✅همانطور که گفته شد؛
زمانی که مشرکان مکه قصد کشتن حضرت رسول اکرم(ص) را داشتند، آن حضرت(ص)، امام علی(ع) را به جای خود در مکه گذاشت و خود به امر خداوند از خانه خارج شد.
و بنابر نقلی در بین راه به ابوبکر بن ابی قحافه روبرو گردید و به همراه وی از شهر خارج شد.
حضرت(ص) برای مخفی نگاه داشتن مسیر به جای حرکت به سوی شمال مکه که به طرف یثرب بود، راهی جنوب مکه شد و به غار ثور که در دل کوه ثور قرار داشت پناه برد.
آن حضرت(ص) به اتفاق همراه خود به مدت سه روز در آن غار مخفی بودند.
مشرکان تا نزدیکی غار ثور آمدند، اما به اعجاز الهی، عنکبوتان تارهایی را بر در غار تنیدند تا مشرکان را از رفتن به درون آن منصرف کنند.
ابن کثیر می نویسد :
روای می گوید :
📋《رَأَيْتُ حَمَامَتَيْنِ وَحْشِيَّتَيْنِ بِفَمِ الْغَارِ، فَعَرَفَتْ أَنْ لَيْسَ فِيهِ أَحَدٌ》
♦️من دو کبوتر وحشی در دهانه غار دیدم و فهمیدم که کسی در غار نیست.(۱)
خداوند متعال نیز در قرآن کریم از این غار یاد کرده است.
📋《إِلَّا تَنْصُرُوهُ فَقَدْ نَصَرَهُ اللَّهُ إِذْ أَخْرَجَهُ الَّذِينَ كَفَرُوا ثَانِيَ اثْنَيْنِ إِذْ هُمَا فِي الْغَارِ إِذْ يَقُولُ لِصَاحِبِهِ لَا تَحْزَنْ إِنَّ اللَّهَ مَعَنَا ۖ فَأَنْزَلَ اللَّهُ سَكِينَتَهُ عَلَيْهِ وَأَيَّدَهُ بِجُنُودٍ لَمْ تَرَوْهَا وَجَعَلَ كَلِمَةَ الَّذِينَ كَفَرُوا السُّفْلَىٰ ۗ وَكَلِمَةُ اللَّهِ هِيَ الْعُلْيَا ۗ وَاللَّهُ عَزِيزٌ حَكِيمٌ》
♦️اگر او را یاری نکنید، خداوند او را یاری کرد؛ (و در مشکلترین ساعات، او را تنها نگذاشت؛) آن هنگام که کافران او را (از مکّه) بیرون کردند، در حالی که دوّمین نفر بود (و یک نفر بیشتر همراه نداشت)؛ در آن هنگام که آن دو در غار بودند، و او به همراه خود میگفت: «غم مخور، خدا با ماست!» در این موقع، خداوند سکینه (و آرامش) خود را بر او فرستاد؛ و با لشکرهایی که مشاهده نمیکردید، او را تقویت نمود؛ و گفتار (و هدف) کافران را پایین قرار داد، (و آنها را با شکست مواجه ساخت؛) و سخن خدا (و آیین او)، بالا (و پیروز) است؛ و خداوند عزیز و حکیم است!(توبه ۴۰)
چنانچه در آیه قرآن آمده، همراه و مصاحب رسول اکرم(ص) در درون غار به شدت ترسیده بود و هراس سراسر وجود وی را فرا گرفته بود که حضرت(ص) وی را دلداری داد!
تا اندکی از هراس او کاسته شود.(۲)
📚منابع:
۱)السيره النبويه ابن كثير، ج۲، ص۲۴۱
۲)آثار اسلامی مکه و مدینه جعفریان، ص۱۰۰
@TarikhEslam
#پرسش_و_پاسخ
سوال1️⃣:چرا حضرت رسول اکرم(ص) با «ابوبکر بن ابی قحافه» به «غار ثور» رفت؟👇
#حضرت_رسول_اکرم_صلوات_الله_علیه
@TarikhEslam
✍پاسخ:
در مورد این مسئله، در کتابهای اهل سنت آمده است که مسلمانان به مرور زمان، از مکه به مدینه میرفتند، ابوبکر نیز تصمیم گرفت که به مدینه هجرت کند.
