🔰 اصول تدريس احكام‏ 1⃣ 🖌 آموزش و تدريس احكام داراى اصولى است‏كه مهم‏ترين آنها عبارتند از:🔻 🔸1. داشتن تسلط لازم بر احكام و مسايل شرعى‏ 🔸2. مطالعه پيش از تدريس: نبايد به ذهنيت‏ها و شنيده‏ها اعتماد كرد. 💡 امام على عليه السلام فرمود: فَكِّر ثُمَّ تَكلَّم تَسْلَمْ مِنَ الزَّلَلِ‏ (1) اول فكر كن. آن گاه سخن بگو تا از لغزش‏ها در امان بمانى. 🔸3. زمان بندى درسى: به گونه‏اى زمان بندى كنيد كه اگر قرار است پنج دقيقه احكام بگوييد، بتوانيد و اگر بخواهيد 50 دقيقه بگوييد، بتوانيد. 🔸4. تهيه طرح درسى: تهيه طرح درسى موجب مى‏شود كه تدريس آغاز و پايانى داشته و از نظم و ترتيب خاصى برخوردار باشد. 🔸5. داشتن متن درسى و آموزشى‏. 🔸6. توجه به نيازها و اولويت‏ها: احكام، همچون انبوهى از داروهاى يك داروخانه است كه هر مراجعه كننده‏اى به برخى از اين داروها نياز دارد. مربّى احكام بايد با توجه به اصل دانسته‏ها و ندانسته‏ها، طبيبانه به دنبال نياز مخاطبان خود باشد. آنچه را كه مخاطب مى‏داند، نگويد بلكه آن‏چه نمى‏داند و نياز دارد، مطرح نمايد. 🖌 عوامل زير در #نياز_سنجى مخاطبان مؤثر است: 🔻 🔹الف) توجه به #سن مخاطبان: برخى از مسايل را براى كودكان نمى‏توان گفت. يعنى به برخى مسايل نياز ندارند و برخى مسايل را نمى‏فهمند. براى مثال، اگر بخواهيم درباره بحث تقليد براى بچه‏هايى كه در آستانه بلوغ هستند، احكام بگوييم، همه مسائل تقليد را كه در توضيح المسائل‏ آمده است، نمى‏توان براى آنها گفت؛ چون به همه آنها نياز ندارند يا نمى‏فهمند. 🔹ب) توجه به #جنسيت مخاطبان: مسايل موردنياز دخترها وپسرها با هم متفاوت است. برخى از مسايل خاص پسران و برخى، ويژه دختران است. بايد مسائلى را انتخاب نمود كه متناسب جنسيت مخاطبان باشد. 🔹ج) توجه به موقعيت #مكانى مخاطبان: توجه به محيط و مكان، نقش بسزايى در انتخاب مسايل شرعى دارد. همچون محيط شهر و روستا، اداره و مدرسه و ... 🔹د) توجه به موقعيت #زمانى: بايد به‏تناسب زمان ونياز مخاطبان، احكام را مطرح كرد. 🔹ه) توجه به موقعيت #شغلى افراد: بايد مسايلى گفته شود كه با شغل مخاطبان متناسب باشد. 🔹و) در نظر گرفتن #سطح مخاطبان، كودك، جوان، باسواد و بى‏سواد ------------ 1. فهرست غرر الحكم، ص 315. 📚 شيوه هاى جذاب سازى احكام ؛ ص67 💢 حجة الاسلام محمود اکبری 🔻 @ahkam_akbari

