ذکر عباس، دل را زنده می‌کند.... 🔸 استاد علی صفایی حائری 🌿 @einsad

#صوت‌_جلسه_دوم #مباحث‌تحلیل‌فهرستی 🔸استاد سیداحمد مددی 🔸فهرست اجمالی مطالب: 1. معیارهای رجالی و معیارهای فهرستی 2. اهتمام شیخ به حل تعارضات و نقش او در گسترش روش رجالی و حجیت تعبدی خبر 2/1. بررسی روایت امام عسگری درباره بنوفضال 3. مواجهه فهرستی صدوق و کلینی با روایات https://eitaa.com/alfigh_alosul/491

#فهرست‌تفصیلی #جلسه‌دوم 🔸 موضوع؛ مباحث تحلیل فهرستی 🔸 فهرست مطالب: 1. معیارهای رجالی و معیارهای فهرستی 1/1. اقدام شیعه به تحلیل فهرستی در برابر اقدام اهل سنت به تحلیل رجالی 1/2. فهرست ابن ندیم مقدم بر کار شیعه در امر فهرست نگاری 1/3. ضرورت طرح کتاب شناسی نوین برپایه حجیت 1/4. تفاوت احکام وثاقت در تحلیل فهرستی با تحلیل رجالی 1/4/1. عدم فرق میان اول و انتهای سند در مبنای رجالی برخلاف مبنای فهرستی و تفاوت در حکم وثاقت در ابتدا و انتها و اوساط سند 1/5. نسخه شناسی یکی از لوازم تحلیل فهرستی 2.اهتمام شیخ به حل تعارضات و نقش او در گسترش روش رجالی و حجیت تعبدی خبر 2/1. طرح بسیاری از اخبار منفرده مطروحه توسط شیخ به دلیل دغدغه رفع تعارضات 2/2. بازگشت 80 درصد از تعارضات به قبل از بیان امام در سند و عدم ارتباط تعارضات به بیان امام 2/2/1. بازگشت تعارضات به اختلافات نسخی، اختلافات راوی و مرویُ عنه. 2/3. عدم ورود روایات تقیه ای در کتب 2/4. احیاء برخی از خصائص فقه فطحی و فقه واقفی توسط شیخ به دلیل دغدغه عدم طرح روایات و جمع میان تعارضات 2/5. بررسی روایت امام عسگری (سلام الله علیه) درباره بنوفضال 2/6. ضرورت تدوین کتابی با عنوان «خصائص فقه الفطحی» و «خصائص فقه الواقفی» 2/7.توسعه حجیت تعبدی خبر بعد از شیخ طوسی توسط علامه حلی، و مقابله اخباریین با این مسلک 2/7/1. شباهت ادعای اخباریین به تحلیل فهرستی 3. مواجهه فهرستی صدوق و کلینی با روایات 3/1. حرکت کلینی در مقام نقادی حدیثی و مقارنه میان اسناد و نسخ 4. موضوعات عام تحلیل فهرستی؛ شناخت راوی نسخه یا مؤلف تشخیص انتساب کتاب به مؤلف نسخه شناسی بررسی اعتماد به نسخه معتبر @alfigh_alosul

#صوت‌_جلسه_سوم #مباحث‌تحلیل‌فهرستی 🔸استاد سیداحمد مددی 🔸فهرست اجمالی مطالب: 1- سه مرجع اصحاب امامیه در تشخیص عناوین؛ محور کتب روایی محور کتب رجالی محور کتب فهرستی 2-کیفیت تدوین فهارس اولیه 3- چرا فهرست نگاری پیدا شد؟ https://eitaa.com/alfigh_alosul/499

