📚 وندکاوی ۷؛ پسوند «ن»
در پیایندهای نخست تا هفتم به وندپژوهی «پیشوند چم، پیشوند پ، پسوند ال، میانوند ا، پیشوند گ، پسوند ر، پیشوندآ» و نیز وازه کاوی «کار»، پرداختیم. این گمانههای زبانی برای بازکاوی زایش (اشتقاق) و پیوندهای زیبای زبان فارسی میباشد و در حد فرضیهای با شواهد زیاد، بیان میشود.
✅ «ن»، با پسوند به بن مضارع، اسم مصدر میسازد و گویا معنای «دارا، خواهان یا جا» را به هسته خود میدهد. شاید خود «ن» مصدری نیز، همین پسوند با بن ماضی باشد.
۱. چمن: چمیدن، بچم، چم + ن. «چم» یعنی راست و چمیدن یعنی راستوار (با سینه کشیده و خرامان) راه رفتن. چمن یعنی چیز دارای راستواری و افراشتگی و ناز.
۲. دهن: دادن، بده، ده + ن. دهن خواهان دهش. دهان نیز از اسم مصدر (ده+ ا) با پسوند «ن» میباشد.
۳. دمن: دمیدن، بدم، دَم + ن؛ جای دارای دَمِش نسیم. پس «دمن» در «دشت و دمن»، کوتاهه دامن نیست. بلکه یعنی جای دارای دَمِش نسیم.
۴. رسن: رسیدن، برس، رس + ن. اگر رسن را فارسی بدانیم، یعنی نخی که خواهان یا دارای رسش (دسترسی) است؛ مانند افسار. شاید هم کوتاهه ریس + ن باشد.
۵. رزن: َزیدن (رنگ کردن)، بِرَز، رَز + ن؛ دارای رنگوارنگی (رزن: نام برخی آبادیهای ایران)
۶. انجمن (انجامن): انجامیدن، بینجام، انجام + ن؛ یعنی خواهان یا دارای یا جای [توان] انجام کار.
۷. گردن: گردیدن، بگرد، گرد + ن؛ یعنی دارای [توان] یا جای گردش.
۸. سوزن: سوختن، بسوز، سوز + ن؛ سوزدار.
۹. روزن و روزنه: روختن، بروز، روز (روزیدن: روشن شدن، تابیدن) روز + ن؛ جا یا دارای روشنی و تابش.
۱۰. ارزن: ارختن، بیارز، ارز (ارزیدن) ارز + ن: دارای ارزش. دانهای که بیارزش گمان میشد و سپس ارزشمندش یافتند.
۱۱. برزن: زیستن، بزی، زی (زییدن). «بر» و «ور» پیشوند افزاینده. بر+ زی: برزی، برز + ن . «ورز» و «برز» بن مضارع و کوتاهه «ور+زی» و «بر+زی» هستند. ورزش (ورزیِش) یعنی زی (زندگی) را افزایش دادن. «برز+ ن» یعنی جای برزییدن (رشدافزایی). «برزیگر» هم یعنی کسی که زییدن را میافزاید. کوتاهه آن «برزگر» است؛ همانند کشتآبورز (کشاورز)؛ یعنی کسی که میکارد و آب میدهد و ورزییدن میکند. برز + ن یعنی جای برزایی و حیاتافزایی که همان متن جامعه یا محله است. شاید زن نیز کوتاهه «زی+ن» باشد. یعنی زندگی (فرزند) آور.
۱۲. نازن: نازیدن، بناز، ناز + ن. نازن + ین: نازنین؛ یعنی بسیار پُرناز.
۱۳. بُن: بودن، بُو (بو که: باشد که)، بو+ن؛ که کوتاه آن، «بُن» میباشد. باروبنه: بردنیها و بودنیها. بردن، ببر، بر، بار: اسم مصدر با میانوند «ا» و بنه: بو، بون، بُن، بنه: چیزی که بردنی نیست و معمولا جابجا نمیشود. شاید بان نیز اسم مصدری از بن با میانوند «ا» باشد؛ «مهر + بان» یعنی همراه (ملازم) مهر (خورشید) گویا واژهای برآمده از آیین مهرپرستی است.
