💠 بررسی و نقد یک گزارش مشهور درباره چگونگی مبارزه و شهادت حضرت عباس
🔹روضه مشهور در مورد شهادت حضرت عباس اینگونه است که ایشان وقتی به آب فرات دست یافتند خواست که آب بنوشد اما یاد تشنگی برادر و اهل بیت ایشان افتاد و نیز حضرت حامل مشک آب بود که چون دو دستش قطع شد مشک را به دندان گرفت. در قسمت سانسورشده سریال مختارنامه (نگارنده که تا حال نفهمیده چرا این صحنه تاثیرگذار را حذف کردند) مبارزه و شهادت حضرت عباس اینگونه به تصویر کشیده شده بود.
🔸این گزارش با تمام مشهور بودن و جاافتادن آن به عنوان بخش مهمی از گزارش مصیبت شهادت حضرت عباس در مجالس عزاداری افزون بر آنکه بدون سند معتبر است، از نظر محتوا نیز اشکالات و نارسایی هایی دارد.متن این گزارش مشهور ولی غیر معتبر را در http://lib.eshia.ir/11008/45/41 ببینید و حتما پاورقی محقق کتاب را ملاحظه کنید.
🔻با بررسی و مقایسه ای که صورت گرفت روشن شد که علامه مجلسی خبر یادشده را به احتمال قوی از کتاب منتخب طریحی با تلخیص و اقتباس نقل کرده است.اما درباره منبع نقل طریحی باید گفت که به نظر می رسد یکی از منابع وی (اگر نگوییم تنها منبع) در نقل گزارش یادشده کتاب روضه الشهداء است و به احتمال قوی طریحی این گزارش را از این کتاب گرفته و با تعریب و اندکی تغییر آن را آورده است.از آن پس گزارش یاده شده به سبب بعد حزن انگیز و گریه آور به محافل و مجالس روضه خوانی و به بسیاری از مقتل های معاصر راه یافته است و گزارش معتبر از نحوه مبارزه و شهادت حضرت عباس را به کنار رانده است.
لذا حضرت عباس نه وارد شریعه فرات شد و نه آبی بدست گرفت و نه مشکی با خود حمل کرد.
#نقد_مشهورات
#شهادت_حضرت_عباس
#تاریخ
#تأمل
#عاشوراء
👇👇
@Taammolate_talabegi
⁉️آیا هنگام ورود اسرای اهل بیت به کوفه مردم به آنان نان و خرما دادند؟
🔹نقل شده که در هنگام ورود اسرای حسینی به کوفه مردم این شهر به کودکان بنی هاشم نان و خرما و حتی گردو داده اند و حضرت زینب با گرفتن آن خوراکی ها از دست کودکان گفته است: صدقه بر ما بنی هاشم حرام است!سپس با دیدن سر امام حسین بر بالای نیزه سرش را به محمل زده و در نتیجه سرش شکسته و از آن خون جاری شده است
🔻نقد:
ناقل این جریان را مسلم جصاص ( گچ کار ) دانسته اند که به واقع معلوم نیست چه کسی است.این خبر امروزه به روضه ای جانسوز تبدیل شده است و برخی از مدافعان قمه زنی هم از باب تقریر معصوم به این واقعه استناد می کنند.
ظاهرا کهن ترین منبع این داستان کتاب نورالعین فی مشهد الحسین منسوب به اسفراینی است.بعد از او طریحی و علامه مجلسی این داستان را به صورت مرسل نقل کرده و از آن پس به برخی مقاتل وکتب معاصر راه یافته است.
🔸کتاب نورالعین از کتب غیرمعتبر نزد محققان است.برخی معتقدند که این کتاب ساخته و پرداخته فردی مجهول در قرون بعدی است و انتساب آن به اسفراینی درست نیست( شرح ادله این قول خارج از حوصله این مختصر است)
شهید قاضی طباطبایی این کتاب را از کتب بسیار ضعیف و غیر قابل اعتماد می داند.محدث قمی نیز در منتهی الآمال این قضیه را نقد کرده است( گرچه در نفس المهموم آنرا نقد نکرده است)
این داستان از نظر محتوا هم اشکال دارد.در این خبر نقل شده که حضرت زینب گفته اند: صدقه بر اهل بیت حرام است در حالی که از دیدگاه فقهای سنی و شیعه آنچه بر بنی هاشم حرام است گرفتن زکات واجب از غیربنی هاشم است نه هر صدقه ای.