#فهرست‌تفصیلی #جلسه‌سوم 🔸 موضوع؛ مباحث تحلیل فهرستی 🔸 فهرست مطالب: 1- سه مرجع اصحاب امامیه در تشخیص عناوین 1/1. محدودیت اهل سنت در تشخیص عناوین به روایات و کتب رجالی 1/2. استفاده شیعه از کتب فهرستی علاوه بر کتب روایی و رجالی در تشخیص عناوین و اسماء مشترکه 1/3. ضرورت تفکیک عناوین بر هرکدام از محورهای سه گانه 1/4. اتخاذ کتب رجالی از متون روایی و اتخاذ کتب فهارس از کتب و مصنفات 1/5. نظارت مشیخه صدوق به طرق روایی، نظارت مشیخه شیخ طوسی به کتب و فهارس 1/6. مرحوم شیخ محمدتقی تستری قویترین رجالی بعد از حاجی نوری 2- کیفیت تدوین فهارس اولیه 2/1. بررسی شیوه فهرست نگاری نجاشی، شیخ طوسی، ابن ندیم، ابن بطه 2/2. سه منبع اساسی نجاشی در تدوین فهرست؛ فهارس، اجازات و کتب وجاده 2/2/1. فرق میان فهرست و اجازه؛ اجازه قائم به تخاطب است با فردی خاص برخلاف فهرست. 2/3. منشأ تاریخی اجازات ابن ولید قمی به بغدادی ها؛ سفر شاگردش ابن ابی جید به بغداد 2/4. انضباط و دقت خاص نجاشی در تدوین فهرست برخلاف شیخ طوسی 2/5. امتیاز خاص فهرست ابن ندیم، در اشاره به کتب موجود در اختیار 2/6. سه نوع مواجهه نجاشی بافهرست ابن بطه، برخلاف مواجهه یک سویه شیخ طوسی با ابن بطه. 3- چرا فهرست پیدا شد؟ 3/1. مراجعه اصحاب به تحلیل فهرستی و نسخه شناسی به دلایل شرایط خاص شیعه(قلت عدد روات به نسبت اهل سنت) 3/2. اعمال دقت بر روی نوشتارها به جای بررسی روات در میان اصحاب 3/3.ترکیب الاسانید بالاجازات، یکی از مشکلات فهرست نگاری 3/4. بروز مشکله ترکیب الاسانید بالاجازات در اعتباربخشی به تفسیر امام حسن عسگری با وجود مجعول بودن آن 3/5. کار رجالی آقای خوئی در معجم براساس راوی و مروی عنه برخلاف کاری آقای بروجردی در ترتیب الاسانید کافی براساس تمام السند. 3/5/1. عدم مناسبت ذکر تمام السند با کار رجالی و مناسبت آن با کار فهرستی @alfigh_alosul

• | منفردات شیخ طوسی| • ➖استاد سیداحمد مددی: مرحوم شیخ طوسی اولین کسی بود که، بنا گذاشت به نیت رفع تناقضات، آن روایاتی را که مطروحه بود وارد در بحثها کند که از #منفردات‌شیخ محسوب می‌شود و نه کلینی و نه صدوق آنها را نقل نکرده‌اند. ما هم بناگذاشتیم، هرجایی که شیخ منفردات دارد آنها را بررسی کنیم. @alfigh_alosul

#صوت‌_جلسه_چهارم #مباحث‌تحلیل‌فهرستی 🔸استاد سیداحمد مددی 🔸فهرست اجمالی مطالب: ۱. تبیین عنوان "اصل" نزد خاصه و عامه ۲. بحثی پیرامون مستطرفات سرائر https://eitaa.com/alfigh_alosul/505

#صوت‌_جلسه_چهارم #مباحث‌تحلیل‌فهرستی 🔸استاد سیداحمد مددی 🔸فهرست تفصیلی مطالب: 1- تبیین عنوان «اصل» نزد خاصه و عامه 1/1. کثرت مکتوبات در تبیین معنای اصل(کتب رجالی متأخر، تحقیقات معاصر و بعضی مستشرقین یهودی) 1/2. لفظ «باب» یکی از الفاظ مشیر به معنای قانون و قاعده کلی در روایات خاصه 1/3. لفظ «اصل» یکی از الفاظ مشیر به معنای قانون و قاعده کلی در روایات خاصه 1/4. به یک احتمال قوی؛ استعمال کلمه اصل نزد خاصه در مقابل کلمه صحیح نزد عامه 1/5. انتزاعی و توصیفی بودن لفظ اصل در کتب رجال نه علمی بودن آن 1/6. ابهام در معنای اصل در بازه زمانی 150 تا 300 1/7. وضوح معنای اصل در قرن چهار و اتفاق مدرسه بغداد و قم بر معنای آن 2- بحثی پیرامون مستطرفات سرائر 2/1. غیرواقعی بودن روایت معروف «علینا القاء الاصول و علیکم التفریع» 2/2. ضعیف بودن ابن ادریس در حدیث شناسی 2/3. اشتباه ابن ادریس در عنوان «جامع بزنطی» و انتساب مجموعه ای از روایات به بزنطی 2/4. وجاده ای بودن منابع مستطرفات سرائر @alfigh_alosul

