پرسش و پاسخ
🌀 موضوع: احکام فقهی/ حکم قتل فرزند توسط پدر
📌 سوال
سلام علیکم
ببخشید همان طور که می دانید، فتوای مشهور فقها این است که اگر پدری، فرزندش را عمداً به قتل برساند، قصاص و اعدام نمی شود و پس از اتمام مدت حبس، باز آزاد می شود و به عنوان یک فرد قاتل و جنایتکار به جامعه و میان مردم باز می گردد و هیچ تضمینی هم وجود ندارد که یکچنین شخصی که قبح آدمکشی برای او از بین رفته، دوباره دست به قتل عمدیِ سایر فرزندان خود یا حتی دیگران نزند!
آیا فتوای آیت الله حیدری هم همین است یا متفاوت می باشد؟
➖➖➖➖➖➖➖➖
📌 پاسخ
با سلام و احترام
فتوای آیت الله حیدری این است که به حکم اوّلی و در درجه اول، هر کس انسانی را از روی عمد بکشد، حکمش قتل و قصاص (اعدام) است؛ و تفاوتی نمی کند که قاتل، با مقتول رابطه پدری و فرزندی داشته باشد یا نداشته باشد!
🔸 طبق مبنای ایشان در اصول فقه، تخصیص عمومات قرآنی توسط اخبار آحادِ مجرّد از قرائن قطعی، جایز نیست!
لازم به ذکر است که مشهور فقهای متأخر و معاصر، تخصیص کتاب به خبر واحد را جایز می دانند، اما فقهای متقدم شیعه از جمله سید مرتضی، شیخ طوسی و محقّق حلّی تخصیص را جایز نمی دانند.
بر همین اساس، آیات عامّی از قبیل "وکتبنا علیهم فیها ان النفس بالنفس" (و بر آنان مقرر كرديم كه جان در مقابل جان [باید قصاص شود])؛ مائده، ۴۵؛ و نیز آیه "ولکم فی القصاص حیاة یا اولی الالباب لعلکم تتقون" (و اى خردمندان، شما را در قصاص زندگانى است، باشد كه تقوا پیشه کنید)؛ بقره، ۱۷۹؛ بر عمومیت و فراگیری خود باقی مانده و روایات معارض، طرد می شوند.
...
✅ باید افزود از دیدگاه آیت الله حیدری در عین اینکه حکم اوّلیه قتلِ فرزند توسط پدر قصاص است، اما با این وجود طبق قانون هر کشور و از سوی نهادهای حقوقیِ دارای صلاحیت، باید هر قتلی به طور خاص و جداگانه، مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرد تا مشخص شود که قاتل در قتل عمدِ خود، از توجیه قابل قبول و عقلایی برخوردار بوده است یا خیر، که در اکثر موارد، قتل های عمد فاقد توجیه معقول بوده و قاتل - حتّی اگر پدر باشد -، محکوم به قصاص و اعدام است، الا در موارد بسیار نادر که ممکن است قانونگذار، به جهت مُحقّ بودن قاتل، حکم به عدم قصاص وی بدهد.
🔹 به بیان دیگر، طبق روش اجتهادی و فقاهتی آیت الله حیدری، پیش از صدور هر حکمی باید اِطلاق اَفرادی و اَزمانی آن بررسی و اثبات شود؛ یعنی باید دید آیا فلان حکم در همه موارد و درباره همه افراد و همه زمان ها و شرایط مختلف، یکسان است یا متفاوت می باشد. حکم و فتوا دادن به طور کلی و مطلق، بدون لحاظ شرایط و اقتضائات گوناگون، نشانه ضعف و نقص نگرش اجتهادی یک فقیه محسوب می شود.
➖ تفصیل این مبنای آیت الله حیدری و سایر استدلال ها و ابعاد حکم مذکور را، باید در کتب فقهی و اصولی به ویژه دروس خارج فقه و اصول معظم له که مجموعاً بالغ بر چندین هزار درس است، جستجو نمود.
