❇️ مجموعه یادداشت «انقلاب اسلامی و مقاومت در برابر طاغوت»
🖋 محمدصادق احمدی
📝 بخش نخست: مقابله با طاغوت، ضرورتی دینی:
https://eitaa.com/Tanbiholomah/38
📝 بخش دوم: مقابله با طاغوت، ضرورتی عقلی:
https://eitaa.com/Tanbiholomah/42
📝 بخش سوم: سازش یا مبارزه با طاغوت؟
https://eitaa.com/Tanbiholomah/43
بخش چهارم: جمهوری اسلامی و سیاست دینیِ طاغوتستیزی:
https://eitaa.com/Tanbiholomah/44
#انقلاب_اسلامی
#مقاومت_در_برابر_استکبار
#طاغوت_زمان
#دینداری_جامع
https://eitaa.com/joinchat/3310420148Ca673c3add8
❇️ نگاهی به دیدگاه شیخ انصاری پیرامون ولایت عامه فقیه (۱)
🖋 محمد متقیان تبریزی
📝 اشاره
سعه و گستره ولایت فقیه در عصر غیبت کبری، هماره یکی از مداخل مباحث #فقه_سیاسی بوده است.
در این مدخل فقهی، ولایت فقها بر امر افتاء و قضاء یا نیابت ایشان از ناحیه امام در این دو امر، محل پرسش و بحث نیست، بلکه بیش از آن و در محدوده «امور عامه» که حوزه ولایتِ سلاطین و حکام است، مورد سؤال قرار میگیرد که، آیا چنین ولایت و نیابتی برای فقیه ثابت میشود؟
🔺 شیخ انصاری (رضوان الله علیه) نیز بسان سایر فقهای امامیه، در این عرصه، دارای رأی مستقل و بیان ویژهای است.
اما از آنجا که، معمولاً مواجهه عموم طلاب و اساتید با کتاب «المکاسب» است، فقط آن دیدگاهی که در این کتاب منعکس گردیده، مورد توجه قرار میگیرد. درحالیکه او در سایر متون فقهی استدلالی و همچنین فتاوای خویش، رأی دیگری دارد که مورد غفلت قرار گرفته است. در این یادداشت، گزارشی مختصر درباره دیدگاه او در متون فقهیاش، ارائه میگردد.
📌 ادامه در کانال نخبگانی تنبیهالأمّة...
#ولایت_فقیه
#شیخ_انصاری
https://eitaa.com/joinchat/3310420148Ca673c3add8
❇️ نگاهی به دیدگاه شیخ انصاری پیرامون ولایت عامه فقیه (۲)
🖋 محمد متقیان تبریزی
📝 رأی شیخ انصاری در کتاب «المکاسب»
شیخ انصاری در این کتاب، ابتدائاً ولایت را در دو گونه تصویر میکند:
1⃣ استقلال در تصرف(ولایت تصرفیه)،
2⃣ ولایت در اذن به تصرف دیگری(ولایت اذنیه).
وی در بررسی ولایت به معنای اول، در اثبات آن برای فقیه، تردید میکند:
«و بالجملة، فأقامه الدليل على وجوب طاعة الفقيه كالإمام عليه السلام إلّا ما خرج بالدليل دونه خرط القتاد!»(۱)
اما درباره ولایت به معنای دوم، که لزوم استیذان از فقیه در تصرفات است، بعد از اشاره به ادله، چنین میگوید:
«آنچه که این ادله اثبات میکنند، ثبوت ولایت برای فقیه است در اموری که مشروعیت ایجاد آنها در خارج، اثبات شده باشد. به گونهای که، اگر فقیه هم نبود لازم است مردم قیام به انجام آن امور داشته باشند. و اما درباره مواردی که در مشروعیت آنها تردید وجود دارد، مانند اجراء حدود برای غیر امام و... از این ادله، نمیتوان اثبات ولایت برای فقیه نمود و باید از ادله دیگری مشروعیت ولایت را استنباط کرد.»(۲)
شیخ انصاری، با این بیان، امور حسبیه را نه از باب ولایة الحسبة، بلکه از باب مقتضای ادله نیابت برای فقیه ثابت میداند، و سپس، ولایت و نیابت فقیه را در این امور، به «ولایة الإذن» تقلیل میدهد نه «ولایة التصرف».
📝 رأی شیخ انصاری در کتاب «النکاح»
بر وزان همان تعبیری که او در «المکاسب» دارد در کتاب «النکاح» ذیل بحث از «أسباب الولایة» درباره اثبات ولایت عامه برای حاکم چنین میگوید:
«و أمّا القول بثبوت الولاية للحاكم على من بلغ سفيها مع وجود الأب و الجدّ، فهو ضعيف جدا؛ لعدم الدليل عليه، إلّا أن يثبت للحاكم عموم الولاية بدليل عام خرج عنه ما خرج، و هو الصغير الذي أجمع على أنّ الحاكم لا ولاية له عليه مع الأب و الجدّ و بقي الباقي، و إثبات ذلك دونه خرط القتاد»(۳)
همانطور که پیداست، در این کتاب هم، اثبات ولایت عامه را برای فقیه، مشکل میداند.