حضرت رسول اکرم(ص) به او فرمود :
صبر کن! شاید من هم مامور به خروج از مکه شوم.
ابوبکر گفت : امید دارید که به شما هم (از سوی خدا) اجازه هجرت داده شود؟
رسول اکرم(ص) فرمود: بلی!
عایشه نقل میکند:در ظهر یکی از روزها، رسول اکرم(ص) به خانه ما آمد.
در خانه ما جز من و پدرم ابوبکر و خواهرم اسماء کس دیگری نبود.
رسول اکرم(ص) فرمود : افرادی که در خانه هستند، بیرون بفرست!
ابوبکر گفت : این دو، دختران من هستند پ و جاسوسی در این جا نیست.
رسول اکرم(ص) فرمود :
به من اجازه داده شد که به مدینه هجرت نمایم، ابوبکر تقاضا کرد که همراه رسول اکرم(ص) باشد.
حضرت(ص) هم پذیرفت.
رسول اکرم(ص) و ابوبکر از خانه ابوبکر، خارج و رهسپار غار ثور شدند.(۱)
در کامل ابن اثیر، نیز مشابه همین روایت از عایشه نقل میکند و می افزاید که پیامبر و ابوبکر، از پنجرهای که پشت خانه ابوبکر بود، خارج شدند.(۲)
در برخی نقلها آمده که ابوبکر، نزد علی رفت و جویای حال رسول اکرم(ص) شد.
حضرت(ع) فرمود : به سوی غار ثور رفت.
اگر به حضرت(ص) کاری داری، به سوی او برو، ابوبکر با سرعت به سوی رسول اکرم(ص) شتافت و در مسیر راه به حضرت(ع) ملحق شد.(۳)
از داده های تاریخی نمی توان به روشنی دلیل همراهی ابوبکر با رسول اکرم(ص) را یافت.
اما از برخی متون اين همراهی را اقدامی پیشگیرانه بيان می كند، مانند روایتی که سید بن طاووس نقل می کند.
سید بن طاووس می نویسد:
از روایاتی که دلالت می کند رسول اکرم(ص) از ترس این که ابوبکر جای اختفا را به کفار نشان ندهد، او را با خود به غار بردند، روایتی است که شیخ ابوهاشم بن صباغ در کتاب النور و البرهان در باب (ما أنزل الله علی نبیه) ذیل آیه « قم فأنذر» و آیه « فاصدع بما تؤمر» و باب «ما ضمن رسول الله لمن أجابه و صدقه» می آورد :
حسان می گوید :
برای انجام حج عمرة به مکه آمدم.
دیدم مردمی از قریش به اصحاب رسول اکرم(ص) فحش می دادند.
پس این گونه می گویند :
رسول خدا(ص) به علی(ع) (در شب لیلة المبیت) امر نمود (که در جای ایشان بخوابد)، علی(ع) نیز اجابت نمود!
📋《وَ خَشِىَ ابنَ ابِى قُحَافَةِ اَن يَدُلَّ القَومَ عَلَيهِ فَاَخَذَهُ مَعَهُ وَ مَضَى الَى الغَارِ》
♦️رسول اکرم(ص) از ابن ابی قحافة (ابوبکر) ترسید که مبادا جای ایشان را به کسانی که دنبال رسول اکرم(ص) بودند، نشان دهد، به همین خاطر او را با خود به غار بردند.(۴)
📚منابع:
۱)تاريخ طبری، ج۲، ص۱۰۱
۲)الکامل ابن اثیر، ج۲، ص۱۰۳
۳)تاریخ طبری، ج۲، ص۱۰۰
۴)الطرائف ابن طاووس، ص۴۱۰
@TarikhEslam
#پرسش_و_پاسخ
سوال2️⃣:سکینه و آرامش در غار ثور طبق آیه ۴۰ سوره توبه بر چه کسی نازل شد؟👇
#حضرت_رسول_اکرم_صلوات_الله_علیه
@TarikhEslam
✍پاسخ:
بعضى اصرار دارند كه ضمير «عليه» در آیه «فَأنْزَلَ اللهُ سَكِينَتَهُ عَلَيْهِ» [که به قضیه غار ثور در جریان هجرت حضرت رسول اکرم(ص)به همراه ابوبکر از مکه به مدینه اشاره دارد] به ابوبكر باز مى گردد؛ زيرا رسول اکرم(ص) نياز به سكينه و آرامش نداشت؛ بنابراين، نزول سكينه و آرامش براى همسفر او (ابوبكر) بود.
