🔶 بازنمود فرهنگِ شیعی در شهر انارِ کرمانِ سدۀ هشتم هجری (فرستۀ نخست) از کهن‌ترین ابنیۀ امام‌زادگان استان کرمان، آستان امام‌زاده محمد صالح شهر انار (أبان) است. نسب‌نامه این امام‌زاده به یغما رفته است. بنابر حافظۀ تاریخی مردمان منطقه در دو سدۀ اخیر، نسب این امام‌زاده به امام موسی کاظم (علیه السلام) می‌رسد. ژنرال پرسی سایکس مؤسس کنسولگری بریتانیا در کرمان در سفرنامۀ خود، هزار مایل در پرشیا ص213، پس از توصیف مقبره، نام این امام‌زاده را با عنوان «محمدصالح ابن موسی الکاظم» یاد کرده است. صحن قدیمی امام‌زاده، دو ایوان دارد که ایوان اصلی آن در سمت قبله (جبهۀ جنوب غربی) و ایوان دیگر روبروی آن است و در دو سوی آن دو رواق وجود دارد. به گواهی کتیبه‌ای که در گنبدخانۀ قدیمی قرار دارد، تاریخ ساخت بنای حاضر به سال 626هـ بازمی‌گردد. تاریخ ساخت صدوق قبر امام‌زاده، سال 757هـ را نشان می‌دهد. ظاهرا در این دوره بنای امام‌زاده محمدصالح مرمت شده و زیر گنبد قدیمی نیز با تکنیک گچبری ایلخانی آراسته شده است. متاسفانه در کتیبه‌های بنا اشاره‌ای به بانیان و دست اندرکاران مرمت بنا دیده نمی‌شود. تنها بر پایه شواهدی می‌توان احتمالی را مطرح کرد که این بنا پس از استیلای امیر مبارزالدین محمد بر کرمان پس از ۷۴۰هـ بازسازی شده باشد. شاهدی که این احتمال را تقویت می‌کند اجرای آیۀ «انا فتحنا لک فتحا مبینا» با تکنیک گچبری در بالای در ورودی فضای گنبدخانه است که احتمالا به مناسبت فتح کرمان در آن سالیان در بنا حک شده است. ظرافت حجار در اجرای تکنیک حروف فرورفته در صندوق قبر امام‌زاده محمد صالح، اثری هنری را به ارمغان آورده است. بر روی صندوق قبر ترکیبی از خطوط کوفی مورّق، کوفی معقلی، رقاع و ثلث دیده می‌شود. محتوای روی سنگ شامل سه حدیث از پیامبر خدا حضرت محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) و بر حاشیۀ آن صلوات بر چهارده معصوم (علیهم السلام) است. 🔍 خوانش روی صدوق قبر امام‌زاده محمد صالح انار: قسمت حاشیۀ به ثلث: اللهم صل علی محمد المصطفی و علی المرتضی و فاطمة الزهراء و خدیجة الکبری و حسن الرضا و حسین شهید بکربلا و علی زین العابدین و محمد الباقر و جعفر الصادق و موسی الکاظم و علی الرضا و محمد النقی و علی التقی و حسن العسکری و حجة القائم و الخلف الصالح محمد المهدی صلوات الله علیهم اجمعین قسمت راست کتیبه به کوفی معقلی: قال النبی صلی الله علیه و آله و سلم قسمت راست کتیبه به کوفی مورق: قال النبی علیه السلام مرکز به رقاع : قال النبی صلی الله علیه و آله و سلم الدنیا سجن المؤمن و جنة الکافر قسمت چپ به کوفی مورق: الدنیا مزرعة الآخرة قسمت چپ به کوفی معقلی: المؤمنون لایموتون بل ینقلون من دار الی دار ♦️ نگارش نام حضرت خدیجه (سلام الله علیها) و ذکر القاب خاص حضرت ولی عصر( عجل الله تعالی فرجه الشریف) در صلوات کبیره بر چهارده معصوم (علیهم السلام)، نشان از باورهای شیعی بانیان و مردمان منطقه دارد. ✍🏼 در فرستۀ دوم به خوانش دیواره‌های صندوق خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید...