🔸اشکال دیگر تعارض آن با نقل های معتبر تاریخی است چرا که بنابراین داستان سر امام حسین(ع) در هنگام ورود اسرا به کوفه همراه آنان بوده است در حالی که طبق نقل تاریخی ابومخنف ( که کهن ترین و معتبرترین نقل تاریخی در زمینه تاریخ کربلاست) سر مطهر امام را همان روز عاشورا به حمید بن مسلم ازدی و خولی بن یزید سپردند تا آن را نزد عبیدالله ببرند.بنابراین هنگام ورود اسرا به کوفه سر امام همراه آنها نبوده است.( بدین ترتیب تمام روضه هایی که حاکی از همراهی کاروان اسراء با سر مطهر امام است خلاف واقع است)
📚مقتل جامع سیدالشهداء با تلخیص ج 2 ص595-592
#نقد_مشهورات
#تاریخ
#تأمل
#عاشوراء
👇👇
@Taammolate_talabegi
✍️ تاملی بر مسئله خودداری مسلم از ترور عبیدالله (1)
🔹یکی از مسائل قابل تامل در حوادث شهر کوفه قبل از شهادت مسلم گزارشی در موضوع طرح ترور ابن زیاد است. در تاریخ نقل شده که این طرح توسط شریک بن اعور یا هانی بن عروه یا عماره بن عبید به مسلم پیشنهاد شد. او نیز قبول کرد و قرار شد هنگامی که ابن زیاد به عیادت هانی یا شریک آمد مسلم همراه با سی مرد مسلح طبق نقشه قبلی ابن زیاد را ترور نماید.
🔸ابن زیاد به عیادت شریک بن اعور و یا هانی آمد و زمینه برای اجرای نقشه ترور آماده شد اما مسلم در آخرین لحظات از اجرای آن امتناع ورزید.
🔻در پاسخ به این پرسش که چرا طرح ترور ابن زیاد اجرا نشد گزارش های متفاوتی وجود دارد.شماری از گزارش ها حاکی از آنند که ابن زیاد از قرائن موجود متوجه طرح ترور خود شد و صحنه را فورا ترک کرد.
🔺برخی از گزارش ها تصریح می کند که زنی در خانه هانی مانع اقدام مسلم گردید.
🔸در شماری از گزارش ها نیز پاسخ خود مسلم به اینکه چرا اقدام به ترور ابن زیاد نکرد آمده است که دو چیز مانع اقدام او شد: یکی اینکه هانی مایل نبوده است که این اقدام در خانه او انجام شود و دیگر به خاطر آوردن حدیثی از پیامبر که فرمود:
ان الایمان قید الفتک و لایفتک مومن ( اسلام ترور را دربند کشیده است و هیچ مسلمانی ترور نمی کند)
🔹در برخی گزارش ها مسلم علت امتناع خود را فقط حدیث مورد اشاره ذکر کرده است .
♦️در گزارشی دیگر مسلم علت امتناع خود را تنها مایل نبودن هانی به انجام گرفتن این کار در خانه او می داند
🔻در نقلی دیگر مسلم برای توجیه کار خود به دو عامل اشاره می کند : یکی حدیث فتک و دیگر اینکه مایل نبوده است این اقدام در خانه شریک بن اعور انجام شود
ادامه دارد ...
#تأمل
#نقد_مشهورات
#عاشوراء
#ترور
#حقوق_بشر
#اخلاق
👇👇
@Taammolate_talabegi
✍تاملی بر مسئله خودداری مسلم از ترور عبیدالله (2)
🔹در پست قبلی گزارش های مختلف در مورد طرح ترور ارائه شد.حال نکاتی در خصوص این گزارشات به نظر می رسد:
الف)حضور یافتن ابن زیاد در خانه علاقه مندان به مسلم به معنای قرار دادن خود در کانون خطر است که با با در نظر گرفتن زيركى سياسى ابن زياد و اوضاع بحرانی كوفه، انجام گرفتن اين اقدام ضدّ امنيتى به وسيله او، باور نكردنى است.
ب)ضروریترین لازمه اجراى نقشه ترور، مخفيكارى است و اين، با در جريان كار قرار گرفتن سى نفر كه همراهى آنها براى ترور يك نفر، ضرورتى ندارد، منافات دارد.
ج)اگر نقشه اعدام ابن زياد، واقعيت داشت، مقتضاى در نظر گرفتن تدابير سياسى و امنيتى براى اين عمليات، اين بود كه اجراى آن به فردى غير از مسلم كه رهبرى نهضت كوفه را به عهده داشت، واگذار می شد.
🔸بر اين اساس، میتوان گفت كه ماجراى ترور ابن زياد، احتمالًا ساخته و پرداخته خود او و دستيارانش و براى موجّه جلوه دادن اقدام خويش بر ضدّ مسلم و سران قبايل هوادار ايشان بوده است.
