شکوفایی عقل در پرتو وحی 🔹 اگر عقل، زمام قوای انسان را در دست گیرد، همه دانش های وی را سامان می بخشد. توضیح آن که علوم تجربی از نازل ترین دانش هاست و پس از این علوم، به ترتیب، ریاضیات، حکمت و کلام و بالاتر از همه دانش های بشری و سلطان همه آن ها عرفان است؛ لیکن در رأس این هرم، وحی الهی قرار دارد. 🔹 عقل در میانه این هِرَم به منزله «واسطة العِقْد»ی است که سایر دانش های بشری را زیر اشراف خود می گیرد و کاربرد درست آن ها را به انسان می نمایاند. عقل انسانِ حقْ مدار، کم کم در پرتو نور وحی الهی رشد می کند و تکامل می یابد؛ آنگاه سایه اشراقی خود را بر حسّ و تجربه می گستراند و هر جا که پای او از رفتن بازمانْد، از شجره طوبای وحی مدد می گیرد. بدین سان با پیشرفت دانش تجربی و تکنولوژی، عقل تجریدی و سنّت دینی به دست فراموشی سپرده نخواهد شد؛ بلکه خردمندان در پرتو دین به جهل خویش پی می برند و با کمک وحی به وجود جهان پس از مرگ اذعان می کنند؛ هر چند توان درک ویژگی ها و چند و چون آن جهان را ندارند و تنها می دانند که برخی افراد به آن جا کوچیده و از آن با خبر شده اند؛لیکن:

«آن را که خبر شد، خبری باز نیامد»

. 🔹 برای بیش تر روشن شدن نقش وحی در شکوفایی عقل باید دانست که وحی در قبال عقل، دو وظیفه عمده دارد: یکی تأیید عقل و دیگری شکوفایی آن... . پیداست که ناتوانی عقل از ادراک مستقل برخی مطالب، به معنای مخالفت او با آن احکام نیست؛ چون: 1️⃣ مخالفت عقل در حیطه ای که او درباره آن نظری ندارد، هرگز معنا ندارد. به دیگر سخن، مخالفت عقل به این معناست که او مسأله ای را ادراک کند و درباره آن فتوا دهد، سپس بین رأی او و ره آورد وحی اختلاف باشد؛ امّا اگر عقل به جهت ناتوانی و عجز که برخاسته از ذات اوست و خود نیز آن قصور را تشخیص می دهد، نتواند حکمی صادر کند، موضوع مخالفت منتفی است. 2️⃣ ناتوانی عقل از فهم جزئیات احکام شرعی چون نماز، روزه، جهاد و...، پیش از زمان نظر دهی وحی است؛ امّا پس از ارائه نظر وحی، عقل، نه تنها در برابر چنین احکامی مخالفت یا سکوت نمی کند، بلکه آن ها را تأیید می کند؛ زیرا احکام جزئی مذکور، حتی در مواردی که عقل از ادراک حقیقت آن ها عاجز است، چون از مولای حکیم صادر شده، امری صحیح و صائب است. از این روست که عقل، دلایل و حکمت های کلّی احکام را ادراک می کند و به یاری آن ها به فهم بسیاری از مصالح نهفته در احکام نایل می شود و در نهایت نیز تایید و تحکیم آن ها را بدرقه چنین احکامی می کند. 📚 شکوفایی عقل در پرتو نهضت حسینی ص128 تا 131 #بر_آستان_اندیشه #محرم #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی 🌐 https://esra.ir 🆔 @a_javadiamoli_esra

💠 روز سی ام ماه #محرم 1445 ▫️ مناديان آزادی #آيت_الله_العظمی_جوادی_آملی #جام_معرفت 🆔 @a_javadiamoli_esra