نشست‌های پژوهشی موزۀ شیعه (5) 🔸در جستجوی تربت‌خانۀ ایلخانی کاشان: از رؤیانگاری بر کاشی‌های زرین‌فام تا ساخت بنای قدمگاه امام علی (علیه السلام) 🔹دکتر حمیدرضا جیحانی دانشیار مرکز مستندنگاری، مطالعات معماری و مرمت، دانشکدۀ معماری و شهرسازی دانشگاه شهید بهشتی 🔹 دکتر محمد مشهدی نوش‌آبادی دانشیار گروه ادیان و فلسفۀ دانشگاه کاشان 🗓تاریخ و محل برگزاری: چهارشنبه 26 اردیبهشت 1403 هـ ش. ساعت 14 تا 16 تهران، خیابان انقلاب، خیابان قدس، خیابان پورسینا، پلاک 13 مؤسسۀ باستان‌شناسی دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران #نشست_های_پژوهشی_موزه_شیعه #مطالعات_معماری_ایران #تربت_خانه_ایلخانی #کاشان #کاشی_زرین_فام #سده_هشتم_هجری #موزه_شیعه

به مناسبت ۱۹ اردیبهشت، روز ملی میراث مکتوب با همکاری دانشگاه فردوسی مشهد و موزه شیعه تشیّع پیشاصفوی به روایت میراث ملی ایران حمیدرضا آذری‌نیا دکترای مردم‌شناسی و مدیر موزهٔ شیعه ⏰چهارشنبه ۱۹ اردیبهشت ۱۴۰۳ . ساعت ۱۰:۱۵ الی ۱۱:۱۵ دانشکده الهیات دانشگاه فردوسی مشهد، سالن دکتر مشائی ◀️ لینک پخش زنده 🔗موزه شیعه 🔗انجمن ایرانی تاریخ اسلام، شعبه خراسان رضوی، کمیتۀ نسخه‌های خطی

تشیّع پیشاصفوی به روایت میراث ملی ایران حمیدرضا آذری‌نیا دکترای مردم‌شناسی و عضو هیات مدیرۀ موزهٔ شیعه چهارشنبه ۱۹ اردیبهشت ۱۴۰۳. دانشکده الهیات دانشگاه فردوسی مشهد 🔗موزه شیعه 🔗انجمن ایرانی تاریخ اسلام، شعبه خراسان رضوی

🔺نشست پژوهشی موزۀ شیعه به مناسبت ولادت با سعادت امام رضا(علیه السلام)🔻 🔸سخنرانان: 🔹دکتر حمیدرضا آذری‌نیا: زمینه‌های اجتماعی و سیاسی ضرب سکۀ ولایت‌عهدی امام رضا علیه السلام، ساعت 9:30 تا 10 صبح 🔹استاد احمدرضا رحیمی ریسه: معرفی پروژۀ دانشنامۀ نسخه‌های کهن امامیه و  نسخۀ کهن عیون اخبار الرضا علیه السلام، ساعت 10 تا 10:30 صبح  🔹دکتر میثم صادقی: معرفی اسناد و کتیبه‌های قدمگاه رضوی در توران‌پشتِ یزد، ساعت 10:30 تا 11 صبح پیرامون نشست، نمایشگاهی از هشت اثر رضوی مرتبط با موضوع سخنرانی‌ها نیز دایر خواهد بود. 🏛 محل نشست و نمایشگاه: تهران، خیابان امام خمینی، خیابان سی تیر، پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، سالن همایش‌های خلیج فارس 🗓 زمان: دوشنبه 31 اردیبهشت ماه 1403ش، ساعت 9:30 💻 پخش زنده توسط انجمن ایرانی تاریخ اسلام شعبهٔ خراسان رضوی @ShiaMuseum

📣 فایل صوتی 🗓 نشست‌های موزۀ شیعه (5)، موسسۀ باستان‌شناسی دانشگاه تهران، چهارشنبه 26 اردیبهشت 1403 ساعت 14 📄 عنوان نشست: در جستجوی تربت‌خانۀ ایخانی کاشان: از رؤیانگاری بر کاشی‌های زرین‌فام تا ساخت قدمگاه امام علی (علیه السلام) 👥 ارائه دهندگان: 🔹دکتر حمیدرضا جیحانی      دانشیار مرکز مستندنگاری، مطالعات معماری و مرمت، دانشکدۀ معماری و شهرسازی دانشگاه شهید بهشتی 🔹 دکتر محمد مشهدی نوش‌آبادی      دانشیار گروه ادیان و فلسفۀ دانشگاه کاشان #نشست_های_پژوهشی_موزه_شیعه #مطالعات_معماری_ایران #تربت_خانه_ایلخانی #کاشان #کاشی_زرین_فام #سده_هشتم_هجری

