۲۳سبا 🔰وَ لا تَنْفَعُ الشَّفاعَهُ عِنْدَهُ إِلاّ لِمَنْ أَذِنَ لَهُ حَتّی إِذا فُزِّعَ عَنْ قُلُوبِهِمْ قالُوا ما ذا قالَ رَبُّکُمْ قالُوا الْحَقَّ وَ هُوَ الْعَلِیُّ الْکَبِیرُ«23» 🔰و شفاعت نزد خداوند سودی ندارد،مگر برای آن کس که او اجازه دهد. 🔰(انتظار اذن شفاعت،ادامه دارد)تا زمانی که هراس و اضطراب از دل های آنان بر طرف شود،(مجرمان)از آنان پرسند:پروردگار شما چه گفت؟ پاسخ می دهند:حقّ گفت؛و او بلند مرتبه و بزرگ است. ➕نکته ها: 🔹جمله «إِلاّ لِمَنْ أَذِنَ لَهُ» را دو گونه می توان معنا کرد: الف:شفاعت نزد خدا سودی ندارد، #مگر شفاعت انبیا و اولیا و شفاعت کنندگانی که از طرف خداوند اجازه ی شفاعت داشته باشند. ب:شفاعت نزد خدا سودی ندارد،مگر برای آن دسته از #گناهکارانی که خدا اجازه ی شفاعت برای آنان را به اولیا بدهد. 🔸* در تفسیر اطیب البیان،آیه ی مورد بحث چنین معنا شده است:در قیامت جز برای افرادی که خداوند اجازه دهد،شفاعت سودی ندارد و مجرمان در آن روز #وحشت زده اند و ناله ها دارند تا آن که صدایشان خاموش شود و ناله و فزع از دل های آنان برخیزد.فرشتگان یا مؤمنان از این مجرمان می پرسند:پروردگار شما در دنیا به شما چه گفت؟ می گویند:گفت، ولی ما گوش ندادیم. ✍پیام ها: 1- معبودهای #خیالی،اجازه ی شفاعت پیروان خود را ندارند. «لا تَنْفَعُ الشَّفاعَهُ» 2- شفاعت به این معنا نیست که شفاعت کنندگان از خداوند #مهربان ترند،زیرا خداوند است که به شفاعت کنندگان اجازه ی شفاعت می دهد. «لِمَنْ أَذِنَ لَهُ» 3- شفاعت،کاری مستقل در برابر اراده ی حتمی او نیست،بلکه در راستای #اراده ی خداست. «أَذِنَ لَهُ» 4- در قیامت هم #امکان شفاعت هست،ولی با اذن الهی. «لا تَنْفَعُ الشَّفاعَهُ عِنْدَهُ إِلاّ لِمَنْ أَذِنَ لَهُ» 5-اذنی که خداوند به افراد می دهد تا شفاعت کنند یا شفاعت شوند بر اساس حقّ است،یعنی شفاعت کنندگان به خاطر #قرب الهی به آن مقام می رسند و شفاعت شوندگان به خاطر حفظ ارتباط با راه خدا لایق دریافت شفاعت می شوند. «قالُوا ما ذا قالَ رَبُّکُمْ قالُوا الْحَقَّ» 🔰قُلْ مَنْ یَرْزُقُکُمْ مِنَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ قُلِ اللّهُ وَ إِنّا أَوْ إِیّاکُمْ لَعَلی هُدیً أَوْ فِی ضَلالٍ مُبِینٍ«24» 🔰(ای پیامبر! به مشرکان)بگو:کیست که از آسمان ها و زمین به شما روزی می دهد؟ بگو:خدا؛و البتّه(یکی از)ما یا شما بر(طریق)هدایت یا در گمراهی آشکار هستیم. پیام ها: 1- در تربیت و تعلیم،با استفاده از شیوه ی سؤال، #وجدان مخاطبان را بیدار کنیم و فکرها را به کار اندازیم. قُلْ مَنْ یَرْزُقُکُمْ ... 2- یکی از عوامل پرستش،توجّه به روزی دهنده است، #فکر کنید چه کسی به شما روزی می دهد؟ «مَنْ یَرْزُقُکُمْ» 3- #روزی_آسمان،نور و حرارت و باران و باد و ابر است و روزی زمین،همه ی میوه ها و برکات زمین است. «یَرْزُقُکُمْ مِنَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ» 4- تمام آسمان ها در رزق و روزی ما مؤثّرند. «یَرْزُقُکُمْ مِنَ السَّماواتِ» 5-در بحث و گفتگو و جدال نیکو با دیگران،انصاف را مراعات و با آنان مدارا کنیم. «إِنّا أَوْ إِیّاکُمْ» 6- هدایت #یافتگان،همچون کسانی که بر بالای مرکب و #کوه قرار گرفته اند،دید و بینش وسیعی دارند، «لَعَلی هُدیً» ولی گمراهان،همچون کسانی هستند که در ته درّه یا در عمق دریا گرفتار شده و مورد احاطه ی عوامل انحراف هستند. «فِی ضَلالٍ مُبِینٍ» 🔰قُلْ لا تُسْئَلُونَ عَمّا أَجْرَمْنا وَ لا نُسْئَلُ عَمّا تَعْمَلُونَ«25» 🔰بگو:(شما)از آن چه ما مرتکب شده ایم باز خواست نخواهید شد،و ما (نیز)از آن چه شما انجام می دهید باز خواست نخواهیم شد. 🔰قُلْ یَجْمَعُ بَیْنَنا رَبُّنا ثُمَّ یَفْتَحُ بَیْنَنا بِالْحَقِّ وَ هُوَ الْفَتّاحُ الْعَلِیمُ«26» 🔰بگو:پروردگار ما،ما و شما را(در قیامت)گرد می آورد،سپس بین ما و شما به حقّ داوری خواهد کرد و اوست داور دانا. نکته ها: «فتاح»یکی از اسمای حسنای خداوند است. پیام ها: 1- اصرار انبیا بر هدایت مردم،از روی دلسوزی است نه به خاطر آن که جبران گناه مردم بر عهده ی انبیا باشد و یا بالعکس. «قُلْ لا تُسْئَلُونَ عَمّا أَجْرَمْنا» 2- تواضع و ادب وسیله ی موفقیّت است.(کار خود را«جرم»و کار دیگران را «عمل»معرّفی می کند.) «أَجْرَمْنا - تَعْمَلُونَ» 3- اگر ارشاد شما در دنیا مؤثّر واقع نشد،نگران نباشید زیرا در قیامت به حساب همه رسیدگی خواهد شد. «قُلْ یَجْمَعُ بَیْنَنا رَبُّنا» 4- روز قیامت،هم یوم الجمع است،(روز گرد آمدن همه ی مردم) «یَجْمَعُ بَیْنَنا» و هم یوم الفصل.(روز جدایی مجرمان از نیکان) «ثُمَّ یَفْتَحُ» 5-داوری در قیام

