#یک_حدیث_یک_حکمت ۲۰۳
📆 ۱۴۰۲/۰۱/۲۴
🌹 حضرت علی علیه السَّلام در توصیف انسان مؤمن میفرمایند:
🎐 شادی مؤمن در چهره او و اندوه وی در دلش پنهان است، سینهاش از هر چیزی فراختر و نفس او از هر چیزی خوارتر است.
🤍برتریجویی را زشت و ریاکاری را دشمن میشمارد. اندوه او طولانی و همت او بلند است، سکوتش فراوان، و اوقات او با کار پُر است. شکرگزار، شکیبا و ژرفاندیش است.
🪨از کسی جز خدا درخواست ندارد و نرمخو و فروتن است. نفس او از سنگِ خارا سختتر ولی در دینداری از بندهای خوارتر است.
🪶📜نهجالبلاغه
🆔 @akhlaghmarefat
داستانها و پندهای اخلاقی
#یک_داستان_یک_پند ۱۲۷۲
🗓۱۴۰۲/۰۱/۲۵
🚫اخطار! این داستان واقعی حاوی مطالب علوم غریبه بوده و خواندن آن برای همگان توصیه نمی گردد.
🧿سال ۱۳۶۴ شمسی است. به یاد دارم گاهی از سوی مادرم خانه پیرزنی می رفتم و در دبه ای آب می آوردم. شرط آن آب، آن بود که نباید روی زمین قرار می گرفت. آن آب را هرکسی که در خانه اش کسی می آمد که حس می کردند چشم زخم دارد بر درب خانه او می ریختند. جالب این بود که اکثر مواقع هم نتیجه می گرفتند.
📯کبری خانم، پیرزن بی وارثی بود که در یک خانه چوبی زندگی می کرد. هر زمان که به خانه او می رفتم، خاله کبری از حیاط ظرف مرا پر می کرد و مرا می گفت: بایست و آن را بعد از بردن به اتاق، دقایقی بعد پس می داد.
🗃خاله کبری بعد از ده سال زمین گیر شد و یک روز سرد زمستان از دنیا رفت. چون پدرم را برای کفن و دفن و واگذاری اثاث منزل اش به نیازمندان قیم خود کرده بود، بعد از چهلم اش برای بردن اثاث منزل او، به همراه مادرم، به خانه اش رفتیم. صندوق چوبی قدیمی داشت که روی آن با حلبی کوبی به اصطلاح آن روز، مقاوم و زیباسازی شده بود.
🆔 @akhlaghmarefat
داستانها و پندهای اخلاقی
👝داخل صندوق بقچه ای یافتیم، و درون آن جعبه کوچک فلزی کمی بزرگ تر از قوطی کبریت بود که درون آن خالی و دور آن با قیر مخصوص پلمپ شده بود.
🧳مادرم تا آن را دید متعجب شد و گفت: روزهای آخر عمر خاله کبری زنی ظرف آبی آورد و خاله کبری از من آن جعبه فلزی را خواست تا برای او آوردم و داخل این آب چند بار وارد و خارج کرد و من آن روز فهمیدم آبی که ما از این زن می گرفتیم و می گفت: بر آن صلوات فرستاده ام و شفاست، همان آبی است که او این جعبه فلزی را در آن وارد و خارج می ساخت.
🗿داستان جعبه پیچیده تر شد. پدرم آن جعبه را با خود همراه کرد و به خانه آورد. وقتی آن جعبه خانه ما آمد و در کمد پدرم جای گرفت، همه اهل منزل مریض شده و تب عجیبی کردیم.
🌏روزی پدرم از سر کنجکاوی آن را گشود. داخل آن روی پوست بز سوره حمد نوشته شده بود. بعد از گشودن آن بود که صداهای عجیبی در خانه ما بر اهل منزل می آمد طوری که همگی مجبور شدیم خانه را ترک کرده و مدتی در خانه دایی ساکن شویم.
🆔 @akhlaghmarefat
داستانها و پندهای اخلاقی
🥌پدرم برای دفع و خنثی سازی این حملات، آن جعبه را در آب روان رود قطور انداخت و آب آن را برد. اما اتفاقات به منزل دایی ما رسید و ظرف های فلزی منزل از بالا می افتادند و گویی با پتک له می شدند.
🧚🏽♂پدرم به نزد یکی از اهل فن مراجعه کرد و گفت: به خانه خود برو و چند یتیم به خانه خود ببر و آنان را اطعام و اکرام کن؛ سپس نزد آنان بنشین و بگو: مرا حاجتی است، دعا کنید که خدا دعای شما را اجابت می کند و بگو: خدایا!! خانه مرا از شر دشمنان مان محفوظ دار.
🚿⚱یک روز بعد همه اتفاقات خطرناک از منزل ما، از رحمت الهی دور شدند. اما حقیقت چه بود؟ خاله کبری پدربزرگ اش یهودی بود و آن جعبه از پدرش به او ارث رسیده بود، و او بی خبر بود؛ چون پدرش به او گفته بود هرزمان که این جعبهی آبی را لمس کند، تا موقعی که آب آن روی زمین قرار نگرفته باشد حاجت می دهد.
🆔 @akhlaghmarefat
داستانها و پندهای اخلاقی
📦داخل آن سوره حمد نوشته شده بود، ولی روی آن تورات حک شده بود که ما آن را ندیده بودیم. وقتی مسلمانان مریض می شدند آن زمان می گفت: بیایید آب تورات بدهم تا شفاء یابید؛ تا مسلمانان را به اعتقادات یهود برگرداند و بگویند: تورات یهودیان، بیماران را شفاء می دهد. در حالی که همان یهودی باهوش، چون می دانست تورات اش در برابر قرآن ارزش خود را از دست داده است، داخل آن سوره حمد نوشته بود.
