📸 #عکسنوشت
🔰 برداشت نادرست از دین و حکم
🔻 آنچه که بزرگان عامه و شیعه در تعریف حکم آورده اند به نگره ی ما افزون بر اینکه جامع و مانع نیست بیان گر همه ی ماهیت و چیستی حکم نیز نیست.
🔻 از سوی دیگر باید کارکرد این تعریف در عرصه ی اصلاح و ارتقاء علم اصول روشن شود چرا که #دانش_اصول گرانمایه ترین بخش از دستگاه روشگانی کشف حکم الهی است پس باید تعریف ما از حکم به گونه ای باشد که در اصول و #روش_شناسی_اجتهاد و فرآیند استنباط به کار بیاید تا ما را به یک فقه فرازمند و فراگیر و روزآمد و کارآمد رهنمون شود.
💢 بریده ای از درس خارج #فلسفه_حکم آیت الله علی اکبر رشاد
🆔 @Rashad_ir
📸 #عکسنوشت
🔰 روش عقلی و روش عقلانی در علم اصول
🔻 اگر بگوييم که روش #دانش_اصول منحصرا عقلی است، مسائل اين دانش همه بايد عقلی شوند و ابعاد هندسی معرفتی این دانش نیز بايد عقلانی باشند. هنگامی که روش عقلی است ديگر ما نميتوانيم از مباحث نقلی بهره ببریم و در این صورت #جستارهای_نقلی كه به زاستن #مسائل_نقلی در علم اصول می انجامند از علم اصول حذف می شوند. چرا که با روش عقلی نمی توان بازجست های نقلی پدید آورد و مطالب و مسائل نقلی نيازمند روش متناسب مسائل نقلی اند.
🔻 عملاً نیز اصوليون متأخر مانند مثل محقق اصفهانی که #فلسفهگرا بودند تلاش كردند كه اصول را كاملاً عقلانی كنند، البته اگر عقلی بودن را صرفاً به معنای آوردن برهان بدانیم در اصول بسندگی کردن به برهان شدنی نیست ولی اگر عقلی را به معنای عقلانی و اعم از عقلی قلمداد كنيم و رويّههای پذيرفته ی عقلائيه را نیز عقلانی قلمداد كنيم شدنی است و می توان با گسترش معنای روش عقلی و مباحث عقلی و دگرسانی آنها به مباحث و روش عقلانی اصول را سراسر عقلی کرد. اهتمام عمده ی محقق اصفهانی (كمپانی) هم بر عقلانی كردن اصول بوده و بسياری از مباحث فلسفه را وارد اصول كردند و كوشش كردند به علم اصول ساختاری رياضی و یکپارچه دهند. طبعاً آنها ميل به چنين نظر و نگاهی داشتهاند.
💢 بریده ای از درس #خارج_اصول (مبحث روش شناسی) آیت الله علی اکبر رشاد
🆔 @Rashad_ir
📸 #عکسنوشت
🔰 سیر دگرگونی علم اصول در طول تاریخ
🔻 #دانش_اصول از آغاز پيدايش خويش به مثابه ی يك دانش تاكنون دگرگونی های بسياری را به خود ديده است. اگر کتاب الرساله ی شافعی را آنگونه که اهل سنت و برخی از شیعیان پذیرفته اند آغازگر تدوین علم اصول و نخستین اثر مدون اصولی قلمداد كنيم، در درازنای سده ها اين دانش بارها به لحاظ سازمان و ساختار دگرگون شده است. نخستین اثر جامع در دسترس كه الذريعه و العده است، با آخرين آثاری كه امروزه در اختيار ماست مانند #كفايه_الاصول که به مثابه ی متن مبنا و معيار مورد بهرهبرداری است بسیار از هم متفاوت اند.
🔻در این جستار می توان از نقاط قوت چيدمان كنونی علم اصول نیز سخن گفت چرا که سازمان کنونی علم اصول يكسره ضعف و عيب نيست، سازمانی است كه طی قرون و تحت تأثير تجارب و در حقيقت تبلور و انباشت تجارب بزرگان است پدید آمده و بالیده است و عناصر مثبت و نقاط قوت بسياری دارد و بیشتر بزرگانی كه با تکیه بر سازمان فعلی به #فقه درآمده اند بر نقاط ضعف آن نیز آگاه بوده اند.
💢 بریده ای از درس #خارج_اصول (مبحث روش شناسی) آیت الله علی اکبر رشاد
🆔 @Rashad_ir
📸 #عکسنوشت
🔰 جایگاه هندسه ی معرفتی در ساختار مباحث دانش
◾️ باید بدانیم هندسهی معرفتی دانش كه يكی از مسائل فلسفههای مضاف به هر دانش است در ساختار مباحث آن دانش چه جايگاهی دارد؟ دانستیم که مسائل #فلسفههای_مضاف از يك سو به دو دسته تقسيم می شوند، مباحث فرآدانشی كه معطوف به بيان و تحليل احكام كلی آن دانش هستند، و مباحث فرامسئلهای كه به تحليل احكام مسئلههای دانش می پردازند.
◾️ مسئلهی #هندسهی_معرفتی از گونه ی نخست است، يعنی حكمی است دربارهی كليت دانش و بر آن است که بگويد كل #دانش_اصول از چه هندسه و بافتاری برخوردار است؛ و در پی آن نیست که بیان کند هر مسئله يا بخش از دانش اصول چه ساختاری دارد بلكه در نگاه مجموعی به اصول، به مثابه ی يك #دستگاه_معرفتی اين پرسش مطرح شده است.
◾️ بدین ترتيب اين مسئله در نيمه ی نخست مباحث فلسفهی اصول جای می گيرد كه البته ضمن مسائل فرادانشی و نيمهی نخست مباحث فلسفهی اصول نیز جايگاه پسین تری دارد، چون فهم اين مسئله متكی به فهم فصول پیشین است. كما اينكه ما از اين مسئله به عنوان فصل نهم بحث می كنيم؛ يعنی افزون بر اينكه درباره ی مبادی پژوهی به تفصيل سخن راندیم و گذشته از اينكه دربارهی #فلسفهی_اصول بحثهايی را داشتيم، هشت فصل ديگر را نیز به بحث گذاشتیم تا به اين بازجست رسيديم، پس متأخر از دیگر فصول است.
💢 بریده ای از درس #خارج_اصول آیت الله علی اکبر رشاد
🆔 @Rashad_ir