7- کسی جز #خداوند،نه توان باز کردن پیچیدگی ها را دارد و نه از همه ی آنها آگاه است. «هُوَ الْفَتّاحُ الْعَلِیمُ» 🔰قُلْ أَرُونِیَ الَّذِینَ أَلْحَقْتُمْ بِهِ شُرَکاءَ کَلاّ بَلْ هُوَ اللّهُ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ«27» بگو:کسانی را که به عنوان شریک به خداوند ملحق کرده اید به من نشان دهید.هرگز چنین نیست،بلکه اوست خدای نفوذناپذیر حکیم. ➕نکته ها: * در این آیه و آیات قبل،شیوه ی #تدریجی و گام به گام و مدارا در گفتگو با مخالفان را بیان می کند،از جمله: اوّلاً: در آیه 24 دعوت به تفکّر می کند.«چه کسی از آسمان و زمین به شما رزق می دهد؟»، «مَنْ یَرْزُقُکُمْ مِنَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ» پس فکر کنید. ثانیاً:با انصاف برخورد کنیم و بگوییم:«یا ما یا شما یکی بر حقّ است»، «إِنّا أَوْ إِیّاکُمْ» در بحث،طرف خود را #فوراً و با قاطعیّت محکوم نکنیم. ثالثاً: در آیه ی 25 می فرماید:هر کس پاسخگوی فکر و عملکرد خویش است.اصرار ما باید از روی #دلسوزی باشد. رابعاً:در آیه ی 26 می فرماید:در بحث ها،به قیامت #اشاره کنیم که روز ظهور حقّ است. یَفْتَحُ بَیْنَنا بِالْحَقِّ ... خامساً:در بحث و گفتگو،از طرف مقابل #دلیل و سند بخواهیم.«به من نشان دهید بت هایی که به عنوان شریک او می دانید چه کرده اند».(همین آیه) ➕پیام ها: 1- سؤال همراه با توبیخ،وسیله ای است برای #بیدار کردن وجدان های خفته. «قُلْ أَرُونِیَ» 2- هیچ یک از معبودها(چه حضرت عیسی،چه فرشتگان،چه بت ها)خودشان را #شریک خدا نمی دانند؛این شما هستید که آنها را به عنوان شریک به او ملحق می کنید. «أَلْحَقْتُمْ بِهِ شُرَکاءَ» 3- عزّت و نفوذ ناپذیری #خداوند،مانع از هر گونه الحاق معبودهای خیالی و ساختگی به اوست. «هُوَ اللّهُ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ» 🔰وَ ما أَرْسَلْناکَ إِلاّ کَافَّهً لِلنّاسِ بَشِیراً وَ نَذِیراً وَ لکِنَّ أَکْثَرَ النّاسِ لا یَعْلَمُونَ«28» 🔰و ما تو را به عنوان پیامبری مژده دهنده و بیم دهنده نفرستادیم جز برای همه ی مردم،ولی بیش تر مردم نمی دانند. ➕نکته ها: *کلمه ی «کَافَّهً» یا به معنای جمیع است،یعنی پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله برای همه ی مردم پیامبر است،که این معنا با آیات و روایات دیگر نیز تأیید می شود و یا به معنای باز دارنده است، یعنی #پیامبر،مردم را از کفر و شرک و گناه باز می دارد و حرف تا در کلمه «کَافَّهً» برای تأکید باشد که از این دو معنا،اوّلی بهتر است. ➕پیام ها: 1- رسالت پیامبر اسلام #جهانی است. أَرْسَلْناکَ ... کَافَّهً لِلنّاسِ 2- مهم ترین نقش انبیا در هدایت مردم، #هشدار و بشارت است. ما أَرْسَلْناکَ إِلاّ ... بَشِیراً وَ نَذِیراً 🔰وَ یَقُولُونَ مَتی هذَا الْوَعْدُ إِنْ کُنْتُمْ صادِقِینَ«29» و آنان(با تمسخر)می گویند:اگر راست می گویید،این وعده(قیامت)چه وقت خواهد بود؟ 🔰قُلْ لَکُمْ مِیعادُ یَوْمٍ لا تَسْتَأْخِرُونَ عَنْهُ ساعَهً وَ لا تَسْتَقْدِمُونَ«30» 🔰بگو:برای شماست وعده روزی که نه(می توانید)ساعتی از آن تأخیر کنید و نه پیشی بگیرید. ➕نکته ها: * در آیات متعدّد می خوانیم:زمان قیامت را جز خداوند،احدی نمی داند و این از #حکمت های الهی است تا انسان همیشه در حال آماده باش به سر برد،علاوه بر این،ندانستن جزئیات، مانع ایمان به کلیات نیست. 👌مثلاً:شما از صدای زنگ خانه علم پیدا می کنید که شخصی پشت در است،گرچه جزئیات آن شخص را نمی دانید که زن است یا مرد،سنّ و سوادش چگونه است،ندانستن این خصوصیات ضرری به علم و ایمان شما که #شخصی زنگ خانه را زد وارد نمی کند.آری،ما به قیامت علم داریم گرچه زمان آن را ندانیم. 🔰در آیه 15 سوره ی طه می خوانیم: «إِنَّ السّاعَهَ آتِیَهٌ أَکادُ أُخْفِیها» قیامت،قطعاً آمدنی است ولی من زمانش را بر شما مخفی کرده ام. ✍پیام ها: 1- لازم نیست #پاسخ هر سؤالی را بدانیم.سؤال کردند که قیامت چه زمانی است؟ «مَتی هذَا الْوَعْدُ» بگو:زمانش را نمی دانم. «مِیعادُ یَوْمٍ» 2- قیامت روز بسیار #مهمی است.(کلمه «یَوْمٍ» نکره همراه با تنوین،نشانه عظمت و بزرگی است.) 3- زمان وقوع قیامت قابل #تغییر نیست. «لا تَسْتَأْخِرُونَ عَنْهُ ساعَهً وَ لا تَسْتَقْدِمُونَ» 🔰وَ قالَ الَّذِینَ کَفَرُوا لَنْ نُؤْمِنَ بِهذَا الْقُرْآنِ وَ لا بِالَّذِی بَیْنَ یَدَیْهِ وَ لَوْ تَری إِذِ الظّالِمُونَ مَوْقُوفُونَ عِنْدَ رَبِّهِمْ یَرْجِعُ بَعْضُهُمْ إِلی بَعْضٍ الْقَوْلَ یَقُولُ الَّذِینَ اسْتُضْعِفُوا لِلَّذِینَ اسْتَکْبَرُوا لَوْ لا أَنْتُمْ لَکُنّا مُؤْمِنِینَ«31» 🔰و کسانی که کافر شدند گفتند:ما نه به این قرآن و نه به آن(کتابی)که پیش از آن بوده است،هرگز ایمان نخواهیم آورد.(و تعجب می کنی)اگر ببینی وقتی که ستمگران (مشرک)در پیشگاه پروردگارشان بازداشت شده اند در حالی که بعضی با بعض دیگر جدل و گفتگو می کنند(و گناه خود را به گردن یکدیگر می اندازند.)کسانی که ضعیف نگاه داشته شده اند(زیر دست