اندیشه بی نیازی از وحی 🔹 با آن که شکوفایی عقل جز از راه تعالیم وحی ممکن نیست، برخی بر طبل عقلگرایی کوبیده، اندیشه بی نیازی از وحی را در سر پرورانده و آن رأل آفل را با بنان یا بیان نشر داده اند... . طبق رأی آنان وحی، مطلب تازه ای افزون بر فتوای عقل ندارد؛ غافل از آن که بسیاری از ره آوردهای وحی، اموری است که عقل بشر به آن ها دسترسی ندارد و در عین حال، دانستن آن ها برای انسان نیاز ضروری است. 🔹 سخن برهماییان که در قرون گذشته مطرح شده بود، در کتاب های کلامی شیعه این گونه پاسخ داده شده است: مخالفت و موافقت، عدم و ملکه اند، نه نقیضان. بنابراین، ممکن است وحی، نه موافق عقل باشد و نه مخالف آن و محذور ارتفاع دو نقیض هم لازم نمی آید. 🔹 برخی از زوایای اندیشه عقلگرایی، کم کم به غرب راه یافت و از آن جا با نام «سکولاریزم» سربرآورد. سخن غربیان عقلگرا، این بود که دین از زندگی و معیشت جداست و نیازی به آن در سیاست و اداره امور دنیا نیست؛ بلکه عقل برای اداره جامعه بسنده است. دیری نپایید که با پیشرفت دانش و تکنولوژی، این اندیشه تحوّل یافت... . 🔹 معرفت شناسان غربی، چیزی را می پذیرند که از راه حسّ و تجربه اثبات پذیر یا ابطال پذیر باشد؛ یعنی اگر چیزی را از راه حسّ و تجربه نتوان اثبات یا ابطال کرد، مهمل و بی معناست. بنابراین، اموری چون توحید، معاد، حدوث و قِدمِ جهان، وحی، نبوّت، عصمت و معجزه، چون حسّی و تجربی نیستند، معنایی ندارند. این اندیشه خام، نظیر فکر خام بنی اسرائیل است که به موسای کلیم (علیه السلام) گفتند: تا خدا را آشکارا نبینیم، هرگز به تو ایمان نمی آوریم؛ ﴿ لن نؤمن لک حتّی نری الله جهرةً ﴾ ؛ یعنی خدایی را می پذیریم که دیده شود؛ اگر ماورای طبیعت وجوددارد، آن را به ما نشان ده. 🔹 این تفکّر تجربه گرا در مرحله بعد، اصول ارزشی را نیز به پرسش کشاند؛ زیرا مفاهیم ارزشی چون عدالت، احسان، ایثار، گذشت، مساعدت و... که جنبه معنوی دارند، طبق این اندیشه بی معنا هستند. اینان معتقدند که اصول ارزشی و اخلاقی، عقاید و فقه و قانون را باید بشر به استناد منابع حسّی و تجربی خود تنظیم کند. بدین سان، نخستْ عقلگرایی جامعه را از وحی محروم کرد، سپس علوم تجربی بر عقل سایه افکند و دست انسان از عقل تجریدی و برهانی نیز کوتاه شد؛ در حالی که تبیین مبادی نظری تجربه و حسّ، بدون استعانت از مبانی نظری عقلی، نه معقول است و نه مقبول. 📚 شکوفایی عقل در پرتو نهضت حسینی ص131 تا 133 #بر_آستان_اندیشه #محرم #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی 🌐 https://esra.ir 🆔 @a_javadiamoli_esra

💠 محراب محرم ▫️ در ماه مبارك رمضان فرمودند: «أَنْفَاسُكُمْ فِیهِ تَسْبِیح‏ و نومُكم فیه عِبادَة»؛ گذشته از آن دستورهای خاصی كه دارید، همین كه بخوابید برای اینكه خوب روزه بگیرید و خوب نماز شب بخوانید، این خواب شما #عبادت است، نَفَسی كه در ماه مبارك رمضان می‌كشید عبادت است؛ «أَنْفَاسُكُمْ فِیهِ تَسْبِیح‏ و نومُكم فیه عِبادَة». این مربوط به ماه مبارك #رمضان بود؛ اما درباره #محرم فرمود: «نَفَسُ الْمَهْمُومِ لِظُلْمِنَا تَسْبِیحٌ وَ هَمُّهُ لَنَا عِبَادَة»؛ فرمود كسی كه در ماه محرّم، آهی می‌كشد، این آه، عبادت است! این چه ماهی است؟! ▫️ این دین می‌ خواهد #ماه_محرم را مثل ماه مبارك رمضان، #ماه_عبادت قرار دهد. این شخص در محفل عزای حسینی نشسته یا در كوی و برزن مشغول حركت است، ناله ای، آهی از دلش بر می ‌خیزد، فرمود این ناله عبادت است، این آه عبادت است. برای مظلومیت سالار شهیدان، كسی آه