🔰 اصول تدریس احکام 2⃣ 🔸7. آموزش احكام به صورت تدريجى: مربى احكام بايد ابتدا به بيان واجبات و محرمات در حد نياز مخاطب بپردازد، و در مرحله بعد، مستحبات و مكروهات را بيان نمايد. 🔸8. توجه به تركيب مخاطبان‏ پسران، دختران و خانواده‏ها. 🔸9. زمينه سازى براى آموزش احكام: مربى احكام بايد مخاطب خود را براى شنيدن احكام مورد نظر خود آماده كند، سپس احكام را بگويد. مانند: خواندن آيه، حديث، گفتن خاطره يا نكته و يا پرسيدن سؤالى به تناسب احكام مورد نظر. 🔸 10. تدريس احكام براساس فتواهاى مشترك يا مراجع اكثريت مخاطبان: 🖌 توضيح اين‏كه تفاوت فتاواى مراجع، سه دسته است: 🔹1. گاه تفاوت در تعبير فتواست؛ مثلًا مرجعى مى‏فرمايد: اقوى و مرجع ديگرى مى‏فرمايد: اشهر و ... . 🔹2. گاه در كنار بيان فتوا، استحباب و كراهتى هم ذكر شده. 🔹3. گاه به گونه‏اى است كه قابل جمع نيست و به صورت نفى و اثبات است مثلًا مرجعى مى‏فرمايد: «صحيح است» و مرجع ديگرى مى‏فرمايد: «صحيح نيست». در چنين مواردى كه بسيار محدود است، در صورتى كه از دو مرجع، در آن مكان مقلد وجود داشته باشد، لازم است تفاوت فتوا مطرح شود ولى در دو دسته قبل لازم نيست. 🔸11. توجه به تعبيرهاى فتواهاى مراجع در بيان احكام: مانند: «احتياط واجب»، «واجب»، «اشكال دارد» و «حرام است». يا در مسأله مسح «مسح سر انگشتان» يا «سر ناخن». 🔸12. بيان احكام بايد به گونه‏اى باشد كه براى مخاطب، بدآموزى نداشته باشد: مثلًا درباره ويژگى‏هاى مرجع تقليد كه گفته شده: بايد حلال زاده، عاقل و بالغ باشد، بيان اين نوع احكام براى مخاطبان، ممكن است ذهنيت منفى ايجاد كند، در حالى كه در ويژگى‏هاى مرجع تقليد كافى است‏ بگوييم كه: مجتهد، عادل، اعلم و زنده باشد. و همچنين بيان برخى از نجاسات و مبطلات روزه براى افراد غيربالغ، بدآموزى دارد و نبايد مطرح شود. و نيز بايد از گفتن برخى از مسائلى كه موجب وسواس مى‏شود خوددارى نمود مانند اين مسأله: «اگر در غسل به اندازه سر مويى از بدن نشسته بماند، غسل باطل است» وقتى اصل مسأله كه «در غسل بايد تمام بدن شسته شود» گفته شد، ديگر تأكيد فوق ضرورت ندارد. 🔸13. آموزش اصطلاحات و واژه‏هاى احكام: گاه آشنا نبودن به يك اصطلاح شرعى موجب مى‏شود مخاطب به‏درستى مسأله را متوجه نشود مثلًا چون معناى واژه «اشكال دارد» يا «محل اشكال است» و يا «جايز نيست» را نمى‏داند، فكر مى‏كند اگر غير از كلمه حرام، در احكام بيايد مانعى ندارد انجام دهد. 📚 شيوه هاى جذاب سازى احكام ؛ ص68 💢 حجة الاسلام محمود اکبری 🔻 @ahkam_akbari

🔰 اصول تدریس احکام 3⃣ 🔸14. ساده‏گويى: 🖌خداوند در قرآن مى‏فرمايد: وَ لَقَدْ يَسَّرْنَا الْقُرْآنَ لِلذِّكْرِ(1) ما قرآن را براى تذكّر آسان ساختيم؛ آيا كسى هست كه متذكّر شود؟! 🖌پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله و سلم فرمود: بُعِثْتُ بِالْحَنِيفِيَّةِ السَّمْحَةِ السَّهْلَة (2) به آيينى مبعوث شده‏ام كه عمل به آن سهل و آسان است. 🖌حضرت رسول به معاذ بن جبل هنگام رفتن به يمن فرمود: يَسِّر وَ لا تُعَسِّر (3) آسان بگير و سخت نگير. 🖌 مربّى احكام لازم است احكام را به گونه‏اى بگويد كه براى همه قابل فهم باشد و از اصطلاحات تخصصى و نامأنوس، اجتناب نمايد. 🖌 توضيح دادن اصطلاحات مى‏تواند براى آسان جلوه دادن احكام مفيد باشد. بسيارى از مردم مفهوم اصطلاحات #ساده فقهى را نيز #نمى‏دانند. 🖌 مثلًا وقتى گفته مى‏شود جايز نيست، مفهوم آن را نمى‏دانند؛ آيا به معناى گناه است يا نه و يا در جايى كه احتياط واجب گفته مى‏شود، نمى‏دانند مقصود چيست؟ ❗️شخصى مى‏گفت: ريش تراشى مانعى ندارد، زيرا در رساله آمده است: احتياط واجب آن است كه صورت خود را نتراشند ❗️و يا شخصى مى‏گفت فحش دادن عيبى ندارد، چون در رساله آمده كه جايز نيست و نگفته حرام است. 🔸 15. نگفتن اعداد: در مواردى كه استاد نمى‏خواهد به دلايلى زيرمجموعه موضوعى را بگويد، مى‏تواند بگويد برخى از مبطلات وضو يا برخى از مبطلات روزه، و .... 🔸16. ذكر مثال و مصداق براى احكام: بسيارى از مردم بدون ذكر مثال، وظيفه خودشان را نمى‏فهمند. پس بايد در هر مسأله‏اى از مثال‏هاى‏ مناسب و گويا براى مخاطبان استفاده كرد؛ مثلًا اگر از حرمت ربا گفته مى‏شود، بايد مصاديق آن را ذكر نمود. 🔸17. ذكر مدارك احكام: يكى ازراه‏هايى‏كه موجب اطمينان مخاطب به معلم و احكام و درس او مى‏شود، بيان مدارك مسايل شرعى است، به ويژه‏ در احكامى كه كمتر شنيده‏اند. البته مدرك بايد از كتاب توضيح المسائل مراجع موجود باشد، نه كتاب‏هاى فقهاى گذشته همچون لمعه، مكاسب و جواهر كه مخاطبان، مقلد آنان نيستند. 🔸18. احكام بانوان حتى الامكان بايد توسط خانم‏هاى مبلغه و آشنا به موضوع بيان شود و اگر قرار است مردى احكام بانوان را بگويد بايد با رعايت‏هاى لازم بگويد و وارد جزئيات نشود. 🔸19. رعايت تنوع در بيان احكام: لازم است مربّى احكام، موضوعات مختلف احكام مورد نياز مخاطبان را مطرح نمايد. لذا اگر از احكام نماز مى‏گويد، احكام حق‏النّاس را هم مطرح نمايد و اگر از احكام فردى مى‏گويد، احكام اجتماعى را هم بگويد. 🔸20. از حلال‏ها بيشتر گفته شود، چون حرام‏ها محدودند: احكام، به گونه‏اى بيان نشود كه مخاطب تصور كند احكام، مجموعه اى از حرام‏ها است. 🔸21. خلاصه گويى در پاسخ به سؤالات مردم: گاه مخاطب اصل مسأله خود را با توضيحِ زيادِ گوينده فراموش مى‏كند. امام على عليه السلام فرمود: إِذَا ازْدَحَمَ الْجَوَابُ خَفِيَ الصَّوَاب‏ (4) هرگاه پاسخ‏ها متعدد شود، پاسخ صحيح مخفى مى‏ماند. 🔸22. توجه به موارد استثناء: اگر احكامى مطرح مى‏شود، موارد استثناء آن نيز مطرح شود. مثلًا: غيبت مؤمن حرام است ولى در چند مورد استثناء شده است. و يا قضاى نماز واجب است مگر در چند جا و ... . --------- 1. قمر/ 17، 22، 32، 40. 2. تفسير نمونه، ج 2، ص 297. 3. سيرى در سيره نبوى، مرتضى مطهرى، ص 210. 4. بحارالانوار، ج 1، ص 223. 📚 شيوه هاى جذاب سازى احكام ؛ ص70 💢 حجة الاسلام محمود اکبری 🔻 @ahkam_akbari