(زیر دستان)به مستکبران می گویند:اگر شما نبودید،حتماً ما مؤمن بودیم.

پیام ها: 1- کفّار به خاطر #لجاجت،هرگز حاضر به ایمان آوردن نیستند. «وَ قالَ الَّذِینَ کَفَرُوا لَنْ نُؤْمِنَ» 2- کفّار در واقع هیچ یک از #کتب آسمانی را قبول نداشتند. «لَنْ نُؤْمِنَ بِهذَا الْقُرْآنِ وَ لا بِالَّذِی بَیْنَ یَدَیْهِ» 3- ایمان به کتب آسمانیِ قبل از قرآن نیز مورد #سفارش پیامبر اسلام بود و کفّار این سفارش را نادیده می گرفتند. «وَ لا بِالَّذِی بَیْنَ یَدَیْهِ» 4- دادگاه قیامت بسیار #سخت است. «وَ لَوْ تَری» 5-مشرکان به خود ستم می کنند. «إِذِ الظّالِمُونَ» 6- سروکار #مشرکان با خداست. «مَوْقُوفُونَ عِنْدَ رَبِّهِمْ» 7- ترسیم صحنه های سخت قیامت،بهترین وسیله ی تربیت است. «مَوْقُوفُونَ عِنْدَ رَبِّهِمْ» 8-مستضعفانی که #پیرو مستکبرانند نیز مورد #مؤاخذه قرار خواهند گرفت. «یَقُولُ اَلَّذِینَ اسْتُضْعِفُوا لِلَّذِینَ اسْتَکْبَرُوا» 9- صحنه ی قیامت،صحنه ی #گفتگو و جدال است. یَقُولُ الَّذِینَ ... 10- در قیامت،مجرمان در پی #توجیه گناه خود،به بزرگان خود می گویند:اگر شما نبودید ما این همه گناه نمی کردیم. «لَوْ لا أَنْتُمْ» 11- در قیامت،ایمان #عامل نجات است. «لَکُنّا مُؤْمِنِینَ» 🔰قالَ الَّذِینَ اسْتَکْبَرُوا لِلَّذِینَ اسْتُضْعِفُوا أَ نَحْنُ صَدَدْناکُمْ عَنِ الْهُدی بَعْدَ إِذْ جاءَکُمْ بَلْ کُنْتُمْ مُجْرِمِینَ«32» (امّا)کسانی که استکبار ورزیدند به مستضعفان گویند:آیا ما شما را از #هدایتی که به سراغتان آمد باز داشتیم؟ بلکه شما خود گناهکار بودید. پیام ها: 1- جامعه ی فاسد و افراد مستکبر،انسان را #مجبور به انحراف نمی کند. أَ نَحْنُ صَدَدْناکُمْ ... بَلْ کُنْتُمْ مُجْرِمِینَ 2- در روز قیامت،مستکبران نیز #می فهمند که راه انبیا حقّ بوده است. «صَدَدْناکُمْ عَنِ الْهُدی» 3- حقّ به همه می رسد و هر کس #خود باید آن را بپذیرد. «جاءَکُمْ» 4- در قیامت نمی توان گناه خود را به #گردن دیگران انداخت. «بَلْ کُنْتُمْ مُجْرِمِینَ» 5-بالاترین #رسوایی آن است که مجرمان بزرگ به انسان های زیر دست لقب #مجرم بدهند. «بَلْ کُنْتُمْ مُجْرِمِینَ» 🔰وَ قالَ الَّذِینَ اسْتُضْعِفُوا لِلَّذِینَ اسْتَکْبَرُوا بَلْ مَکْرُ اللَّیْلِ وَ النَّهارِ إِذْ تَأْمُرُونَنا أَنْ نَکْفُرَ بِاللّهِ وَ نَجْعَلَ لَهُ أَنْداداً وَ أَسَرُّوا النَّدامَهَ لَمّا رَأَوُا الْعَذابَ وَ جَعَلْنَا الْأَغْلالَ فِی أَعْناقِ الَّذِینَ کَفَرُوا هَلْ یُجْزَوْنَ إِلاّ ما کانُوا یَعْمَلُونَ«33» 🔰و زیردستان به مستکبران گویند:بلکه(مایه ی گمراهی ما)نیرنگ شب و روز(شما بود)،آن گاه که ما را فرمان می دادید به خدا کفر ورزیم و برای او همتایانی قرار دهیم.و همین که عذاب را مشاهده کردند پشیمانی خود را پنهان نمودند.و ما در گردن کسانی که کفر ورزیدند غل ها قرار دادیم، آیا جز آن چه عمل می کردند جزا داده می شوند؟ ➕نکته ها: * در این آیه می خوانیم که مجرمان #ندامت خود را پنهان می کنند،در حالی که در آیات و روایات دیگر آمده که آنان ندامت خود را آشکار می کنند.این تفاوت به خاطر آن است که مواقف قیامت متفاوت است. * گرچه به گفته راغب در مفردات خود، «أَسَرُّوا النَّدامَهَ» ،هم به معنای #اظهار ندامت است و هم به معنای مخفی کردن ندامت،ولی با توجّه به حدیثی که از امام صادق علیه السلام وارد شده، مراد همان مخفی کردن ندامت است.امام صادق علیه السلام در پاسخ این سؤال که نگاه داشتن ندامت در دل برای چیست؟ فرمود برای آنکه از سرزنش دیگران #دور بمانند. پیام ها: 1- مستکبران،تلاش #شبانه روزی دارند. «بَلْ مَکْرُ اللَّیْلِ وَ النَّهارِ» 2- پیشوایان کفر،بر اساس #مکر و تدبیر فرمان می دهند. مَکْرُ اللَّیْلِ ... إِذْ تَأْمُرُونَنا 3- انحراف فکری و فرهنگی جامعه،نتیجه ی کار #مداوم دشمنان مستکبر است. «مَکْرُ اللَّیْلِ وَ النَّهارِ إِذْ تَأْمُرُونَنا» 4- برخورد مستکبران با #زیردستان خود،برخورد امر و نهی است،نه دعوت و ارشاد. «تَأْمُرُونَنا أَنْ نَکْفُرَ» 5-پشیمانی در #قیامت سودی ندارد. أَسَرُّوا النَّدامَهَ ... جَعَلْنَا الْأَغْلالَ 6- عذاب های الهی با عملکرد کفّار #متناسب است. «هَلْ یُجْزَوْنَ إِلاّ ما کانُوا یَعْمَلُونَ» 🔰وَ ما أَرْسَلْنا فِی قَرْیَهٍ مِنْ نَذِیرٍ إِلاّ قالَ مُتْرَفُوها إِنّا بِما أُرْسِلْتُمْ بِهِ کافِرُونَ«34» 🔰و ما در هیچ دیاری هشدار دهنده ای نفرستادیم مگر آن که افراد خوشگذر آنان گفتند:حتماً ما به آن چه بدان فرستاده شده اید کافریم. 🔰وَ قالُوا نَحْنُ أَکْثَرُ أَمْوالاً وَ أَوْلاداً وَ ما نَحْنُ بِمُعَذَّبِینَ«35» و گفتند:ما از جهت اموال

