🌱 ⁉️ مَثل ربا خواران در قرآن قرآن کریم حال ربا خواران در دنیا و آخرت را چگونه تشبیه کرده است؟ . . . ⭕ پاسخ: پاسخ این سؤال در آیه ۲۷۵ سوره «بقره» بیان شده است. خداى متعال در این آیه تشبیه گویا و رسائى از حال ربا خواران مجسم کرده، مى فرماید: (کسانى که ربا مى خورند، [در قیامت از جاى] بر نمى خیزند مگر مانند کسى که بر اثر تماس شیطان با او، دیوانه شده)؛ نمى تواند تعادل خود را حفظ کند، گاه به زمین مى خورد و گاه بر مى خیزد؛ «الَّذینَ یَأْکُلُونَ الرِّبا لایَقُومُونَ إِلاّ کَما یَقُومُ الَّذی یَتَخَبَّطُهُ الشَّیْطانُ مِنَ الْمَسِّ».(١) در این جمله شخص رباخوار، تشبیه به آدم مصروع یا دیوانه بیمار گونه‌اى شده که به هنگام راه رفتن قادر نیست تعادل خود را حفظ کند و به طور صحیح گام بر دارد. آیا منظور ترسیم حال آنان در قیامت و به هنگام ورود در صحنه رستاخیز است؟ یعنى آنها به هنگام ورود در عرصه محشر به شکل دیوانگان و مصروعان محشور مى شوند؟ اکثر مفسران این احتمال را پذیرفته اند. ولى بعضى مى گویند: منظور تجسم حال آنها در زندگى این دنیا است؛ زیرا عمل آنها همچون دیوانگان است، آنها فاقد تفکر صحیح اجتماعى هستند و حتى نمى توانند منافع خود را در نظر بگیرند و مسائلى مانند تعاون، همدردى، عواطف انسانى، نوع دوستى براى آنها، مفهومى ندارد و پرستش ثروت آن چنان چشم عقل آنها را کور کرده که نمى فهمند استثمار طبقات زیر دست، و غارت کردن دسترنج آنان بذر دشمنى را در دل هاى آنها مى پاشد و به انقلاب ها و انفجارهاى اجتماعى که اساس مالکیت را به خطر مى افکند، منتهى مى شود و در این صورت، امنیت و آرامش در چنین اجتماعى وجود نخواهد داشت، بنابراین او هم نمى تواند راحت زندگى کند، پس مشى او مشى دیوانگان است. اما از آنجا که وضع انسان در جهان دیگر، تجسمى از اعمال او در این جهان است، ممکن است آیه اشاره به هر دو معنى باشد، آرى، رباخواران که قیامشان در دنیا بى رویه، غیر عاقلانه و آمیخته با «ثروت اندوزى جنون آمیز» است، در جهان دیگر نیز بسان دیوانگان محشور مى شوند. جالب این که در روایات معصومین (علیهم السلام) به هر دو قسمت اشاره شده است در روایتى در تفسیر آیه مى خوانیم: امام صادق (علیه السلام) فرمود: «آکِلُ الرِّبا لایَخْرُجُ مِنَ الدُّنْیا حَتّى یَتَخَبَّطَهُ الشَّیْطانُ»؛ (رباخوار از دنیا بیرون نمى رود مگر این که به نوعى از جنون مبتلا خواهد شد). و در روایت دیگر براى مجسم ساختن حال رباخوارانِ شکم باره که تنها به فکر منافع خویش‌اند و ثروتشان وبال آنها خواهد شد، از پیامبر (صلى الله علیه وآله) چنین نقل شده: «هنگامى که به معراج رفتم دسته‌اى را دیدم به حدى شکم آنان بزرگ بود که هر چه جدیت مى کردند برخیزند و راه روند، براى آنان ممکن نبود و پى در پى به زمین مى خوردند، از جبرئیل سؤال کردم اینها چه افرادى هستند و جرمشان چیست؟ جواب داد: اینها رباخواران هستند». حدیث اول، حالت آشفتگى انسان را در این جهان منعکس مى سازد و حدیث دوم، حالات رباخواران در صحنه قیامت را بیان مى کند و هر دو مربوط به یک حقیقت است همان طور که افراد پرخور، فربهىِ زننده و بى رویه‌اى پیدا مى کنند، ثروتمندانى که از راه رباخوارى فربه مى شوند، نیز زندگى اقتصادى ناسالمى دارند که وبال آنها است. ________________________________ (۱): «یَتَخَبَّطُهُ» از ماده«خَبْط» به معنى عدم حفظ تعادل بدن به هنگام راه رفتن یا برخاستن است. 🌻 📕 تفسیر نمونه، ج۲، ص۴۲۵ #ربا #رباخواری ⁉️ @PorsemanShia

🌱 ⁉️ سعد و نحس ایام دیدگاه اسلام در خصوص مسائلی همچون سعد و نحس ایام و... چیست؟ . . . ⭕ پاسخ: از مجموع روایاتی که از اهل بیت اطهار عليهم السلام رسیده است این مطلب استنباط می‌شود که این امور یا اساساً اثر ندارد و یا اگر هم اثر دارد توکل به خدا و توکل به پیغمبر و اهل بیت پیغمبر (عليهم السلام) اثر اینها را از بین می‌برد. بنابراین یک مسلمان، شیعه واقعی، در عمل به این امور اعتنا نمی‌کند؛ اگر می‌خواهد به مسافرت برود، صدقه بدهد، به خدا توکل کند، به اولیای خدا توسل بجوید و به هیچ یک از این امور اعتنا نکند. یک فرد مسلمان نباید فکر خودش را با این موهومات خسته کند. پس توکل برای چیست؟ ما، هم دم از توکل می‌زنیم، هم دم از توسل و هم از گربه سیاه می‌ترسیم. آدمی که می‌گوید توکل و بالخصوص می‌گوید توسل و ولایت، دیگر نباید این حرفها را بزند. آن که می‌گوید ولایت، می‌گوید اگر توسل داری به این مهملات اعتماد نکن. 🌻 📕 مجموعه آثار (شهید مطهری)، ج١۶، ص٧٣ #سعد #نحس ⁉️ @PorsemanShia