🔺امّا درستى گزارشهاى ديگرى كه میگویند مسلم، با يادآورى حديث نبوى «فتك»، از تصميم خود منصرف شد، بسيار بعيد مینماید بلكه میتوان گفت كه اهانت به مسلم است. آيا میتوان پذيرفت كه نماينده امام عليه السلام، هنگام طرح نقشه ياد شده، حكم آن را نمیدانسته و موقع اجرا، با يادآورى آن، از تصميم خود، منصرف شده است؟!
1- نکات فوق برگرفته از نظر آیت الله ری شهری ( دانشنامه امام حسین ج 1 ص 391- 393) در قضیه ترور ابن زیاد است.ایشان با استناد به نکات فوق قضیه ترور را ساختگی می دانند!!
2-استاد پیشوایی در مقتل جامع سید الشهداء ج 1 ص 526-524 اصل وقوع طرح ترور را قبول کرده و آن را ساختگی ندانسته اند ( البته که نقل های متعددی در زمینه طرح ترور وجود دارد و رد یا جعلی دانستن همه آنها قولی زور به نظر می رسد). توجیه ایشان در این زمینه همان حدیث فتک است و سجیه عربی ( حرمت حریم ) را مانع از مهمان کشی دانسته اند چرا که به محض ورود مهمان در منزل میزبان ذمه دار پذیرایی است و صرف مهمان بودن در منزل شخصی به منزله امان دادن به اوست.
در ادامه برای تایید این نظر ( رعایت مسائل اخلاقی ) به مواجهه حضرت علی(ع) با عمروعاص و بسربن ارطاه در جنگ صفین استناد کرده اند که کشف عورت این دو ملعون عامل گریزشان از تیغ ذوالفقار شد.
در آخر هم به حرمت ترور و مذموم بودن آن در اسلام استدلال شده و منابع روایی شیعه و سنی را بر این قضیه شاهد گرفته اند.
3-برخی مثل ابن کثیر عدم ترور را ناشی از ترس مسلم دانسته اند که با توجه به اموی بودن ابن کثیر و زبانزد بودن دشمنی او با شیعیان این نظر را نمی توان قبول کرد.
4- قولي كه از طرف هاني بن عروه نقل شده، نمي تواند چندان مورد قبول باشد، مگر آنكه بگوئيم هاني از ترس تباهي زندگي خويش از انجام اينكار معذور بود كه با شناختي كه از او داريم، چنين چيزي بسيار بعيد و قريب به محال است.
5- عده اي نيز اشاره كرده اند كه نكشتن ابن زياد، دليل سياسي داشت و آن اينكه بدنبال آن مردم شام براي گرفتن انتقام مي آمدند و كوفه را غارت مي كردند! كه بايد گفت: سپاه شام در هر صورت، حتي اگر امام حسين عليه السلام هم پيروز مي شد، مي آمدند و آمدن آنان ربطي به كشته شدن ابن زياد نداشت.
6-برخی هم گفته اند که کشتن ابن زیاد توسط مسلم قصاص قبل از جنایت است.علاوه بر مبنایی بودن این بحث که آیا قصاص قبل از جنایت درست است یا نه ( که به نظر می رسد در صورت اطمینان می توان جانی را قبل از انجام جنایت مجازات کرد) نکته ای لازم به تذکر است که ابن زیاد در بصره هم دست به جنایت زده و سفیر امام حسین(ع) به بصره را به شهادت رسانده بود.
7-برخی نیز گفته اند که ماموریت مسلم در کوفه صرفا تحقیق و گزارش بود و درگیری ماموریت ایشان نبوده است.این نظر هم با این اشکال روبروست که در صورت صرف تحقیقی بودن ماموریت ، مسلم نباید دارالاماره کوفه را بخاطر اسارت هانی محاصره می کرد در حالی که اینکار را کرده است.
🔻چنانچه می بینید همه توجیهات گفته شده دارای ضعف هستند و ملاحظاتی بر حدیث فتک وجود دارد که مجالی دیگر می طلبد.
ادامه دارد...
#تأمل
#نقد_مشهورات
#عاشوراء
#ترور
#حقوق_بشر
#اخلاق
👇👇
@Taammolate_talabegi
✍ تاملی بر مسئله خودداری مسلم از ترور عبیدالله (3)
🔹در دو پست قبلی اصل بحث و توجیهات ارائه شده در توجیه عدم ترور تقدیم مخاطبین شد. در این قسمت نکاتی در مورد حدیث فتک به نظر می رسد که لازم به تذکر است .