و اولاد بیش تریم(و این نشانه لطف خداوند به ماست)و ما عذاب نمی شویم. پیام ها: 1- مخالفت با پیامبر اسلام #تازگی ندارد،با پیامبران دیگر نیز مخالفت می کردند. (خداوند پیامبرش را دلداری می دهد.) «وَ ما أَرْسَلْنا فِی قَرْیَهٍ مِنْ نَذِیرٍ إِلاّ قالَ مُتْرَفُوها» 2- مرفّهان بی درد،در #صف اوّل دشمنان انبیا بوده اند. «قالَ مُتْرَفُوها» 3- رفاه طلبی،انسان را #بی_تفاوت و سنگدل نموده و به استکبار می کشاند. قالَ مُتْرَفُوها ... کافِرُونَ 4- مخالفت با پیامبران،مخالفت با #پیام آنهاست،نه با شخص آنان. «بِما أُرْسِلْتُمْ بِهِ کافِرُونَ» 5-حرکت انبیا #منافع #سرمایه داران را به خطر می اندازد. مُتْرَفُوها ... کافِرُونَ 6- کفّار بی نیازی در #دنیا را سبب بی نیازی در آخرت می پنداشتند. أَکْثَرُ أَمْوالاً ... وَ ما نَحْنُ بِمُعَذَّبِینَ 7- سرمایه داران به مال و فرزند خود #می نازند. «نَحْنُ أَکْثَرُ أَمْوالاً وَ أَوْلاداً» 8-ثروتمندان،خود را #تافته ی جدا بافته می دانند. «ما نَحْنُ بِمُعَذَّبِینَ»

🔰قُلْ إِنَّ رَبِّی یَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَنْ یَشاءُ وَ یَقْدِرُ وَ لکِنَّ أَکْثَرَ النّاسِ لا یَعْلَمُونَ«36» 🔰بگو:همانا پروردگار من برای هر که بخواهد روزی را گشایش می دهد یا تنگ می گرداند ولی بیش تر مردم نمی دانند.(که این گشایش ها و تنگی ها بیانگر میزان علاقه خداوند به آنان نیست.) ✍پیام ها: 1- پیامبر باید #عقائد انحرافی مردم را اصلاح کند تا #گمان نکنند نعمت های خداوند همیشه نشانه #مهر و لطف اوست. قُلْ إِنَّ رَبِّی ... 2- دادن و گرفتن نعمت،نشانه ی #مهر یا #قهر الهی نیست.(ممکن است از مؤمن بگیرد و به کافر بدهد.) «إِنَّ رَبِّی یَبْسُطُ الرِّزْقَ» 3- دادن و گرفتن روزی،از #شئون_ربوبیّت است. «إِنَّ رَبِّی یَبْسُطُ» 4- مردم عامل رزق را واسطه ها،تدبیرها و کار خود می دانند و از #خداوند_غافلند «وَ لکِنَّ أَکْثَرَ النّاسِ لا یَعْلَمُونَ» 5-در جامعه ی دینی نگاه به اقتصاد نیز باید #جنبه _معنوی و الهی داشته باشد. قالُوا نَحْنُ أَکْثَرُ أَمْوالاً ... قُلْ إِنَّ رَبِّی یَبْسُطُ