🌱 ⁉️ سرپرستى خانواده در اسلام چرا اسلام سرپرستى خانواده را به مرد سپرده است؟ . . . ⭕ پاسخ: خانواده، یک واحد کوچک اجتماعى است و همانند یک اجتماع بزرگ باید رهبر و سرپرست واحدى داشته باشد؛ زیرا رهبرى و سرپرستى دسته جمعى که زن و مرد مشترکاً آن را به عهده بگیرند، مفهومى ندارد، در نتیجه مرد یا زن یکى باید «رئیس» خانواده، و دیگرى «معاون» و تحت نظارت او باشد، قرآن در آیه ۳۴ سوره «نساء» تصریح مى کند که: مقام سرپرستى باید به مرد داده شود، مى فرماید:«الرِّجالُ قَوّامُونَ عَلَى النِّساءِ»؛ (مردان سرپرست و نگهبان زنان هستند) البته مقصود از این تعبیر، استبداد، اجحاف و تعدى نیست، بلکه منظور رهبرى واحد منظم، با توجه به مسئولیت ها و مشورت هاى لازم است. این مسأله در دنیاى امروز بیش از هر زمان، روشن است که اگر هیئتى (حتى یک هیئت دو نفرى) مأمور انجام کارى شود، حتماً باید یکى از آن دو، «رئیس» و دیگرى «معاون یا عضو» باشد، و گر نه هرج و مرج در کار آنها پیدا مى شود، سرپرستى مرد در خانواده نیز از همین قبیل است و این موقعیت به خاطر وجود خصوصیاتى در مرد است، مانند ترجیح قدرت تفکر او بر نیروى عاطفه و احساسات (به عکس زن که از نیروى سرشار عواطف بیشترى بهره مند است)، و دیگرى داشتن بنیه و نیروى جسمى بیشتر که با اوّلى بتواند بیندیشد و نقشه طرح کند و با دومى بتواند از حریم خانواده خود دفاع نماید. به علاوه، تعهد او در برابر زن و فرزندان نسبت به پرداختن هزینه هاى زندگى و پرداخت مهر و تأمین زندگى آبرومندانه همسر و فرزند، این حق را به او مى دهد که وظیفه سرپرستى به عهده او باشد. البته ممکن است زنانى در جهات فوق بر شوهران خود، امتیاز داشته باشند، ولى: قوانین به تک تک افراد و نفرات نظر ندارد، بلکه نوع و کلى را در نظر مى گیرد، و شکى نیست که از نظر کلى، مردان نسبت به زنان براى این کار آمادگى بیشترى دارند، اگر چه زنان نیز وظائفى مى توانند به عهده بگیرند که اهمیت آن مورد تردید نیست. جمله هاى بعد اشاره به همین حقیقت است؛ زیرا در قسمت اول مى فرماید:«بِما فَضَّلَ اللّهُ بَعْضَهُمْ عَلى بَعْض»؛ (این سرپرستى به خاطر تفاوت هائى است که خداوند از نظر آفرینش، روى مصلحت نوع بشر میان آنها قرار داده). و در قسمت دیگر مى فرماید:«وَ بِما أَنْفَقُوا مِنْ أَمْوالِهِمْ»؛ (و نیز این سرپرستى به خاطر تعهداتى است که مردان در مورد انفاق و پرداخت هاى مالى در برابر زنان و خانواده بر عهده دارند). ناگفته پیدا است؛ سپردن این وظیفه به مردان، نه دلیل بالاتر بودن شخصیت انسانى آنها است، و نه سبب امتیاز آنها در جهان دیگر؛ زیرا آن صرفاً بستگى به تقوا و پرهیزگارى دارد، همان طور که شخصیت انسانى یک معاون از یک رئیس ممکن است در جنبه هاى مختلفى بیشتر باشد، اما رئیس براى سرپرستى کارى که به او محول شده از معاون خود شایسته تر است. 🌻 📕 تفسیر نمونه، ج۳، ص۴۶۹ #خانواده #سرپرست ⁉️ @PorsemanShia

🌱 ⁉️ امدادهای غیبی آیا مسائلی همچون «امدادهای غیبی» در زندگی فردی و اجتماعی انسان، وجود خارجی دارد؟ . . . ⭕ پاسخ: کمکهای غیبی گاهی به صورت فراهم شدن شرایط موفّقیت است و گاهی به صورت الهامات و هدایتها و روشنی‌ها و روشن‌بینی‌ها. ولی باید دانست که اینگونه الطاف غیبی، گزاف و رایگان نیست؛ چنین نیست که انسان در خانه‌اش بنشیند، دست روی دست بگذارد و منتظر باشد «دستی از غیب برون آید و کاری بکند». خیر چنین انتظاراتی بر خلاف ناموس آفرینش است. دو آیه از قرآن ذکر میکنم، یکی در مورد مددهایی که به صورت فراهم شدن شرایط موفّقیت است و دیگر در مورد مددهایی که به صورت الهامات و هدایتهای معنوی است؛ ببینید قرآن چه شرایطی ذکر میکند و چگونه است که به صورت گزاف و رایگان رخ نمی‌نماید. در مورد اول می‌گوید: «انْ تَنْصُرُوا اللَّه ینْصُرْکمْ وَ یثَبِّتْ اقْدامَکمْ» اگر خدا را یاری کنید خداوند شما را یاری میکند و ثابت قدمتان می‌دارد. (سوره محمد، آیه ٧) ببینید یاری الهی را که مدد غیبی است مشروط میکند به یاری قبلی خدا یعنی به اینکه خدمت و عمل و مجاهدتی در راه خیر عموم صورت بگیرد و مخصوصاً در راه خدا باشد یعنی لِلّه و فی اللّه باشد؛ یعنی هم عمل و مجاهدت و کوشش شرط است و هم اخلاص و حسن نیت. در مورد دوم می‌گوید: «وَ الَّذینَ جاهَدوا فینا لَنَهْدِینَّهُمْ سُبُلَنا وَ انَّ اللَّهَ لَمَعَ الْمُحْسِنينَ». آنان که در راه ما کوشش و جدّیت به خرج می‌دهند ما راههای خود را به آنها ارائه می‌دهیم. خداوند با نیکوکاران است. (سوره عنکبوت، آیه ۶٩) در این آیه نیز هم کوشش را و هم اینکه «در راه ما» باشد ذکر میکند، هم صرف نیروی بدنی و هم صرف نیروی روحی را شرط قرار میدهد و در این صورت است که هدایت و روشنی باطنی به انسان داده میشود. پیامبران آمده‌اند که ما را به این گونه مددهای غیبی مؤمن نمایند. اگر چنین ایمانی در ما پیدا شود ما عملًا با خداوند وارد معامله و بده و بستان می‌شویم، احساس میکنیم که نیکی کردیم و خداوند به ما پاداش نیک داد، ما را حفظ و نگهداری کرد؛ بر عکس، بدی کردیم و کیفر دیدیم. 🌻 📕 مجموعه آثار (شهید مطهری)، ج۳، ص٣۴۵ #امداد_غیبی ⁉️ @PorsemanShia