• | ابن‌ادریس و مستطرفات سرائر| • ➖استاد سیداحمد مددی: جناب ابن‌ادریس، #خبرویتی در حدیث ندارد و ضعیف است. و گویا منابع مستطرفات هم وجاده‌ای نزد ایشان بود و ایشان به اسم کتب اعتماد کرده است. جامعی را که به #بزنطی نسبت می‌دهد درست نیست و به تبع آن روایت معروف "علینا القاء الاصول و علیکم التفرع" اساس ندارد. @alfigh_alosul

#صوت‌_جلسه_پنجم #مباحث‌تحلیل‌فهرستی 🔸استاد سیداحمد مددی 🔸فهرست اجمالی مطالب: 1- بررسی کار شیخ طوسی (ره) 1/1. تعبیرات شیخ از کلمه «اصل» 1/2. نگاهی اجمالی به مکتوبات شیخ طوسی 1/3. آغاز حجیت تعبدی خبر با شیخ طوسی در مکتب بغداد دوم 1/4. شیخ طوسی در مقام جمع میان مدرسه قم و بغداد https://eitaa.com/alfigh_alosul/508

#صوت‌_جلسه_پنجم #مباحث‌تحلیل‌فهرستی 🔸استاد سیداحمد مددی 🔸فهرست تفصیلی مطالب: 1- گزارشی از فعالیت شیخ طوسی(ره) 1/1. تعبیرات شیخ از کلمه «اصل» 1/1/1. اولین تعبیر در ترجمه احمد بن هلال 1/1/2. تعبیر دوم در ترجمه حمید بن زیاد 1/1/3. تعبیر سوم در ترجمه تلعکبری 1/2. نگاهی اجمالی به مکتوبات شیخ طوسی(ره) 1/2/1. انجام غالب تحقیقات شیخ طوسی در بغداد 1/2/2. احتمال مسوده بودن برخی تحقیقات شیخ و عدم تحقق نهایی آنها 1/2/3. حضور شیخ در نجف از سال 449 و عدم نگارش کتاب علمی تا زمان ارتحال 1/2/4. معظم فقه تفریعی از شیخ طوسی 1/2/5. بازگشت شهرت های فتوایی علامه حلی به کلام شیخ طوسی در تحقیقات المبسوط 1/3. آغاز حجیت تعبدی خبر با شیخ طوسی در مکتب بغداد دوم 1/3/1. تقسیم بغداد به دوره اول و دوره دوم 1/3/2. ذائقه عقل گرایی خفیف دوره اول بغداد با حضور یونس بن عبدالرحمن 1/3/3. ذائقه عقل گرایی تند دوره دوم بغداد با حضور کلینی، شیخ مفید، سید مرتضی 1/3/4. اوج گیری نزاع میان بغداد و قم در دوره شیخ مفید با نگارش کتاب تصحیح الاعتقادات 1/3/5. مواجهه تلفیقی شیخ طوسی با بغداد و قم با اهتمام به حجیت تعبدی خبر 1/4. شیخ طوسی در مقام جمع میان مدرسه قم و بغداد 1/4/1. سبک حدیث گرایی مدرسه قم 1/4/2. سبک مخالفت با خبر در مدرسه بغداد و روی آوری به اجماعات به معنای تلقی به قبول 1/4/3. جمع میان مدرسه قم و بغداد با پذیرش حجیت تعبدی خبر و اجماع در آراء شیخ 1/4/4. اوج گیری حجیت تعبدی خبر در دوران علامه حلی و سیدبن طاووس @alfigh_alosul