📌 ادامه در فرستهی بعد...
#ولایت_فقیه
#شیخ_انصاری
@Tanbiholomah
❇️ نگاهی به دیدگاه شیخ انصاری پیرامون ولایت عامه فقیه (۳)
🖋 محمد متقیان تبریزی
📝 رأی شیخ انصاری در کتاب «القضاء و الشهادات»
او در این کتاب، ابتدائاً از ثبوت اذن برای فقها در امر «قضاء» سخن گفته و آن را در حد ضروری مذهب میداند. سپس، درباره دامنه نفوذ حکم فقیه بحث کرده و با اشاره به ادله ای چون، مقبوله ابن حنظلة، مشهورة أبی خدیجة، توقیع شریف و... چنین می گوید:
«ثم إنّ الظاهر من الروايات المتقدمة: نفوذ حكم الفقيه في جميع خصوصيات الأحكام الشرعية و في موضوعاتها الخاصة، بالنسبة إلى ترتّب الأحكام عليها، لأنّ المتبادر عرفا من لفظ «الحاكم» هو المتسلّط على الإطلاق، فهو نظير قول السلطان لأهل بلدة: جعلت فلانا حاكما عليكم، حيث يفهم منه تسلّطه على الرعيّة في جميع ما له دخل في أوامر السلطان جزئيا أو كلّيا.»(۴)
🔺 آنچه که در این عبارت، مجال تأمل و دقت دارد، استظهاری است که شیخ از لفظ «حاکم» میکند: «المتسلط علی الإطلاق». او، در ادامه، استدلال به توقیع و مقبوله را به وجهی اوضح، تقریب دوباره ای میکند:
«فحينئذ نقول: إنّ تعليل الإمام عليه السلام وجوب الرضى بحكومته في الخصومات بجعله حاكما على الإطلاق و حجّة كذلك، يدلّ على أنّ حكمه في الخصومات و الوقائع من فروع حكومته المطلقة و حجيته العامة، فلا يختص بصورة التخاصم، و كذا الكلام في المشهورة إذا حملنا القاضي فيها على المعنى اللغوي المرادف لفظ «الحاكم»»(۵)
📝 رأی شیخ انصاری در کتاب «الزکاة»
او در این کتاب، ذیل مسئله ۴۲ درباره «متولی اخراج زکات» بحث می کند که، دو نفر متولی اخراج زکات هستند: مالک و هر آن کسی که در حکم مالک است مانند وکیل، وصی، ولی. و امام و نائب او. سپس، درباره مطالبه نبی(صلی الله علیه و آله) و امام (سلام الله علیه) بحث می کند که، اگر ایشان، از کسی مطالبه زکات کنند: «وجب الدفع الیه». و در ادامه درباره فقیه نیز چنین می گوید:
«و لو طلبها الفقيه فمقتضى أدلّة النيابة العامة وجوب الدفع؛ لأنّ منعه ردّ عليه، و الرادّ عليه رادّ على اللّٰه تعالى»(۶)
🔺 پرواضح است که، تعبیر «أدلّة النيابة العامة» به معنای اثبات ولایت عامه، برای فقیه است. ولایت عامهای که نائب مناب ولایت عامه امام در امور عامه است و به معنای ولایت تصرفیه است نه ولایت اذنیه. در حالیکه، او براساس مبنایی که در مکاسب برگزیده بود، وجوب دفع زکات و خمس به فقیه را نپذیرفت.(۷)
📌 ادامه در فرستهی بعد...
#ولایت_فقیه
#شیخ_انصاری
@Tanbiholomah
❇️ نگاهی به دیدگاه شیخ انصاری پیرامون ولایت عامه فقیه (۴)
🖋 محمد متقیان تبریزی
📝 رأی شیخ انصاری در کتاب «الخمس»
وی در این کتاب، ذیل مسئله ۳۱ به بحث از #مصرف_خمس در ایام غیبت پرداخته و درباره وجوب دفع خمس - با احتمال اینکه، از اموال خاصه امام باشد- چنین میگوید:
«و ربّما أمكن القول بوجوب الدفع إلى المجتهد، نظراً إلى عموم نيابته و كونه حجّة الإمام على الرعيّة و أمينا عنه و خليفة له، كما استفيد ذلك كلّه من الأخبار. لكنّ الإنصاف: أنّ ظاهر تلك الأدلّة ولاية الفقيه عن الإمام عليه السلام على الأمور العامّة، لا مثل خصوص أمواله عليه السلام و أولاده مثلاً»(۸)
🔺 تردیدی که او در این عبارت دارد، به جهت این احتمال است که، شاید خمس از سنخ امور عامه نباشد، اما اینکه، براساس ادله، فقیه جانشین امام در امور عامه است مجال تردیدی باقی نمیگذارد.