🎐و شیاطین برای این که مسلمانان را از اسلام که دین کاملی است رویگردان کنند، هرکس که از آن آب استفاده می کرد از آزار اهل آن منزل، منصرف می شدند تا اعجاز تورات بر مسلمانان جاهل نشان دهند و مرتد شان سازند. و علت این که منزل ما دچار آسیب می شد به خاطر نابود کردن آن جعبه فلزی بود؛ و قدرت خداوند و عنایت و لطف او در حق ایتام و اطعام شان بود که شیاطین را برای ابد از خانه ما از رحمت اش دور ساخت.
🆔 @akhlaghmarefat
داستانها و پندهای اخلاقی
#یک_لغت_قرآنی ۱۹۰
📆 ۱۴۰۲/۰۱/۲۶
🌹أُمِّ:
به معنای مادر است؛ و أُمِّ الْکِتَاب یعنی کتابی که همه اسرار را در خود جمع کرده است. أُمَّ الْقُرَى، مراد شهر مکه است که همه را برای حج دور خود جمع می کند.
🍸شراب را "أُمِّ الخَبائث" گویند، چون کسی که شراب می خورد همه بدی ها و پلیدی ها در نفس او برای انجام اش جمع می شوند.
🧕مادر انسان نیز چنین است که فرزندان را دور خود جمع می کند. در مردانی که همسران شان زودتر از آنان می میرند، آن فرزندان انگیزه و عاطفه ای برای جمع شدن دور پدر ندارند و چه بسا از او دور شوند. ولی وقتی پدری می میرد فرزندان دور مادر جمع شده و از هم نمی پاشند.
🆔 @akhlaghmarefat
داستانها و پندهای اخلاقی
🍂شاید یکی از علت هایی که در اسلام سفارش شده است زن کوچک تر از مرد باشد و مردان به زنان کم سن تر از خود میل بیشتری برای ازدواج نشان می دهند و زنان به مردان مسن تر از خود رغبت بیشتری برای ازدواج نشان می دهند همین امر باشد که حق تعالی بعد از مرگ یکی از والدین، اراده اش برای تدوام صله ارحام شان بعد از فوت پدر باشد، و اگر دقت کنیم در اکثر خانواده ها پدران زودتر از مادران دنیا را ترک می کنند.
🏘 خانه پدری اصطلاحی برای ارث است و در اصل همه خانه ها، خانه مادری است؛ چون با فوت مادر خانه از هم می پاشد هرچند پدر خانه در قید حیات باشد.
🆔 @akhlaghmarefat
داستانها و پندهای اخلاقی
#یک_پند_یک_معرفت ۳۱۸
📆 ۱۴۰۲/۰۱/۲۶
📚 از حضرت علی علیه السَّلام سؤال کردند: از کجا بدانیم ثروت یک فرد نعمت الهی یا بلای الهی است؟
🐚حضرت فرمودند: اگر کسی ثروت اش متناسب با سخاوت او در راه خدا زیاد شود نعمت الهی است و او واسطه روزیِ خدا با محرومان است؛ اما اگر ثروت کسی با جمع کردن و بُخل و خساست بالا رفت، آن ثروت بلای الهی بوده و مایه نابودی دنیوی و اخروی اوست.
🆔 @akhlaghmarefat
داستانها و پندهای اخلاقی
#کلام_قرآن_کلام_علوم_دیگر ۱۱
📆 ۱۴۰۲/۰۱/۲۶
✨📖✨قرآن می گوید: زکات مال و محصولات کشاورزی خود را بدهید و توبه کنید تا برایتان باران نازل کنم و آفات را از محصولات تان دور کنم.
👨🏼🌾مهندس کشاورزی می گوید: فلان سمّ را بکار برید تا آفت محصولات تان از بین رود، آبیاری قطره ای کنید تا با کمبود آب مقابله کنیم.
🌹هر دو درست می گویند؛ قرآن راه رفع مشکل را می گوید، اما مهندس کشاورزی راه مقابله با مشکل را.
🆔 @akhlaghmarefat
داستانها و پندهای اخلاقی
#یک_داستان_یک_پند ۱۲۷۳
📆 ۱۴۰۲/۰۱ /۲۶
✍ حدود هفتاد سال پیش، جوان ساده و جاهلی در مسجد حاجیبابا (در بازار شهر خوی) به مکتبِ علوم دینی میرفت. او هنگام اذان ظهر به وسط بازار میآمد و با صدای بلند اذان میگفت و نماز میخواند. این کار او باعث شده بود در وسط بازار ایجاد سدّ معبر کرده و مردم را معذّب کند.
🌤 پیرمردی که در بازار مغازه داشت، روزی به وی اعتراض کرد که این کار او درست نیست و باعث مزاحمت، برای مردم و نفرت آنها از نماز میشود ولی جوان اصرار داشت که این کار او تبلیغ و یادآوری نماز و خدا برای مردم است.
💎 روزها گذشت تا بعد از مدتی آن جوان ازدواج کرد و با نامزدش به بازار آمد. پیرمرد چون آن جوان را با نامزدش در بازار دید، از دور او را به اسم صدا کرد و گفت: ای جوان! نامزدیات مبارک! به مغازهی من بیا، میخواهم هدیهای به شما بدهم.
🚻اهل بازار سرهایشان به سوی آن جوان و همسر جوانش برگشت و جوان وقتی نگاه مردم را روی خود و نامزد جوان خویش دید، نامزد خود را گفت: تا از گذر بازار، به خانه برود.
🆔 @akhlaghmarefat
داستانها و پندهای اخلاقی
👨🏾🦳جوان نزد پیرمرد با حالت طلبکار و عصبانیت آمد و گفت: ای پیرمرد وسط بازار چرا داد میزنی و آبروی مرا میبری؟ به نزد من بیا و در خلوت بگو. پیرمرد گفت: میخواستم در وسط بازار یادت کنم تا همه ببینند چقدر دوستت دارم؟!!!