درحالى كه با توجه به ادامه بعد كه مى گويد :
«وَ أيَّدَهُ بِجُنُودٍ لَمْ تَرَوْها»
او را با لشكرى نامرئى يارى كرد و با توجه به اتحاد مرجع ضميرها روشن مى شود كه ضمير «عليه» نيز به رسول اکرم(ص) برمى گردد.
و اين اشتباه است كه ما تصور كنيم «سكينه» مربوط به موارد حزن و اندوه است؛ بلكه در قرآن، كرارا مى خوانيم كه سكينه بر شخص پيامبر(ص) نازل گشت.
آيات قرآن نشان مى دهد كه نزول سكينه به هنگام مشكلات سخت صورت مى گرفته و بدون شک، رسول اکرم(ص) در غار ثور لحظات سختى را مى گذراند.
📚منبع:
تفسیر نمونه آیت الله مکارم ،ج۷، ص۴۲۲
@TarikhEslam
👥مُناشدة داستان «لیله المبیت» توسط #امام_علی_علیه_السلام در شورای شش نفره!👇
✅حضرت امیرالمؤمنین(ع) خطاب به شورای شش نفرهای که خلیفه دوم تعیین کرده بود فرمود :
📋《نَشَدْتُكُمْ بِاللهِ هَلْ فِيكُمْ أَحَدٌ اضْطَجَعَ عَلَى فِرَاشِ رَسُولِاللهِ(ص) حِينَ أَرَادَ أَنْ يَسِيرَ إِلَى الْمَدِينَةِ وَ وَقَاهُ بِنَفْسِهِ مِنَ الْمُشْرِكِينَ حِينَ أَرَادُوا قَتْلَهُ غَيْرِي؟》
♦️شما را به خدا، آیا در بین شما غیر از من کسی هست که شبی که پیامبر(ص) میخواست به مدینه برود، در فراش آن حضرت(ص) بخوابد؟
و جانش را زمانی که میخواستند ایشان را بکشند، مایه حفظ جان آن حضرت از مشرکین قرار دهد؟
حاضرین گفتند : نه!(غیر از تو چنین کسی را نمیشناسیم).(۱)
#وقایع_ماه_ربیع_الاول
📚منبع:
۱)الإحتجاج طبرسى، ج۱، ص۱۴۲
@TarikhEslam
✍📚✍📚✍📚✍📚✍📚
2️⃣ #معرفی_کتاب :📚
کتاب «آیا مصاحب و همراه رسول خدا(ص) ابوبکر بود؟» بررسی تاریخی و روایی جریان یار غار بودن ابوبکر و ردّ این نظریه؛ اثر نجاح طائی✍📚👇
@TarikhEslam
yar ghar.pdf
2.53M
✍📚✍📚✍📚✍📚✍
کتاب «آيا مصاحب و همراه رسول خدا در غار أبوبكر بود؟»
@TarikhEslam
✅هر ملّتى براى خود تاریخ مشخّصى دارد و به طور معمول مبدأ آن را بزرگترین و سرنوشت سازترین حادثه سیاسى، اجتماعى، نظامى و فرهنگى که در طول حیات آن ملّت رخ داده است، قرار مىدهد.
در اسلام، از میان همه حوادث بزرگ و مهمّى همچون؛ ولادت رسول خدا(ص)، بعثت آن حضرت(ص)، هجرت مسلمانان به حبشه، مهاجرت آنان به مدینه و فتوحات سرنوشتسازى که نصیب مسلمانان شد، تنها حادثه هجرت رسول اکرم(ص) از مکّه به سوى مدینه به عنوان مبدأ تاریخ اسلام برگزیده شد و این نشان دهنده اهمیّت این حادثه در حیات اسلام و نقش مؤثّر آن در تأسیس نظام حکومتى پیامبر(ص) و دگرگون شدن شرایط سیاسى، اجتماعى و نظامى جامعه اسلامى آن روز به نفع مسلمانان است.
اعراب نیز در دوره جاهلى مبدأ تاريخ ثابتى نداشتند و هر پيشامدى را كه به نظر آنان اهميت داشت، مبدأ تاريخ حوادث ديگر قرار مى دادند.
