمتالهین ✏️ دکتر #حسن_عبدی ✏️ دکتر #محمود_فتحعلی 📚 #فلسفه_اسلامی | #تخصصی 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام | آپارات

🪐 #خردنوا | حدوث و قدم عالم دیدگاه متکلمان دیدگاه مشائیان دیدگاه صدرالمتالهین دیدگاه آیت الله مصباح دیدگاه آیت الله فیاضی دیدگاه فیزیک جدید نظریه تحقیق 👤 دکتر #محمد_سربخشی 📚 #فلسفه_اسلامی | #تخصصی 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام | آپارات

📨 #خردنامه | خردنامه چیست؟ 🗞 خردنامه، نشریه‌ی مجموعه‌ ساندویچ فلسفه (خردبان) است که در قالب‌های مرسوم و غیر مرسوم نظیر عکس‌نوشته منتشر می‌شود. 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام | آپارات

📨 #خردنامه | آزادی ✌️ آزادی، آشنا با جان تمام انسان‌هاست. در چشم‌های نیمه‌جان هابیل، خطابه‌های پیامبران خدا، حماسه‌های رهبران دنیا، خون‌های جاری بر سینه دشت‌ها، سنگ‌های در دست مردم غزه، اخم مردان زیر بار ظلم و... آزادی‌خواهی موج می‌زند. این نشانگر ریشه‌داشتن این مفهوم در گذشته و حال است. 🔍 تاکنون به این پدیده از مناظر گوناگون نگاه کرده‌اند، اما این‌بار با عینک فلسفه به‌سراغ «آزادی و حد آن» رفتیم و پرسش‌هایی از این دست را طرح و پاسخ دادیم: «آزادی؛ مطلق یا محدود؟ اگر محدود، حد آن عقل فردی یا عقل جمعی است؟ نسبت قانون با آزادی و آزادی اجتماعی چیست؟» ✍ هیئت تحریریه ساندویچ فلسفه 📚 #فلسفه_حقوق | #عمومی 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام | آپارات

🔮 #خردنما | امتداد میراث فلسفه اسلامی به مناسبت درگذشت فیلسوف غرب‌شناس، دکتر کریم مجتهدی 👤 دکتر #کریم_مجتهدی 📚 #فلسفه_اسلامی | #عمومی 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام | آپارات

🔖 قسمت قبل | نقد و بررسی مکاتب اخلاقی ۱۰ 🧩 امر الهی (غیر واقع‌گرایی) ۱ 📆 نظریه امر الهی از روزگار سقراط تاكنون همواره مورد بحث و گفتگوی فیلسوفان، متكلمان و سایر اندیشمندان دینی بوده است. در میان متکلمان مسلمان، اشاعره بر این نكته اصرار می‌ورزیدند كه امر و نهی خداوند مثبِت نیكی و بدی افعال است. یعنی چنین نیست كه خوبی و بدی در ذات افعال نهفته باشد و كار شرع صرفاً كشف آنها و كنار زدن پرده از روی واقعیت باشد؛ بنابراین، اگر خداوند به دروغ‌گویی فرمان دهد، دروغ‌گویی خوب خواهد شد و اگر از راست‌گویی نهی نماید، راست گفتن ناپسند و زشت می‌گردد. 🔻 پیش از بررسی نظریه اشاعره بهتر است معانی حسن و قبح را طرح كرده و محل گفتگو را مشخص سازیم. 1⃣ کمال و نقص به عنوان مثال، وقتی گفته می‌شود «علم خوب است» به معنای آن است كه علمْ كمال است و در مقابل زمانی كه می‌گوییم «جهل بد است» منظور آن است كه جهلْ نقص و كمبود است. همه اشاعره عقلی و ذاتی بودن این معنای از حسن و قبح را می‌پذیرند و در این جهت هیچ اختلافی با عدلیه ندارند. 2⃣ ملائمت و منافرت طبق این معنا خوب یعنی هر چیزی كه با تمایلات و خواسته‌های انسان سازگار و متناسب باشد و بد یعنی هر چیزی كه با آنها ناسازگار و نامتناسب باشد. بنابراین در این معنای از حسن و قبح، جهات كمال و نقص آن چیز برای نفس آدمی مورد لحاظ قرار نمی‌گیرد و حسن و قبح كاملاً نسبی خواهد بود. زیرا ملاك آن طبع و خواست انسان است و ممكن است امیال افراد مختلف، متفاوت باشد. به عنوان مثال، سیگار كشیدن از نظر افراد سیگاری خوب است؛ زیرا با طبیعت و ساختار جسمانی آنان سازگار است. 3⃣ مصلحت و مفسده معنای دیگر حسن و قبح، تناسب و عدم تناسب با ‌غرض و هدف انسان است. حسن و قبح به این معنا، بر خلاف دو معنای پیشین كه منشأ انتزاعی بیرون از نفس آدمی ندارد، از رابطه واقعی شیء یا فعل با غرض و هدف انسان انتزاع می‌شود. مثلاً گفته می‌شود «تیشه برای نجاری خوب است ولی برای ساعت‌سازی بد است». این معنا اختصاصی به افعال آدمی ندارد، بلكه شامل اشیا نیز می‌شود. عقلی بودن این معنای حسن و قبح نیز مورد اتفاق همگان است. 4⃣ ستایش و نكوهش (مورد اختلاف) ‌در معنای چهارم حسن به کاری گفته می‌شود که مورد مدح و ستایش همه عقلای عالم قرار گرفته و فاعل آن ‌استحقاق ثواب اخروی را دارد و قبح یعنی كاری كه مورد مذمت و نكوهش عقلا بوده و فاعل آن مستحق عقاب اخروی است. این معنای حسن و قبح، كه مختص افعال اختیاری انسان است، مورد اختلاف اشاعره و عدلیه واقع شده است. عدلیه معتقدند كه عقل انسان توانایی درك ملاك ستایش بعضی افعال و معیار نكوهش برخی دیگر را دارد؛ اما اشاعره بر این باورند كه عقل توانایی چنین كاری را ندارد. به تعبیر دقیق‌تر، اشاعره بر این باورند كه افعال آدمی فی‌نفسه و بدون لحاظ اوامر و نواهی خداوند، نه خوبند و نه بد. و اگر در مقام ثبوت، چنین اوصافی برای افعال آدمی وجود نداشته باشد طبیعتاً عقل نیز نمی‌تواند در مقام اثبات چنین دركی از افعال اختیاری انسان داشته باشد. 📘#محمدتقی_مصباح_یزدی، نقد و بررسی مکاتب اخلاقی، ۸۷-۹۴ 📚 #فلسفه_اخلاق | #تخصصی 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام | آپارات

🌳 #خردنوا | طبیعت‌گرایی و خدا‌گرایی تعریف طبیعت‌گرایی و خدا‌گرایی تفاوت‌ انواع طبیعت‌گرایی شبهه غیر‌علمی پنداشتن خدا‌گرایی شبهه ابهام مفهوم خدا در ادیان شبهه اختلاف انسانها و دین‌گرایی شبهه اتلاف وقت با عبادت خدا خدا‌گرایی و معنای زندگی 👤 دکتر #محمد_فنایی_اشکوری 📚 #فلسفه_دین | #عمومی 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام | آپارات

📲 #خردنگار | منشا حق در اسلام و مکاتب دیگر ۱. مکتب حقوق طبیعی ۲. مکتب قراردادگرایی ۳. مکتب واقع‌گرایی ۴. دیدگاه اسلام ✍ #احمدحسین_شریفی، برگرفته از کانال استاد شریفی 📚 #فلسفه_حقوق | #عمومی 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام | آپارات