🗣ای جوان! یاد کردنِ بلند من، تو را در وسط بازار باعث شد همسر خویش، از خود دور کنی. پس بدان! یادکردنِ تو هم، خدا را در وسط بازار، جز دورکردن مردم از خدا، هیچ ثمری ندارد.
✨📖✨ هُوَ أَعْلَمُ بِكُمْ إِذْ أَنْشَأَكُمْ مِنَ الْأَرْضِ وَإِذْ أَنْتُمْ أَجِنَّةٌ فِي بُطُونِ أُمَّهَاتِكُمْ ۖ فَلَا تُزَكُّوا أَنْفُسَكُمْ ۖ هُوَ أَعْلَمُ بِمَنِ اتَّقَی (۳۲- نجم)✨
⚡️او به حال شما آگاهتر است آنگاه که شما را از خاکِ زمین آفرید و هنگامی که در رحم مادرها جنین بودید، پس خودستایی مکنید، او به حال هر که متّقی (و در خور ستایش) است، از شما داناتر است.⚡️
🆔 @akhlaghmarefat
داستانها و پندهای اخلاقی
#یک_حدیث_یک_حکمت ۲۰۴
📆 ۱۴۰۲/۰۱/۲۷
📚در اصول کافی از امام صادق علیه السَّلام آمده است:
✨🤲✨ برخی دعاها شایسته است حتی بعد از فراموشی قضای آن بجای آورده شود. به عنوان مصداق و نمونه عام برای حدیث می شود گفت: کسی که موقع شام، غذای خود را خورده و شکر خدا را فراموش کرده است؛ اگر زمان خواب یادش افتاد، شُکر همان غذا را به نیت همان زمان شام بجای آورد. و نیز بهتر است گاهی برخی دعاها در جمع، در زمان اش یادآوری شود.
📌 مثال؛ کسی بر سر سفره اگر شکر گفتن کسی را فراموش اش شده است بلند بگوید: «الْحَمْدُ لِلَّـهِ»
🆔 @akhlaghmarefat
داستانها و پندهای اخلاقی
📆 ۱۴۰۲/۰۱/۲۷
💠حضرت علی علیه السلام می فرمایند:
✨اِنَّ رَأيَكَ لا يَتَّسِعُ لِكُلِّ شَئٍ فَفَرِّغْهُ لِلْمُهِمَّ✨
🧠فكر تو گنجايش هر چيز را ندارد، پس آن را براى آنچه «مهم» است، فارغ گردان!!!
📚غررالحكم
🆔 @akhlaghmarefat
داستانها و پندهای اخلاقی
#یک_لغت_قرآنی ۱۹۱
📆 ۱۴۰۲/۰۱/۲۸
🕳خَفَی:
به پنهان کردن چیزی پشت چیز دیگری گویند.
✨ إِنْ تُبْدُوا شَيْئاً أَوْ تُخْفُوهُ فَإِنَّ اللَّهَ كانَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيماً (۵۴_ احزاب)اگر چیزی را آشکار یا آن را پنهان کنید، (در هر حال،) خدا همواره همه چیز را به خوبی میداند.⚡️
📌مثال، انسانی که نیت اش مزدورانه و شرک است آن را پنهان و از مردم مخفی می کند. مثال با انجام دادن کارهای نیک مانند ساختن مسجد. در خفی کار، دو لایه باطن و ظاهر دارد. أخفی در اصل نیت بد پشت کار نیک است که پنهان شده است.
🔐سرّ:
انسان چیزی در ظاهر، از امری ارائه نمی دهد که چیزی در پشت آن مخفی و پنهان کرده باشد و کار او یک لایه دارد و ظاهر و باطن اش یکی است.
✨الَّذِينَ يُنْفِقُونَ أَمْوالَهُمْ بِاللَّيْلِ وَ النَّهارِ سِرًّا وَ عَلانِيَةً فَلَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَ لا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَ لا هُمْ يَحْزَنُونَ (۲۷۴_ بقره)کسی که برای رضای خدا انفاق می کرد و ظاهر و باطن کار اش یکی است، آن انفاق را اگر در برابر چشم مردم انجام دهد تا دین خدا را تبلیغ کند به این کار یُسِّروُن گفته می شود.⚡️
🆔 @akhlaghmarefat
داستانها و پندهای اخلاقی
👥🗣کَتَم:
کتمان به چیزی گویند که انسان حقیقتی را که می داند از ترس اش پنهان کند چون احساس می کند اگر آن حقیقت آشکار شود متضرر می شود.
✨وَإِذْ قَتَلْتُمْ نَفْسًا فَادَّارَأْتُمْ فِيهَا ۖ وَاللَّهُ مُخْرِجٌ مَا كُنْتُمْ تَكْتُمُونَ (۷۲_ بقره)کسی که کسی را کشته است در بازجویی حقیقت را پنهان می کند.⚡️
🌕جَهْرَةً:
به معنی آشکار و روشن است که یا در صداست، همان صدای بلند یا در فعل است مانند انفاق آشکار، یا در عذاب است.
✨قُلْ أَرَأَيْتَكُمْ إِنْ أَتَاكُمْ عَذَابُ اللَّهِ بَغْتَةً أَوْ جَهْرَةً هَلْ يُهْلَكُ إِلَّا الْقَوْمُ الظَّالِمُونَ (۴۷_انعام)✨
🌪در عذاب بغته الهی منشأ بلا دیده نمی شود تا انسانی خود را از آن حفاظت نماید. مانند زلزله یا طوفان که در یک لحظه و ناگهان ایجاد می شوند.
🔥عذاب جَهره یا همان عذاب آشکار الهی، عذابی است که در یک لحظه و ناگهان ایجاد نمی شود و انسان علائم آن را قبل از مرگ اش می بیند. مانند صاعقه و ابرهای سیاه و باران شدید عذابی آشکار است که قبل از سیل ویرانگر خود را نشان می دهد.