مبدأ تاريخ هر منطقه با منطقه دیگر و اين قبيله با آن قبيله، فرق مى كرد و پس از چندى كه حادثه مهم ديگرى روى مى داد ترتيب تاريخى گذشته را از دست داده و تاريخى از نو بنياد مى نهادند. مانند فوت قصی بن کلاب جد پنجم پیامبر یا واقعه عام الفیل و غیره.
در اوائل خلافت عمر، هجرت رسول اكرم(ص) از مكه به مدينه مبدأ تاريخ مسلمين جهان شناخته شد و تا امروز هم مبدأ تاريخ هجرى قمرى و هجرى شمسى مسلمانان جهان همان هجرت است.
این رخداد در سال سوم خلافت عمر رخ داد.
مسلمانان تا این سال فاقد یک مبدا تاریخی همگانی بودند تا نامه ها وقرار دادها ودفاتر دولتی را بنابر آن، تاریخگذاری کنند.
چه بسا نامه هایی که برای سران نظامی نوشته می شد وتنها متضمن نام ماهی بود که نامه در آن ماه نوشته شده است وفاقد تاریخ سال بود.
این کار، علاوه بر نقصی که در نظام اسلام بود، مشکلاتی هم برای گیرنده نامه ایجاد می کرد، زیرا چه بسا دو دستور متناقض به دست فرمانده نظامی ویا حاکم وقت می رسید و او، به سبب دوری راه وعدم قید تاریخ در نامه ها، نمی دانست کدام یک جلوتر نوشته شده است.
خلیفه برای تعیین مبدا تاریخ اسلام، صحابه پیامبر(ص) را گرد آورد.
آنان هریک نظری دادند. برخی نظر دادند که مبدا تاریخ را میلاد پیامبر اکرم(ص) قرار دهند وبرخی دیگر پیشنهاد کردند که مبعث پیامبر(ص) مبدا تاریخ شمرده شود.
در این میان علی(ع) نظر داد که روزی که پیامبر(ص) سرزمین شرک را ترک گفت وبه سرزمین اسلام گام نهاد مبدا تاریخ اسلام باشد.
عمر از میان آراء، نظر امام(ع) را پسندید وهجرت پیامبر(ص) را مبدا تاریخ قرار داد واز آن روز تمام نامه ها واسناد ودفاتر دولتی به سال هجری نوشته شد.
📚منابع:
۱)تاريخ پيامبراسلام(ص) دکتر آیتی، ص۲۸
۲)تاریخ یعقوبی، ج۱، ص۱۲۳
۳)تاریخ طبری، ج۲، ص۲۵۳
۴)کنز العمال متّقی هندی، ج۵، ص۲۴۴
@TarikhEslam
#پرسش_و_پاسخ
سوال3️⃣ : چرا حضرت رسول اکرم(ص) یثرب را برای هجرت انتخاب کرد؟👇
#حضرت_رسول_اکرم_صلوات_الله_علیه
@TarikhEslam
✅اهمیت «غار ثور» نسبت به «غار حراء» در نزد اهل تسنن و وهابیت فعلی بیشتر است!
و دلیل آن هم اینکه؛ «غار ثور» تداعی گر خاطره یار غار بودن «ابوبکر» در کنار حضرت رسول اکرم(ص)، در شب هجرت (۱۳ سال بعد از بعثت) می باشد و این افتخاری برای آنان است، و در مقابل «غار حراء» مقام و منزلت بالای امام علی(ع) را تداعی می کند.
وآن به این جهت که وقتی حضرت رسول(ص) به بعثت رسید، امام علی(ع) به فرموده ی خود؛
«در این مدتی که حضرت(ص) در غار به سر می برد، من همواره در کنار ایشان بودم و برای حضرت آب و غذا می بردم.»
و نیز حضرت(ع) در این باره می فرماید :
📋《لَقَدْ كَانَ يُجَاوِرُ فِي كُلِّ سَنَةٍ بِحِرَاءَ فَأَرَاهُ وَ لاَ يَرَاهُ غَيْرِي》
♦️رسول اکرم(ص) هر سال در کوه حرا به عبادت می پرداخت وجز من کسی او را نمی دید.(۱)
این جمله ناظر به مجاورت امام علی(ع) با پیامبر(ص)ختمی مرتبت می باشد.