📝 رأی شیخ در رسالهی عملیه
از شیخ انصاری دو رساله عملیه بر جای مانده است: سراج العباد، صراط النجاة. او درباره ولایت بر سهم امام در عصر غیبت میگوید:
«مسأله ۸۰۳- خمس عبارت است از، پنج يك مال كه بايد داد، نصف آن به مجتهد جامع الشرائط يا وكيل او بايد برسد يا به اذن او بايد داد.»(۹)
🔺 گفته میشود، او حاشیهای بر رساله عملیه «نجاة العباد» صاحب جواهر دارد که، البته این حاشیه در اختیار نیست. اما حاشیه او بر «مجمع الرسائل» صاحب جواهر موجود است و از تسلمات شیخ در حواشی آن، میتوان به برخی از آراء فقهی او دست یافت. یکی از آن موارد، فتوای صاحب جواهر در همین باب خمس است:
«(مسأله ۱۶۰۹): رسانيدن سهم سادات به كسانى كه مستحقّ آن هستند از ناحيۀ خود مالك جايز است ولى اختيار سهم امام (ع) به عهدۀ مجتهد عادل است.»(۱۰)
شیخ، بر این فتوای صاحب جواهر، حاشیه نزده و به نظر میرسد آن را قبول کرده است. پرواضح است که، اختیار تصرف در سهم امام برای مجتهد عادل، در صورتی ثابت میشود که او از ولایت تصرف در اموال برخوردار باشد.
📌 ادامه در فرستهی بعد...
#ولایت_فقیه
#شیخ_انصاری
@Tanbiholomah
❇️ نگاهی به دیدگاه شیخ انصاری پیرامون ولایت عامه فقیه (۵)
🖋 محمد متقیان تبریزی
📝 جمعبندی
آنچه که مسلم است، شیخ انصاری دارای دو مبنا در سعه ولایت فقیه است که ذیل هر کدام از مبانی نیز به لوازمی ملتزم شده که به برخی از آنها اشاره شد.
روشن است که، امکان رفع چنین تعارضی، با تفحص در تاریخ تدوین کتب مذکور نیز میسر نیست. چرا که یا تاریخی برای تدوین کتب ذکر نشده یا موارد مذکوره قطعی و جزمی نیست. فلذا، همه این متون را باید در عرض هم ملاحظه نمود.
در این صورت، او دو رأی دارد؛ رأی به عدم ثبوت ولایت عامه که در «المکاسب» و «النکاح» منعکس گردیده و رأی به ثبوت ولایت عامه که در «الزکاة» و «القضاء» و «الخمس» و برخی فتاوای او نقل شده است.
برخی، سعی بر این داشتهاند که، میان مضامین دو کتاب «المکاسب» و «القضاء» اتحاد ایجاد کنند که، به دلایل مختلفی و با توجه به مصرحات شیخ، این روش ناصواب است. علی الخصوص که ایشان، تصریح شیخ را در کتاب «النکاح» گزارش نکرده و به آن توجهی نداشتهاند.
مجال بحث مفصل درباره نظریه شیخ و ابعاد و لوازم آن وجود دارد که، باید در یادداشتهای دیگری بدان پرداخت و به همین مقدار در این متن اکتفا میگردد.
آن دغدغهای که، سبب نگارش این وجیزه گردید و باید بدان توجه نمود، ضرورت ارائه گزارشی کامل از دیدگاه شیخ و عدم گرایش به یک مبنای خاص با برجستهکردن دیدگاه «المکاسب» است.
〰〰〰〰〰〰
📌 منابع:
۱- كتاب المكاسب (للشيخ الأنصاري، ط - الحديثة)، ج۳، ص: ۵۵۳
۲- همان، ص۵۵۷
۳- کتاب النکاح، ص: ۱۵۳
۴-کتاب القضاء والشهادات، ص: ۴۸
۵- همان، ص: ۴۹
۶- کتاب الزکاة، ص: ۳۵۶
۷- کتاب المکاسب، ج۳، ص: ۵۵۳
۸- کتاب الخمس، ص: ۳۳۷
۹- صراط النجاة (محشى، شيخ انصارى)، ص: ۲۰۰
۱۰- مجمع الرسائل (محشى صاحب جواهر)، ص: ۵۲۲
#ولایت_فقیه
#شیخ_انصاری
@Tanbiholomah
❇️ دستاوردهای انقلاب اسلامی در گسترش بین المللی تشیع
🎥 حجتالاسلام والمسلمین ایمانی، مبلغ بین الملل
📌 انتشار خاطرات شنیدنی حجتالاسلام ایمانی، بزودی در کانال نخبگانی تنبیه الأمة👇🏻
https://eitaa.com/joinchat/3310420148Ca673c3add8
17.01M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
❇️ دستاوردهای انقلاب اسلامی در گسترش بین المللی تشیع در آفریقا
🎥 حجتالاسلام والمسلمین ایمانی، مبلغ بین الملل
➖ شیعهشدن بزرگ وهابیون آفریقا؛
➖ همهی خیر از جمهوری اسلامی است!
📌 انتشار خاطرات شنیدنی حجتالاسلام ایمانی، در کانال نخبگانی تنبیه الأمة👇🏻
https://eitaa.com/joinchat/3310420148Ca673c3add8