بكشد عبادت است؛ «نَفَسُ الْمَهْمُومِ لِظُلْمِنَا تَسْبِیحٌ وَ هَمُّهُ لَنَا عِبَادَة». ▫️ در ماه محرّم، انسان می ‌تواند ماه محرّم خود را مثل ماه مبارك رمضان كند! فرمود: «نَفَسُ الْمَهْمُومِ لِظُلْمِنَا تَسْبِیحٌ وَ هَمُّهُ لنا عبادة»؛ اگر انسان مهموم شد غمگین شد برای #كربلا، عبادت است؛ اگر اهتمام ورزید كه نام #حسین_‌بن‌_علی (سلام الله علیهما) را #احیا كند، عبادت است؛ اگر همّتش #همت_عاشورایی بود، عبادت است. آن ماه مبارك رمضان است كه «أَنْفَاسُكُمْ فِیهِ تَسْبِیح‏ و نومُكم فیه عِبادَة» و این ماه محرّم است كه «نَفَسُ الْمَهْمُومِ لِظُلْمِنَا تَسْبِیحٌ وَ هَمُّهُ لَنَا عِبَادَة». ↙️ لینک آپارات: https://aparat.com/v/ifEay ↙️ متن کامل درس اخلاق: https://b2n.ir/e34644 #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی #کلیپ #محرم_و_صفر 📚 درس اخلاق تاریخ: 1395/07/08 🌐 https://esra.ir 🆔 @a_javadiamoli_esra

💠 فصل دوم. شکوفاگران عقل رسالت رهبران الهی 🔹 انسان موجودی متفکّر و مختار است و برای انجام کارها نخست باید در حقّ و باطل، صدق و کذب، و حسن و قبح آن ها بیندیشد تا به صحّت آن، جزم علمی یابد؛ آنگاه باید انجام آن را تصمیم بگیرد تا عزم عملی داشته باشد... هیچ انسانی بدون این گنجینه درونی آفریده نشده است؛ هر چند استعداد همه افراد بشر برای دریافت اندیشه صائب و انگیزه صالح یکسان نیست. از این رو، مسؤولیت الهی هر کسی نیز به اندازه توانایی و استعداد خدادادی اوست... . 🔹 پیامبران آمدند که جامعه بشری را آگاه نمایند تا آنان رهبری خویش را به دست آفریدگار خود بسپارند؛ آفریدگاری که از گذشته و آینده و درون و بیرون انسان آگاه است و سود و زیان او را به خوبی می شناسد. انبیا در نخستین گام کوشیدند تا عقل را که نخستین سرمایه بشر است، شکوفا کنند؛ چه عقل نظری و اندیشه ناب و چه عقل عملی و انگیزه صحیح... . ... در زیارت اربعین امام حسین (علیه السلام) که وارث پیامبران الهی است، آمده است: «و بذل مهجته فیک لیستنقذ عبادک من الجهالة و حیرة الضلالة»؛ یعنی هدف سالار شهیدان (علیه السلام) از قیام و شهادت، رهایی مردم از جهل و عالم شدن و به کارگیری علم از سوی آنان بود. قرآن کریم نیز هدف آفرینش بشر را تکامل سیره نظری و عملی او می داند؛ ... 🔹 برای استخراج دفینه، خاکبرداری مختصر کفایت نمی کند؛ بلکه باید شیار عمیق و ثوره ای در زمین ایجاد کرد و خاکهای فراوان را زیر و رو کرد تا به آن دفینه رسید. عقل دفن شده نیز ظاهر و به آسانی در دسترس نیست؛ این عقل با پنج جدار از بیرون و درون مستور است. از بیرون با چشم، گوش، لامسه، ذائقه و شامّه مستور است و از درون با حس مشترک، خیال، قوه متخیله و قوه واهمه مستور است. از این رو، قرآن کریم از عدّه ای به مختال یاد کرده است؛ ﴿ إنّ الله لا یحب کلّ مختال فخور ﴾. مختال یعنی انسانی که در حدّ خیال زندگی می کند و آن که مختال بالفعل است، عاقل بالقوه و دارای دفینه است. 