🆔 @akhlaghmarefat
داستانها و پندهای اخلاقی
#یک_داستان_یک_پند ۱۲۷۴
🗓۱۴۰۲/۰۱/۲۸
✍برای خرید کلاه به مغازه کلاه فروشی رفتم و از او کلاه مناسبی برای سن خود خواستم.
🧢🎩 صاحب مغازه جمله حکیمانه ای گفت که در ذهنم ماندگار شد. گفت: کلاه را کسی از پوشاک حساب نمی کند چون لباسی بلاتکلیف است، چرا که هم گذاشتن آن بد است (فلانی بر سر ما کلاه گذاشت...) و هم برداشتن آن بد است (از ما کلاهبرداری کرد)، و هم نبودن اش بد است. (سر ما بی کلاه ماند)
🪖⁉️پس کلاهی که ضرورت وجودش در بین خلایق بلاتکلیف است چگونه من نوعی از آن به تو بدهم که تکلیف اش با تو روشن باشد؟!.....
🆔 @akhlaghmarefat
داستانها و پندهای اخلاقی
#یک_لغت_قرآنی ۱۹۲
📆 ۱۴۰۲/۰۱/۲۹
🕊لَوْم (سرزنش نفس):
✨وَأَنَّهُ هُوَ أَغْنَىٰ وَأَقْنَىٰ (۴۸_نجم)
و هم اوست كه (بندگان را) بى نياز كند و سرمايۀ (هر سعادت) بخشد.⚡️
✍اگر در این آیه دقت کنیم عبارت "وَأَنَّهُ" برای خودش یک جمله است. (یعنی او هست) و عبارت "هُوَ أَغْنَىٰ وَأَقْنَىٰ" هم یک جمله است. (یعنی او هست که غنی و سرمایه بخش است)، پس این آیه از دو جمله تشکیل شده است. جمله اول، جمله خبری است و جمله دوم، جمله پاسخ است.
💢تصور کنید شما خودروی خود را گم کرده اید و دنبال آن هستید؛ یکی نزد شما می گوید: خودشه... شما با شنیدن این جمله کنجکاو می شوید و می گویید: کجاست❓این آیه هم چنین است. تصور کنید کسی می پرسد: کیست مرا غنی و سرمایه بخشد؟ یکی می گوید: خودشه... و بعد با انگشت خدا را نشان می دهد. یعنی خداوند از فرانفس خود، به خود اشاره کرده و خود را به بنده ای که در جستجوی اوست نشان می دهد.
🆔 @akhlaghmarefat
داستانها و پندهای اخلاقی
♻️نفس انسان هم در درون اوست که جز خودبینی، بی عیب بودن، و تکامل در خود چیزی نمی بیند و اگر انسان از فرانفس اش خود را بنگرد و مخاطب اش قرار دهد در آن جز گناه و خطا و قصور نمی بیند.
📚در روایت آمده است: خود را از همه جاهل تر و احمق تر ببینیم. برای این امر کافی است جلوی آیینه برویم و از برون و فرانفس خود را بنگریم. و نفس خود را خطاب قرار دهیم و بگوییم: خدایا، این بنده جاهل و نادان خود را که غرق معصیت است ببخش.
🔮واعظی بر منبر نفس خود را از فرانفس اش خطاب می کند و می گوید: فلانی.... با مردم رو راست و صادق باش....
🛡نگرش فرانفسی انسان را قابل انتقاد و ایراد می بیند؛ پس نفس خود را چون متهمی می نگرد، لذا از انتقاد کسی آشفته نمی شود و نمی رنجد. یونس نبی وقتی از نفس خویش، خود را نگاه می کرد؛ خود را مبرا و قوم خود را متهم می کرد، اما وقتی که در سیاهی شکم ماهی گرفتار شد و از فرانفس خویش خود را نگریست و ظالم بودن خود پذیرفت، نزد خدا بر خود فرجی یافت. (إِنِّی کنْتُ مِنَ الظَّالِمِینَ)
🪶📜در نهج البلاغه از حضرت علی علیه السَّلام در وصف پرهیزکاران آمده است: آنان همواره خود را متهم می سازند و از کردارهای خویش هراسانند. نتیجه نگرش فرانفسی در انسان باعث تواضع در برابر بندگان و خشوع در مقابل خدا می گردد.
✍گویند: روزی حاکم شرعی با یکی از قضات خویش به شهر دیگری می رفتند که در بین راه با یک کاروان عروسی رو به رو شدند و برعکس حاکم، قاضی در زنان نگریست. حاکم گفت: این کار تو معصیت است، قاضی گفت: مرا نفسی نیست که رنج ام دهد.
🏵چون به شهر برگشتند شیخ، قاضی از کار برکنار کرد و گفت: آن روز یا تو دروغ گفتی که در این صورت از مقام قضاوت خلع می شوی، اگر هم راست گفته باشی تو به درد قضاوت نمی خوری چون تو را نفسی نیست که در قضاوت خطای دیگران درک کنی. اگر روزی نزد تو جوانی آورده شود که چشم اش خطا رفته بود تو او را به شدت مجازات می کنی چون تو را نفسی نیست که از فرانفس خود آن جوان نگاه کرده باشی.
📚اهل بیت علیهم السَّلام هم با این که معصوم بودند، ولی دیگران را از فرانفس یک معصوم نمی نگریستند.... زنی نزد حضرت علی علیه السَّلام آمد و گفت: زنا کرده ام... حضرت فرمودند: انسان گاهی در رؤیا محتلم می شود و زمانی که بیدار شد گمان می کند در بیداری کاری را کرده است، برو شاید محتلم شده ای!!! حضرت نگرش فرانفسی داشتند، و اگر نگرش نفسی مبتنی بر عصمت خویش را داشتند حکم به قصاص آن زن می دادند.