🌱 ⁉️ برخورد ائمه (ع) با «صوفی گری» در نحوه برخورد ائمه (علیهم السلام) با «صوفی گری» چه گزارشاتی در تاریخ آمده است؟ . . . ⭕ پاسخ: از هزاران سال قبل در «یونان» و «هندوستان» افرادى معتقد بودند با ریاضت و سخت گرفتن بر خویشتن در لذتها، خوراک و پوشاک مى توان به کارهاى مهم و خارق العاده‌اى دست زد و یا به مقامات معنوى رسید. هنگامى که اسلام گسترش یافت این افکار از کشورهاى دیگر به محیط اسلام نفوذ کرد و جمعى آن را با زهد اسلامى و پاره‌اى از تعلیمات اسلام آمیختند و افکار انحرافى والتقاطى دیگرى را برآن افزودند که «صوفیگرى» نتیجه نهایى آن بود. صوفیان به احکام دین که با نام شریعت مى نامند به عنوان احکامى که قابل توجیه و تغییر است نگاه مى کنند و اساس را سیر باطنى مى پندارند که آن را طریقت مى نامند. به همین دلیل بسیارى از گناهان را مرتکب مى شوند. به تعبیر دیگر آنها شریعت را پوسته و طریقت را مغز و حقیقت را «مغز مغز» مى پندارند. ولی ائمه (علیهم السلام) شدیداً آنها را سرزنش و توبیخ کرده و مردم را از آنان برحذر داشته اند. توبیخ شدید امیرمؤمنان على (علیه السلام) بر عمل «عاصم بن زیاد» در خطبه ۲۰۹ نهج البلاغه شاید به همین جهت است که امام آن را مقدمه اى بر ظهور این گروه در آینده مى دیدند. در حدیثى مى خوانیم که یکى از اصحاب به امام صادق (علیه السلام) عرض کرد: گروهى به نام «صوفیّه» در زمان ما ظاهر شده اند، درباره آنها چه مى گویید؟ فرمود: «إنَّهُمْ أعْدائُنا فَمَنْ مالَ إِلَیْهِمْ فَهُوَ مِنْهُمْ وَ یَحْشُرُ مَعَهُمْ وَ سَیَکُونُ أقْوامٌ یَدّعُونَ حُبَّنا وَ یَمیلُونَ إِلَیْهِمْ وَ یَتَشَبَّهُونَ بِهِمْ وَ یُلَقّبُونَ أَنْفُسَهُمْ بِلَقَبِهِمْ وَ یُأَوَّلُونَ أقْوالَهُمْ ألا فَمَنْ مالَ إِلَیْهِمْ فَلَیْسَ مِنّا وَ إِنّا مِنْهُ بَراءُ وَ مَنْ أَنْکَرَهُمْ وَ رَدَّ عَلَیْهِمْ کانَ کَمَنْ جاهَدَ الْکُفّارَ بَیْنَ یَدَىْ رَسُولِ اللهِ(صلى الله علیه وآله)»؛ (آنها دشمنان ما هستند هر کس متمایل به آنها شود از آنهاست و با آنها محشور مى شود و در آینده اقوامى مى آیند که ادّعاى محبّت ما را مى کنند، ولى تمایل به آنها دارند و خود را شبیه آنها مى سازند و القاب آنها را بر خود مى نهند و سخنان [نادرست] آنها را توجیه مى کنند. آگاه باشید هر کس تمایل به آنها پیدا کند از ما نیست و ما از او بیزاریم و هر کس آنها را انکار کند و رد نماید، مانند کسى است که در پیش روى پیامبر(صلى الله علیه وآله) با کفار پیکار کرده باشد). همچنین دو نفر از یاران معروف امام على بن موسى الرضا (علیه السلام) به نام «بزنطى» و «اسماعیل بن بزیع» از آن حضرت چنین نقل کرده اند که ایشان فرمود: «مَنْ ذَکَرَ عِنْدَهُ الصُّوفِیَّةُ وَ لَمْ یُنْکِرْهُمْ بِلِسانِهِ وَ قَلْبِهِ فَلَیْسَ مِنّا وَ مَنْ أَنْکَرَهُمْ فَکَأَنَّما جاهَدَ الْکُفّارَ بَیْنَ یَدَىْ رَسُولِ اللهِ(صلى الله علیه وآله)»؛ (کسى که نام صوفیه نزد او برده شود و آنها را با زبان و قلبش انکار نکند از ما نیست و کسى که آنها را انکار کند، مانند کسى است که در حضور رسول الله (صلى الله علیه وآله) با کفّار جهاد کند). 🌻 📕 پیام امام امیر المومنین (علیه السلام‏)، ج۸، ص۱۳۱ #صوفیه #تصوف ⁉️ @PorsemanShia

🌱 ⁉️ طلب روزى با اعتقاد به تقسیم روزی آیا اعتقاد به تقسیم روزى مانع تلاش براى طلب روزى است؟ . . . ⭕ پاسخ: از آیات مختلف قرآن به دست مى آید که: روزى در دست خدا است، هر کس را بخواهد روزیش را محدود مى سازد و به هر که اراده کند روزى وسیع مى بخشد، اما این سخن به آن معنى نیست که بعضى از جاهلان پنداشته اند که باید دست از فعالیت کشید و در گوشه‌اى نشست تا آنچه مقدّر است برساند، این گونه افراد که تفکّر منفى شان دستاویز خوبى است براى آنها که مذهب را «مخدّر» مى دانند، از دو نکته اساسى غافلند: نخست این که: خواستن و مشیت الهى، که در آیات قرآن به آن اشاره شده، یک مسأله دلخواه وبى حساب نیست، بلکه مشیت خداوند از حکمت او جدا نیست، و همیشه روى حساب لیاقت ها و شایستگى‌ها است. دیگر اینکه: این مسأله به معنى نفى عالم اسباب نیست؛ چرا که عالم اسباب، یعنى جهان تکوین نیز، خواست خدا و مشیت تکوینى خدا است، و هیچ گاه، از مشیت تشریعى او جدا نخواهد بود. به عبارت روشن‌تر: اراده خدا در زمینه وسعت و تنگى روزى، مشروط به شرائطى است که، بر زندگى انسان‌ها حکم فرما است، و تلاش‌ها و کوشش‌ها و اخلاص‌ها و فداکارى‌ها، و به عکس، سستى و تنبلى و بخل و آلودگى نیّت‌ها، نقش تعیین کننده‌اى در آن دارد. به همین دلیل، قرآن مجید کراراً انسان را در گرو سعى و کوشش و تلاش و فعالیت خود شمرده، و بهره او را از زندگى به میزان سعى و تلاشش مى داند. لذا، در کتاب «وسائل الشیعه» در «کتاب تجارت و کسب و کار» بابى در زمینه تلاش و کوشش، براى تحصیل رزق و روزى، عنوان کرده و احادیث متعددى در این زمینه بیان مى دارد، ابواب دیگرى نیز در مذمّت «بیکارى»، «پرخوابى»، «تنبلى» در طریق تحصیل نیازمندى هاى زندگى، منعقد ساخته است. از جمله، در حدیثى که از امیر مؤمنان (علیه السلام) در این ابواب نقل شده، مى خوانیم: «انّ الأشیاءَ لَمّا ازدَوَجَت ْ، ازْدَوَجَ الْکَسَلُ وَ الْعَجْزُ فَنُتِجا بَیْنَهُما الْفَقر»؛ (هنگامى که موجودات در آغاز با هم ازدواج کردند، تنبلى و ناتوانى با هم پیمان زوجیت بستند، و فرزندى از آنها به نام فقر متولد شد!). و در حدیث دیگر از امام صادق (علیه السلام) مى خوانیم: «لا تَکسَلُوا فِى طَلَبِ مَعایِشِکُم فَإنَّ آبائَنا کانُوا یَرکُضُونَ فِیها وَیَطْلُبُونَها»؛ (در طلب روزى و نیازهاى زندگى تنبلى نکنید؛ چرا که نیاکان و پدران ما به دنبال آن مى دویدند و آن را طلب مى کردند!). در حدیث دیگرى از امام باقر (علیه السلام) مى خوانیم: «انِّى لَأُبْغضُ الرَّجُلَ أَن یَکُونَ کَسلاناً عَن أَمرِ دُنْیاهُ، و مَن کَسَلَ عَن أَمرِ دُنْیاهُ فَهُوَ عَن أَمْرِآخِرَتِهِ أَکْسَلُ»؛ (من مردى را که در کار دنیایش تنبل باشد، مبغوض مى دارم، کسى که در کار دنیا تنبل باشد [با این که ثمره‌اش به زودى نصیب او مى شود]، در کار آخرتش تنبل تر است). 🌻 📕 تفسیر نمونه، ج١٠، ص٢۴١ #رزق #روزی ⁉️ @PorsemanShia

🌱 ⁉️ چرا نماز را به زبان عربى مى خوانيم؟ چرا بايد نماز را به زبان عربى خواند و حال آن كه هركس بايد خدا را به زبان خودش بخواند، آيا اين موضوع با جهانى بودن دين اسلام منافات ندارد؟ . . . ⭕ پاسخ: اتّفاقاً خواندن نماز به زبان عربى يكى از نشانه هاى جهانى بودن دين اسلام است، زيرا جمعيّتى كه در يك صف قرار مى گيرند و در يك جبهه واحد فعّاليّت مى كنند، ناگزيرند زبان واحدى داشته باشند كه به وسيله آن تفاهم كنند؛ يعنى، علاوه بر زبان مادرى و محلّى، يك «زبان عمومى و جهانى» هم داشته باشند و وحدت جمعيّت بدون اين قسمت مسلّماً كامل نيست. امروز عدّه اى از متفكّران معتقدند تا دنيا به صورت يك كشور در نيايد، مردم جهان روى سعادت را نخواهند ديد و براى اين كه اين موضوع جامه عمل به خود بپوشد، نقشه هايى طرح كرده اند و يكى از موادّ برنامه آنها به وجود آوردن يك زبان بين المللى و جهانى است. خلاصه اين كه خواندن نماز به يك زبان از طرف تمام مسلمانان، رمز وحدت و نشانه يگانگى مسلمانان است و با توجّه به اين كه زبان عربى به اعتراف اهل فن يكى از وسيعترين و جامع ترين زبان هاى دنياست، اين حقيقت روشنتر مى شود كه: تمام فرق مسلمانان مى تواند آن را به عنوان يك زبان بين المللى بشناسند و از آن به عنوان حسن تفاهم و همبستگى استفاده كنند. علاوه بر اين، خواندن نماز به يك صورت معيّن، آن را از دستبرد و تحريف و آميخته شدن به خرافات و مطالب بى اساس كه بر اثر مداخله افراد غير وارد (هنگام ترجمه آن به زبان هاى ديگر) رخ مى دهد، نگاه مى دارد و به اين وسيله روح اين عبادت اسلامى محفوظتر مى ماند؛ منتها بر هر مسلمانى لازم است به قدر توانايى با زبان دينى خود آشنا باشد و بداند با خداى خود چه مى گويد و اتّفاقاً ياد گرفتن ترجمه نماز كه در يك صفحه كتاب خلاصه مى شود، به اندازه اى ساده و آسان است كه ممكن است آن را در يك ساعت (براى تمام عمر) ياد گرفت. كوتاه سخن اين كه: همان طور كه مى دانيم مسأله توحيد و يگانگى، در تمام اصول و فروع اسلام يك زيربناى اساسى محسوب مى گردد و نماز به سوى قبله واحد و در اوقات معيّن و به يك زبان مشخّص، نمونه اى از اين وحدت است. اگر به هنگام مراسم حج در مكّه باشيم و نماز جماعتى را كه صدها هزار نفر از نژادها و ملّيّت هاى مختلف از سراسر جهان در آن شركت مى جويند و همه با هم مى گويند «اللَّهُ اكبر»... مشاهده كنيم، آن گاه به عظمت و عمق اين دستور آشنا مى شويم كه اگر هريك، اين جمله روح پرور يا ساير اذكار نماز را به زبان محلّى خود مى گفت چه هرج و مرج زشتى در آن روى مى داد. 🌻 📕 پاسخ به پرسش‌های مذهبی (آية الله مکارم شیرازی)، ص٢٩٣ #نماز #عربی ⁉️ @PorsemanShia