🔹 ... رهبران الهی به مردمان، اندیشه ناب و انگیزه صحیح می بخشند و بخشش های علمی و معنوی، والاترین بخشش هاست. رسول گرامی (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود: «الأجود الله أجود الأجواد و أنا أجود ولد آدم»؛ «بخشنده ترین بخشایشگر خداوند است و من بخشنده ترین فرزند آدمم». پس از آن حضرت عالمان کریمانه ترین سفره ها را گستردند. ... سالار شهیدان نیز فرمود: ما معصومان بخشنده ترینِ مردمانیم؛ زیرا مائده و سفره معنوی را گشودیم و مأدبه و غذای آماده را بر روی آن چیدیم؛ آنگاه جامعه انسانی را به زندگی جاوید فراخواندیم. آموزه های رهبران الهی آب زندگانی است؛ زیرا آنان راه و رسم خردمندانه زیستن را به انسان ها آموختند. 📚 شکوفایی عقل در پرتو نهضت حسینی ص135 تا 139 #بر_آستان_اندیشه #محرم #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی 🌐 https://esra.ir 🆔 @a_javadiamoli_esra

💠 ویژگی های رهبران الهی 1. حسن فعلی و فاعلی 🔹 پیامبران، دارای دو ویژگی اساسی بودند؛ حسن فعلی و حسن فاعلی. آنان از سویی در صراط مستقیم الهی گام برمی داشتند و سخنانشان مستدل و برهانی بود و از دیگر سو، دارای انگیزه ای صحیح بودند و غرض های شخصی در دل آنان راه نداشت. از این رو، در سوره «یس» به مردم توصیه شده است، از این گونه پیشوایان اطاعت کنند؛ ﴿ اتّبعوا من لایسألکم أجراً و هم مهتدون ﴾. جمله ﴿ و هم مهتدون ﴾ ، ناظر به حسن فعلی رهبران الهی است و جمله ﴿ لایسألکم أجراً ﴾ حسن فاعلی ایشان را بیان می کند. فرستادگان الهی از کسی توقّع ثنا و ستایش و مزد ندارند و مقصود از اجر منفی، مطلق عوض و غرض است، خواه مادی و خواه معنوی. 🔹 حضرت امام علی (علیه السلام) نیز درباره عدم چشمداشت مادی پیشوایان دین فرمودند: خدایا! تو می دانی که برای به قدرت رسیدن و به دست آوردن نام و نان و دنیا طلبی گام بر نمی داریم؛ «اللّهمّ إنّک تعلم أنّه لم یکن الّذى کان منّا منافسة فى سلطان و لا التماس شى ء من فضول الحطام». نیز آن حضرت (علیه السلام) در خطبه «شقشقیه» فرمودند: دنیای شما نزد من از آب بینی بز نفرت انگیزتر است؛ «و لألفیتم دنیاکم هذه أزهد عندى من عفطة عنز». همچنین فرمودند: دنیای شما در دیده من از استخوان خوک در دستان مردی جذامی پست تر است؛ «والله! لدنیاکم هذه أهون فى عینى من عراق خنزیر فى ید مجذوم». 🔹 سالار شهیدان حضرت حسین بن علی (علیهماالسلام) نیز درباره رهبران دینی فرمودند: «فلعمرى ما الإمام إلاّ الحاکم بالکتاب القائم بالقسط الدائن بدین الحق الحابس نفسه علی ذات الله»؛ آن گاه به برخی آیات مربوط به نبوّت استشهاد فرمودند: ﴿ هو الّذی أرسل رسوله بالهدی و دین الحقّ لیظهره علی الدین کلّه و لو کره المشرکون ﴾ ؛ «خداوند پیامبرش را فرستاد تا ندای وحی را به گوش مردم برساند و به رغم خواست کافران، دین حق را پیروز کند». 📚 شکوفایی عقل در پرتو نهضت حسینی ص139 و 140 #بر_آستان_اندیشه #محرم #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی 🌐 https://esra.ir 🆔 @a_javadiamoli_esra