🔰 اصول تدریس احکام 4⃣ انگيزه آفرينى‏ 🖌 ايجاد انگيزه و علاقه در مخاطب يكى از اصول مهم آموزش احكام است. به قول مولوى: آب كم جو، تشنگى آور به دست تا بجوشد آبت از بالا و پست‏ راه‏كارهاى انگيزه آفرينى‏ 🔻 🔸1. بيان نكته‏هاى تازه‏ گفتن مطالبى كه شنوندگان نمى‏دانند يا كمتر به آن‏ها توجه دارند، در ايجاد انگيزه مؤثر است، مانند موارد زير: ⁉️ آيا مى‏دانيد غيبت كردن حق الناس محض نيست. و اگر شخصى بگويد هر كس غيبت مرا كند، من از او راضى هستم، باز اشكال دارد. (1) ⁉️ آيا مى‏دانيد رضايت افراد، ملاك اصلى در مشروع بودن كارها نيست؟ ⁉️ آيا مى‏دانيد اگر تقليد بر اساس موازين شرعى نباشد، صحيح نيست؟ (2) ⁉️ آيا مى‏دانيد بودن مرد و زن نامحرم در جاى خلوت و گفت و گوهاى آن چنانى جايز نيست. ⁉️ آيا مى‏دانيد كسى‏كه وضو ندارد، حرام است نام خداوند را به هرزبانى نوشته شده باشد، مس كند. (3) ⁉️ آيا مى‏دانيد كسى كه غسل جنابت كرده‏است، براى نماز نبايد وضو بگيرد؟ (4) ⁉️ آيا مى‏دانيد احكام محرم و نامحرم و پوشش، مخصوص غريبه‏ها نيست، بلكه شامل بستگان نامحرم نزديك هم مى‏شود؟ 🔸 2. به كارگيرى عناوين كوتاه، گويا و زيبا براى ايجاد انگيزه در مخاطب لازم است از عنوان‏هاى مناسب و زيبا استفاده شود تا مخاطب با علاقه بيشتر به‏برنامه احكام توجه كند، همچون: سرقت‏هاى پنهان، مسايل تلگرافى، سنت‏هاى حسنه، فقه زندگى، حلال و حرام، احكام فورى و ... . ------------ 1. جامع المسائل، فاضل لنكرانى، ج 2، ص 493. 2. توضيح المسائل مراجع، ج 1، ص 416. 3. همان، م 319. 4. همان، م 391. 📚 شيوه هاى جذاب سازى احكام ؛ ص73 💢 حجة الاسلام محمود اکبری 🔻 @ahkam_akbari