الف) حدیث الایمان قید الفتک یا الاسلام قید الفتک در منابع شیعه فقط در کافی و تهذیب آمده و جمعا دو روایت است که هر دو روایت مرسل و ضعیف هستند.
علامه مجلسی هم هر دو سند را مرسل ارزیابی کرده اند (https://lib.eshia.ir/71429/24/213/%D9%82%DB%8C%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%AA%DA%A9)
🔻اما این حدیث در منابع اهل سنت به وفور یافت می شود و از 7 صحابی نقل شده است. جالب اینکه در یکی از طرق روایت معاویه بن ابی سفیان( استاد ترور ) قرار دارد!!! مدافعین عمل مسلم هم برای توجیه این کار بیشتر به منابع اهل سنت استناد کرده اند. طبیعی است که کتب روایی و اسناد اهل سنت برای شیعه حجیت نمی آورد .
🔻صاحب جواهر ضعف سندی روایت را غیرمنجبر می داند ( جواهر الکلام ج 41 ص 436) لذا خیلی به منابع شیعه در زمینه این حدیث نمی توان اعتماد کرد.
ب) در تاریخ صدر اسلام قتل هایی بدستور پیامبر اسلام نقل شده که به نظر می رسد چیزی جز ترور نیست. مشخصا در این زمینه می توان به قتل کعب بن اشرف و سلام بن ابی الحقیق اشاره کرد. برای آگاهی از تفصیل وقائع به کتاب فروغ ابدیت ( نوشته آیت الله سبحانی ) ص 645-647 و 521-524 مراجعه کنید. ( لینک کتاب فروغ ابدیت http://lib.eshia.ir/11247/1/5 )
ج) در سیره ائمه اطهار هم جواز قتل دیگران دیده می شود مثلا امام هادی فرمان قتل فارس بن حاتم قزوینی را صادر کرده و بهشت را برای کسی که او را به قتل برساند ضمانت می کنند و جنید نیز فارس را به قتل می رساند.
مورد دوم هم در مورد ابوالسمهری است که اسحاق انباری از امام جواد جواز مخفیانه کشتن آنرا نقل می کند .
د) در تاریخ معاصر ایران شاهد قتل هایی از طرف نواب صفوی ( فدائیان اسلام ) و هیئت موتلفه اسلامی بوده ایم. مشخصا فدائیان اسلام دست به کشتن احمد کسروی ، عبدالحسین هژیر و حاجعلی رزم آرا زده و هیئت موتلفه اسلامی هم حسنعلی منصور را به قتل می رساند.
❓سوالی که با آن مواجهیم اینست که آیا این قتل ها ترور محسوب می شوند و آیا مستند فقهی از فقیهی برجسته داشته اند؟
ه) فتوای آیت الله مکارم شیرازی در این زمینه جالب توجه است.ایشان در برخی موارد ترور را جایز دانسته اند .متن سوال و جواب در سایت ایشان بدین گونه است :
حکم ترور افراد
پرسش : آیا ترور در اسلام جایز است؟
پاسخ : ترور یعنی شخصی را غافلگیرانه به قتل رساندن و در اسلام جایز نیست جز در موارد بسیار استثنائی.
https://makarem.ir/main.aspx?typeinfo=21&lid=0&catid=737&mid=261626
❗️با توجه به نکات فوق به نظر می آید توجیه عدم ترور ابن زیاد با حدیث فتک توجیهی علیل است و اگر ترور حرام قطعی در تمام شرایط هم بود ( که مورد شک است) مسلم باید ابن زیاد را می کشت.
#تأمل
#نقد_مشهورات
#عاشوراء
#ترور
#حقوق_بشر
#اخلاق
👇👇
@Taammolate_talabegi
✍ آیا حضور زعفر زاهد (همان زعفر جنی) در کربلا برای یاری امام حسین صحت دارد؟
🔹اولین بار ملاحسین کاشفی جریان حضور زعفر جنی در کربلا و اعلام یاری وی به امام حسین را در روضه الشهداء ص 431 آورده و این مطلب به تدریج در منابع پس از آن راه یافته است ولی در منابع معتبر کهن چنین قضیه ای نقل نشده است.
سید بن طاووس به نقل از کتاب مولد النبی ومولدالاوصیاء شیخ مفید که از بین رفته روایتی را به نقل از امام صادق درباره آمدن گروهی از فرشتگان و جنیان خدمت امام حسین برای یاری رساندن به حضرت آن هم در هنگام خروج وی از مدینه به سوی مکه آورده است و این ارتباطی با داستان زعفر جنی ندارد.