💠 ویژگی های رهبران الهی 2. عزم استوار 🔹 مردم از لحاظ جزم علمی و عزم عملی، چند گروهند: 1. گروهی که از جزم علمی بهره ای ندارند. 2. گروهی که عالمند، ولی علمشان به مرحله عمل نمی رسد. 3. گروهی که علمشان به مرحله عمل می رسد، ولی با دشواری و کندی. 4. گروهی که علمشان عملی است؛ یعنی به محض فهمیدن چیزی، آن را به کار می بندند که از این مردان بزرگ به «اولواالعزم» یاد می شود... . 🔹 پیامبران بزرگ، بدین سبب اولواالعزم نامیده شده اند که دارای عزمی جهانی اند و در راه هدفشان تا پای جان می کوشند. ... پیامبران اولواالعزم به قلمروی باریافته اند که نه به جزمشان شک راه می یابد و نه به عزمشان تردید نفوذ می کند. آنان که حق را به درستی یافته اند، جز حق در دیدگانشان سرابی بیش نیست و برای احیای حق و ابطال باطل و سراب از مرگ هراسی ندارند... . 🔹 اگر انسان در پرتو آموزه های رهبران الهی، دارای اندیشه ای برهانی و انگیزه ای ربّانی شود، می تواند وارث پیامبران اولواالعزم شده، از نمودار عزم آنان برخوردار شود. آن کسی که تصمیم می گیرد برای خود زندگی خداپسندانه ای فراهم کند و کسب حلال داشته باشد و ربا نخورد و گناه نکند و از هرگونه عشوه و رشوه ای تبرّی جوید، در محدوده زندگی خویش از صاحبان عزم به شمار می آید؛ زیرا لازمِ این گونه امور، عزمی پایدار و استوار است... . 🔹 #امام_خمینی (قدس سره) شاگرد برجسته مکتب پیشوایان دین و از صاحبان عزم بود. او در آغاز نهضت خویش در اعلامیه ای چنین نوشت: «اکنون که دشمنان، کمر به نابودی دین خدا بسته اند، تقیه حرام است». تقیه در زمانی لازم است که اصول دین پا برجا بوده، تنها فروع دین در معرض آسیب باشد؛ امّا هنگامی که استکبار جهانی بر اصل و فرع دین می تازد تا آن را از ریشه برکند، تقیه در برابر آن جایز نیست و این فتوای رسمی امام راحل (قدس سره) بود. او که برای براندازی نظام طاغوت مصمّم شده بود، خطرها و تهمت ها و زندان و تبعید و محاصره را به جان پذیرفت و اقشار گوناگون امت اسلامی وی را تأیید و حمایت نمودند تا آن که در سایه عزم پایدار آن رهبر کبیر و مردم مؤمن، نهضت اسلامی به نتیجه خود رسید. 📚 شکوفایی عقل در پرتو نهضت حسینی ص 140 تا 143 #بر_آستان_اندیشه #محرم #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی 🌐 https://esra.ir 🆔 @a_javadiamoli_esra

💠 ویژگی های رهبران الهی 3. رهبری قیادی در زمان حیات 🔹 خداوند، جهان را برپایه تسخیر اداره می کند: ﴿ سخّر لکم ما فی السموات و ما فی الأرض ﴾ و نظام کیهانی را با این ویژگی ها آفرید: 1. هدف همگان را مشخّص کرد. 2. همه را به ابزار تکامل مسلّح نمود. 3. راه کمال را به همگان نشان داد.4. آنان را به راه درست رهبری کرد؛ ﴿ قدّر فهدی ﴾. 🔹 این سلسله امور، ولایت تکوینی خداست و پیامبران که خلفای خدایند از این ولایت برخوردارند، همچنین خداوند اذن امور یاد شده را در نظام تشریع به آنان داده است؛ نه آن که تدبیر را تفویض کرده باشد؛ یعنی انجام این وظایف را به آنان دستور داد. بنابراین، خدا به انسان عقل و اراده و اندیشه و انگیزه بخشید و نیز کمال شایسته او را به وی نشان داد و میان انسان مستکمل و کمال شایسته او صراط مستقیمی ترسیم کرد؛ آن گاه به پیامبران فرمان داد که خود نخستین راهیان این راه باشند و بدین وسیله مردم را هدایت کنند و وقتی مردم به قلّه هرم کمال رسیدند، آنان را با جاذبه دعوت کنند. 