💎مداحی که نگرش نفسی به خود دارد چون در نفس خود صدای خویش پسند می کند پس دوست خواهد داشت مداحی او پخش کنند چون نمی داند خلوت او از جلوت او عقب تر است. ولی مداحی که نگرش فرانفسی خواهد داشت جلوت خود (که همان صدای اوست،) آن را از خلوت خود که معصیت اوست جلوتر می بیند و در زمان شنیدن صدای خود که همان جلوت اوست از فرانفس اش خود را سرزنش می کند.
💢بهتر است بدانیم شیطان تمام خواطرش بر روی نفس است، چون انسان به دنبال رضایت هوای نفس خود است که تمجید شود، و عیبی از او ذکر نشود. و هرگز در فرانفس خواطر نمی زند.
📌مثال؛کسی را در حال خشم بر او خواطر نمی زند که نفس تو خطاکار است بلکه بر نفس خواطر می زند که او خطاکار بود تا دنبال اصلاح خطای خود انسان نباشد در حالی که در فرانفس یا همان نفس لوّامه انسان به خطای خود آگاه می شود و به جای انتظار از عذرخواهی، متواضع شده و اعتذار می جوید، و چنین جایی است که شیطان کنار می رود و دیگر ابزاری برای خواطر زدن برای تحریک و ایجاد فتنه ندارد.
🆔 @akhlaghmarefat
داستانها و پندهای اخلاقی
🔏کسانی که به جای اصلاح نفس به اصلاح بیرون خود می پردازند؛ مانند زنی که در خیابان آرایش می کند، یا مردی که بازوی خود با بدنسازی بیرون می نهد نتوانسته اند از نفس خود به فرانفس خود ورود کنند و طبق قرآن "مُخْتَالاً فَخُوراً" می شوند که در خیال خود بر دیگران فخر می فروشند، در حالی که اگر از فرانفس خویش، خود را بنگرند به بی ارزش بودن کار خود پی می برند.
🖇 اگر در مجلسی برای بار اول وارد شدیم کسی که از لباس ما ایراد بگیرد یا از لباس ما تعریف کند بدانیم او نگرش نفسی به خود دارد و برعکس اگر کسی را در آن مجلس دیدیم که اگر غیبت کنیم از ما دور می شود و کاری به لباس و ظاهر ما ندارد قدر آن دوست بدانیم چون او نگرش فرانفسی به خود دارد و آن را ملاک انتخاب در دوستی خود می داند.
✨تِلْكَ الدَّارُ الْآخِرَةُ نَجْعَلُهَا لِلَّذِينَ لَا يُرِيدُونَ عُلُوًّا فِي الْأَرْضِ وَلَا فَسَادًا ۚ وَالْعَاقِبَةُ لِلْمُتَّقِينَ (۸۳_قصص)⚡️
💥آخرت را بر کسانی می داند که در دنیا نگرش نفسی به خود ندارند که امام کاظم علیه السَّلام می فرمایند: مردم در دنیا به مال شان شناخته می شوند و در آخرت به اعمال شان، و زمان مرگ مردم می گویند: چه از خود، و از مال دنیا در دنیا به جای گذاشت؟ و فرشتگان می گویند: چه با خود برد؟
🏋🏽♂ کسی که بدنسازی کار کرده اگر بر کسی که اندکی شکم دارد وارد شود، دست بر شکم او به تمسخر می کشد و می گوید: شکم ات را آب کن.... چون می خواهد به نوعی نظر دیگران بر بازوهای خود متوجه کند؛ و زنی که لباس خاص می پوشد بر لباس دیگران خرده می گیرد که دیگران به لباس او توجه نمایند.
🔱نکته مهم این است که نگرش فرانفسی در باب اخلاق و معنویت است و در باب امور دنیوی هرگز نیست.
📌مثال؛ کسی که ماشین پراید خود فروخته نباید در امور دنیوی نگرش فرانفسی پیدا کند و بگوید: من که پراید را فروخته ام، اگر الان پیکان بخرم مردم چه می گویند؟!!!
💥غالب دنیا دوستان به جای نگرش فرانفسی در اخلاق و معنویت، این نگرش را در امور دنیا دارند که باعث چشم هم چشمی، حسادت، حقارت و در نتیجه لذت نبردن از دنیا و از دست دادن دنیا و آخرت شان می شوند.
✨وَلَا تَمُدَّنَّ عَيْنَيْكَ إِلَىٰ مَا مَتَّعْنَا بِهِ أَزْوَاجًا مِنْهُمْ زَهْرَةَ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا لِنَفْتِنَهُمْ فِيهِ ۚ وَرِزْقُ رَبِّكَ خَيْرٌ وَأَبْقَىٰ (۱۳۱_طه)✨
🌴این همه تاکید بر صبر در قرآن اشاره بر نگرش فرانفسی بر انسان است. حق تعالی می فرماید: ✨مَا أَصَابَكَ مِنْ حَسَنَةٍ فَمِنَ اللَّهِ ۖ وَمَا أَصَابَكَ مِنْ سَيِّئَةٍ فَمِنْ نَفْسِكَ✨ یعنی هر نیکی که می کنی از من، و هر بدی می کنی از نفس توست.
🕊کسی که نگرش فرانفسی دارد زمانی که جلوی آیینه ای می ایستد، نفس خود را خطاب می کند که این کار خیر را فلانی تو نکردی.... و اگر تو را خدا به حال خودت رها می کرد دنبال لذت و عیش و نوش بودی....
🌊حضرت ابوالفضل العباس علیه السَّلام در دشت کربلا در زمان نگاه کردن به آب فرات در مشت خود، زمانی که خواست آب را نزدیک لب های تشنه مبارک خود ببرد نقش خود در آب دید و از فرانفس، نفس خود را مورد خطاب قرار داد و به نفس خود گفت: هَونی نَفسی (خوار شو ای نفس من) و چنین شد در فرانفس بچه های عطشان در خیمه ها دید و آب بر زمین ریخت.