✨✨اسعدالله ایامکم✨✨ 🌸🌸السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا بَقِيَّةَ اللَّهِ🌸🌸 🔅اخبار مهدوی ▫ الغیبة للنعمانی، ص 284: أَخْبَرَنَا عَلِيُّ بْنُ أَحْمَدَ الْبَنْدَنِيجِيُّ عَنْ عُبَيْدِ اللَّهِ بْنِ مُوسَى الْعَلَوِيِّ الْعَبَّاسِيِّ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ مُعَاوِيَةَ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ عِيسَى بْنِ سُلَيْمَانَ عَنِ الْمُفَضَّلِ بْنِ عُمَرَ قَالَ: سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع وَ قَدْ ذَكَرَ الْقَائِمَ ع فَقُلْتُ إِنِّي لَأَرْجُو أَنْ يَكُونَ أَمْرُهُ فِي سُهُولَةٍ فَقَالَ لَا يَكُونُ ذَلِكَ حَتَّى تَمْسَحُوا الْعَلَقَ وَ الْعَرَقَ. مفضل بن عمر نقل می‌کند؛ خدمت امام صادق(سلام لله علیه) عرض کردم: امیدوارم که امر قائم(سلام الله علیه) در سهولت و آسانی باشد، حضرت فرمودند: امر او محقق نمی‌شود تا اینکه، با سختی‌ها و شدائد روبرو شوید. ➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖ 🔺 المراد بالعلق- بالتحريك-: الدم الغليظ، و هذا كناية عن ملاقات الشدائد التي توجب سيلان العرق و الجراحات المسيلة للدم. التصحیح؛ علی‌اکبر غفاری @alfigh_alosul

✨اسعدالله ایامکم✨✨ 🌸🌸السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا بَقِيَّةَ اللَّهِ🌸🌸 🔅اخبار مهدوی ▫الغیبة للنعمانی، ص 296 1- أَخْبَرَنَا أَبُو الْعَبَّاسِ أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ سَعِيدٍ بْنِ عُقْدَةَ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْن‏الْمُفَضَّلِ بْنِ إِبْرَاهِيمَ قَالَ حَدَّثَنِي مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ زُرَارَةَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مَرْوَانَ عَنِ الْفُضَيْلِ بْنِ يَسَارٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع يَقُولُ إِنَّ قَائِمَنَا إِذَا قَامَ اسْتَقْبَلَ مِنْ جَهْلِ النَّاسِ أَشَدَّ مِمَّا اسْتَقْبَلَهُ رَسُولُ اللَّهِ ص مِنْ جُهَّالِ الْجَاهِلِيَّةِ قُلْتُ وَ كَيْفَ ذَاكَ قَالَ إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ ص أَتَى النَّاسَ وَ هُمْ يَعْبُدُونَ الْحِجَارَةَ وَ الصُّخُورَ وَ الْعِيدَانَ «1» وَ الْخُشُبَ الْمَنْحُوتَةَ وَ إِنَّ قَائِمَنَا إِذَا قَامَ أَتَى النَّاسَ وَ كُلُّهُمْ يَتَأَوَّلُ عَلَيْهِ كِتَابَ اللَّهِ يَحْتَجُّ عَلَيْهِ بِهِ ثُمَّ قَالَ أَمَا وَ اللَّهِ لَيَدْخُلَنَّ عَلَيْهِمْ عَدْلُهُ جَوْفَ بُيُوتِهِمْ كَمَا يَدْخُلُ الْحَرُّ وَ الْقُر. ▫فضیل بن یسار می‌گوید: از امام صادق(سلام الله علیه) شنیدم که فرمودند: زمانی که قائم (سلام الله علیه) قیام نماید، با #جهل‌مردم روبرو می‌شود، جهلی بسیار شدیدتر از آنچه رسول الله(صلی الله علیه و آله) با آن روبرو شدند. عرض کردم: چگونه؟ فرمودند: زمانی که رسول الله (صلی الله علیه و آله) به میان مردم آمدند، مردم سنگ و صخره و چوب تراشیده شده را می‌پرستیدند، و زمانی که قائم (سلام الله علیه) به میان مردم آید، آنها بر علیه او به کتاب الله احتجاج خواهند نمود. سپس فرمودند: قسم به خدا، او #عدالتش را همانگونه که سرما و گرما در خانه ها داخل می‌شود، در داخل خانه‌هایشان وارد می‌کند. @alfigh_alosul

#مشهورات 💥برخی از #روایات‌مشهور هستند که، در افواه خواص و عوام راه یافته و تبدیل به اصل مسلمی شده‌اند. ▫️بنای بر بررسی آنها را داریم و از روایت مشهور؛ #ولاتنظرالی‌من‌قال‌وانظرالی‌ماقال شروع کردیم. https://eitaa.com/alfigh_alosul/515