🔹 پیامبران انسان ها را به روش تسخیر هدایت می کنند، نه به قهر و جبر. تسخیر، آن است که فاعل برتر، کمال شایسته فاعل پایین تر خود را برای او تشریح می کند و با فراهم کردن مراکز فکری و تصمیم گیری و دیگر امکانات لازم، او را به کمالِ لایق وی رهبری می کند تا او آزادانه راه خویش را برگزیند. بنابراین، رهبری پیامبران از سنخ تحریک قیادی است، نه سیاقی. تحریک قیادی، آن است که پیشوا، پیشرو قافله است و دیگران را جذب نموده، به دنبال خود می کشاند. پیامبر گرامی (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند: «انّ الرائد لایکذب أهله»؛ «پیامبران که پیشاهنگ کاروان بشریتند، به پیروانشان دروغ نمی گویند». آنان زمانی مردم را به راهی فرامی خوانند که خودشان، پیشاپیشْ آن را پیموده باشند؛ چنان که امیرمؤمنان علی بن ابی طالب (علیه السلام) فرمودند: ما هرگز به شما دستوری ندادیم، مگر آن که خود پیش تر آن را انجام داده ایم. 🔹 چنین رهبری ثمربخش وکارساز است. ازاین رو، رهبرانی چون امام حسین (علیه السلام) موفق بودند و نیز افرادی همچون سید حسن مدرس، شیخ فضل الله نوری، میرزای شیرازی و امام خمینی (قدّس الله اسرارهم) بیش از دیگران به موفقیت دست یافتند. آن کسی که با حرکت در پیشاپیش کاروان، خطرها را به جان می خرد و به پیشواز زندان، شکنجه، مهاجرت و شهادت می رود، آن گاه امّت را به دنباله روی از خویش فرا می خواند، سخنش نفوذ و اثر ژرفی بر پیروان خواهد داشت؛ ولی رهبران سیاقی که خود حرکت نمی کنند و خویشتن را به خطر نمی اندازند، بلکه از عقب قافله، دیگران را به حرکت و قیام سوق می دهند، رهنمود آنان نفوذی نخواهد داشت. 🔹 از منظر امام حسین (علیه السلام) مهم ترین شرط برای حضور دیگران در کربلا، این بود که هر کس لقای الهی را وطن خود می داند و برای آن جنگ می کند (نه برای آب و خاک هر چند منافع دنیا و مصالح این جهان نیز در ظلّ آن تأمین می شود) و قصدش رسیدن به کمال انسانی است، همراه من بیآید... . همه معصومان (علیهم السلام) شهادت در راه خدا را فخر می دانستند و از مرگ ذلیلانه در بستر بیماری بیزار بودند. امیرمؤمنان (علیه السلام) فرمودند: والاترین مرگ، شهادت در راه خداست. به خدا سوگند! هزار ضربت شمشیر در میدان جهاد، بر من آسان تر از این است که در راه غیر خدا، در بستر راحت بمیرم؛ «...لألف ضربة بالسیف أهون علىّ من میتة علی الفراش فى غیرطاعة الله». 📚 شکوفایی عقل در پرتو نهضت حسینی ص 143 تا 147 #بر_آستان_اندیشه #محرم #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی 🌐 https://esra.ir 🆔 @a_javadiamoli_esra

💠

 عناصر شکوفایی عقل

🔹 آموختن بسیاری از علوم و فنون چونان ریاضی، تاریخ، جغرافی، فقه، حکمت و...، نیازمند دو عنصر محوری است: آموزگاری که در فنّ خود متخصّص و مجتهد باشد و شاگردی مستعد که هیچ مدّعایی را بی دلیل نپذیرد. این دو مبدأ فاعلی و قابلی در همه امور لازم است؛ ولی برخی از فنون که جنبه هنری دارد، افزون بر این دو به عنصر دیگری نیز نیاز دارد و آن، ذوق و چشیدن و یافتن است... . در آموزه های رهبران الهی نیز افزون بر دو عنصر یاد شده، گوینده باید مطالب خود را چشیده و لمس کرده باشد؛ ﴿ علّمه شدید القوی ﴾ ، و شنونده نیز باید آمادگی و توانایی چشیدن معارف را دارا باشد. 