📚 حدیث حضرت علی علیه السَّلام که می فرمایند: «آنچه به خود نمی پسندی به دیگران مپسند و آنچه به خود می پسندی به دیگران بپسند» بارزترین مصداق نگرش فرانفسی است.
🍃 لَوْم به سرزنش گویند و مراد از نفس لوّامه یعنی سرزنشی است که از خود نفس، نفس را مورد خطاب قرار می دهد و سرزنش بر بدی ها و معایب است نه بر نیکی ها، و برای تکرارشان چون نیکی تحسین می شود و بدی ها حق شان سرزنش برای ترک شان است.
🌕کسی که در خلوت نفس، خود را مورد لَوم و ملامت با نگرش فرانفسی قرار دهد به مقام "وَلَا يَخَافُونَ لَوْمَةَ لَائِمٍ" می رسد.
📌مثال؛ کسی که در نگرش فرانفسی اعمال نیک خود از خدا می داند اگر در زمان انجام کار نیک کسی او را ملامت کند، سرزنش او خوفی در او ایجاد نمی کند.
🪞تصور کنید کسی بعد از انفاق جلوی آیینه برود و خود را مخاطب فرانفسی خودش قرار دهد و گوید: تو درگیر نفسی که هر لحظه ریا می کنی و نمی توانی اعمال خود از شر ریا دور کنی. اگر کسی از فرانفس، نفس خود چنین خطاب کند، هرگز نفس او از ملامت غیر آشفته نخواهد شد.
🆔 @akhlaghmarefat
داستانها و پندهای اخلاقی
📚در نهج البلاغه حضرت علی علیه السَّلام می فرمایند: ای مردم بدانید اگر از شنیدن سخن ناحق درباره خود رنجیده شوید خردمند نیستید. (یعنی اجازه دهید انتقاد شوید حال یا انتقاد حق است و یا باطل. اگر حق است و ناراحت شدید، زود خوشحال شوید که خدا برای رفع عیب تان هدایت تان کرده و اگر هم باطل بود نرنجید، زیرا سخنی گزاف شنیده اید که در حق شما درست نبود) کار زشت چنان بد است حتی کسی که دزدی کرده است اگر کسی فیلم دزدی او را نشان دهند چون دزد از فرانفس خویش، نفس خود را می نگرد از دیدن آن فیلم قطعا شرم خواهد داشت.
🌕 نبی مکرم اسلام می فرمایند: بترسید از گناهی که اگر فاش شود نمی توانید در بین مردم راه روید. یعنی زمان گناه از فرانفس خود، خود را بنگرید که به "أَلَمْ يَعْلَم بِأَنَّ ٱللَّهَ يَرَىٰ" می رسید.
✨يَوْمَ تَشْهَدُ عَلَيْهِمْ أَلْسِنَتُهُمْ وَأَيْدِيهِمْ وَأَرْجُلُهُم بِمَا كَانُواْ يَعْمَلُونَ (۲۴_نور)⚡️
⛅️ آیه فوق بیانگر نگرش فرانفسی انسان به خود در روز قیامت است.
🌟مَثل «قبل از قضاوت در مورد کسی قدری با کفش های او راه برویم...» مثال نگرش فرانفسی است. کسانی می توانند نگرش فرانفسی به خود داشته باشند که از قید نفس خود رها شده باشند. آیه "وَإِذَا خَاطَبَهُمُ الْجَاهِلُونَ قَالُوا سَلَامًا" یک نوع نگرش فرانفسی بر انسان مومن در برخورد با انسان جاهل است.
🖇 یعنی اگر از نفس خود بنگری که عالم هستی قطعا بر او ایراد خواهی گرفت و با او بحث خواهی کرد، ولی اگر از فرانفس، خود را جاهل ببینی بر او خشم نخواهی گرفت که حضرت علی علیه السَّلام می فرمایند: زکات خرد، تحمل انسان نابخرد است.
👥يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا عَلَيْكُمْ أَنْفُسَكُمْ یعنی ای کسانی که ایمان آورده اید نفس های شما همیشه بر علیه و ضد شما عمل می کنند، پس مراقب باشید بر ضد هوی و خواسته نفس خود همیشه عمل کنید تا نفس تان، شما را در دنیا تابع خویش نکند.
📌مثال؛ اگر کار خیری کردی؛ بدان نفس تو دشمن توست، پس سعی خواهد کرد که آن کار خیر را به خود نسبت دهد، پس تو پیش قدم شو و آن کار خیر را به خدا نسبت بده تا نفس ات سرکوب گردد و جایی بر خویش برای لذت بردن از ستایش دیگران نداشته باشد. اگر نمازی خواندید و حاجتی نگرفتید از فرانفس خود، نفس خود را متهم کنید و دنبال متهمی غیر از نفس خود نگردید.
✍ گویند: شیخی روزی خربزه با نمک می خورد. پرسیدند: چرا؟ گفت: نفس سرکش ام مرا خوار کرد، عزت نفس ام پا نهادم و این خربزه نسیه خریدم، من نیز کنون خواسته او کامل نمی دهم تا بار دیگر مرا آزار نکند.
📚 حضرت علی علیه السَّلام در غرر الحکم می فرماید: اگر قصد اصلاح مردم را داری از خودت آغاز کن، زیرا پرداختن تو به کار اصلاح دیگران در حالی که خودت فاسد هستی بزرگ ترین عیب توست. هرکس نفس خود را برای عیب هایی که دارد سرزنش کند نفس اش از کثرت گناهان اش به لرزه درآید.
🔨روزی شاگردی نزد ارباب آهنگر خود آهنگری می کرد. استادکار دستمزد او افزون نمی کرد و شاگرد هر سال سخت تر از سال قبل معاش می نمود. شاگرد هرچه می گفت، استادکارش در پاسخ می گفت: تو را من کار زیادی نمی بینم که دستمزد زیادی تو را دهم.
