📸 #عکسنوشت
🔰 اختلاف مذاهب اسلامی ریشه در تفاوت روش های ایشان در فهم دین دارد
🔻 طبعاً میان ائمه ی #فقه_اهل_سنت تفاوتهای روشگانی وجود داشته است و الا چهار مذهب نميشدند. در شيعه نیز به همين ترتيب، شيعه ی اماميه و اثنيعشريه با شيعيان زيديه، اسماعيليه و فرق ديگر شیعه يا با خوارج در #روششناسی تفاوت داشته اند. هر کدام فقه و #اصول خودایستا و مستقل دارند، حال بحث در اين است كه آيا اين مذاهب و ذيل هر مذهبی فرق مختلف، که روششناسی های گوناگون دارند روششناسی همه ی آنها حق است؟
🔻 اينكه روشی موجود است يك بحث است، اما مسئله ی صدق آن از دیدگاه #معرفتشناختی بحثی ديگر است. اينكه چندين روش وجود دارد واقعيتي است و در جهان بیرون محقق است و نمی توان آن را انكار كرد، اما آيا اين چندين روش همگی حق و صحيحاند؟ و يا اگر كمابيش و نسبی بعضی حقاند، همگی حكم واحد دارند؟ بی گمان تنها یکی از آنها حق است و علم اصول مطلوب با نگاه پیشینی ما را در اثبات آن روش سرآمد یاری خواهد کرد.
💢 بریده ای از درس #خارج_اصول (مبحث روش شناسی) آیت الله علی اکبر رشاد
🆔 @Rashad_ir
📸 #عکسنوشت
🔰 نسبت روش با دیگر مبادی علم
🔻 نسبت روش به مبادی دیگر علم نسبت ابزار است به مواد. در واقع اگر بخواهيم در چارچوب #علل_اربعه اين بازجست را توضيح دهيم، گويی كه مبادی نقش علت فاعلی را دارند و روش برای شكلگيری و كاربرد مبادی رابطه ی ابزاری و آلی دارد. مبادی نیز خود نقش علّی و علت فاعلی دارند، چرا که اگر مبادی نباشند علمی نخواهد بود.
🔻 در نتیجه ايفای نقش #مبادی_علم در گرو وجود و اعمال روش به معنای نخست یعنی روش تولید علم است و بدون وجود و يا كاربست اين روش مبادی علم، مبادی نخواهند بود، يعنی نقش مبدأيت خود را ايفا نخواهند كرد.
🔻 اما اينكه روش حل مسئله در يك علم چه نسبتی با مبادی دارد، به نظر می رسد كه پس از به كار بردن مبادی، مسائلی توليد مي شود و با تولید مسائل گويی که خود علم زاده شده است.
🔻 اينكه روشی موجود است يك بحث است، اما مسئله ی صدق آن از دیدگاه #معرفتشناختی بحثی ديگر است. اينكه چندين روش وجود دارد واقعيتی است و در جهان بیرون محقق است و نمی توان آن را انكار كرد، اما آيا اين چندين روش همگی حق و صحيحاند؟ و يا اگر كمابيش و نسبی بعضی حقاند، همگی حكم واحد دارند؟ بی گمان تنها یکی از آنها حق است و علم اصول مطلوب با نگاه پیشینی ما را در اثبات آن روش سرآمد یاری خواهد کرد.
💢 بریده ای از درس #خارج_اصول (مبحث روش شناسی) آیت الله علی اکبر رشاد
🆔 @Rashad_ir
📸 #عکسنوشت
🔰 جایگاه هندسه معرفتی در فلسفه ی علم اصول
◾️ بحث از #هندسهی_معرفتی اولاً در نيمهی نخست مباحث فلسفهی اصول بايد بيايد و نه در نيمهی دوم كه به مسائل فرامسئلهای می پردازد، ثانياً بايد در نقطهای از مباحث فرادانشی قرار بگيرد كه بتواند نيازهای خود را از مباحث پیشین تأمين كند. هندسهی معرفتی از اين دست مسائل است. ما تا زمانی كه ندانيم موضوع #علم_اصول چيست، سخن گفتن از هندسهی معرفتی آن بجا نيست. تا ندانيم مسائل علم اصول كدام است و ملاك مسئلهی اصوليه چيست، تا ندانيم غايت علم اصول كدام است و روش علم اصول چيست، نوبت به بحث از هندسهی معرفتی نمی رسد.
◾️ با اين توصيف، مبحث هندسهی معرفتی در نيمهی نخست مسائل فلسفهی اصول و در آن قسمت هم در بخشهای نهايی قرار می گيرد. اما پاسخ اين پرسش كه چرا آن را بر ساختار صوری مقدم نداشتيم، به اين دليل است كه ساختار صوری چينش محسوس دانش است. شما می خواهيد علم را صورتبندی كنيد و روابط معرفتی اينها را چندان در نظر نداريد و اين كار آسان تر است. اما بحث هندسهی معرفتی يك بحث معرفتشناسانه است و بايد روابط پيچيدهی #معرفتشناختی میان مسائل علم اصول را تحليل كنيم و دشوارتر است و لذا متأخرتر از مبحث ساختار صوری است.
💢 بریده ای از درس #خارج_اصول آیت الله علی اکبر رشاد
🆔 @Rashad_ir
📸 #عکسنوشت
🔰 فایده شناخت هندسه ی معرفتی علوم
◾️ يكی از مسائل اساسی معرفتشناسی دانش تشخيص هندسهی معرفتی آن دانش است. ولی چه آثاری بر آن مترتب است؟ ترتب آثار دو سويه است، شما اگر برسيد به اينكه يك دانش از يك هندسهی معرفتی یکپارچه و نیرومند برخوردار است، شاید در #طبقهبندی_علوم بگوييد كه اين دانش جزء علوم حقيقی است، چون قضايای آن از يك انسجام و بافتار قوی #معرفتشناختی برخوردارند. كما اينكه از آن سو اگر قائل باشیم كه علم حقيقی است لزوماً بايد بگوييم قضايای آن از يك بافتار و ترتيب و ترتب ضروری برخوردارند.
◾️ برای بحث از سودمندی این جستار می توان از دو نگاه، زاويه و پايگاه به دانش نگاه كنيم؛ يا از نگاه نفسالامری و در افق و مقام ثبوت بنگریم که در نگاه به #نفسالامر، قضايای اين دانش چه نسبتی با هم دارند و بافتار و هندسهی آن چگونه است. بار ديگر در نگاه و مقام اثبات و معرفت به آن نظر کنیم بدین معنا كه فارغ از اينكه در نفسالامر و مقام ثبوت اين دانش از چه بافتاری برخوردار است و بافتار معرفتی آن چگونه است، در نگاه درجه دو و از زاويهی تحليل معرفتهای اصحاب آن علم به سراغ معرفتها برویم.
◾️ يعنی از نظرات و نگاهها و شناختهايی كه اصحاب يك علم به عناصر ركنی آن علم دارند پی ببريم كه #بافتار_معرفتی اين علم چگونه است. پس دو زاويهی ديد ميتوان طرح کرد نخست زاويهای در کرانه ی ثبوت و مقام نفسالامر يك علم است و دوم زوایه ای که در کرانه ی اثبات و مقام معرفت اصحاب آن علم است. پس اين دو نظر و دو متغير بايد ديده شوند.
💢 بریده ای از درس #خارج_اصول آیت الله علی اکبر رشاد
🆔 @Rashad_ir