🌱 ⁉️ دروغ مصلحت آميز چيست؟ دروغ مصلحت آميز در اسلام چه حكمى دارد و آيا پيامبران و پيشوايان بزرگ چنين دروغى مى‌گفته‌اند؟ . . . ⭕ پاسخ: دروغ ذاتاً كار فوق العاده بدى است و بسيارى از مشكلات و بدبختى‌ها و نابسامانى هاى اجتماع كنونى ما بر اثر همين دروغ است. در بعضى از بياناتى كه از ائمّه اهل بيت عليهم السلام رسيده، دروغ را كليد ساير گناهان شمرده اند! ولى در عين حال در پاره اى از موارد استثنايى، پيش آمدهايى مى كند كه اگر انسان در آن جا راست بگويد فتنه و فساد بزرگى برپا مى شود در حالى كه اگر راست نگويد آتش فتنه خاموش مى گردد؛ مثلًا، هرگاه ميان دو نفر اختلاف شديدى باشد و يكى از آنها پشت سر ديگرى بدگويى كند و ما هم بشنويم و بدانيم كه اگر در برابر سؤالاتى كه مى شود راست بگوييم و بدگويى هاى او را فاش كنيم، آتش فتنه اى برپا مى شود كه ممكن است تلفات و خسارات مهمّى به بار آورد؛ بديهى است در چنين موردى راست گفتن كار غلطى است و هيچ عاقلى نمى تواند بگويد در چنين موردى هم بايد راست گفت، اين يك قانون مسلّم عقلى است كه هرگاه فساد چيزى از اصلاح آن بيشتر باشد، ما بايد از آن چيز بپرهيزيم. قوانين اسلامى نيز اين حكم عقلى را تأييد نموده و در چنين موارد استثنايى، از روى ضرورت دروغ گفتن را تجويز مى كند. ولى به دو موضوع بايد مؤكّداً داشت: نخست اين كه اين موضوع كاملًا جنبه استثنايى دارد و جز در شرايط خاصّى دروغ گفتن جايز نيست و نبايد عدّه اى موضوع «دروغ مصلحت آميز» را دستاويز كرده و بدون جهت و يا براى به دست آوردن منافع شخصى دروغ بگويند و اين عمل زشت را به نام اين كه مصلحت! ايجاب كرده، مرتكب شوند. دوّم اين كه اسلام بقدرى به موضوع دروغ اهمّيّت داده كه حتّى در مواردى كه ضرورت ايجاب مى كند كه انسان دروغ بگويد، دستور «توريه» [۱] داده است و در ميان دانشمندان و فقهاى ما اين فتوا مشهور است. منظور از «توريه» اين است كه در موارد ضرورى به جاى دروغ گفتن، جمله اى گفته شود كه شنونده به گمان خود از آن مطلبى استفاده كند در حالى كه منظور گوينده چيز ديگرى بوده است؛ مثلًا: كسى از ما بپرسد آيا فلان كس درباره من چنين حرف بدى زده؟ ما در جواب مى گوييم: نه و منظورمان اين باشد كه به اين عبارت نگفته (اگر چه همان مطلب را به عبارت ديگر گفته است) ولى شنونده از كلمه «نه» چنين مى پندارد كه اصلًا آن حرف درباره او گفته نشده است. اگر در كلمات پيشوايان دين (به مقتضاى ضرورت و حفظ جان و مال مردم و جلوگيرى از اختلافات و فتنه ها) دروغ مصلحت آميزى بوده باشد، حتماً از قبيل توريه است كه دروغ محسوب نمى گردد. اين نكته هم ناگفته نماند، در مواردى كه وظيفه انسان توريه يا دروغ مصلحت آميز باشد، اگر راست بگويد گناه كرده و هر فسادى به وجود بيايد او مسؤول است! روشن است كه در آيات قرآن هيچ گونه دروغ مصلحت آميز و توريه وجود ندارد، يعنى درباره آيات و احكام الهى اصولًا چنين ضرورتى مفهوم ندارد. ____________________________ [۱]: « توريه» بر وزن« توصيه» سخنى است كه دو معنا دارد، گوينده از آن معنا خاصّى را كه حقيقت است اراده كرده و شنونده معنا ديگرى مى فهمد. 🌻 📕 پاسخ به پرسش‌های مذهبی (آية الله مکارم شیرازی)، ص٣٧۵ #دروغ #توریه ⁉️ @PorsemanShia

🌱 ⁉️ نماز در اوّل وقت بعضى از دانشمندان براى اثبات فضيلت نماز در اوّل وقت گفته‌اند كه در اين وقت «امام زمان ارواحنا فداه» نماز مى‌خواند و كسانى كه در اين موقع نماز بخوانند، به بركت نماز امام عليه السلام مقبول درگاه خداوند خواهد شد. از طرفى مى‌دانيم كه اوقات و افق‌ها با هم بسيار فرق دارد و چه بسا كه در يك كشور چندين افق وجود دارد تا چه رسد به تمام كشورهاى روى زمين، در اين صورت نماز افراد همان نقطه‌اى كه امام عليه السلام در آن نماز مى‌خواند با نماز امام تطبيق مى‌كند نه همه افراد، اين موضوع را چگونه مى‌توان حل كرد؟ . . . ⭕ پاسخ: كسانى كه به اين استدلال براى اثبات فضيلت نماز اوّل وقت دسته زده‌اند، منظورشان اين بوده كه نمازهايى كه در اوّل وقت خوانده مى‌شود وجه مشتركى با نماز «امام» عليه السلام دارند؛ زيرا نماز آن حضرت نيز در اوّل وقت خوانده مى‌شود و به بركت همين وجه مشترك، نمازهاى ديگران نيز در درگاه خدا فضيلت پيدا مى‌كند و البتّه اختلاف افق‌ها تأثيرى در اين موضوع ندارد؛ و به عبارت ديگر، منظور انجام نمازها در يك زمان واحد نيست، بلكه منظور اتّحاد در يك «عنوان واحد» يعنى «اداى نماز در اوّل وقت» است؛ منتها هركسى برحسب افق خودش. 🌻 📕 پاسخ به پرسش‌های مذهبی (آية الله مکارم شیرازی)، ص٣٩۶ #نماز #امام_زمان ⁉️ @PorsemanShia