🔰اصول تدریس احکام 5⃣ 🔸 3. همگام با زمان‏ها، مناسبت‏ها و نيازها مربى احكام بايد احكام را متناسب با زمان بيان كند، اين مناسبت‏ها اقسامى دارد: 🔹الف) مناسبت‏هايى‏كه احكام و اعمال خاصى دارد. مانند: احكام محرم و صفر، عيد غدير، عيد فطر و قربان، اعتكاف، رمضان و .... 🔹ب) مناسبت‏هايى كه آداب و احكام خاصى براى آن مطرح نشده است، مانند ايام ولادت يا شهادت برخى از معصومين عليهم السلام. 🖌 در چنين شرايطى مربى احكام مى‏تواند مسايلى را كه به نحوى ارتباط با آن مناسبت دارد، مطرح نمايد. مثلًا در موضوع ولادت يا شهادت امام صادق عليه السلام مى‏تواند از موضوعات زير استفاده نمايد: احكام عمومى معصومين عليهم السلام همچون: #لزوم احترام به آنچه مربوط به آنهاست، حرام بودن #نسبت_دروغ به آنها، احكام #نذر، لزوم #آشنايى و فراگيرى احكام كه مورد توجه و تأكيد امام صادق عليه السلام به عنوان رئيس مذهب شيعه بوده است و بارها بر فراگيرى و عمل به احكام تأكيد نموده است. 👈 مى‏توان از سخنان امام صادق عليه السلام تحت عنوان «لَيسَ مِنّا» كه به نحوى به احكام مربوط مى‏شود، بهره برد مانند: «ليس منا» «من خان مسلماً» «من غش مسلماً» سپس خيانت و غش را بيان نمود و ... . 👈و يا از پرسش‏هاى فقهى كه از آن حضرت شده بهره برد و نيز مى‏توان از نرم افزارهايى كه به نحوى درباره امام صادق عليه السلام استفتاء احكامى دارد، بهره برد. 🔸4. نوآورى‏ در بيان احكام بايد با زمان و مسايل جديد همراه بود تا انگيزه شنيدن احكام در مخاطبان بيشتر شود مانند: احكام #پورسانت‏، #اسكونت، #ناهنجارى‏هاى اينترنتى، #جراحى‏هاى پلاستيك، #كنترل جمعيت، نماز در #قطب‏هاى شمال و جنوب، #شكستن‏ قفل برنامه‏هاى نرم‏افزارى، #هديه جنين، احكام #انسان_منجمد، #شبيه سازى، #تقلب در امتحانات، #چت كردن با جنس مخالف، #مالكيت دولت، استفاده از #فيلم‏هاى_مبتذل، #جريمه‏هاى بانكى، سفرهاى عمودى و ... . 🔸5. استفاده از مهارت‏ها مى‏توان براى ايجاد انگيزه فراگيرى احكام شرعى، از مهارت‏هاى #هنرى، رسانه‏هاى تصويرى و نمايشى همچون #فيلم، #اسلايد و ... استفاده نمود. 🔸6. آسان نشان دادن احكام‏ يكى از عواملى كه براى فراگيرى احكام در مخاطبان ايجاد انگيزه مى‏كند، آسان نشان دادن احكام است. 🖌 كسى كه به احكام فقهى آشنايى داشته باشد، مى‏داند كه در تمام ابواب فقهى، شرايط آسانى براى مكلفان قرار داده شده است. براى مثال:🔻 📌اگر شخصى بيمار باشد و نتواند نماز را ايستاده بخواند، مى‏تواند نشسته بخواند. 📌اگر نمى‏تواند وضو بگيرد، مى‏تواند تيمم كند. 📌اگر روزه براى شخص زيان داشته باشد، نبايد روزه بگيرد. 📌نماز مسافر كوتاه‏تر از نماز حاضر است. 📌تا يقين به نجاست پيدا نشود، همه چيز پاك است و ... . 📌اگر چنانچه اداى كفاره براى مكلف ممكن نباشد، در نهايت بايد استغفار كند، اگرچه با گفتن يك مرتبه «استغفرالله» باشد. (1) 📌اگر بدهكار در زمان مقرر نمى‏تواند بدهى خود را ادا نمايد، بايد به او وقت داده شود. 📌اگر انسان ناچار شود درزمين و محل‏آلوده نماز بخواند و بدن و لباس او آلوده مى‏شود بايد در حال ايستاده نماز بخواند و براى سجده با سر اشاره كند و تشهد را ايستاده بخواند. (2) 📌در حج، قدرت و استطاعت بدنى واجب است و بر مريضى كه توان رفتن به خانه خدا را ندارد، واجب نيست. (3) 📌از شرايط امر به معروف و نهى از منكر، عدم ضرر جانى و مالى و آبرويى است. (4) 📌اگر چيزى كه سجده بر آن صحيح است، ندارد يا اگر دارد به واسطه سرما يا گرماى زياد و مانند اينها نمى‏تواند بر آن سجده كند، بايد به لباسش اگر از كتان يا پنبه است، سجده كند و اگر از چيز ديگر است بر همان چيز سجده كند و اگر آن هم نيست بايد بر پشت دست و چنانچه آن هم ممكن نباشد به چيز معدنى مانند انگشتر عقيق سجده نمايد. (5) ✅ در تمام مسائلى كه به صورت تدريجى است نوعى تخفيف براى مكلفان است. ------------- 1. توضيح المسائل مراجع، م 1660. 2. توضيح المسائل مراجع، ج 1، ص 605، م 1074. 3. تحريرالوسيله، ج 1، ص 380، م 42. 4. همان، ص 472، م 9. 5. توضيح المسائل مراجع، م 1084. 📚 شيوه هاى جذاب سازى احكام ؛ ص74 💢 حجة الاسلام محمود اکبری 🔻 @ahkam_akbari