#مشهورات_1 ✍محمد متقیان 💢درباره روایت مشهور؛ وَ انْظُرْ إِلَى مَا قَالَ وَ لَا تَنْظُرْ إِلَى مَنْ قَالَ_1💢 🔅یکی از قضایای مشهوری که نه تنها در میان خواص و نخبگان بلکه در میان عوام شهرت یافته است، روایت «انظر الی ما قال و لاتنظر الی من قال» است. این قضیه مشهوره را نقلیاً و عقلیاً بررسی می‌کنیم بعونه تبارک و تعالی. ▫نقلیاً؛ 1⃣ گویا اولین منبع از کتب شیعه که این قضیه در آن نقل شده است، کتاب #غررالحکم‌و‌دررالکلم از #تمیمی‌آمدی است. عبدالواحدبن محمد تمیمی آمدی متوفای 550 هجری قمری است. او به نقل ابن‌شهرآشوب در مقدمه #المناقب از مشایخ اجازه اوست: «و قد أذن لي الآمدي في رواية غرر الحكم‏»(مناقب آلی ابی طالب، ج1 ص 12). جناب #محدث‌نوری در خاتمه المستدرک، بحث مفیدی پیرامون شخصیت ایشان به نقل از برخی منابع دارد(ج3 ص 91) و نیازی به تکرار آن مطالب نیست. منبع دومی که این قضیه را نقل می‌کند، کتاب #عیون‌الحکم‌والمواعظ از لیثی واسطی(قرن 6) است که گویا کتاب او برگرفته از کتاب تمیمی آمدی است. 2⃣ در کتاب غرر الحکم به دو تعبیر این روایت نقل شده است: 1- «خُذِ الْحِكْمَةَ مِمَّنْ أَتَاكَ بِهَا وَ انْظُرْ إِلَى مَا قَالَ وَ لَا تَنْظُرْ إِلَى مَنْ قَالَ»((الفصل الثّلاثون) ممّا ورد من حكم أمير المؤمنين عليّ بن ابيطالب عليه السّلام في حرف الخاء باللّفظ المطلق قال عليه السّلام‏) 2- «لَا تَنْظُرْ إِلَى مَنْ قَالَ وَ انْظُرْ إِلَى مَا قَال‏» (الفصل الخامس و الثّمانون ممّا ورد من حكم امير المؤمنين عليّ بن ابيطالب عليه السّلام في حرف لا قال عليه السّلام‏) 3⃣ آنچه که از منابع عامه به دست می‌آید این است که، این روایت در نقل #خوارزمی در #المناقب آمده است،(المناقب، ص 375) به طریقی که خود او از مشایخ اهل سنت دارد: «و أخبرنا الفقيه ابو سعيد الفضل بن محمّد الاسترابادي، حدثنا ابو غالب الحسن بن علي بن القاسم، حدثنا ابو علي الحسن بن أحمد الجهرمي بعسكر مكرم . حدثنا ابو أحمد الحسن بن عبد اللّه بن سعيد، حدثنا ابو بكر محمّد بن الحسن بن دريد، قال: قال ابو الفضل أحمد بن أبي طاهر- صاحب أبي‏ عثمان الجاحظ- كان الجاحظ يقول لنا زمانا: ان لأمير المؤمنين عليه السّلام مائة كلمة، كل كلمة منها تفى ألف كلمة، من محاسن كلام العرب قال:....» در این خبر در ضمن صدکلمه‌ای که از امیرالمومنین(سلام‌الله‌علیه) نقل می‌شود این عبارت آمده است: "ولاتنظر الی من قال و انظر الی ما قال" ادامه دارد.... https://eitaa.com/alfigh_alosul/515

#صوت‌_جلسه_ششم #مباحث‌تحلیل‌فهرستی 🔸استاد سیداحمد مددی 🔸فهرست اجمالی مطالب: 1- اشاره ای به وضعیت فرهنگی دوران بنی امیه 2- پیرامون فقه فرضی ابوحنیفه 3- پیرامون اقدامات خلیفه ثانی در حوزه حدیث https://eitaa.com/alfigh_alosul/518