🕌روزی استاد آهنگر را خبر دادند شاگرد تو را برای نماز که به مسجد می رود پول خادم مسجد را کم می دهد. (در حالی که چنین نبود) استاد آهنگر چون این سخن شنید به شاگرد خود گفت: خساست نکن که فرجامی ندارد هزینه خادم مسجد را کامل بده که خدا را از عبادت تو در آن مسجد خوش آید.
🔆شاگرد گفت: ای استاد، چگونه کسی را فقط بر اساس ظن و گمان خود بر عیبی سرزنش می کنی در حالی که خود یقین به وجود آن عیب در خود داری ولی خویشتن را ملامت نمی کنی؟ تو را چه شده است که ظن و گمان را از یقین فراتر گرفته ای؟
📚در مستطرفات السرائر از امام صادق علیه السَّلام آمده است: هرگاه دیدید بنده ای گناهان مردم را می جوید و گناهان خودش را از یاد خود برده است بدانید گرفتار مکر خداوند گردیده است. مولایی روزی ران بره ای بدست غلام خود بریان نمود و خورد و زمان سیر شدن به غلام خود رخصت داد از مانده غذای او در زمان جمع کردن سفره اش تناول نماید.
🍀غلام که سفره از مقابل مولا جمع می کرد به ناگاه آروغی بی اختیار زد. مولا بر او خشم گرفت و گفت: من تو را هرچه کردم نتوانستم ادب یاد دهم.
💢غلام سکوت خود شکست و گفت: مولای من درشگفتم از این همه انتظار تو که در زمان غذا خوردن ام شکم مرا مثل سگ خود می بینی، ولی زمان معاشرت و برخورد، مرا صاحب فضل و ادب می خواهی. چنانچه در اطعام من مرا غلام می بینی، در زمان دیدن عیب هایم نیز مرا غلام خود ببین و چون خواجگان مرا انتظار ادب نداشته باش.
🆔 @akhlaghmarefat
داستانها و پندهای اخلاقی
✨الَّذِينَ يَجْتَنِبُونَ كَبَائِرَ الْإِثْمِ وَالْفَوَاحِشَ إِلَّا اللَّمَمَ ۚ إِنَّ رَبَّكَ وَاسِعُ الْمَغْفِرَةِ (۳۲_نجم)⚡️
♻️ مراد از اللَّمَمَ در آیه فوق چیست❓" لَمَم" گناه کوچک نیست، چون خداوند از هیچ گناهی کوچک یا بزرگ وعده بخشش نداده است. "لَمَم" از لَوْم و ملامت است. یعنی کسانی که با وجود دوری از گناه به خاطر برخی موقعیت های ناخواسته در معرض گناه فحشاء یا کبیره قرار می گیرند و سریع نفس خود را ملامت می کنند.
♨️فحشاء در قرآن در اکثر موارد به گناهی که زنان مرتکب می شوند و باعث زنا می گردد یاد شده است.
📌مثال زنی یا مردی به نیت خوشگذرانی در خیابان می ایستد و برای زنا می رود. این کار گناه کبیره و فحشاء است حتی اگر بعد از گناه توبه شود. ولی اگر مردی یا زنی برای کسب روزی حلال با ترس از گناه و برای دور ماندن از گناه در یک موقعیت ناخواسته گناه قرار گیرد و نتواند حریف نفس خود شده و گناه نکند، چنین کسی بعد از ارتکاب گناه سریع نفس لوامه اش سرزنش اش می کند و عذاب اش می دهد که حق تعالی این گناهان را هر اندازه بزرگ باشند وعده بخشش فرموده است. می فرماید: آنان "لَمَم" هستند؛ یعنی گناهانی که قابل ملامت و سرزنش از سوی خدا و مستحق عقوبت نیست چون ناخواسته بوده و مرتکب آن خود را با نفس لوامه اش مجازات کرده است.
✨أَنْ تَقُولَ نَفْسٌ يَا حَسْرَتَا عَلَىٰ مَا فَرَّطْتُ فِي جَنْبِ اللَّهِ (۶۵_ زمر) تا آنكه (مبادا) كسى بگويد: «دريغا بر آنچه در حضور خدا كوتاهى ورزيدم جنب الله یعنی در نزدیکی خدا بودم و چه کوتاهی از اوامرش کردم.⚡
🌟جَنب به معنای کنار و پهلو است. اجتناب از جَنب است، یعنی دور شدن از چیزی با نزدیک شدن به چیز دیگر را گویند.
✨وَاجْنُبْنِي وَبَنِيَّ أَنْ نَعْبُدَ الْأَصْنَامَ و من و فرزندانم را از پرستش بتان دور دار (۳۵_ ابراهیم) ⚡
☘وَاجْنُبْنِي یعنی مرا نزدیک خود گیر که فقط با قرار گرفتن در نزد تو از پرستش بت ها دور خواهم شد.
✨الَّذِينَ يَجْتَنِبُونَ كَبَائِرَ الْإِثْمِ یعنی با نزدیک شدن به خداوند است که می توانند از گناهان کبیره دور شوند.
💥پس اجتناب امری قائم به اراده یک فرد نیست. یعنی کسی نمی تواند در مجلس لهو و لعب و مختلط بنشیند و گناه نکند. پس برای گناه نکردن باید با نرفتن به مجلس لهو و لعب در جَنب خدا قرار گرفت. چنانچه یک طفل با اجتناب از رها کردن دست مادرش، جَنب او را ترک نمی کند و با این کار از خطر زمین خوردن و آسیب پرهیز می نماید.
☀️فرق لَوم با طَعن چیست؟ در ملامت، کفار بر مسلمانان ملامت می کنند، ولی در طَعن کافر شدگان بر مومنان خرده می گیرند.