امیر مؤمنان(ع) در باره شنیدن صداهای غیبی در دوران کودکی چنین می فرماید : هنگام نزول وحی بر پیامبر(ص) صدای ناله ای به گوش من رسید؛ به رسول خدا(ص) عرض کردم این ناله چیست؟
حضرت(ص) فرمود :
📋《هَذَا اَلشَّيْطَانُ قَدْ أَيِسَ مِنْ عِبَادَتِهِ》
♦️این ناله شیطان است و علت ناله اش این است که پس از بعثت من، از اینکه در روی زمین مورد پرستش واقع شود، نومید شد.
سپس رسول اکرم(ص) فرمود :
📋《إِنَّكَ تَسْمَعُ مَا أَسْمَعُ وَ تَرَى مَا أَرَى إِلاَّ أَنَّكَ لَسْتَ بِنَبِيٍّ وَ لَكِنَّكَ لَوَزِيرٌ وَ إِنَّكَ لَعَلَى خَيْرٍ وَ لَقَدْ كُنْتُ مَعَهُ》
♦️تو آنچه را که من می شنوم و می بینم می شنوی و می بینی، جز اینکه تو پیامبر نیستی، بلکه وزیر ویاور من هستی.(۲)
📚منابع:
۱)بحارالانوار مجلسی، ج۳۸، ص۳۲۰
۲)الطرائف ابن طاووس، ج۲، ص۴۱۳
@TarikhEslam
#پرسش_و_پاسخ
سوال4️⃣ : چرا حضرت رسول اکرم(ص) یثرب را برای هجرت انتخاب کرد؟👇
@TarikhEslam
پاسخ :
بیعت عقبه به بیعت مردم یثرب با حضرت رسول اکرم(ص)، پیش از هجرت آن حضرت(ص) اشاره دارد.
دو بیعت بین مردم مدینه و رسول اکرم(ص) انجام شد که اولی در سال دوازدهم و دومی در سال سیزدهم بعثت بود و هر دو به بیعت عقبه معروف است.
بعضی بیعت اول را بیعت النساء و بیعت دوم را بیعت الحرب نامیدهاند ولی بیشتر مورخان بیعت نساء را پس از فتح مکه دانستهاند.
این دو بیعت، مقدمه هجرت پیامبر اکرم(ص) و مسلمانان از مکه به مدینه را فراهم نمود.
علت نامگذاری عَقَبه هم از اونجایی که عقبه در لغت به معنای گردنه راهی است که از آن به بالای کوه میروند و از آنجایی که دو بیعت پیامبر اکرم(ص) و مردم یثرب در عقبهای (گردنه) میان منا و مکه، نزدیک مِنا به وقوع پیوست، این دو بیعت به بیعت عقبه مشهور شدهاند.
فاصله این مکان با مکه حدود پنج کیلومتر است.
وقتی حضرت ابوطالب(ع) و حضرت خدیجه(س) در سال دهم بعثت از دنیا رفتند، رسول اکرم(ص) از یک سو کسی را که از او حمایت کند، نداشت و از سوی دیگر سختگیری مشرکان بر ایشان بیشتر شده بود، در سال یازدهم بعثت، آن حضرت(ص) با شش تن از مردم یثرب[مدینه] رو برو شد.
محل این ملاقات را بعضی نزدیک آن عقبه و بعضی در منا نوشتهاند.
این شش تن از قبیله خزرج بودند و رسول اکرم(ص) از هویت آنان سؤال کرد و آنها خود را از مردم خزرج معرفی کردند؛ رسول اکرم(ص) پرسیدند که شما از هم پیمانان و دوستان یهودید و پاسخ مثبت شنید.
سپس با ایشان به گفتگو نشست، و اسلام را بر آنان عرضه داشت و برایشان قرآن خواند.
اطلاعات پراکندهای که مردم یثرب از یهودیان درباره ظهور پیامبری در مکه به دست آورده بودند، موجب توجه آنان به حضرت محمد(ص) شد و این امید را ایجاد کرد که با حضور ایشان در یثرب بتوانند از ادامه دشمنی و جنگ بین دو قبیله اوس و خزرج پیشگیری کنند.
اینان چون به مدینه بازگشتند، داستان ظهور پیامبر را با مردم گفتند.