#استفتائات
#قصاص
✅ https://eitaa.com/alhaydari
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🔺 عصمت در آیه تطهیر، دلیل بر خارج بودن نساء النبی (ص)
سایت | یوتیوب | آپارت
#فایل_های_تصویری
#عصمت
#آیه_تطهیر
✅ https://eitaa.com/alhaydari
🔵 روش علامه حیدری در تصحیح روایات
1️⃣ اصل اوّل: توجّه به مبنای جمع قرائن
اولین اصلی که ما در مواجهه با روایات و آگاهی از صحّت صدور آنها از معصومین (علیهم السلام) بدان قائلیم، مبنا قرار دادن نظریۀ جمع قرائن است.
توضیح آنکه در تصحیح روایات، به طور کلّی دو روش وجود دارد: روش وثاقت سندی و روش وثاقت صدوری.
در منهج سندی، ملاک صحت یا ضعف روایات، در درجۀ اوّل، سند آن است؛ یعنی اگر سند یک حدیث قوی بود، اخذ می شود و چنانچه سندش ضعیف بود، طرد می شود.
اما در روش صدوری یا همان جمع قرائن، مجموعه ای از قرائن و شواهد دست به دست هم می دهند تا در نهایت، وثاقت و صحّت یک روایت را تأیید کنند و خودِ سند نیز در این میان، یکی از قرائن است، نه ملاک نهایی در تصحیح یا تضعیف روایات! چه بسا روایتی که سند آن ضعیف باشد، اما به دلیل وجود قرائن دیگر – که حاکی از صحّت صدور آنند - مورد قبول واقع شود، و از آن طرف چه بسیار روایاتی که ممکن است سند آنها صحیح یا حسن باشد، اما به دلیل فقدان سایر شروط و قرائن لازم، طرد شوند.
برخی از این قرائن عبارت اند از: وثاقت راوی، متن حدیث، سند، کتابی که یک روایت در آن نقل شده است، زمان نصّ، عمل علمای عصر صدور به یک روایت و غیره. مثلاً روایتی را مرحوم کلینی در قرن سوّم و چهارم در کافی نقل می کند، اما یک حدیث را علامه مجلسی در قرن یازدهم در بحار نقل می کند و مبنعی هم برای آن ذکر نمی کند! در این میان، مشخص است که روایت کافی از وثاقت و اعتبار بیشتری برخوردار است.
در روش جمع قرائن، برای هر یک از این قرائن و شواهد، مرتبه ای از امتیاز و اعتبار در نظر گرفته می شود. نهایتاً برای قبول یا ردّ یک روایات، برایند مجموع این قرائن، ملاک قرار می گیرند.
2️⃣ اصل دوّم: توجّه به مبنای تفقیر النصّ
اصل دوّم در قبول روایت این است که ما بیاییم یک حدیث را فقره فقره کنیم و هر فراز آن را به طور جداگانه بررسی کنیم و ببینیم آیا شواهدی برای آن قطعۀ خاص از روایت پیدا می کنیم یا نه؟ به عبارت دیگر، ما نباید بر همۀ فرازها و فقرات یک روایت، به طور واحد و یکسان حکم کنیم. به عنوان مثال، ممکن است یک فراز از روایتِ مدّ نظر ما، با توجه به سایر شواهد و قرائن، صحیح و قابل قبول باشد، اما فرازهای قبل و بعد آن غیر قابل قبول باشند. به این مبنا، «تبعیض الروایة» یا «تقطیع الروایة» و یا «تفقیر الروایة» هم گفته می شود.
3️⃣ اصل سوّم: کثرت نقل روایت
در این اصل ما تلاش می کنیم تا متوجه شویم که آیا روایت مورد بحث ما، در واقع یک روایت است یا دو روایت؟! فرضاً اگر دو یا چند روایت بوده، این چند روایت با یک سند صادر شده اند یا دو سند؟ همچین این چند روایت، از یک امام (علیه السلام) صادر شده اند یا از چند امام؟ در صورتی که از چند امام صادر شده بودند، از طریق یک راوی نقل شده اند یا چند راوی؟ همۀ این ملاک ها، در تصمیم و حکم نهایی ما در اخذ یا طرد روایت مذکور مؤثر است. به عنوان نمونه، در یک فرض، اگر چند روایت باشد که فقط توسط زراره - آن هم از یک امام - نقل شده باشد، اما در صورت دیگر، اگر چند روایات باشد که از طریق چند روای - آن هم از چند امام - نقل شده باشد، ارزش این روایات بسیار بیشتر از روایات فرض اوّل است؛ زیرا احتمال خطا و اشتباه یک نفر، بیشتر از خطای چند نفر است.