🔰وَ ما أَمْوالُکُمْ وَ لا أَوْلادُکُمْ بِالَّتِی تُقَرِّبُکُمْ عِنْدَنا زُلْفی إِلاّ مَنْ آمَنَ وَ عَمِلَ صالِحاً فَأُولئِکَ لَهُمْ جَزاءُ الضِّعْفِ بِما عَمِلُوا وَ هُمْ فِی الْغُرُفاتِ آمِنُونَ«37» 🔰و اموال و فرزندانتان آن گونه(فضیلتی)نیست که شما را به پیشگاه ما #نزدیک گرداند،مگر کسانی که ایمان آورده و کار شایسته انجام داده اند. پس آنانند که برایشان دو برابر آن چه عمل کردند پاداش است و آنانند که در غرفه ها و طبقات(بهشتی)آسوده خاطرند. ✍نکته ها: * خداوند،ایمان و عمل صالح و #انفاق و اخلاص را وسیله ی #قرب به خود قرار داده است،ولی گروهی مال و فرزند و نژاد را عامل قرب و سعادت می پندارند. 🔻 در آیه 15 سوره ی تغابن می خوانیم: «إِنَّما أَمْوالُکُمْ وَ أَوْلادُکُمْ فِتْنَهٌ وَ اللّهُ عِنْدَهُ أَجْرٌ عَظِیمٌ» همانا اموال و فرزندان،وسیله ی #آزمایش شما هستند و خداست که نزد او پاداش بزرگ است.البتّه ذکر مال و فرزند،از باب مثال است وگرنه جز ایمان و عمل صالح هر چه باشد وسیله ی #قرب نخواهد بود. 🔺* کسانی که به مال و فرزند زیاد #افتخار می کنند بدانند که کثرت مال و فرزند همیشه نشانه ی #گشایش رزق نیست،بلکه گاهی خداوند افرادی را با سرمایه #عذاب می دهد. «فَلا تُعْجِبْکَ أَمْوالُهُمْ وَ لا أَوْلادُهُمْ إِنَّما یُرِیدُ اللّهُ لِیُعَذِّبَهُمْ بِها» ✍پیام ها: 1- به تبلیغات و تفکّرات #غلط دشمنان پاسخ دهید.کفّار(در آیه 35)می گفتند:ما با داشتن اموال و فرزندانِ بیشتر،عذاب نمی شویم. «نَحْنُ أَکْثَرُ أَمْوالاً وَ أَوْلاداً وَ ما نَحْنُ بِمُعَذَّبِینَ» ،این آیه پاسخ می دهد:که مال و فرزند سبب در امان ماندن ازعذاب نیست. وَ ما أَمْوالُکُمْ وَ لا أَوْلادُکُمْ ... 2- قرب به خدا،همیشه برای انسان یک #هدف بوده امّا گاهی انسان برای رسیدن به آن راه ها و #وسایل نادرستی را انتخاب کرده است،نظیر بت پرستی. «ما نَعْبُدُهُمْ إِلاّ لِیُقَرِّبُونا إِلَی اللّهِ زُلْفی»، وَ ما أَمْوالُکُمْ ... عِنْدَنا زُلْفی 3- داشتن مال و فرزند و سایر امکانات،نشانه ی #رشد و کمال نیست،بلکه بهره گیری صحیح از آنها کمال است. وَ ما أَمْوالُکُمْ ... إِلاّ مَنْ آمَنَ وَ عَمِلَ صالِحاً (آری،اگر مال و فرزند در راستای ایمان و عمل صالح باشد،وسیله ی قرب است.) وَ ما أَمْوالُکُمْ ... إِلاّ مَنْ آمَنَ وَ عَمِلَ 4- گرچه پاداش دو برابر داده می شود ولی باز هم در #برابر عمل است. «جَزاءُ الضِّعْفِ بِما عَمِلُوا» 5-در انتخاب #مسکن علاوه بر امنیّت،ویژگی های دیگر را هم در نظر بگیرید: #داشتن غرفه و طبقه ی بالا،چشم انداز بهتر،نور بیش تر،هوای لطیف تر. «فِی الْغُرُفاتِ آمِنُونَ» 6- در بهشت،هیچ گونه #بیماری،ترس،اندوه و اضطرابی وجود ندارد. «آمِنُونَ» وَ الَّذِینَ یَسْعَوْنَ فِی آیاتِنا مُعاجِزِ

ینَ أُولئِکَ فِی الْعَذابِ مُحْضَرُونَ«سبا38» 🔰و کسانی که به قصد به ستوه آوردن(و محو و ابطال آیات)ما تلاش می کنند،اینان در عذاب(الهی)احضار می شوند. ✍پیام ها: 1- سرمایه دارانی که همواره ثروت خود را برای ساقط کردن و #ناتوان جلوه دادن #حقّ به کار می برند کیفر خواهند شد.(با توجّه به آیه ی قبل و این آیه). «یَسْعَوْنَ فِی آیاتِنا» 2- دشمن برای از بین بردن حقّ، #همواره تلاش می کند. «یَسْعَوْنَ فِی آیاتِنا»

🔰قُلْ إِنَّ رَبِّی یَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَنْ یَشاءُ مِنْ عِبادِهِ وَ یَقْدِرُ لَهُ وَ ما أَنْفَقْتُمْ مِنْ شَیْءٍ فَهُوَ یُخْلِفُهُ وَ هُوَ خَیْرُ الرّازِقِینَ«سبا 39» 🔰بگو:بدون شک،پروردگارم برای هر کس از بندگانش که بخواهد روزی را گشایش می دهد،و یا برای او تنگ(و محدود)می گرداند و هر چه را(در راه او)انفاق کردید پس او(عوضش را) #جایگزین می کند و او بهترین روزی دهندگان است. ✍نکته ها: 🔹 شخصی از امام صادق علیه السلام پرسید:اگر خداوند جای آنچه را انفاق شده پر می کند،پس چرا من هر چه انفاق می کنم جایگزینش نمی رسد؟!😔 🔸حضرت فرمود:«اگر مال #حلال باشد و برای مصرف حلال انفاق شود #حتماً_جبران می شود». 🔹علاوه بر این ممکن است جبران آن در #آخرت باشد یا از طریق #دفع_بلا یا رسیدن عوض آن به نسل بعدی در همین دنیا و یا از طریق غیر مال جبران شود. 🔸 کلمه «یَقْدِرُ» از«قدر»هم به معنای اندازه گیری است و هم به معنای سخت گیری. ولی در اینجا به قرینه کلمه «یَبْسُطُ» به معنای #سخت گیری است. 🔹 در آیه 36 نیز مسأله ی گشایش و تنگی رزق #مطرح شد لیکن مخاطب آن کفّار و مخاطب این آیه مؤمنان هستند. 🔸 تاجری که می بیند سرمایه اش در معرض تلف شدن است،حاضر است جنس خود را #ارزان یا نسیه بفروشد و اگر مشتری خوبی برایش پیدا شد و نفروخت،کم عقل است. 🔹عمر ما هم سرمایه ای است که در معرض تلف شدن است و خداوند آن را به بهای #گران می خرد،معامله نکردن با خدا کم عقلی است. 🔸رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمودند:«هر شب منادی ندا می دهد: «هب للمنفق خلفاً و هب للمسک تلفا» (خدایا!)به انفاق کننده عوض وپاداش بده و ثروت خسیس و بخیل را تلف کن». 🔹خداوند بهترین رازق است. «خَیْرُ الرّازِقِینَ» چون: الف:همه چیز به #دست اوست و می تواند ببخشد. ب:بخل ندارد. ج:به همه می بخشد. د:بخشش او،بی منّت و بی توقّع است. ه:دائمی است. و:نیازها را می داند. ز:چیزهایی می بخشد که دیگران توان بخشیدن آن را ندارند. ✍پیام ها: 1- تفاوت رزق بدست او و سبب #تربیت و تکامل انسان است.(مقتضای ربوبیّت خداوند قبض و بسط رزق ها است.) رَبِّی یَبْسُطُ ... وَ یَقْدِرُ 2- انفاق مهم است نه #مقدار آن. «ما أَنْفَقْتُمْ مِنْ شَیْءٍ» 3- انفاق،تنها با مال نیست بلکه از #هر نعمتی که خدا به انسان داده می توان انفاق کرد. «ما أَنْفَقْتُمْ مِنْ شَیْءٍ» 4- یقین به پرداخت عوض،عامل #سخاوت است. ما أَنْفَقْتُمْ ... فَهُوَ یُخْلِفُهُ 5-یکی از دلایل اختلاف رزق، #امتحان افراد است. «یَبْسُطُ ، یَقْدِرُ ، ما أَنْفَقْتُمْ» 6- انفاق ها #جبران می شود. «فَهُوَ یُخْلِفُهُ» و خداوند ضامن جبران است. «فَهُوَ یُخْلِفُهُ» 7- انفاق ها به بهترین صورت #جبران می شود. «خَیْرُ الرّازِقِینَ» وَ یَوْمَ یَحْشُرُهُمْ جَمِیعاً ثُمَّ