🔹 شنونده ای که از چشیدنْ ناتوان است، ذائقه و شامّه لازم را ندارد تا بوی پیراهن یوسف را از دور حس کند و بگوید: ﴿ إنّی لأجد ریح یوسف لولا أن تفنّدون ﴾. بنابراین، شنونده غیر متّعظ، از وعظ سودی نمی برد و نیز گوینده بی درد و عالم بی عمل سخنش بی اثر است. چه بسا سخنرانان و نویسندگان آگاه و زبردستی که هنگام عمل، دچار لغزش می شوند... . 🔹 رهبران الهی، طبیب جان های مردمند و بیماران باید به این پزشکان حاذق رجوع کنند تا بیماری آنان را کشف کرده، به درمان آن بپردازند؛ ولی برخی از بیماردلان، چون به درد خود پی نمی برند به سراغ درمان نمی روند. رهبران الهی و نیز مسائل مطروح در حوزه ها و مراکز مذهبی، هم در انسانِ مستعد و مستمع لایق احساس درد ایجاد می کنند و بیماری و درد نهان او را آشکار می نمایند، هم راه درمان را ارائه می دهند. بیش تر بیماری های جسمی با درد همراه است و شخص مریض از بیماری خویش آگاه می شود؛ ولی بیماری های اخلاقی و روحی این گونه نیست و آگاه نبودن از مرض های اخلاقی، خودْ بیماری دیگری است. 🔹 رهبران الهی با نهی از منکر و یادآوری کیفر الهی، به عضو بیمار انسان فشار می آورند تا او از بیماری خویش آگاه شود و در درمان آن بکوشد؛ ولی بیماری که از یادآوری مرض خود می رنجد، طبیب را دشمن خویش می پندارد و این رنجش نیز نوعی بیماری اخلاقی است؛ زیرا پزشک باید عضو دردمند را نشان دهد و در صورت لزوم، آن را قطع کند تا دیگر اعضا سالم بمانند. 📚 شکوفایی عقل در پرتو نهضت حسینی ص 149 تا 155 #بر_آستان_اندیشه #محرم #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی 🌐 https://esra.ir 🆔 @a_javadiamoli_esra

💠 فصل سوم. اقدامات مخالفان شکوفایی عقل 1. تباه کردن خرد 🔹 هدف رهبران الهی، تطهیر انسان از آلودگی ها و پلیدی ها و نیز پرورش خرد و فطرت اوست؛ ولی هدف دشمنان انسان، آلوده کردن او به شبهه و شهوت است تا آب حیاتِ آموزه های وحیانی به پای نهال فطرت وی نرسد و آن را شکوفا نکند؛ ﴿ یصدّون عن سبیل الله ﴾. 🔹 قرآن کریم درباره هدف و برنامه رسمی طاغیان چنین می فرماید: اینان، پیش از هر کاری کوشیدند که عقل مردم را تباه کنند و بدین منظور، از سویی افرادی چون «سامری» و «بلعم باعورا» را برای شست وشوی مغزی مردم پرورش دادند و با گسترش مغالطه ها و شبهه ها راه رشد فکری مردم را بستند تا آنان نتوانند حق را از باطل بشناسند. از سوی دیگر، بساط خوردن و خوابیدن و شهوت رانی و مِی گساری را گستردند تا راه عزم و انگیزه جامعه را ببندند؛ زیرا کسی که همواره سرگرم عیّاشی و پرخوری است و زمام خویش را به دست شهوت و غضب و وهم و خیال می سپارد، فرصت و توان اندیشیدن نخواهد داشت و بر فرض که از اندیشه علمی برخوردار گردد، از انگیزه عملی محروم است... . 🔹 قرآن کریم درباره فرعون چنین فرموده است: ﴿ فاستخفّ قومه فأطاعوه ﴾ ؛ «فرعون با شست و شوی مغزی قوم خود در مصر، آنان را سبک و تهی مغز کرد تا توان به دست آوردن جزم علمی و عزم عملی نداشته باشند؛ آن گاه بر آنان مسلّط شد». خدا در این آیه نفرمود: مردم مصر مطیع فرعون بودند، زیرا افراد جامعه به راحتی زیر بار ستم نمی روند، بلکه فرمود: چون آنان بی خرد شده بودند، زیر بار زور رفتند... . 