🔰 بركات زيارت امام‏ رضا (ع) 💡 قَالَ الرِّضَا (علیه السلام): مَن زارَنى عَلى بُعدِ دارى آتيتُهُ يَومَ القِيَامَةِ فَى ثَلاثَ مَواطِنٍ حَتّى اخلِّصُهُ مِن‏اهوالها: اذاتَطايَرَتِ الكُتُبُ يَميناًوَ شِمَالًا وَعِندَ الصِّراطِ وَعِندَالمِيزان‏ (1) 🖌 هركس مرا با وجود دورى راه (در غربت) زيارت كند من به روز قيامت در سه جا نزد او خواهم آمد تا از ترسهاى آنها نجاتش بخشم: 🔸1. هنگامى كه #نامه‏هاى اعمال مردم از راست و چپ به آنان داده شود 🔸2. در نزد #صراط 🔸3. در نزد #ميزان. ----------- 1. خصال شيخ صدوق، ج 1، ص 185. 📚 ارزش هاى اخلاقى در احاديث عددى ؛ ص50 💢 حجة الاسلام محمود اکبری 🔻 @ahkam_akbari

🔰 فضيلت زيارت امام‏ رضا عليه السلام ♦️امام رضا عليه السلام فرمود: «انَّ لِكُلِ امامٍ عهداً فى عُنُق اوليائه و شيعته و انَّ من تمام الوفاء بالعهد و حُسن الاداء زيارةٌ قبورهم». (1) 🖌 «هر امامى را #عهدى است بر گردن پيروان و شيعيانشان، وفاى كامل به اين عهد و ادا نمودن آن به وجه نيكو در گرو زيارت قبور آنان است». ♦️امام جواد عليه السلام فرمود: «كسى كه مزار پدرم را زيارت كند #بهشت را براى او #ضمانت مى‏كنم». (2) ♦️پيامبر صلى الله عليه و آله فرمود: «بزودى پاره تن من در خراسان بخاك سپرده مى‏شود هيچ #گرفتارى زيارتش نكند جز آنكه خدا گرفتاريش را برطرف مى‏سازد هيچ گناهكارى به زيارتش نرود جز آنكه خداگناهش را #بيامرزد». (3) ♦️امام رضا عليه السلام فرمود: مَنْ شَدَّ رَحْلَهُ الى زِيارَتى استجيب دُعائُه و غُفِرَ ذُنُوبُه. (4) 🖌«هر كسى بار سفر ببندد و به زيارت من آيد دعاى او #مستجاب شود و گناهانش #آمرزيده گردد». ♦️و نيز فرمود: «هر كس نتواند به زيارت من بيايد #برادرم را در رى يا #خواهرم را در قم زيارت كند كه همان ثواب زيارت مرا در مى‏يابد». (5) ------------- 1. بحارالانوار، ج 97، ص 116. 2. ضمت لمن زار قبر ابى عارفاً بحقّه الجنة من لا يحضره الفقيه، ج 2، ص 349. 3. امالى صدوق، ص 119. 4. بحارالانوار، ج 99، ص 44. 5. زبدة التَّصانيف، ج 6، ص 151، كريمه اهل بيت على اكبر مهديپور، ص 130. 📚 ره توشه زيارت ؛ ص33 💢 حجة الاسلام محمود اکبری 🔻 @ahkam_akbari

🔰 زيارت در سيره اهل بيت عليهم السلام‏ 🔸الف- وجود مطهر فاطمه زهرا عليها السلام هر روز به زيارت قبر پدرش مى‏رفت و گريه مى‏كرد و مى‏فرمود: «پدرم! بر من مصائبى نازل شد كه اگر بر روزها نازل مى‏شد مبدل به شب مى‏گشت». (1) 🔸ب- على عليه السلام براى فاطمه زهرا عليها السلام خانه‏اى ساخت كه نامش بيت الاحزان بود و ايشان بيشتر اوقاتش را در قبرستان بقيع مى‏گذراندند. (2) 🔸ج- حضرت فاطمه عليها السلام قبر حمزه سيدالشهدا را هر دو سه روز يك بار زيارت مى‏كرد. (3) 🔸د- على عليه السلام هر روز قبر حضرت زهرا عليها السلام را زيارت مى‏كرد. (4) 🔸ه- امام‏حسين عليه السلام هنگام غروب هر جمعه قبر برادرش امام‏حسن مجتبى عليه السلام را زيارت مى‏كرد. (5) --------------- 1. تاريخ الخميس، ج 2/ 173؛ الوفا باحوال المصطفى، ص 819، ابن جوزى. 2. بحار الانوار، ج 43/ 177. 3. وسائل الشيعه، ج 1، ص 279. 4. الغدير، ج 2، ص 16. 5. وسائل الشيعه، ج 10، ص 317. 📚 ره توشه زيارت ؛ ص19 💢 حجة الاسلام محمود اکبری 🔻 @ahkam_akbari