۱۴. سخن: سختن، سخ+ ن: سخن. سختن یعنی سخت کردن و سُختن یعنی ارزیابی کردن و سِختن یعنی سنجیدن که مضارع آن می شود «سز: سزا، می سزد». ساخت نیز به معنای چیز محکم و حکیمانه (سَخت و سُخته) است. سخ دو حرف اصلی این واژه و به معنای شخ و سیخگون است. سَخ + ن: سَخَن (دهخدا: سُخُن، سُخَن، سَخَن، سَخُن). سخن یعنی چیز سخت و سنجیده که در عربی دقیق «کلام» به همین معنا است. سخن و کلام، هم زمان دو معنای «قول سدید» را در خود دارند. هر چیزی اگر بخواهد براستی سخت و محکم باشد، باید سُخته (سنجیده) و حکیمانه هم باشد؛ به همین دلیل معنای حکمت نیز از ریشه محکم است.
۱۵. لجن: لَختن، بلز، لز (لژ، لج). لج+ ن: لجن؛ یعنی آب و گل گندیده لخته و کمی سفت شده.
۱۶. آهن. آستن، بیاه،، آه آه+ ن. آستن یعنی سرسخت و نرم کننده بودن. آس یعنی چیز سخت و کوبنده و نرم کننده. آس+ آب: آسیاب. چیز سخت نرم کننده که با آب می چرخد. دست+ آس: چیز سخت نرم کننده که با دست می چرخد. آبن مضارع آستن «آه»: چیز سخت و کوبنده. آه انسان نیز چون کوبنده و ویرانگر است، از آستن است. آه+ ن: آهن: دارای سختی و کوبندگی.
۱۷. کهن (کاهن). کاستن و کستن معنای مقابل آستن را دارد. کاستن یعنی سستی و شکنندگی. بن مضارع کستن و کاستن می شود که و کاه+ ن: کهن (کهنه) یعنی از دست دهنده سختی و شکننده.
🇮🇷 @abarin
2.98M
✅ تحلیل تمثیلی جریان انحرافی «عصر حیرت»؛ مهدی نصیری!
#برجام_انقلاب: ما نمی توانیم
#نوحجتیه_گرایی
#مدعی_حیران
🇮🇷 @abarin
هدایت شده از خبرگزاری فارس
🖼 رهبر انقلاب: جناب آقای مصباح یزدی جزو شخصیتهایی است که همه دلسوزان اسلام باید از اعماق دل قدردان و سپاسگزار این مرد عزیز باشند
@Farsna
◼️انا لله و انا الیه راجعون
🌹هنگامی که عالمی از دنیا برود
آسیبی به اسلام می رسد که چیزی جبرانش نمی کند.
ارتحال علامه بزرگ و مخلص و فداکار و مجاهد و بصیر و محبوب
آیت الله محمد تقی مصباح یزدی را تسلیت عرض می کنیم.
ان شاءالله به کرم الهی و عنایت اهل بیت، جای خالی ایشان به احسن وجه پر شود.
🌹مصباج عزیزمان
بهت بزرگ کوچ غم انگیزت ابدی است.
⬛️ تسلیت به رهبرمان
هدایت شده از قاسم روانبخش
7.43M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
🔻خاطره ی تکان دهنده حجتالاسلام دکتر روانبخش از استاد خود آیت الله علامه مصباح یزدی (ره) :
آیت الله مصباح به فردی که به صورتشان آب دهان انداخت، چه واکنشی نشان داد??
#روانبخش
#جهان_آرا
http://eitaa.com/joinchat/2315059211Cdc06065a5f
هدایت شده از KHAMENEI.IR
🔰 ورود واکسن آمریکایی و انگلیسی به کشور ممنوع
🔺 ورود واکسن آمریکایی و انگلیسی به کشور ممنوع است این را من به مسئولین هم گفتم الان هم به طور عمومی میگویم. اگر آمریکایی ها توانسته بودند واکسن تولید کنند این افتضاح کرونایی در کشور خودشان پیش نمیآمد.