🔹 ملّتی که از خردورزی برخوردار و از عزم ملّی بهره مند باشد، همان طوری که می کوشد پای خویش را از مرز گلیم عدل بیرون ننهد، سعی می نماید دست خود را به نشان تسلیم در قبال طاغی بالا نبرد و سر خود را به علامت تعظیم در برابر ظالمِ غاشم پایین نیاورد. 📚 شکوفایی عقل در پرتو نهضت حسینی ص 155 تا 157 #بر_آستان_اندیشه #محرم #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی 🌐 https://esra.ir 🆔 @a_javadiamoli_esra

💠 فصل سوم. اقدامات مخالفان شکوفایی عقل 2. اسیر کردن دین 🔹 پس از رحلت پیامبر گرامی (صلی الله علیه و آله و سلم) دنیا زدگان در «سقیفه بنی ساعده» گرد آمدند و با خانه نشین کردن حضرت علی (علیه السلام) سفارش های پیامبر را به فراموشی سپردند؛ و چون علی (علیه السلام) قرآن ناطق و ممثَّل و نیز رهبر الهی شکوفاگر عقل مردم بود، خانه نشین شدن او اسارت قرآنِ شکوفاگر عقل را در پی داشت؛ زیرا به فرموده پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم): قرآن و عترت، همتا و همسنگ یک دیگرند؛ «إنّى تارک فیکم الثقلین ما إن تمسّکتم بهما لن تضلّوا بعدى؛ کتاب الله و عترتى أهل بیتى و إنّهما لن یفترقا حتّی یردا علىَّ الحوض»... . 🔹 پیامبر گرامی (صلی الله علیه و آله و سلم) برای اعلام ولایت حضرت علی (علیه السلام) در سخنرانی رسمی روز غدیر از آیه ﴿ ألنّبی أولی بالمؤمنین من أنفسهم ﴾ بهره گرفت و از جمعیّت انبوه زائران خانه خدا پرسیدند: آیا من بر شما از خودتان اولی نیستم؟ همگان گفتند: آری! آنگاه با دست مبارک خود دست حضرت علی (علیه السلام) را گرفت و در برابر چشمان حیرت زده آنان بالا برد؛ به گونه ای که همگان زیر بغلشان را دیدند. سپس فرمودند: «من کنت مولاه فهذا علی مولاه». آن حضرت (صلی الله علیه و آله و سلم) رو به سوی خدا عرض کرد: «اللّهمّ أدر الحق معه حیث دار»؛ «پروردگارا! حق را که ظهور و حجّت توست، علی (علیه السلام) محور گردان؛ به گونه ای که هر جا علی هست، حق بر مدار او بگردد». 🔹 پیامبران و معصومان (علیهم السلام) در نشأه ملکوت، کثیر نیستند، بلکه همگی یک نورند که پس از نزول به جهان طبیعت متعدّد می شوند. در آن نشأه، میان حضرت علی و فاطمه (علیهماالسلام) و دیگر معصومان (علیهم السلام) هیچ مِیْزی نیست؛ چنان که در زیارت جامعه، آنان را «نور واحد» خطاب می کنیم. از حضرت آدم (علیه السلام) تا پیامبر خاتم (صلی الله علیه و آله و سلم) و از خاتم انبیا (صلی الله علیه و آله و سلم) تا خاتم اوصیا علیه آلاف التحیّة والثناء همگی انسان های کامل و معصومند و مردمانِ هر زمان و هر دیاری، حق را در سنّت و سیرت و زندگی متألّهانه آنان می جویند؛ زیرا هر جا انسان کامل است، حقِّ صادر از خداوند همان جاست. 🔹 امویان و دیگران با خانه نشین کردن علی (علیه السلام)، حق و دین را به انزوا کشاندند و با ریسمان افکندن بر گردن علی (علیه السلام)، دین را به اسارت گرفتند و دینی که در بند اسارت باشد، پیروانی اسیر و بی اراده می پروراند. 📚 شکوفایی عقل در پرتو نهضت حسینی ص 157 تا 160 #بر_آستان_اندیشه #محرم #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی 🌐 https://esra.ir 🆔 @a_javadiamoli_esra