#صوت‌_جلسه_ششم #مباحث‌تحلیل‌فهرستی 🔸استاد سیداحمد مددی 🔸فهرست تفصیلی مطالب: 1-اشاره ای به وضعیت فرهنگی دوران بنی امیه 1/1. عدم تأسیس مدرسه علمیه در دوران بنی امیه 1/2. قتل عمربن عبدالعزیز به دلیل دستور به کتابت حدیث 2- پیرامون فقه فرضی ابوحنیفه 2/1. ابوحنیفه پایه گذار مکتب رأی 2/2. عنوان مکتب رأی در قرن اول و مکتب قیاس در قرن دوم 2/3. دخول رأی به عنوان منابع تشریع از سوی خلیفه ثانی 2/4. اتکاء مکتب مدینه به کتاب و سنت/ مکتب کوفه به رأی در اهل سنت 2/5. اشتهار ابوحنیفه به فقیه تخمینی در کتب اهل سنت 2/6. ممانعت خلیفه ثانی از سؤالات فرضی فقهی 2/7. ابداع فقه فرضی توسط ابوحنیفه 2/8. امام باقر، اصلی ترین مبدع فقه فرضی 3- پیرامون اقدامات خلیفه ثانی در حوزه حدیث 3/1. اقدام اول؛ ممانعت از تدوین سنن رسول الله(صلی الله علیه و آله) 3/1/1. دلیل اقدام اول؛ آشنایی عمر با زبان عبری و تجربه سنن نگاری یهودیان، عامل اصلی در ممانعت از نگارش سنن حضرت رسول 3/2. اقدام دوم؛ ممانعت از کتابة الحدیث 3/2/1. دلیل اقدام دوم؛ روایت ابوسعید خدری در منع حضرت رسول به نگارش احادیث ایشان به دلیل عادی بودن و ممکن الخطا بودن ایشان 3/3. اقدام سوم؛ ممانعت از تحدیث 3/3/1. دلیل اقدام سوم؛ به دلیل وجود فاصله زمانی با دوران حضرت و امکان ایجاد زیاده و نقصان در کلام ایشان. @alfigh_alosul

• | اهمیت کتاب امالی شیخ‌طوسی| • ➖استاد سیداحمد مددی: کتاب #امالی شیخ‌طوسی(ره) کتاب ذی‌قیمتی است. ایشان اخبار این کتاب را از برخی جزوات و کتب املاء کرده‌اند. اخباری در این کتاب است که در کتب اربعه یافت‌نمی‌شود، مانند روایات #ابراهیم‌امام برادر سفاح عباسی، او روایاتی از حضرت‌صادق(سلام‌الله‌علیه) دارد که در جای دیگری موجود نیست. @alfigh_alosul