https://eitaa.com/joinchat/1479147627C582f429a42 کانال تفسیر قرآن را به دوستان معرفی کنیم

جلسه اول

تفسیر👇

🔰وَ یَوْمَ یَحْشُرُهُمْ جَمِیعاً ثُمَّ یَقُولُ لِلْمَلائِکَهِ أَ هؤُلاءِ إِیّاکُمْ کانُوا یَعْبُدُونَ«40» 🔰و(به یاد آور)روزی که خداوند همه را محشور می کند،سپس به فرشتگان می گوید:آیا این ها شما را می پرستیدند؟ 🔹پیام ها: 1- روز قیامت،عابدها و #معبودهای خیالی یکجا حاضر می شوند. «یَحْشُرُهُمْ جَمِیعاً» 2- در دوره ای از #تاریخ،فرشتگان مورد پرستش بودند و چه بسا برخی بت ها تمثال فرشتگان بودند. لِلْمَلائِکَهِ ... إِیّاکُمْ ... یَعْبُدُونَ 3- خداوند در قیامت علاوه بر توبیخ مشرکان،از معبودها می پرسد: ✍آیا شما مردم را به شرک فرا خواندید؟ تا ثابت شود خود معبودها نیز این کار را محکوم می کنند. «یَقُولُ لِلْمَلائِکَهِ أَ هؤُلاءِ إِیّاکُمْ کانُوا یَعْبُدُونَ» چنانکه به عیسی علیه السلام می فرماید: «أَ أَنْتَ قُلْتَ لِلنّاسِ اتَّخِذُونِی وَ أُمِّی إِلهَیْنِ» 👌آیا تو به مردم گفتی که من و مادرم را به عنوان خدا بگیرید؟

🔰قالُوا سُبْحانَکَ أَنْتَ وَلِیُّنا مِنْ دُونِهِمْ بَلْ کانُوا یَعْبُدُونَ الْجِنَّ أَکْثَرُهُمْ بِهِمْ مُؤْمِنُونَ«41» 🔰فرشتگان گویند:خدایا! تو منزّهی،تو سرپرست مایی،نه آنها،بلکه آنان جنّ را می پرستیدند،(و)بیش ترشان به آنان ایمان داشتند. ✍نکته ها: 🔹 برخی از مشرکان،فرشتگان را به امید دریافت خیرات می پرستیدند ولی اکثر آنان #جنّ را به خاطر امان از شرور می پرستیدند. 🔹 شاید مراد از جنّ در این آیه،شیطان باشد،یعنی آنها به جای پرستش فرشتگان،از شیطان پیروی می کردند. ✍پیام ها: 1- #ادبِ سخن گفتن با خداوند را از فرشتگان بیاموزیم. «سُبْحانَکَ أَنْتَ وَلِیُّنا» 2- تولّی نسبت به خداوند و #تبرّی از غیر خداوند در کنار یکدیگر است. «أَنْتَ وَلِیُّنا مِنْ دُونِهِمْ»

🔰فَالْیَوْمَ لا یَمْلِکُ بَعْضُکُمْ لِبَعْضٍ نَفْعاً وَ لا ضَرًّا وَ نَقُولُ لِلَّذِینَ ظَلَمُوا ذُوقُوا عَذابَ النّارِ الَّتِی کُنْتُمْ بِها تُکَذِّبُونَ«42» 🔰پس امروز برخی از شما برای یکدیگر مالک سود و زیانی نیست،و به کسانی که ستم کردند می گوییم:بچشید عذاب آتشی را که آن را دروغ می شمردید. ✍پیام ها: 1- در قیامت،حکومت و مالکیّت تنها مخصوص #خداوند است.(هیچ یک از معبودها-جنّ و فرشته و دیگران-هیچ قدرتی ندارند؛نه معبود می تواند برای عابد کاری کند و نه عابد برای معبود). «فَالْیَوْمَ لا یَمْلِکُ بَعْضُکُمْ لِبَعْضٍ» 2- به سراغ غیر خدا رفتن، #ظلم به خویش است. «نَقُولُ لِلَّذِینَ ظَلَمُوا» 3- آن چه قهر بزرگ خداوند را به دنبال دارد،تکذیب دایمی و #مغرضانه است. «کُنْتُمْ بِها تُکَذِّبُونَ»