چند روز پیش در ظرف 24ساعت، چهار هزار نفر تلفات داشتند. اینها اگر واکسن بلدند درست کنند اگر کارخانه فایزرشان میتواند واکسن درست کند خودشان مصرف کنند اینقدر مرده و کشته زیاد نداشته باشند؛ انگلیس هم همین جور.
به اینها اطمینان و اعتماد نیست. نمیدانم، شاید گاهی هست که اینها میخواهند واکسن را روی ملتهای دیگر امتحان کنند. ببینند اثر میکند یا نمیکند. البته به فرانسه هم من خوش بین نیستم. علتش هم این است که سابقه آن خونهای آلوده را اینها دارند.
بله از جاهای دیگری میخواهند واکسن تهیه کنند جای مطمئنی باشد هیچ اشکالی ندارد.
#بسته_خبری
@khamenei_ir
1️⃣ می گویند علامه مصباح معتقد است که مشروعیت حکومت به نظر مردم وابسته نیست.
2️⃣ بله این سخن درست است. اما علامه مصباح می گویند که «حاکمیت» دو رکن دارد؛ آ. «مشروعیت» که الهی است؛ ب. «مقبولیت» که مردمی است.
✅👈 اینک نظر امام خمینی درباره مشروعیت و عبارات فوق العاده دقیق و البته سنگین ایشان درباره حکم ایشان به دولت موقت بازرگان:
«من که ایشان [بازرگان] را حاکم کردم، یک نفر آدمی هستم که به واسطه ولایتی که از طرف شارع مقدس دارم، ایشان را قرار دادم. ایشان را که من قرار دادم واجبُ الْاتِّباع است، ملت «باید» از او اتّباع کند. یک حکومت عادی نیست، یک #حکومت_شرعی است؛ #باید از او اتّباع کنند. #مخالفت_با این حکومت #مخالفت_با_شرع است، #قیام_بر_علیه_شرع» است. قیام بر علیه حکومت شرع جزایش در قانون ما هست، در فقه ما هست؛ و جزای آن بسیار زیاد است. من تنبه میدهم به کسانی که تخیل این معنی را میکنند که کارشکنی بکنند یا اینکه خدای نخواسته یک وقت قیام بر ضد این حکومت بکنند، من اعلام میکنم به آنها که #جزای آنها #بسیار_سخت است در فقه اسلام. قیام بر «ضد حکومت خدایی قیام بر ضد خداست»؛ قیام بر #ضد_خدا_کفر است». امام خمینی، صحیفه امام، ۶: ۵۹.
🇮🇷 @abarin
📚تبیین علمی فرمایش امام خامنه ای در «منع ورود واکسن دشمن»
❌ شبهه: رهبری در مسائل پزشکی متخصص نیست؛ پس چرا حکم به عدم ورود واکسن از آمریکا و انگلیس کرد؟
🌹پاسخ با تفکیک حوزه های بحث
1️⃣ حوزه علم پزشکی که رهبری در آن تخصص ندارند.
👈 آ. ادعای پزشکی
پزشکی می گوید چه دارویی یا واکسنی، چه اثری بر بدن دارد. که البته درباره واکسن کرونا، تاکنون نتوانسته است به چنین نتیجه ای برسد و طبق ضوابط اضطراری عمل می کنند.
👈 ب. بحث عدم «اطمینان» به واکسن دشمنان
آیا اطمینان و اثربخشی معقولی برای واکسن ها ثابت شده است؟ نه! مؤید آن هم وضعیت کشور آمریکا و انگلیس است که در بالاترین آمارهای ابتلا و قربانی قرار دارند.