#مشهورات_2 ✍ محمد متقیان 💢درباره روایت مشهور؛ وَ انْظُرْ إِلَى مَا قَالَ وَ لَا تَنْظُرْ إِلَى مَنْ قَالَ_1💢 🔸در شماره قبل، منابع خاصه و عامه از روایت مشهور گزارش شد. با توجه به اینکه منبع اولیه این روایت نزد خاصه، کتاب #غررالحکم است، مقدمه این کتاب را در چند نکته گزارش می‌کنیم. ▫مقدمه مؤلف؛ 1⃣ظاهر عبارات این است که آمدی تمیمی شیعه بوده است، هرچند درباره امیرالمؤمنین(سلام الله علیه) تعبیر «کرم‌الله‌وجهه» دارد، لیکن به قرینه آنچه که ابن‌شهرآشوب، اجازه نقل او را در ردیف اصحاب برمی‌شمارد و معنای متداول اصحاب نیز شیعه‌اثنی‌عشری بوده است، می‌توان چنین احتمالی را مورد توجه قرار داد. 2⃣ آمدی، در این مقدمه غرض خود از نگارش کتاب را، بیان جاحظ می‌داند - در نقل خوارزمی در شماره قبل گذشت- که کلمات حکیمانه حضرت امیر را در صد حکمت محدود کرده است. او چنین اعتراض می‌کند: «كيف غشى عن البدر المنير؟ و رضى من الكثير باليسير؟ و هل ذلك إلّا بعض من كل؟ و قلّ من جلّ و طلّ من وبل.» و بعد اشاره می‌کند که من مقدار کمی از کلمات حضرت را توانستم جمع‌آوری کنم که، در این کتاب به 11 هزار کلمه می‌رسد. 3⃣ او به روش تدوین کتاب اشاره می‌کند؛ حذف اسانید، ترتیب کلمات به ترتیب حروف معجم، ترتیب کلمات به نحو مسجع برای اینکه به راحتی در اذهان باقی بماند و هرکسی که الفاظ را می‌بیند برایش گوارا باشد. ▫بررسی سندی کتاب؛ 1⃣ همانطور که تمیمی آمدی در مقدمه کتاب اشاره می‌کند، روایاتی که جمع‌آوری کرده است، مُسنَد بودند لیکن او آنها را حذف نموده است به خاطر اینکه، کتابی برای فرهنگ عمومی می‌خواسته است بنویسد. لیکن با توجه به اینکه، غالب روایات این کتاب در منابع دیگر روایی موجود نیست و فقط برخی از آنها را می‌توان در نهج البلاغه و تحف العقول پیدا نمود، و البته مقدار کمی از روایات هم در کتب اربعه مانند کافی در ضمن اخبار مطولی موجود بودند. با این وضعیت، آیا می‌توان گفت که آمدی اِسناد و طریق به کتب و مصنفات داشته است؟ شاید محتمل این باشد که، کتبی مانند نهج البلاغه، تحف العقول و غررالحکم منابعی داشته‌اند که، در کتب اربعه وارد نشده است و در برخی کتب با رویکرد اخلاقی جمع‌آوری گشته است. 2⃣با توجه به اینکه، ابن شهر آشوب، اجازه نقل غررالحکم را از آمدی اخذ کرده است، بعید است که، منابع این کتاب غیر از طریق اجازات باشد. حال اجازات به چه نحوی بوده است؛ همراه با قرائت بوده یا سماع یا فقط اجازه نقل بوده، کیفیت معلوم نیست. لیکن وجاده‌ای بودن منابع هم دور از ذهن نیست، یعنی از منابعی که در دسترس علمای حدیث بوده است، نقل روایت نماید بدون آنکه در طریق نقل قرار گرفته باشد. 3⃣البته روشن است که، بنای اصحاب بر تسامح در خصوص اخبار با مضامین اخلاقی بوده است. اخباری که، محتوای آنها قابل اصطیاد از کتاب و سنت می‌باشد و امکان جعل و دس و تحریف هم در آنها بسیار کمتر است. از این روی، بررسی‌های سندی، جنبه علمی پیدا می کند تا ثمره عملی. @alfigh_alosul

السلام علیکم و رحمةالله و برکاته. 🌸🌸اسعدالله ایامکم🌸🌸 🔸عارضم خدمت عزیزان که، در بارگذاری صوت جلسات #تحلیل‌فهرستی استاد مددی موانعی پیش آمده است. مابقی این جلسات را سعی می‌کنم چکیده و تقریری از آنها خدمت دوستان گرامی تقدیم کنم. 🔸دوستانی که صوت‌ها را گوش داده‌اند و با شیوه بیان استاد آشنا هستند می‌دانند نگارش تقریر از بیانات ایشان کار سخت و زمان‌بری است، فلذا امکان دارد وقفه‌هایی پیش آید. التماس دعا.🌹 @alfigh_alosul