🔰وَ إِذا تُتْلی عَلَیْهِمْ آیاتُنا بَیِّناتٍ قالُوا ما هذا إِلاّ رَجُلٌ یُرِیدُ أَنْ یَصُدَّکُمْ عَمّا کانَ یَعْبُدُ آباؤُکُمْ وَ قالُوا ما هذا إِلاّ إِفْکٌ مُفْتَریً وَ قالَ الَّذِینَ کَفَرُوا لِلْحَقِّ لَمّا جاءَهُمْ إِنْ هذا إِلاّ سِحْرٌ مُبِینٌ«43» 🔰و هرگاه آیات روشن ما بر آنان خوانده شود گویند:جز این نیست که این مرد می خواهد شما را از آن چه پدرانتان می پرستیدند باز دارد.و گویند: این قرآن جز دروغی بافته شده نیست.و کسانی که کفر ورزیدند،همین که حقّ به سراغشان آمد،گفتند:این،جز یک جادو و سحر روشن چیز دیگری نیست. ✍نکته ها: 🔹 کلمه «بَیِّناتٍ» جمع«بینه»به دلیلی گفته می شود که حقّ بودن آن روشن است.و کلمه «إِفْکٌ» به چیزی گفته می شود که وارونه شده و از صورت اصلی خود برگشته است. ✍پیام ها: 1- آیات الهی،روشن است و انکار کفّار به خاطر #لجاجت آنهاست. «بَیِّناتٍ» 2- شیوه ی انکار کفّار #عبارت است از: الف:تحقیر رهبر. «ما هذا إِلاّ رَجُلٌ» ب:تهمت. «یُرِیدُ أَنْ یَصُدَّکُمْ» ج:تکیه بر روش پدران و پیشینیان خود. «یَعْبُدُ آباؤُکُمْ» 3- کفّار،با طرح خط فکری و عملی نیاکان گمراه،دیگران را #تحریک می کردند تا در برابر انبیا بایستند. «یُرِیدُ أَنْ یَصُدَّکُمْ عَمّا کانَ یَعْبُدُ آباؤُکُمْ» 4- تقلید کورکورانه #مانع_پیشرفت انسان است. «یَعْبُدُ آباؤُکُمْ» 5-کفّار،هم با پیام مخالفند و هم با پیام آور. «ما هذا إِلاّ رَجُلٌ - ما هذا إِلاّ إِفْکٌ» 6- کفّار،برای موفقیّت خود،از هر نوع تبلیغ و تأکید منفی استفاده می کنند. «ما هذا إِلاّ رَجُلٌ - ما هذا إِلاّ إِفْکٌ - إِنْ هذا إِلاّ سِحْرٌ» 7- یکی از موانع #شناخت،کفر است. قالَ الَّذِینَ کَفَرُوا لِلْحَقِّ ... إِنْ هذا إِلاّ سِحْرٌ

🔰وَ ما آتَیْناهُمْ مِنْ کُتُبٍ یَدْرُسُونَها وَ ما أَرْسَلْنا إِلَیْهِمْ قَبْلَکَ مِنْ نَذِیرٍ«44» 🔰و ما به آنان(مشرکان عرب)کتاب های آسمانی نداده بودیم که آن را بخوانند و بیاموزند و بیم دهنده ای به سوی آنان نفرستاده ایم. ✍نکته ها: 🔹 مفهوم آیه این است که:ما قبل از تو کتاب و پیامبری به مشرکان مکه نداده ایم که آنان با استناد به آن،حقّ یا باطل بودن تو را تشخیص دهند.تکذیب آنان تنها بر اساس جهل و لجاجت و پیروی از هوس های خود و نیاکان خویش است. ✍پیام ها: 1- اثبات یا

نفی هر مطلبی باید مستند به علم و وحی باشد و موضع گیری بدون آن هوسی بیش نیست. وَ ما آتَیْناهُمْ ... 2- کتب آسمانی برای تدریس و آموزش است. «کُتُبٍ یَدْرُسُونَها» 🔰وَ کَذَّبَ الَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَ ما بَلَغُوا مِعْشارَ ما آتَیْناهُمْ فَکَذَّبُوا رُسُلِی فَکَیْفَ کانَ نَکِیرِ«45» 🔰و کسانی که پیش از آنان بودند،(پیامبران را)تکذیب کردند،در حالی که (کافران قوم تو)به یک دهم آن چه(از قدرت و امکانات)به گذشتگان داده بودیم نرسیده اند،پس آنان پیامبران مرا تکذیب کردند،پس(ببین)چگونه بود کیفر و عقوبت من(نسبت به آنان). ✍نکته ها: 🔹 نظیر این آیه را در آیه 21 سوره ی غافر می خوانیم که می فرماید ✍: «أَ وَ لَمْ یَسِیرُوا فِی الْأَرْضِ فَیَنْظُرُوا کَیْفَ کانَ عاقِبَهُ الَّذِینَ کانُوا مِنْ قَبْلِهِمْ کانُوا هُمْ أَشَدَّ مِنْهُمْ قُوَّهً وَ آثاراً» ➖آیا در زمین نگشتند و سیر نکردند تا ببینند عاقبت پیشینیانی که قدرت و آثارشان بیش تر بود چه شد؟ 🔹در آیه 9 سوره ی روم نیز می خوانیم:... کانُوا أَشَدَّ مِنْهُمْ قُوَّهً وَ أَثارُوا الْأَرْضَ وَ عَمَرُوها أَکْثَرَ مِمّا عَمَرُوها 🔸قدرت آباد کردن پیشینیان #بیش تر بود،ولی به خاطر تکذیب پیامبران الهی نابود شدند. 🔹آری،تمدّن و قدرت ها و ثروت ها و تحولات همیشه در حال پیشرفت نیست بلکه گاهی امکانات و قدرت گذشتگان بیشتر بوده است. ✍پیام ها: 1- آگاهی از تاریخ، #مشکلات بزرگ را کوچک جلوه می دهد و تحّمل آنها را آسان می کند. کَذَّبَ الَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ ... فَکَذَّبُوا رُسُلِی 2- گاهی باید دشمن را #تحقیر کرد. وَ ما بَلَغُوا مِعْشارَ ... 3- کفّار با تکیه به قدرت و ثروت خود،حقّ را انکار می کردند و خداوند فرمود: ثروت شما نسبت به #دیگران یک دهم است. وَ ما بَلَغُوا مِعْشارَ ... 4- جمعیّت ها و تمدّن های بزرگ،به خاطر #تکذیب انبیا نابود شدند.(مشرکان مکّه چیزی نیستند نگران نباش.) «فَکَذَّبُوا رُسُلِی فَکَیْفَ کانَ نَکِیرِ» 5-سنّت الهی درباره ی همه ی اقوام #یکسان است.«فَکَیْفَ کانَ نَکِیرِ» 6- در تربیت و ارشاد،گاهی باید از اهرم #تهدید(آن هم تهدید مبهم)استفاده کرد. «فَکَیْفَ کانَ نَکِیرِ»