نشست‌های پژوهشی موزۀ شیعه (۶) (به مناسب ۲۳ ذی‌القعده) 🔸تحلیل در زمان و هم‌زمانی سکۀ ولایت‌عهدی امام رضا (علیه السلام)🔸 ارائه دهندگان: 🔹دکتر حمیدرضا آذری‌نیا؛ دکتری مردم‌شناسی دانشگاه تهران 🔹حسین محسنی؛ دانشجوی دکتری تاریخ اسلام دانشگاه تربیت مدرس 🗓 زمان: شنبه ۱۲خرداد ۱۴۰۳، ساعت ۱۶ تا ۱۷. 💻 لینک پخش زنده موزه شیعه انجمن ایرانی تاریخ اسلام، شعبه خراسان رضوی

نشست‌های پژوهشی موزۀ شیعه (۶) (به مناسب ۲۳ ذی‌القعده) 🔸تحلیل در زمان و هم‌زمانی سکۀ ولایت‌عهدی امام رضا (علیه السلام)🔸 🔹دکتر حمیدرضا آذری‌نیا؛ دکتری مردم‌شناسی دانشگاه تهران 🔹حسین محسنی؛ دانشجوی دکتری تاریخ اسلام دانشگاه تربیت مدرس 🗓 زمان: شنبه ۱۲خرداد ۱۴۰۳. #VOICE 🔗VIDEO موزه شیعه انجمن ایرانی تاریخ اسلام، شعبه خراسان رضوی

🔺بارگاه امام‌زاده محمد بن جعفر صادق (علیه السلام) در شهر بسطام، یادگاری از دورۀ دو ایلخان بزرگ غازان‌خان و اولجایتو محمد خدابنده🔻 🔷 مقبرۀ امام‌زاده در مجموعۀ تاریخی بایزید واقع در میدان مرکزی شهر بسطام قرار دارد. به دلیل شواهد تاریخی به نظر می‌رسد بر خلاف نظر مشهور که این مقبره را مدفن محمد دیباج فرزند امام صادق (علیه السلام) می‌دانند، این بنا مقبرۀ محمد الاصغر فرزند دیگر امام صادق (علیه السلام) باشد. 🔶 حرم امام‌‌زاده محمد بن جعفرصادق (علیه السلام) در مرکز مجموعه واقع شده است. بازسازی بنای امام‌زاده محمد را به غازان خان (670- 703هـ) و پس از او برادرش سلطان اولجایتو محمد خدابنده (709-716هـ) نسبت داده‌اند. ازاره‌های گرداگرد حرم با کاشی‌های شش ضلعی فیروزه‌ای با حاشیه‌ای از کاشی‌های گل‌دار آراسته شده‌اند. گنبد امام‌زاده که قرینۀ گنبد غازان‌خان است، با کاشی‌های فیروزه‌ای تزئین شده‌اند. پایان ساخت ایوان اصلی این امام‌زاده در سال 713هـ در دوره سلطنت اولجایتو محمد خدابنده بوده است. در دو طرف ورودی دالان نام امیرمومنان علی (علیه السلام) به خط کوفی بنایی بر سفال لعابدار اجرا شده است. #امامزاده_محمد_بن_جعفر_صادق_علیه_السلام #مجموعه_بایزید_بسطامی #بسطام #غازان #اولجایتو #سده_هشتم_هجری #موزه_شیعه @ShiaMuseum

ایوان و دالان ورودی به حرم امام زاده محمد بن جعفر صادق (علیه السلام) #امامزاده_محمد_بن_جعفر_صادق_علیه_السلام #مجموعه_بایزید_بسطامی #بسطام #غازان #اولجایتو #سده_هشتم_هجری #موزه_شیعه @ShiaMuseum

🔸نام امیرمؤمنان علی (علیه السلام) بر دیوارۀ دالان اولجایتو منتهی به حرم امام‌زاده محمد بن جعفر صادق (علیه السلام) #امامزاده_محمد_بن_جعفر_صادق_علیه_السلام #مجموعه_بایزید_بسطامی #بسطام #غازان #اولجایتو #سده_هشتم_هجری #موزه_شیعه @ShiaMuseum