#مشهورات_3 ✍ محمد متقیان 💢درباره روایت مشهور؛ وَ انْظُرْ إِلَى مَا قَالَ وَ لَا تَنْظُرْ إِلَى مَنْ قَالَ_1💢 ▫بررسی مضمونی روایت؛ 1⃣ترجمه روایت چنین است: به آن چیزی که گفته می‌شود نظر کن، نه به کسی که می‌گوید. عبارت «من قال» روشن و واضح است، اندکی تأمل پیرامون عبارت «ما قال» باید انجام بگیرد. مقصود از «ما قال» چیست؟ دو احتمال به ذهن می‌رسد؛ 1. آنچه که گفته می‌شود یا به عبارتی مقول قول است، صرفاً #خبر و حکایت از واقعیت است. 2. آنچه که مقول قول است، #حدس و نظر و استنباط است. برداشت عمومی این است که، به مقول قول باید توجه نمود، یعنی آن چیزی که گفته می‌شود و اینکه چه کسی گفته است مهم نیست، آیا بواقع چنین است؟ 2⃣درباره احتمال اول؛ اگر معنای روایت چنین باشد که، به آن چیزی که به شما نقل می‌شود و خبری از واقع داده می‌شود توجه کنید و به ناقل آن توجهی نکنید، معارض بزرگ این معنا همانا #فرهنگ‌وثاقتی است که از قرآن با آیه نبأ شروع شده و در اخبار ائمه اطهار امتداد پیدا می‌کند. ایشان در نقل اخبار بنایی گذاشته‌اند و رجال و اصحاب امامیه هم به آن پایبند بوده‌اند، مانند خبر معروف «أَ فَيُونُسُ بْنُ عَبْدِ الرَّحْمَنِ ثِقَةٌ آخُذُ عَنْهُ مَا أَحْتَاجُ إِلَيْهِ مِنْ مَعَالِمِ دِينِي فَقَالَ نَعَمْ»(الکشی، ج2 ص490) این فرهنگ توثیق از امام باقر(سلام الله علیه) به صورت رسمی در میان روات آغاز شده و آنها براساس همین فرهنگ رشد می‌کنند. روایات فراوانی برای اثبات این نکته وجود دارد، لیکن به همین مقدار بسنده می‌شود. پس درباره نقلیات و اخباریات باید به ناقل و مخبر توجه نمود که چه کسی است و چه اغراضی دارد، لیکن تمام‌المبنا توجه به وثاقت راوی نیست بلکه توجه به مضمون خبر هم دخالت در اعتبارسنجی روایت دارد، لیکن سخن این است که، نمی‌توان به صورت مطلق توجهی به شخصیت راوی نداشت. 3⃣درباره احتمال دوم؛ اگر معنای روایت چنین باشد که، به آن نظر استدلالی و عقیده و استنباطی که به شما گفته می‌شود توجه کنید نه به صاحب برهان و استدلال که چه کسی است، این معنا می‌تواند مؤیداتی از برخی روایات مانند «خُذُوا الْحِكْمَةِ وَ لَوْ مِنْ أَهْلِ الْمُشْرِكِين‏»(المحاسن، ج1 ص 230) داشته باشد. لیکن این معنا هم با برخی روایات دیگر تعارض پیدا می‌کند مانند خبر زید الشحام؛ «عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ ع فِي قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ- فَلْيَنْظُرِ الْإِنْسانُ إِلى‏ طَعامِهِ، قَالَ قُلْتُ مَا طَعَامُهُ قَالَ عِلْمُهُ الَّذِي يَأْخُذُهُ عَمَّنْ يَأْخُذُهُ.»(الکافی، ج1 ص 50) این روایت در تفسیر آیه شریفه می‌فرماید، انسان باید به علم خویش توجه داشته باشد که از چه کسی آن را اخذ می‌کند. شاید وجه جمع میان این دو دسته روایات این باشد که، انسان منعی از اخذ علم و حکمت نداشته باشد لیکن شخصیت آن طرف مقابلی را که از او اخذ می‌کند در محتوای علم و حکمت دخالت دهد، یعنی با توجه به شخصیت و وضعیت اعتقادی و روحی او به محتوای علمی و حکمی او توجه داشته باشد. و به این مبحث، اخبار فراوانی که نهی از اخذ علم از غیرمدرسه اهل‌البیت(سلام‌الله‌علیهم) را دارند نیز باید افزود. ↩ در این مطلب، نکات بسیاری به صورت اجمالی اشاره شد که باید در مجالات اوسعی به آنها پرداخت. لیکن غرض از نوشتار حاصل می‌شود و آن اینکه، بدانیم روایت مذکور را نباید #علی‌الاطلاق معنا نمود. و توجه به این نکته که ما با دو طائفه از روایات مواجهیم؛ روایاتی که به محتوا(ما قال) توجه دارند، و روایاتی که به شخصیت(من قال) توجه دارند. باید با همدیگر جمع شوند، نه #شخصیت‌گرایی صرف و نه #محتواگرایی صرف بلکه ترکیبی از این دو. حال مشخصات این صورت ترکیبیه چگونه باید باشد، باید در فرصتی دیگر به آن پرداخت. @alfigh_alosul

▫ادامه مباحث #تحلیل‌فهرستی حضرت استاد آیت الله سیداحمد مددی(دام عزه) با نگاهی به کتاب #میراث‌مکتوب‌شیعه نوشته؛ دکترمدرسی طباطبائی. @alfigh_alosul