🔰 فرق زيارت اولياءالله و انسانهاى ديگر 🖌 زيارت اهل قبور براى طلب #رحمت و نثار #فاتحه و دعا براى آنهاست ولى زيارت اولياء اللَّه شكل طلب رحمت و مغفرت ندارد بلكه نوعى #ستايش و درود و #سلام است. 📌به طور كلى بزرگان و خدمت گزاران پس از مرگشان به نوعى تجليل مى‏شوند و اين تجليل غير دينى صرفاً جنبه اعتبارى و تشريفاتى دارد. مريدان آن‏ها از آنها با كلمه «زنده ياد» ياد مى‏كنند و سعى مى‏كنند خاطرات آنها را در يادها زنده نگه دارند. ولى با اولياء الله از دنيا رفته همچنان عمل مى‏شود كه با زنده بلكه زنده‏تر از زنده‏هاى معمولى ياد مى‏شود چون در آن واحد هزاران نفر با آنها سخن مى‏گويند و درود مى‏فرستند و در عالم ضمير خود يك ارتباط #واقعى برقرار مى‏كنند. (1) ---------------- 1. ياداشتهاى استاد مطهرى، ج 5، ص 414. 📚 ره توشه زيارت ؛ ص29 💢 حجة الاسلام محمود اکبری 🔻 @ahkam_akbari

🔰 استقبال از زائر ائمه اطهار 🖌 معلى بن خنيس مى‏گويد: از امام صادق شنيدم كه مى‏فرمود: وقتى يكى از برادران از زيارت ما يا زيارت قبور ما برگشت به استقبال او برويد و سلام نموده و او را به اين نعمت زيارت تبريك بگوييد تا پاداشى #همانند #پاداش او ببريد. (1) --------------- 1. اذا انصرف الرجل من اخوانكم من زيارتنا او زيارة قبورنا فاستقبلوه و سلّموا عليه و هَنِّؤُه بما وهب الله له فان لكم مثل ثوابه؛ بحار الانوار، ج 102، ص 302. 📚 ره توشه زيارت ؛ ص40 💢 حجة الاسلام محمود اکبری 🔻 @ahkam_akbari

🔰 قبله هفتم‏ ⁉️ آيا مى‏دانيد محل دفن امام هشتم عليه السلام قبله هفتم ناميده مى‏شود. زيرا هفت مدفن براى معصومين وجود دارد #بقيع، #مدينه، #نجف، #كربلا، #كاظمين، #سامرا، #مشهد. 👈 البته منظور از #قبله مركز #توجه مسلمين است نه قبله نماز. (1) ------------ 1. استفتائات جديد مكارم، ج 1، ص 490، س 1583. 📚 ره توشه زيارت ؛ ص42 💢 حجة الاسلام محمود اکبری 🔻 @ahkam_akbari

🔰 نکاتی در باب #خمس‏ «خمس» در لغت به معناى پنج يك مى‏باشد. و در اصطلاح فقه عبارت است از: «پرداخت يك پنجم مازاد در آمدى كه از راه كار و كوشش به دست مى‏آيد». 👈 خمس يكى از #فروع دين است كه مظهر #تعبد و #سپاس از موهبت‏هاى الهى است. 👈 خمس اعلام #همدردى با مستمندان و #مشاركت در جهاد مالى است. 💡 قرآن مى‏فرمايد: وَ اعْلَمُوا أَنَّما غَنِمْتُمْ مِنْ شَيْ‏ءٍ فَأَنَّ لِلَّهِ خُمُسَهُ وَ لِلرَّسُولِ وَ لِذِي الْقُرْبى‏ وَ الْيَتامى‏ وَ الْمَساكِينِ وَ ابْنِ السَّبِيلِ إِنْ كُنْتُمْ آمَنْتُمْ بِاللَّهِ‏ (1) و بدانيد كه هر چيزى را به غنيمت گرفتيد، #يك_پنجم آن براى خدا و پيامبر و براى نزديكان پيامبر و يتيمان و بينوايان و در راه ماندگان است، اگر به خدا ايمان آورده‏ايد. 🔻پس خمس از اصول ايمان است و كسى كه ايمان را برگزيد بايد خمس بپردازد تا #صداقت ايمان خود را نشان دهد. 🔸امام باقر عليه السلام فرمود: براى هيچ كس #جايز_نيست از مالى كه خمس به آن تعلّق گرفته چيزى بخرد، مگر اين كه #حق_ما را به ما برساند. (2) 🔸امام زمان عليه السلام در توقيع، [نامه‏] خود كسانى را كه خمس نمى‏دهند #لعنت كرده است؛ چنان كه مى‏فرمايد: لَعْنَةُ اللَّهِ وَ الْمَلائِكَةِ وَ النَّاسِ أَجْمَعِينَ عَلى مَنِ اسْتَحَلَّ مِنْ امْوالِنا دِرْهَماً (3) لعنت خدا و فرشتگان و همه مردم بر كسى كه #يك #درهم از اموال ما را بر خويش حلال بشمارد. 🔸در جايى ديگر به محمدبن‏عثمان دوّمين نايب خاص خود مى‏فرمايد: اما آنچه پرسيده بودى درباره كسى كه اموالى از ما را در دست دارد و بر خود حلال مى‏شمرد و آن را تصرف مى‏كند، بى آن‏كه از طرف ما اجازه داشته باشد. او #ملعون است. --------------- 1. انفال، آيه 41. 2. وسائل الشيعه، ج 6، ح 4( لايحلّ لاحدٍ ...). 3. كمال الدين، ص 198. 📚 كاسب بهشتى ؛ ص137 💢 حجة الاسلام محمود اکبری 🔻 @ahkam_akbari