حتی اگر واکسن شان اطمینان بخش است، آیا آنان اول به کشور خودشان نمی رسند و می آیند به ایران برسند؟ ایرانی که دشمن درجه یک وی هستند و حتی کودکان پروانه ای وی را تحریم دارویی کرده اند! خب انسان که #شعور دارد و این را می فهمد!
2️⃣ حوزه «فلسفه پزشکی، فلسفه علم پزشکی و فقه کلان امنیت حاکم بر نظام سلامت» که رهبری در آن صاحب نظر هستند.
👈 آ. ادعای فلسفه پزشکی (فقه کلان امنیت حاکم بر نظام سلامت)
فلسفه پزشکی (و فقه کلان امنیت نظام سلامت) می گوید آیا دشمن قطعی و قاتل شما، داروی سلامت بخش به شما می دهد یا نه؟ کمینه این که موش آزمایشگاهی او و بیشینه این که قربانیان بیوتروریزم او هستید. بیوتروریزمی که دهها میلیارد دلار برای دست یابی به آن و ضربه به ایران، هزینه اش کرده است. اینها بدیهی ترین انتظار از دشمن است و هر انتظاری غیر از این از دشمن، سفاهت و تناقض است.
اگر فرض بر این است که آمریکا و انگلیس دشمنند و در پی قتل عام مردم هستند؛ چنانکه در جنگ جهانی اول نزدیک به نیمی از مردم ایران را کشتند؛ آیا می توان #انتظار_دوستی از #دشمن داشت؟ مثل این که کسی بگوید در پزشکی فلان دارو کشنده است، اما تزریق می کنیم، شاید این دارو دست از کشندگی برداشته است!
👈 ب. بحث عدم «اعتماد» به واکسن دشمنان
پس در این جا سخن از «اعتماد» نداشتن به دشمن است! و این امر به فلسفه نظام سلامت و فقه کلان حاکم بر نظام پزشکی مربوط است؛ نه به نظام سلامت و تخصص پزشکی.
3️⃣ مقایسه ارزش استدلالی «عدم اعتماد» با ارزش استبعادی «عدم اطمینان»
در بحث #اطمینان، ما به اثربخشی دارو از یکسو و عوارض سوء نداشتن آن از سوی دیگر، توجه داریم که یک بحث پزشکی است. ولی در بحث #اعتماد، توجه ما به رویکرد دشمنی آمریکا و احتمال جدی تحویل بمبهای بیولوژیک است.
👈 آ. #مستند رهبری
رهبری در بحث اطمینان، اولا به به واقعیات موجود در آمریکا و انگلیس استناد کردند، که امری غیرقابل انکار است.
👈 ب. #استناد رهبری
ثانیا استناد به این بحث، ثقل استدلال ایشان برای منع ورود واکسن دشمن نبود. بلکه یک استناد به بحث #اطمینان، در حد یک مؤید در احتیاط عقلایی بود.
4️⃣ بصیرت افزایی به جامعه
اما به دلیل این که بیگانگان و نفوذی ها و برخی افراد نادان در حال جا انداختن این هستند که رهبری در حوزه غیر تخصصی ورد کرده است، سزاوار است که جامعه پزشکیِ ولایی، همانند یک مأموم و فردی که اجمالا این مباحث را درک می کند، برای مردم روشنگری کند که:
💐مردم عزیز! حوزه ای که رهبری ورود کرده اند، حوزه فلسفه نظام سلامت و فقه کلان امنیت حاکم بر نظام پزشکی است و مربوط به دشمن شناسی است و ربطی به تخصص پزشکی ندارد و ما به عنوان پزشک، در این مساله فاقد تخصص هستیم، اما این موضع رهبری، مساله کاملاً قابل پذیرشی برای هر عاقلی است.
از دشمن جز دشمنی برنمی خیزد.
🌼 گرم گل نرگس باشیم
🇮🇷 @abarin
نشست بزرگداشت علامه مصباح یزدی 2.mp3
25.91M
🌹 ابرتحلیلِ نظامشناختی علامه مصباح یزدی رحمة الله علیه
🇮🇷 @abarin