🌱 ⁉️ صبر بعد از عطسه آيا در اسلام اين دستور وارد شده است كه در موقع تصميم بر انجام كارى، اگر كسى عطسه كند بايد صبر كرد؟! . . . ⭕ پاسخ: در اين باره دستورى در اسلام نداريم و اساساً روح اسلام با اين گونه مطالب سازش ندارد، تا آن جا كه دستور مى دهد هنگامى كه تصميم بر كارى گرفتيد، اگر كسى فال بد زد اعتنا نكنيد و بر خدا توكّل نموده به دنبال هدف روان شويد و فال بد زدن را نشانه شرك قرار داده است! آرى درباره عطسه وارد شده است كه هر گاه يكى از شما عطسه كرد، در حقّ او دعا كنيد و بگوييد «يرحمكم اللّه رحمت خدا شامل حال شما گردد.» طرف نيز متقابلًا دعا كند و بگويد «يغفر اللّه لكم؛ خداوند شما را بيامرزد». امّا صبر كردن و قدرى مكث نمودن و يا فرق گذاردن بين يك عطسه و دو عطسه، همگى افسانه است كه بايد مسلمان آگاه و دانا از اين افسانه‌ها بپرهيزد. 🌻 📕 پاسخ به پرسش‌های مذهبی (آية الله مکارم شیرازی)، ص۶٠۴ #عطسه #صبر ⁉️ @PorsemanShia

🌱 ⁉️ سيادت از كجا آغاز شد؟ «سيادت» از كجا شروع شده و چه كسى اين لقب را بر اين سلسله نهاده است؟ . . . ⭕ پاسخ: «سيادت» يك نوع شرافت معنوى است كه در دودمان پيغمبر اسلام صلى الله عليه و آله وجود دارد و اساساً اين موضوع عمومى است كه دودمان و فرزندان شريف و برجسته به تناسب مقام بزرگ خاندان آنها، در ميان تمام اقوام داراى احترام و شخصيّت خاصّى هستند؛ بنابراين، احترام و شخصيّت «سادات» در نظر ما براى همان نسبتى است كه با بزرگترين شخصيّت عالم انسانيت، يعنى پيغمبر اسلام صلى الله عليه و آله دارند، و كلمه «سيّد» كه در لغت عرب به معناى «آقا» است روى همين نظر به آنها اطلاق مى شود و در كلمات پيغمبر اكرم صلى الله عليه و آله و ائمه عليهم السّلام در مورد بعضى از اهل بيت به كار برده شده است. ولى ناگفته پيداست كه «سادات» نمى توانند به اتّكاى اين انتساب با پيغمبر صلى الله عليه و آله كوچكترين تخلّفى بنمايند و از نظر قوانين عمومى تفاوتى با ديگران ندارند. در حقيقت «ريشه سيادت» همان عظمت پيامبر صلى الله عليه و آله و على عليه السلام از نظر صفات و روحيّات و اعمال است؛ آنها به خاطر شخصيّت والايشان آقا و سيّد و بزرگ بودند و شعاع اين شخصيّت تا جدّ اعلاى پيامبر صلى الله عليه و آله يعنى «هاشم» را شامل مى گردد و فرزندان او نيز از اين رهگذر كسب افتخار مى كنند. 🌻 📕 پاسخ به پرسش‌های مذهبی (آية الله مکارم شیرازی)، ص۶٠٨ #سیادت #سید ⁉️ @PorsemanShia

🌱 ⁉️ استخاره چيست؟ چگونه ممكن است انسان مقدّرات و سرنوشت خود را به دست استخاره بسپارد و با تفّال به قرآن و يا دانه‌هاى تسبيح تكليف خود را تعيين كند؟ . . . ⭕ پاسخ: اولًا: «استخاره» در لغت به معناى «طلب خير از خداوند كردن» است؛ خداوندى كه جهان آفرينش در قبضه قدرت اوست، آفريدگارى كه سرنوشت تمام موجودات جهان از او سرچشمه مى گيرد و مى تواند بنده خود را با نيكيها رهبرى نمايد. معناى اين نوع استخاره اين است: هنگامى كه انسان مى خواهد كارى را انجام دهد لازم است با نهايت دقّت و توجّه، تمام مقدّمات كار را تا آن جا كه ممكن است فراهم سازد و از آنچه موجب ضرر و زيان است بپرهيزد، سپس از صميم قلب از خداوند بخواهد او را در اين راه موفّق كند و نفع و خير نصيب او سازد. خلاصه اين كه، وقتى انسان دست به يك كار بزرگ مى زند و سرانجام كار روشن نيست، پس از انجام كارهاى لازم كه در پيشرفت او دخالت دارد، بايد در اين حال خدا را بخواند، و از او بطلبد كه وى را در اين كار از هر نظر پيروز گرداند و او را در رسيدن به مقصود رهنمون گردد. اين همان استخاره به معناى «طلب خير از خدا كردن» است كه روايات صحيح و معتبرى دارد. اين نوع استخاره نه احتياج به قرآن دارد و نه تسبيح، بلكه يك توجّه باطنى است كه انسان مى تواند هر روز دهها مرتبه آن را انجام دهد. در روايات مى خوانيم: «مَا إسْتَخَار اللّهَ عَبْد مُؤْمِنُ إلا خَار اللّهُ لَهْ؛ هيچ بنده باايمانى از خداوند طلب خير نكرد، مگر اين كه خداوند خير را براى او فراهم ساخت!» نتيجه اين گونه استخاره اين نيست كه انسان ترديد خود را به وسيله استخاره رفع كند، بلكه غرض از آن اين است كه پس از انجام تدابير صحيح، از خداوند خير و نفع بخواهد و ناگفته پيداست هيچ موحّدى نمى تواند تأثير خواست