🔰 نکاتی در باب خمس 2⃣ 🔻خمس داراى #حكمت‏ها و اسرار گوناگونى است كه به بعضى از آنها اشاره مى‏شود: 🔸1. خمس به منظور تأمين هزينه‏هاى امام به عنوان رئيس حكومت براى پيشبرد نظام اسلامى و اداره جامعه واجب گرديده است. (1) 🔸2. خمس براى تأمين بودجه هر كار خيرى است كه امام بخواهد انجام دهد. 🔸3. خمس وسيله‏اى براى رشد و كمال انسان محسوب مى‏شود كه اداى آن باعث جلب روزى و وسيله آمرزش گناهان مى‏گردد. 👈امام رضا عليه السلام به يكى از يارانش فرمود: خمس بپردازيد كه آن مايه جلب #روزى و وسيله #آمرزش گناهان است. (2) 🔸4. خمس براى احياى دين خدا و تحقّق حكومت اسلامى است. 👈امام رضا عليه السلام فرمود: انَّ الخمسَ عَونُنا عَلى‏ دينِنا (3) خمس #كمك ما در پياده كردن دين خداست. ------------------ 1. مكارم، 180 پرسش و پاسخ، ص 423. 2. وسائل الشيعه، ج 6، ب 3، ح 2. 3. وسائل الشيعه، ب 3، ح 2. 📚 كاسب بهشتى ؛ ص138 💢 حجة الاسلام محمود اکبری 🔻 @ahkam_akbari

🔰 نکاتی در باب خمس 3⃣ آثار خمس‏ 🔻 🖌 پرداخت خمس داراى آثار فراوانى است: 🔸 1. پاكى مال‏ امام #صادق عليه السلام مى‏فرمايد: ما اريد بذلك الا ان #تطهّروا (1) من از گرفتن خمس شما هدفى جز پاك كردن اموال شما ندارم. 🔸 2. تقويت دين‏ امام #رضا عليه السلام مى‏فرمايد: الخُمس #عَونُنا على ديننا (2) خمس پشتوانه مكتب و راه ماست. 🔸 3. كفاره گناهان‏ امام #رضا عليه السلام فرمود: فَانَّ اخراجه #تَمحيصُ_ذُنوبُكم‏ (3) خارج كردن خمس وسيله آمرزش گناهان شماست. 🔸 4. وسعت روزى‏ امام #رضا عليه السلام فرمود: فَانَّ اخراجه #مِفتاح_رِزقكم‏ (4) پرداختن خمس كليد روزى شماست. ---------------- 1. وسائل الشيعه، ج 9، ص 538. 2. وسائل الشيعه، ج 9، ص 538. 3. وسائل الشيعه، ج 9، ص 538. 4. همان. 📚 كاسب بهشتى ؛ ص139 💢 حجة الاسلام محمود اکبری 🔻 @ahkam_akbari

🔰 پرداخت #دستمزد 🖌 مردى به نام شعيب نقل مى‏كند: «در باغِ امام صادق عليه السلام عدّه‏اى كارگر مشغول كار بودند و قرار شد تا عصر كار كنند. همين كه كارشان تمام شد، حضرت به معتب (غلامش) فرمود: «مزد ايشان را بپرداز قبل از آنكه #عرق بدنشان #خشك شود.» (1) 📌 نكته‏ها 🔹1. اجير #بايد عمل را انجام دهد و كسى هم كه او را اجير كرده اجرت را به او #بدهكار مى‏شود. (2) 🔹2. در صورتى كه در اجرت اجير، طرفين توافق نكرده باشند، بايد اجرت #متعارف (اجرة المثل) پرداخت گردد. 🔹3. اجرت بر كارهاى #حرام، حرام است، مانند اجير كردن كسى براى ساختن يا فروختن شراب. -------------------- 1. بحار الانوار، ج 47، ص 57؛ وسائل الشيعه، ج 13، ص 246؛ قَوْماً يَعْمَلُونَ فِي بُسْتَانٍ لَهُ وَ كَانَ أَجَلُهُمْ إِلَى الْعَصْرِ فَلَمَّا فَرَغُوا قَالَ لِمُعَتِّبٍ أَعْطِهِمْ أُجُورَهُمْ قَبْلَ أَنْ يَجِفَّ عَرَقُهُم. 2. توضيح المسائل مراجع، م 2218. 📚 احكام داستانى ؛ ص109 💢 حجة الاسلام محمود اکبری 🔻 @ahkam_akbari