🔻داستانهایی دربارهٔ رابطه بین آیت الله بروجردی و زعفر جنی نقل می شود؛ به خصوص در رابطه با وقایع مرگ زعفر و برگزاری مراسم ختم وی توسط ایشان، حواشی مختلفی ذکر میشود. بنا بر تحقیقات انجامشده، این مطالب سند مشخصی ندارند و در کتابها و خاطرات مربوط به شرححال زندگی بروجردی، مطلبی دربارهٔ آنها وجود ندارد.
🔸با توجه به نبود دلیل معتبر دربارهٔ رابطهٔ آیت الله بروجردی و زعفر، به نظر میرسد در نقلهای عامیانه دربارهٔ این موضوع اشتباهی بین ایشان و مؤلفی همنام وی صورت گرفته است. سید علیاصغر شفیع جابلقی بروجردی (متوفای ۱۳۱۳ش) از روحانیان بروجرد و صاحب کتاب طرائف المقال در این اثر به زعفر جنی اشاره کرده و به نقل از یکی از استادان خود که وی را مورد وثوق و اطمینان توصیف میکند، جریان حضور زعفر در کربلا را حکایت کرده است.
#تاریخ
#نقد_مشهورات
#عاشوراء
#زعفر_جنی
#تأمل
👇👇
@Taammolate_talabegi
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🎥 جریانی که آیت الله بهجت رحمه الله علیه در مورد وفات زعفر جنی و جانشین او «کامل» بیان می کنند!
🔹این را هم از پیرمردهای زمان خودمان از اساتید در نجف شنیده بودیم که جنها گفته بودند: «در بین ما کافر و شیعه هست ولی سنی نیست». گفتیم: این برای چیست؟ گفت...
#تاریخ
#عاشوراء
#زعفر_جنی
#اهل_سنت
#تأمل
👇👇
@Taammolate_talabegi
تأملات طلبگی
🎞 توضیحات استاد یوسفی غروی در مورد روضه مشهور حضرت عباس(ع) #تاریخ #نقد_مشهورات #یوسفی_غروی #تأمل 👇👇
♦️استاد یوسفی غروی :
هیچ خبر معتبری از چگونگی شهادت حضرت عباس نداریم.در اخبار معتبر نیامده است که دست ایشان را بریدند یا نه و ...
🔹در اخبار معتبر ابومخنف آمده است که در شب هفتم وقتی آب را بر خیام بسته بودند، امام به حضرت عباس اظهار تمایل کرد که اگر می توانند آب بیاورند و ایشان با سی نفر به طرف فرات رفت. نافع بن هلال از همراهان حضرت عباس، رفاقت داشت با عمرو بن حجاج زبیدی که اینک مسئول پانصد تیرانداز کنار رودخانه بود، هلال طرفِ صحبتِ عمرو بن حجاج شد و حضرت عباس و همراهانش توانستند سی مشک آب بردارند اما هنگام بازگشت میان دو طرف زد و خورد شد ولی حضرت عباس و همراهانشان، همگی توانستند با آب به خیمه ها برگردند.
🔹اما درباره شهادت حضرت عباس، در خبر معتبر که در «الارشاد» شیخ مفید آمده چنین است که وقتی دیگر کسی نماند در روز عاشورا حضرت عباس با امام حسين به طرف رود فرات رفتند. عدهای از لشکر دشمن به آن دو حمله کردند و میان دو برادر فاصله انداختند. عباس در همین حین، یعنی قبل از رسیدن به آب، شهید شد. خبر صحیح و معتبر در همین حد است. همان طور که می بینید هیچ گونه جزئیاتی در مورد چگونگی شهادت عباس نقل نشده است. هیچ خبر معتبری از چگونگی شهادت حضرت عباس نداریم. در اخبار معتبر نیامده است که دست ایشان را بریدند یا نه و ... . چگونگی شهادت عباس که امروز در مجالس روضه خوانی گفته می شود برای اولین بار در نیمه دوم قرن ششم شخصی به نام علی بن شهرآشوب مازندرانی (متوفی 588 هـ) در کتابش به نام «مناقب آل ابی طالب» بدون سند و مدرک و به صورت «حُکي» یعنی حکایت میشود آورده است. یعنی تا شش قرن بعد از کربلا چنین اخباری نقل نشده است. البته میتوان گفت چون با آن خبر معتبر در تناقض نیست پس دليل قطعي بر بطلانش نيست پس حرمت نقل ندارد.
#تاریخ
#نقد_مشهورات
#یوسفی_غروی
#تأمل
#عاشوراء
#کربلا
👇👇
@Taammolate_talabegi