✨وَإِنْ نَكَثُوا أَيْمَانَهُمْ مِنْ بَعْدِ عَهْدِهِمْ وَطَعَنُوا فِي دِينِكُمْ فَقَاتِلُوا أَئِمَّةَ الْكُفْرِ ۙ إِنَّهُمْ لَا أَيْمَانَ لَهُمْ لَعَلَّهُمْ يَنْتَهُونَ (۱۲_ توبه)⚡
📌مثال؛ دو نفر زمانی مومن بودند و به مسجد می رفتند، یکی از آنان کافر می شود و به دوست خود می گوید: «مسجد رفتن خرافات است....» این جمله و حرکت را طعنه می گویند.
❤️🔥شماتت چیست؟
✨وَلَمَّا رَجَعَ مُوسَىٰ إِلَىٰ قَوْمِهِ غَضْبَانَ أَسِفًا قَالَ بِئْسَمَا خَلَفْتُمُونِي مِنْ بَعْدِي ۖ أَعَجِلْتُمْ أَمْرَ رَبِّكُمْ ۖ وَأَلْقَى الْأَلْوَاحَ وَأَخَذَ بِرَأْسِ أَخِيهِ يَجُرُّهُ إِلَيْهِ ۚ قَالَ ابْنَ أُمَّ إِنَّ الْقَوْمَ اسْتَضْعَفُونِي وَكَادُوا يَقْتُلُونَنِي فَلَا تُشْمِتْ بِيَ الْأَعْدَاءَ وَلَا تَجْعَلْنِي مَعَ الْقَوْمِ الظَّالِمِينَ (۱۵۰_ اعراف)⚡️
☄شَمَت: به معنای شاد شدن کافر از ابتلای مومن را گویند. خرسندی دشمنان خداوند، از شکست مومنان به خدا در راه تبلیغ دین را شماتت گویند.
📌 مثال؛ کسی که مؤسسه خیریه ای برای نیازمندان زده است اگر خیریه او از اعتماد مردم بیفتد و شکست بخورد دشمنان خدا خوشحال می شوند، یا در نبرد بین کفار و اسلام اگر مسلمانان شکست بخورند کافران خوشحال شده و شروع به بحق نشان دادن خود و ناحق نشان دادن مسلمانان در نزد افکار خود و افکار دیگران می کنند. این امر به ضرر اسلام است و به این حالت شماتت گفته می شود.
🔱پس شماتت بین اسلام و کفر در مسائل اعتقادی است. دو نفر در بازار در همسایگی هم حجره دارند اگر یکی از آنان ورشکست شود دیگری خوشحال می شود که این از مصداق شمول شماتت خارج است، چون در امور دنیوی اتفاق افتاده است.
💠مراد از "لَا یَخَافُون لَوْمَه لَائم" چیست❓مومن در راه خدا از سرزنش دیگران نمی ترسد. سرزنش دیگران مومن را در کار خیر هم مصداق شماتت نیست. گاهی کسی که مومن است ممکن است مومن دیگر را از جهل اش در راه خدا سرزنش کند. مثال به او بگوید: «قدری از عبادت خود کم کن و به فرزندان خود برس...» در حالی که آن فرد به فرزندان خود هم می رسد ولی چون مطابق استاندارد آن مومن نیست لذا آن اندازه را کفاف نمی داند که او را سرزنش می کند.
🆔 @akhlaghmarefat
داستانها و پندهای اخلاقی
4_5818851452449197728(2).mp3
27.94M
#فایل صوتی _قرآنی
#موضوع: لَوْم در قرآن
#حسین_جعفری_خویی
🆔 @akhlaghmarefat
داستانها و پندهای اخلاقی
#یک_سنت_نبوی (ص) ۷۳
🗓 ۱۴۰۲/۰۱/۲۹
🌹نبی مکرم اسلام (ص) شب ۲۳ ماه مبارک رمضان خانواده خویش را اجازه خوابیدن نمی دادند و اگر خواب شان می برد آب بر صورت شان می زدند و می فرمودند: محروم است کسی که از فضیلت این شب به دور باشد. شب نیمه شعبان هم عبادت کرده و شب زنده داری می فرمودند.
📚سنن نبوی، علامه طباطبایی (ره)🍃
🆔 @akhlaghmarefat
داستانها و پندهای اخلاقی
#یک_حدیث_یک_حکمت ۲۰۵
🌹نبی مکرم اسلام صلّی اللّه علیه و آله و سلم فرمودند:
🚶🏽کسی که بخواهد بماند، دلیلی برای ماندن خود خواهد یافت و کسی که قصد رفتن کند، دلیلی برای رفتن خود خواهد یافت، پس هرگز برای ماندن یا رفتن کسی به دنبال دلیل نگردیم.
📕 نهجالفصاحه🍃
🆔 @akhlaghmarefat
داستانها و پندهای اخلاقی
#یک_پند_یک_معرفت ۳۱۹
📆
📚در امالی طوسی از امام علی علیه السَّلام در اوصاف اهل تقوی آمده است:
🤝 که اهل تقوی با اهل دنیا، در دنیای آنان شریک شدند؛ ولی اهل دنیا در امور اخروی اهل تقوی شریک نشدند.
📌مثال؛ شما پنجاه کیلو برنج را قصد دارید برای نیازمندان در ماه رمضان طبخ و افطارشان کنید. پس به تعداد ده غذاخوری به عنوان مشتری مراجعه می کنید، قطعا همه آن ها قصد شراکت در دنیای شما با قبول طبخ آن با گرفتن دستمزدشان را دارند ولی شاید یکی از آن غذاخوری ها حاضر باشند به شما رایگان یا با تخفیف غذا را طبخ کند تا در ثواب آخرت شما شریک گردد.
🖇حضرت در ادامه حدیث می فرمایند: چرا که خداوند اهل تقوی را به اندازه ای که در دنیا کفایت شان کند، بهره بردن از دنیا را مباح شان کرده است. (یعنی کسی که قصد طبخ غذا برای نیازمندان دارد و صاحب تقوای الهی است نمی تواند مثل آشپز در مثال آشپزخانه، مال دنیا جمع کند)
🆔 @akhlaghmarefat
داستانها و پندهای اخلاقی