🔸صندوق قبر امام‌زاده محمد بن جعفر صادق (علیه السلام) #امامزاده_محمد_بن_جعفر_صادق_علیه_السلام #مجموعه_بایزید_بسطامی #بسطام #غازان #اولجایتو #سده_هشتم_هجری #موزه_شیعه @ShiaMuseum

نشست‌های پژوهشی موزۀ شیعه (۷) 🔸بررسی مؤلفه‌های غصب مقام خلافت امیرمومنان علی (علیه السلام) در نگارۀ «نسب‌شناسی پیامبر (صلی الله علیه و آله)» 🔸 ارائه دهنده: 🔹دکتر مرضیه علی‌پور، دانش‌آموخته تاریخ تطبیقی و تحلیلی هنر اسلامی 🗓تاریخ و محل برگزاری: چهارشنبه ۱۳ تیر  ۱۴۰۳، ساعت ۱۱ تا ۱۳ تهران، خیابان انقلاب، خیابان قدس، خیابان پورسینا، پلاک 13 مؤسسۀ باستان‌شناسی دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران 💻 لینک پخش زنده موزه شیعه انجمن ایرانی تاریخ اسلام، شعبه خراسان رضوی

⭕️ سال گذشته مقالۀ «بررسی مؤلفه‌های غصب مقام خلافت امیرمومنان علی (علیه السلام) در نگاره نسب شناسی پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم)» اثر سرکار خانم دکتر علی‌پور، در دفتر نخست تاریخ تشیع در ایران به روایت فرهنگ مادی از سوی موزۀ شیعه منتشر شد؛ به جهت استفاده اعضای محترم کانال موزۀ شیعه، فایل الکترونیک آن تقدیم می‌شود. موزه شیعه

تکرار شانزده نام مقدس علی و محمد بر گرد پنج نام مبارک محمد خانم آنه ماری شیمل در کتاب راز اعداد پژوهشی در مورد استفاده استعاری از اعداد انجام داده اند. عدد شانزده نماد "کمال" در سنت اعداد است. #گنبد_سلطانیه #اولجایتو #موزه_شیعه

آرامگاه شيخ براق‌بابا آرامگاه پیر براق مشهور به خانقاه چلبی اوغلی در سلطانیه و در سال ۷۰۳ق ساخته شده است. پیربراق از پارسایان مقرب غازان خان و سلطان محمد اولجایتو بود و در گیلان کشته شده و در مجاورت گنبد سلطانیه مدفون است. بر دیوارهای بنا نام اعلای علی علیه السلام بصورت آجری کار شده است. منابع: دانشنامه جهان اسلام مدخل چلبی اوغلو دانشنامه جهان اسلام مدخل براق بابا (۶۵۵ـ۷۰۷)