و كمك خداوند را در هيچ امرى انكار كند و در وسعت قدرت او شكّ و ترديد نمايد. اين توجّه، به انسان باايمان نيرو و توان مى بخشد كه در برابر مشكلات كارها ايستادگى كند و با تكيه كردن به نيروى لايزال الهى پيش رود. ثانياً: درباره استخاره هايى كه امروز مرسوم است هرگز مطلب آن طور نيست كه در سؤال تصوّر شده است - انسان مقدّرات خود را به دست تسبيح بسپارد - بلكه لازم است پيش از استخاره جهات زير در نظر گرفته شود: ۱- استمداد از عقل و فكر: خداوند بر بندگان منّت گذارده و آنها را با نيروى عقل مجهّز ساخته است. عقل مى تواند در بسيارى از موارد سرانجام كار را از نظر سود و زيان روشن سازد و تشخيص دهد كدام يك از انجام و ترك، مصلحت است؛ در اين موارد هرگز استخاره به تسبيح و قرآن مورد ندارد. ۲- مشورت با افراد مطّلع: اسلام بقدرى به مسأله مشورت اهمّيّت داده كه آن را از علائم ايمان دانسته است. قرآن مجيد مى فرمايد: «وَ امْرُهُمْ شُورى بَيْنَهُمْ و كارهايشان به صورت مشورت در ميان آنهاست. [١] و نيز خداوند به پيامبر خود دستور مى دهد كه در كارهاى مهم با ياران خود مشورت كند: «وَ شاوِرْهُمْ فِى الامْرِ؛ با آنان مشورت كن! » [٢] در اين صورت هرگاه نظر قاطعى از افراد با تجربه در كارى ابراز گرديد، ديگر موردى براى استخاره باقى نمى ماند. امّا در صورتى كه ابهام كار از طريق عقل خود انسان و از راه مشورت گشوده نشد و مطلب ابهام و پيچيدگى پيدا كرد، در اين موقع انسان در حالت تحيّر و ترديد فرو مى رود و يك حال بلاتكليفى، توأم با ناراحتى براى او پديد مى آيد. نخستين فايده استخاره با قرآن يا تسبيح در اين موقع اين است كه آن حالت تحيّر را از بين مى برد و انسان را از ترديد و دو دلى رنج دهنده اى راحت مى كند. ديگر اين كه، معناى استخاره در اين هنگام اين است كه از خداوند مى خواهد خير و صلاح او را از اين راه نشان دهد. اكنون كه بنده‌اش تمام درها را به روى خود بسته ديده است از صميم قلب و با خلوص تمام از پروردگار خود مى خواهد او را از اين راه به آنچه صلاح در آن است - اعم از فعل و ترك - راهنمايى بفرمايد. مسلّماً توجّه به خدا توأم با خلوص نيّت در اين حالت مؤثر است. چه مانعى دارد كه خداوند از اين راه خير و صلاح او را نشان دهد؟ فرض كنيم اين شخص متحيّر استخاره نكند آيا مى تواند خود را از يكى از فعل و ترك باز دارد؟ بطور مسلّم نه، بالاخره در اين موقع يا آن كار مورد نظر را انجام مى دهد، يا انجام نمى دهد. چه بهتر كه در اين حالت، در انتخاب يكى از دو طرف، توجّهى قلبى به خدا پيدا كند و از او بخواهد كه آنچه مصلحت است براى او از طريق استخاره معيّن فرمايد. مسلّماً به هنگام انتخاب آن - از اين راه - با قاطعيّت و اطمينان بيشترى به راه خود ادامه مى دهد و آن نيز در پيروزى او مؤثر است. _________________________ [۱]: سوره شورى، آيه ۳۸. [٢]: سوره آل عمران، آيه ۱۵۹. 🌻 📕 پاسخ به پرسش‌های مذهبی (آية الله مکارم شیرازی)، ص۶۵١ #استخاره #سرنوشت ⁉️ @PorsemanShia

🌱 ⁉️ نيّت و عمل از پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله نقل شده است: «نية المؤمن خير من عمله و نية الكافر شر من عمله؛ نيّت آدم با ايمان از عمل او بهتر است و نيّت كافر از كردار آنها بدتر مى باشد». مقصود از اين حديث چيست و چگونه نيّت يك فرد از عمل او بهتر يا بدتر مى باشد؟ . . . ⭕ پاسخ: حديث مورد بحث از احاديث معروف اسلام است و محدّثان سنّى و شيعه آن را از پيامبر بزرگوار نقل كرده اند. [۱] حديث مزبور را علما و دانشمندان به صورتهاى مختلفى تفسير كرده اند و ما از ميان آنها يك تفسير را كه از همه روشنتر است يادآور مى شويم. نيّت و همّت مؤمن همواره بالاتر از آنچه انجام مى دهد مى باشد و چه بسا او براى انجام يك دهم آنچه تصميم گرفته است و تمايل دارد موفّق نمى گردد و اين مطلب (همّت بلند و نيّت بلندتر از ميزان عمل) اثر مستقيم ايمان به خداست؛ و يك فرد با ايمان بر اثر ايمان به پاداشهاى اخروى و كيفرهاى روز رستاخيز، وجود او كانون افكار پاك و خيرخواهانه و همّت بلند نسبت به انجام اعمال نيك است - اگر چه هنگام عمل - موفّق به مقدار كمى از منويّات خود گردد. ولى برعكس، يك فرد كافر بر اثر فقدان ايمان به خدا و نداشتن ترس باطنى از كيفرهاى پروردگار، وجود او كانونى از افكار فاسد مى گردد و همواره تصميم مى گيرد كه هر نوع بدى را انجام دهد؛ ولى چه بسا روى يك سلسله موانع اجتماعى و يا فقدان وسايل نتواند به بسيارى از آنچه كه تصميم گرفته است جامه عمل بپوشاند؛ در این صورت نيّت او براى كارهاى زشت