🔰 اداى #بدهى‏ 1⃣ 🖌 يكى از اهالى مدينه مى‏گويد: «هنگامى كه حضرت رضا عليه السلام (طبق دستور مأمون) از مدينه به سوى خراسان رفت. من چهار هزار درهم از آن حضرت طلب داشتم و اين مطلب را فقط من و آن حضرت مى‏دانستيم. فرداى آن روز امام جواد عليه السلام براى من پيام فرستاد كه به نزد ما بيا. من به‏ خانه آن حضرت رهسپار شدم، حضرت به من فرمودند: «پدرم امام رضا عليه السلام از مدينه بيرون رفتند، آيا تو چهار هزار درهم از آن حضرت طلب دارى؟» گفتم: «آرى» آنگاه گوشه جا نمازش را بلند كرد؛ ديدم دينارهايى در آنجاست و آنها را بابت طلبكاريم به من دادند كه به قيمت روز چهار هزار درهم بودند.» (1) دو نكته درباره اداى بدهى‏ 🔻 🔸1. مستحب است انسان هميشه براى #مرگ آمادگى داشته باشد و تكاليف خود را به موقع انجام دهد و پيش از مردنش #وصيت كند، بدهى‏هايش را بپردازند و نمازهاى قضا شده را بجا آورند. (2) 🔸 2. در حالت طبيعى وصيت مستحب است ولى كسى كه نشانه‏هاى مرگ را در خود ديد، اگر به كسى بدهكار است و وقت پرداخت آن رسيده، بدهى را بپردازد و اگر خودش نمى‏تواند بدهى را بپردازد يا وقت آن نرسيده، وصيت كند كه بدهى‏اش را بدهند. (3) ----------------- 1. اعلام الورى، ص 334. 2. فرهنگ فقه، ج 1، ص 158. 3. توضيح المسائل مراجع، م 2700. 📚 احكام داستانى ؛ ص106 💢 حجة الاسلام محمود اکبری 🔻 @ahkam_akbari

🔰 مهلت دادن بر بدهكار #تنگدست‏ 🖌 روزى رسول اكرم صلى الله عليه و آله و سلم دو نفر را ديدند كه يكى، ديگرى را گرفته و رها نمى‏كند. حضرت پيش آمدند و از وضع آنان پرسش نمودند. يكى از آن دو نفر گفت: من از اين مرد طلبى دارم و اكنون آن را مطالبه مى‏كنم. آن مرد گفت: يا رسول الله! او بر من حق دارد. اما من تنگدستم و به خدا قسم چيزى ندارم. حضرت، به مرد طلبكار فرمودند: اگر بخواهى خداوند تو را از گرماى شديد آتش جهنم در سايه خود قرار دهد، در آن روز كه جز سايه او سايه‏اى نيست، بايد به تنگدست مهلت دهى يا از طلب خود، بگذرى. آن مرد فكرى كرد و گفت: يك سوم طلبم را به او مى‏بخشم، يك سوم را تا يك سال مهلت مى‏دهم و فقط يك سوم باقيمانده را به من بپردازد. حضرت با خوشحالى فرمودند: چه عمل خوبى انجام دادى، خدا تو را پاداش دهد. (1) 🖌 اسماعيل بن جابر روايت مى‏كند كه امام صادق عليه السلام اين نامه را براى يارانش نوشت و دستور داد آن را براى يكديگر بخوانند. در بخشى از آن آمده است: «... و بپرهيزيد از اين كه يكى از برادران مسلمانتان را به خاطر حقى كه از وى طلبكاريد، در #فشار و #تنگنا قرار دهيد! در حالى كه وى تنگدست است، زيرا جد ما- پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله و سلم- پيوسته مى‏فرمود: مسلمان حق ندارد مسلمانى را در فشار و تنگنا قرار دهد و هركس به‏ بدهكار تنگدستى فرصت دهد، خداوند او را در زير سايه خويش پناه مى‏دهد، در روزى كه سايه‏اى جز سايه او نيست. (2) 🔻چند نكته درباره #اعسار 🔸1. به كسى كه به دليل تنگدستى و فقر، از پرداخت بدهى ناتوان است، معسر گفته مى‏شود. 🔸2. اعسار بدهكار با #اعتراف طلبكار يا طلبكاران و يا #شهادت دو عادل ثابت مى‏شود. 🔸3. اگر بدهكار ادعاى اعسار كند و اموالى افزون بر #مستثنيات دَين داشته باشد، بايد آن اموال را #بفروشد و بدهى خود را بدهد. 🔸4. در صورت اثبات اعسار، بايد به او مهلت داده شود و بر طلبكار #حرام است كه او را در تنگنا قرار دهد. (3) ------------------ 1. مستدرك الوسائل، ج 2، ص 493. 2. كافى، ج 8، ص 9 وَ إِيَّاكُمْ وَ إِعْسَارَ أَحَدٍ مِنْ إِخْوَانِكُمُ الْمُسْلِمِينَ أَنْ تُعْسِرُوهُ بِالشَّيْ‏ءِ يَكُونُ لَكُمْ قِبَلَهُ وَ هُوَ مُعْسِرٌ فَإِنَّ أَبَانَا رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه و آله و سلم كَانَ يَقُولُ لَيْسَ لِمُسْلِمٍ أَنْ يُعْسِرَ مُسْلِماً وَ مَنْ أَنْظَرَ مُعْسِراً أَظَلَّهُ اللَّهُ بِظِلِّهِ يَوْمَ لَا ظِلَّ إِلَّا ظِلُّه. 3. تحريرالوسيله، ج 1، ص 651؛ فرهنگ فقه، ج 1، ص 575. 📚 احكام داستانى ؛ ص104 💢 حجة الاسلام محمود اکبری 🔻 @ahkam_akbari