محراب زرین فام ایلخانی مزین به صلوات کبیره محفوظ در موزه ملی

🔸نگارۀ «امام حسین(علیه السلام) درکنار بستر شهادت امام حسن (علیه السلام)»، نسخه حدیقه‌السعداء، قرن دهم هجری 🔹حدیقه‌السعداء نثری ترکی از روضه‌الشهداء است که توسط فضولی بغدادی تالیف شده‌است. اصل کتاب روضه‌الشهداء اثر كمال‌الدين حسين ‌بن‌ علي واعظ كاشفي(متوفی910هـ) است که به‌ دستور سيد مرشدالدين عبداللَّه معروف به سيد ميرزا، داماد سلطان‌ حسين بايقرا، سروده شده که شامل ده باب است كه به حالات انبیا و اولیا و خاندان عصمت و طهارت اختصاص دارد و باب هفتم تا دهم این كتاب به حوادث و وقایع كربلا اختصاص یافته و یک خاتمه دارد. از این کتاب نسخ و پاره برگ‌های متعددی در موزه‌های مختلف جهان وجود دارد. برگه‌ حاضر در حال حاضر در موزه متروپولیتن نیویورک به شماره بازیابی 1979.211 نگهداری می‌شود. 🔻در این تصویر امام حسن(علیه السلام) در بستر شهادت در حال گفتگو با برادرشان حضرت امام حسین(علیه السلام) هستند و وصایای لازم را به ایشان می‌نمایند. چهره دو معصوم (علیهما السلام) علاوه بر روبند، با هاله شعله‌سان نیز نمایش داده شده‌است. در امتداد وجود مبارک امام حسن (علیه السلام) و بالای سر ایشان در گوشه سمت چپ، زنی با لباس سرخ ترسیم شده‌است که احتمالا اشاره‌ای بر همسر ایشان جعده دارد که حضرت را مسموم نموده‌است. 🔻افراد زیادی به عیادت امام حسن (علیه السلام) آمده‌اند و عده‌ای از آن‌ها در حال گریه و زاری هستند و سادات مجلس احتمالا با عمامه سبزرنگ به نمایش درآمده‌اند. فردی در مقابل امام حسن (علیه السلام) ترسیم شده‌ که در دستانش آفتابه و لگنی را نگه داشته تا در صورت لزوم در اختیار امام مسموم قرار دهد. هنرمند برای نمایش محل زندگی امام حسن(علیه السلام) هم‌چون سایر اماکن مقدس از نقش محراب‌گون استفاده کرده‌است. این امر نشانی از پیوند امام با محراب است، زیرا امام به‌عنوان قبله عالم هستی با محراب نماد کعبه ـ قبله مسلمانان ـ ارتباط معناداری دارد؛ علاوه بر این نگارگر، شمعدان‌هایی را در قسمت‌های مختلف منزل ایشان ترسیم کرده‌است. نکته قابل‌توجه این است که احتمالا این دو شمعدان نمادی از امام حسن و حسین(علیهما السلام) نیز می‌باشند، زیرا شمعدانی که در پس‌‌زمینه و پشت سر امامان معصوم ترسیم شده، پارچه‌ای سبزرنگ(که نماد امام حسن(علیه السلام) است) و در زیر شمعدانی که در پیش‌زمینه است پارچه‌ای قرمز به‌کار رفته‌است و همچنین به لحاظ محل قرارگرفتن‌شان احتمالا نشان‌گر امامت ایشان نیز می‌باشد که امامت امام حسن(علیه السلام) رو به پایان و امامت امام حسین(علیه السلام) رو به آغاز است. 🔻زنانی از پشت پرده در طبقه اول و دوم منزل در حال نظاره این ملاقات هستند و ترسیم آن‌ها در پشت پرده احتمالا نمایانگر حفظ حرمت امام حسن(علیه السلام) توسط آن‌ها است، ولیکن جعده بیرون از پرده و حجاب در بالای سر امام حسن(علیه السلام) ترسیم شده‌است، کسی که حرمت امام(علیه السلام) را نگه نداشت و به قتل ایشان اقدام نمود. برای مشاهده نگاره مشابه در نسخه‌ای دیگر از حدیقه السعداء رک«حضور امام حسین(علیه السلام) در کنار بستر شهادت برادر»، نسخه حدیقه السعداء، قرن دهم» #امام_حسن_مجتبی_علیه_السلام #نگارگری #سده_دهم_هجری موزه شیعه

درب امامزاده روستای فی روس محفوظ در موزه هنر ایران (کاخ مرمر). 887قمری منبت نام های مقدس الله محمد علی توسط بهرام بن خسرو نجار فی روسی سوال: دوستان گرامی اگر از محل دقیق این روستا و امامزاده مذکور اطلاع دارند به اشتراک بگذارند

درب مسجد جامع بفرويه از چوب كنده كاري شده است. بر قسمت بالاي هر يك از لنگه هاي آن تسمه آهني كوبيده اند و بر روي دو تسمه اين عبارات كنده شده است: لنگه راست: الله، محمد، علي، حسن، حسين، در مسجد به هرزه باز مکن چون در آیی بجز نماز مکن تکیه گاه توست خانه حق باری کار بر خود دراز مکن تحريراً في غره محرم الحرام، سنه تسع و سبعين و ثمان مائه. خداش بيامرزاد كه بگويد خداش بيامرزاد. عمل قطال شرقال حداد بفرويي. لنگه چپ: صلوات دوازده امام و عبارت "كتب شهاب الدين شرقال حداد." بر بدنه لنگه راست "لا اله الا الله" و بر لنگه چپ "محمد رسول الله علی ولی الله" منبت کاری شده است.