بيش از آنچه كه انجام مى دهد مى باشد. از اين جهت پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله مى فرمايد: نيّت كافر بدتر از كردار اوست. آنچه گفته شد مضمون حديثى است كه از امام باقر عليه السلام پيرامون اين حديث نقل شده است. [٢] _________________________ [۱]: كافى، جلد ۲، صفحه ۸۲ [٢]: متن حديث امام باقر عليه السلام اين است: «نيّة المؤمن خير من عمله لانه ينوى من الخير مالا يدركه و نيّة الكافر شر من علمه و ذلك لان الكافر ينوى الشر و يأمل من الشر مالايدركه». (المحجة البيضاء، جلد ۸، صفحه ۱۱۰) 🌻 📕 پاسخ به پرسش‌های مذهبی (آية الله مکارم شیرازی)، ص۶٧١ #نیت #عمل ⁉️ @PorsemanShia

🌱 ⁉️ آيا بايد كم خنديد و زياد گريست؟ منظور از آيه فَلْيَضحَكُوا قَليلًا وَلْيَبكُوا كَثيراً [۱] چيست؛ آيا مفهومش اين است كه خداوند در اين آيه به مردم دستور مى دهد كه بخندند و زياد گريه كنند، با آن كه گريه زياد داراى ضررهايى است كه مسلّماً شارع مقدّس اسلام به آن راضى نيست و از طرفى خنده موجب نشاط و مفرّح جسم و روح است چرا از آن جلوگيرى به عمل آيد؟ . . . ⭕ پاسخ: كسانى كه آيه شريفه را چنين معنا كرده اند در حقيقت توجّه به صدر و ذيل آن نكرده اند، آيه مزبور در سوره «توبه» در ضمن آياتى است كه درباره منافقان و متخلّفان از دستور جهاد اسلامى گفتگو مى كند و پيش از آن اين آيه است: «فَرِحَ الُمخَلَّفُونَ بِمَقعَدِهِمْ خِلافَ رِسول اللّهِ وَ كَرِهُوا انْ يُجاهِدوا بِامْوالِهِمْ وَ انْفُسِهِمْ فى سَبيلِ اللّهِ وَ قالُوا لاتَنفِرُوا فى الْحَرِّ قُلْ نارُ جَهَنَّم اشَدُّ حَرّاً لو كانُوا يَفقَهُونَ؛ بازماندگان از «جنگ تبوك» از مخالفت با رسول خدا خوشحال شدند؛ و كراهت داشتند كه با اموال و جانهاى خود در راه خدا جهاد كنند و (به يكديگر و به مؤمنان) گفتند: در اين گرما، (به سوى ميدان) حركت نكنيد! (به آنان) بگو: آتش دوزخ از اين هم گرمتر است اگر مى دانستيد!» بلافاصله بعد از اين آيه مى فرمايد: «فَليَضحَكُوا قَليلًا وَ لْيَبْكُوا كَثيراً جَزاءً بِما كانُوا يَكسِبونَ؛» از اين رو آنها بايد كمتر بخندند و بسيار بگريند (چرا كه آتش جهنّم در انتظارشان است) اين، جزاى كارهايى است كه انجام مى دادند!» خلاصه، ذيل آيه و آيات قبل و بعد از آن و همچنين شروع جمله «فَليَضْحَكُوا» با كلمه «فاء» كه براى تفريح است، همگى بخوبى روشن مى سازد كه آيه، مربوط به وضع منافقان و متخلّفان از دستور جهاد است و به هيچ وجه امر و دستورى در اين آيه به عموم مردم وجود ندارد، و اين كه در ذيل آيه فرموده: «اين عمل - گريه بسيار و خنده كم - براى كيفر كارهاى آنهاست» اشاره به اين است كه اگر آنها بدانند چه مجازاتهايى در پيش دارند، گريه بسيار و خنده كمتر خواهند كرد و از غم و اندوه، آنى راحت نخواهند شد. _____________________________ [۱]: سوره توبه، آيه ۸۲ 🌻 📕 پاسخ به پرسش‌های مذهبی (آية الله مکارم شیرازی)، ص۵۶٨ #گریه #خنده ⁉️ @PorsemanShia

🌱 ⁉️ آيا شيطان مى تواند بر پيامبران تسلّط يابد؟ قرآن بطور آشكار مى گويد خداوند به شيطان اعلام كرد راهى بر بندگان حقيقى من ندارى، در صورتى كه شيطان بر حضرت آدم راه يافت و او را فريب داد! با اين كه آن حضرت علاوه بر اين كه از بندگان واقعى خدا بود، يكى از برگزيدگان خدا نيز به شمار مى رود، كسى كه مقام برگزيدگى «صفى اللَّه» به دست آورد، ناچار مرحله عبوديّت واقعى را طى نموده است؟ . . . ⭕ پاسخ: آنچه خداوند به شيطان خاطر نشان ساخت اين است كه وى نمى تواند بندگان حقيقى او را اغوا كند و كردارهاى زشت و حرام را در نظر آنها زيبا جلوه دهد و در نتيجه آنها را از شاهراه ايمان و اطاعت به سوى كفر و معصيت بكشاند. عملى كه در بهشت از حضرت آدم سرزد يك عمل شيطانى نبود تا بدين وسيله شيطان به او راه پيدا كند، بلكه ترك اولايى بيش نبوده است. اصولًا هركس با ميل، دريچه هاى قلب خود را به روى شيطان مى گشايد وگرنه او بدون اجازه خودِ ما از اين مرز نمى گذرد و البتّه پيامبران چنان اجازه را به او نمى دهند. به عبارت روشنتر، مقصود از «راه يافتن» شيطان اين است كه بر اثر ضعف ايمان و سهل انگارى انسان، قلب او مورد تسخير شيطان واقع مى شود و در نتيجه ارتكاب گناه را در نظر وى آسان مى سازد، و هرگز شيطان يك چنين راهى به روح و روان پيامبران ندارد و اگر حضرت آدم به ترغيب شيطان از ميوه شجره ممنوعه خورد، ترك اولايى انجام داده است نه اين كه اين كار بر او حرام بوده باشد. 🌻 📕 پاسخ به پرسش‌های مذهبی (آية الله مکارم شیرازی)، ص۱۳۰ #شیطان #پیامبران ⁉️ @PorsemanShia