1⃣بیعت اول عقبه :👇
این بیعت در سال دوازدهم بعثت، در موسم حج صورت گرفت.
دوازده تن از هفت خانواده دو قبیله اوس و خزرج در عقبه با رسول اکرم(ص) دیدار کردند و اسلام آورده و با رسول خدا(ص) بیعت نمودند.
از قبیلۀ خزرج، اَسعَد بن زُرارة، عَوف بن حارث و برادرش مُعاذ، ذَکوان بن عبدقیس، رافع بن مالک، عبادة بن صامت، ابی عبدالرحمن یزید بن ثَعلَبَة، عباس بن عبادة بن نَضلَة، عُقبَة بن عامر بن نابی، قُطبَة بن عامر بن حدیده و از قبیلة اوس، ابوالهیثم بن تَهَّیان، عُوَیم بن ساعدة در این بیعت شرکت داشتند.
📝مفاد بیعت اول عقبه :👇
۱)در پرستش خدا شریکی برای او نگیرند.
۲)دزدی و زنا نکنند.
۳)فرزندان خود را نکشند.
۴)بهتان نزنند.
۵)رسول خدا(ص) را در آنچه به خیر و صلاح است نافرمانی نکنند.
اگر بدین بیعت وفا کردند، بهشت از آن آنان خواهد بود و اگر خلاف نمودند، با خداست که آنان را ببخشد یا عذاب کند. برخی این بیعت را بیعت النساء گفتهاند ولی با توجه به آیه ۱۲ سوره ممتحنه، بیعت نساء، بیعت پیامبر(ص) با زنان پس از فتح مکه است.
پس از این بیعت بود که رسول خدا(ص) مُصعب بن عُمیر، را همراه آنان فرستاد تا به آنها قرآن تعلیم دهد.
البته بعضی مورخان فرستادن مصعب را بعد از بیعت دوم نوشتهاند.
2⃣بیعت دوم عقبه :👇
بیعت دوم در عقبه که به بیعت الحرب هم معروف شد، در موسم حج سال سیزدهم بعثت، در درۀ سمت راست از مِنیٰبه سوی گردنه که امروز محل مسجد البیعه است، واقع شد.
در این سال هفتاد مرد یا هفتاد و دو مرد و دو زن در عقبه حاضر شدند، و از آن سو عباس بن عبدالمطلب عموی پیامبر(ص) نیز با رسول خدا(ص) حاضر شد.
یثربیان یکی یکی یا دوتا دوتا نزد پیامبر(ص) میآمدند.
نخستین نفر رافع بن مالک بن عَجْلان (از بنی زُرَیق) بود که نزد پیامبر(ص) رفت.
عباس به حاضران گفت :
محمد(ص) از ماست و تا آنجا که توانستهایم از او حمایت کردهایم.
اکنون او میخواهد نزد شما بیاید.
اگر توان حمایت او را دارید، چه بهتر، وگرنه او را نزد ما رها کنید.
آنان گفتند : با او بیعت (و عهد) میکنیم که با هر که جنگ کند بجنگیم و با هر که آشتی کند، در آشتی باشیم.
گفته شده بَراء بن مَعرور یا ابوالهیثم بن تهّیان یا اسعد بن زراره از نخستین بیعتکنندگان بودند.
ثمره بیعت عقبه پس از این بیعت بود که رسول خدا(ص) دوازده تن از مردم یثرب را به عنوان نقیب آنان انتخاب کرد.
این بیعت، مقدمه هجرت حضرت رسول اکرم(ص) به یثرب شد.
📚منابع :
۱)تاریخ طبری، ج۲، صص۳۴۳ـ۳۴۴
۲)سیره ابن هشام، ج۱، ص۲۸۰
۳)انساب الاشراف بلاذری، ج۱، ص۲۷۵
@TarikhEslam
✍📚✍📚✍📚✍📚✍📚
3️⃣ #معرفی_کتاب:📚
کتاب «صفوه الصحیح من سیره النبی الاعظم(ص)» گزیده ۳۵ جلدی «الصحیح..» درباره شرح تاریخ زندگانی و سیره و سنت حضرت رسول اکرم(ص)؛ اثر مرحوم علامه سید جعفر مرتضی عاملی✍📚👇
@TarikhEslam