🔰قُلْ إِنَّما أَعِظُکُمْ بِواحِدَهٍ أَنْ تَقُومُوا لِلّهِ مَثْنی وَ فُرادی ثُمَّ تَتَفَکَّرُوا ما بِصاحِبِکُمْ مِنْ جِنَّهٍ إِنْ هُوَ إِلاّ نَذِیرٌ لَکُمْ بَیْنَ یَدَیْ عَذابٍ شَدِیدٍ«46» 👌بگو:من شما را به یک سخن پند می دهم؛برای خدا قیام کنید،دو نفر دو نفر و یک نفر یک نفر،پس بیاندیشید(تا ببیند)که هیچ گونه جنونی در هم سخن شما(پیامبر)نیست،او برای شما از عذاب سختی که در پیش است جز هشدار دهنده ای نیست. ✍پیام ها: 1- یکی از وظایف انبیا، #موعظه مردم است. «أَعِظُکُمْ» 2- تنها به حرف اکتفا نکنید،باید به #پا خواست. «تَقُومُوا» 3- آن چه مهم است قیام #خالصانه برای خداست،تعداد و نفرات نقش اصلی را ندارد. «تَقُومُوا لِلّهِ مَثْنی وَ فُرادی» 4- قیام سه #عنصر لازم دارد: 👌خلوص، «لِلّهِ» رهبر، «بِصاحِبِکُمْ» فکر و برنامه. «تَتَفَکَّرُوا» 🔹حرکت ها و انقلاب هایی که برای خدا نباشد و برخاسته از عقده ها و هوس ها و برای کسب ثروت باشد به جایی نمی رسد.اگر انقلاب همراه با فکر و برنامه جامع نباشد و یا رهبر الهی همراه و مصاحب با انقلابیون نباشد به نتیجه ای نمی رسد و بقا و برکاتی نخواهد داشت. 5-پیامبر،کوچک ترین #نقطه_ضعف روحی ندارد.او سال ها در میان شما زندگی کرده و همه او را به عقل و درایت می شناسید و نسبت جنون به او ناشی از بی فکری است. «تَتَفَکَّرُوا ما بِصاحِبِکُمْ مِنْ جِنَّهٍ» 6- رهبر الهی،هم نشین و هم سخن با مردم است. «بِصاحِبِکُمْ» 7- خداوند #حامی_پیامبران است و تهمت ها را از آنان دفع می کند. «ما بِصاحِبِکُمْ مِنْ جِنَّهٍ» 8-با این که کار پیامبران بشارت و هشدار است،امّا #هشدار بیش تر مورد توجّه قرآن است،زیرا افراد غافل به هشدار نیاز بیش تری دارند. «إِنْ هُوَ إِلاّ نَذِیرٌ» 9- هشدار انبیا به #سود مردم است. «نَذِیرٌ لَکُمْ» 10- عذاب،پیش روی شماست،اگر در راه خدا قیام نکنید،هم در دنیا گرفتار می شوید و هم #قیامت دور نیست. «بَیْنَ یَدَیْ عَذابٍ»

🔰قُلْ ما سَأَلْتُکُمْ مِنْ أَجْرٍ فَهُوَ لَکُمْ إِنْ أَجْرِیَ إِلاّ عَلَی اللّهِ وَ هُوَ عَلی کُلِّ شَیْءٍ شَهِیدٌ«47» 👌بگو:هر مزدی که از شما خواستم پس آن به نفع شماست،مزد من جز بر خدا نیست و او بر هر چیزی گواه است. ✍نکته ها: 🔹 بارها در قرآن این سخن به میان آمده که انبیا از مردم مزد و پاداشی نمی خواستند،در سوره ی شعرا از آیه 100 تا 180 این مطلب از قول پیامبران مختلف تکرار شده است،امّا پیامبر اسلام در دو مورد تقاضای اجر و مزد کرده است:یک بار فرمود: «قُلْ لا أَسْئَلُکُمْ عَلَیْهِ أَجْراً إِلاَّ الْمَوَدَّهَ فِی الْقُرْبی» 👈من مزدی جز مودّتِ اهل بیتم از شما نمی خواهم.و بار دیگر در آیه 57 سوره ی فرقان فرمود: «قُلْ ما أَسْئَلُک

ُمْ عَلَیْهِ مِنْ أَجْرٍ إِلاّ مَنْ شاءَ أَنْ یَتَّخِذَ إِلی رَبِّهِ سَبِیلاً» من برای رسالتم از شما مزدی نمی خواهم،جز آن که می خواهد راهی به سوی خدا انتخاب کند. 🔹آیه مورد بحث،جمع بین آیات فوق است که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله می خواهد اعلام کند:اگر من از شما مزدی درخواست می کنم و می گویم اهل بیتم را دوست بدارید،به خاطر آن است که فایده ی این مزد به خود شما بر می گردد. «فَهُوَ لَکُمْ» زیرا کسی که به اهل بیت معصوم پیامبر اکرم علیهم السلام علاقه مند باشد از آنان پیروی می کند و هر کس از رهبران معصوم پیروی کند از راه خدا پیروی کرده است. «إِلاّ مَنْ شاءَ أَنْ یَتَّخِذَ إِلی رَبِّهِ سَبِیلاً» ،پس فایده این مزد به خود ما برمی گردد مثل معلّمی که به شاگردش بگوید من مزدی از شما نمی خواهم جز آنکه درس مرا خوب بخوانید که فایده این امر به خود شاگرد بر می گردد. ✍پیام ها: 1- مبلّغان الهی،باید بی #توقّعی خود را به مردم اعلام نمایند.(در سه آیه ای که مربوط به مزد رسالت است،با کلمه ی «قُلْ» پیامبر مأمور به اظهار آن می شود. قُلْ ... إِنْ أَجْرِیَ إِلاّ عَلَی اللّهِ 2- آن چه زشت است سؤال و در خواست مزد است،ولی اگر خود مردم با عشق و بدون اکراه #هدیه ای به مبلّغ دین دادند حساب دیگری دارد.می فرماید: «ما سَأَلْتُکُمْ» و نمی فرماید:نمی گیرم. 3- شرط تأثیر سخن آن است که مردم،رهبر را دلسوز و #مخلص بدانند. «إِنْ أَجْرِیَ إِلاّ عَلَی اللّهِ» (اگر رهبر از مردم توقّع مادّی داشته باشد،جامعه او را تحمّل نمی کند: «أَمْ تَسْئَلُهُمْ أَجْراً فَهُمْ مِنْ مَغْرَمٍ مُثْقَلُونَ» آیا از مردم مزدی طلب می کنی که پرداخت آن بر آنان سنگین است؟) 4- انتخاب راه خدا و مودّت اهل بیت علیهم السلام که #مزد رسالت است،در حقیقت به #نفع خود مردم است نه پیامبر اکرم. «فَهُوَ لَکُمْ» 5-کسی که خدا را #ناظر و شاهد اعمال خود بداند به #غیر او امیدی ندارد. «إِنْ أَجْرِیَ إِلاّ عَلَی اللّهِ وَ هُوَ عَلی کُلِّ شَیْءٍ شَهِیدٌ» 6- برای برطرف شدن سوء ظن ها،خدا را بر #صداقت خود گواه بگیریم. «إِنْ أَجْرِیَ إِلاّ عَلَی اللّهِ وَ هُوَ عَلی کُلِّ شَیْءٍ شَهِیدٌ»