🔺 نکتۀ مهمّ: اوّلین و مهمترین ملاک در قبول یا ردّ روایات، فقط قرآن کریم است!
اگرچه توجّه به این اصول در مواجهه با روایات بسیار مهم است، اما مبنای ما این است که ملاک اوّلی و اصلی برای قبول یا ردّ روایات را قرآن کریم می دانیم، و از سایر معیارها در طول قرآن و در مرتبۀ بعد از آن بهره می بریم، نه اینکه بدون توجه به هماهنگی و انطباق یک روایت، به صرف اینکه سندش قوی باشد آن را قبول کنیم، یا به مجرّد اینکه سندش ضعیف باشد آن را رد کنیم! ما از این اصول حدیثی و رجالی، به عنوان شاهدی برای تقویت یا تضعیف فهم خود از آیات قرآنی بهره می گیریم.
🔸 اصل این مباحث به طور تفصیلی و مستند، در کتاب «میزان تصحیح الموروث الروایی» آمده است.
✅ https://eitaa.com/alhaydari
🔺 اقسام و روش های فهم دین
🔹 مسألۀ این است که برای فهم دین اساساً چه روش ها و شیوه هایی وجود دارد؟ به عبارت دیگر، آیا همه باید دین را با یک روش واحد بفهمند، یا اینکه شیوه ها و مناهج متعدّدی برای شناخت دین وجود دارد؟! در پاسخ به این سؤال باید عرض کنیم از دیدگاه ما در مجموع سه روش مختلف برای فهم آموزه های دینی به وجود آمده است که در ادامه به توضیح اجمالی آنها می پردازیم.
1️⃣ روش اول: روش بیانی (ظاهرگرایی)
اولین روش، «روش بیانی» است. این شیوه صرفاً به دنبال فهم منظومۀ لفظی آیات و روایات است؛ یعنی نه حکم عقل را در فرایند فهم دین دخالت می دهد و نه مقاصد و روح شریعت – به تعبیر شهید صدر - را در نظر می گیرد. در این مِتُد فقط ظاهر الفاظ، مفردات عبارات و ترکیب جمله ها مورد بررسی قرار می گیرند. می توان گفت این روش، شبیه روش اخباری ها – در میان شیعیان – و حنبلی ها و سلفیه – در بین اهل سنت – است. قائلان به «روش بیانی»، دین را فقط از راه ظواهر ادلّه فهم می کنند، اما اینکه آیا فلان مطلبی که بر اساس این منهج فهمیده شده، با قواعد قطعیِ عقلی منطبق است یا نه، اصلاً محلّ اعتنا نیست. اعتقاد به تجسیم و تشبیه هم، از نتایج همین شیوۀ بیانی در دین شناسی است.
2️⃣ روش دوم: روش عقلی
معتقدان به «روش عقلی» بر این باورند که «عقل قطعی» باید بر متون نقلی حاکم باشد، تفاوتی هم نمی کند که این آیات و روایات، مربوط به اصول دین باشند یا مرتبط با فروع دین. به دیگر سخن، در این شیوه، عقل در تکوّن و شکل دهی معرفت دینی مدخلیّت بسزا دارد، بر خلاف روش قبل که برای عقل در فرایند دین فهمی هیچ سهمی قائل نبود!
3️⃣ روش سوم: روش مقاصدی
این روش، همان روشی است که شاطبی در کتاب پنج جلدی خودش به نام «الموافقات» طرح و تبیین کرده است. حرف شاطبی این است که ما اول باید ببینیم روح و مقاصد شریعت چیست و سپس بر اساس آن، آموزه های دینی را بفهمیم. برخی از مطالب شهید مطهری هم بر اساس همین مبنا مطرح شده است. اگر خاطرتان باشد مباحث اقتصادی ایشان که در آن زمان نوشته شد و برخی مناقشات و اعتراض هایی را هم به دنبال داشت - و حتی از چاپ آن نوشته جات ممانعت به عمل آمد - بر پایۀ همین تئوریِ مقاصدی بیان شده بود. مرحوم شهید صدر هم تلاش می کند در مواردی از همین مبنای مقاصدی استفاده کند اما فقط اسم آن را عوض کرده تا اینکه از نظر روانی ایجاد حسّاسیت و تنش نکند و برخی نگویند که ایشان از اهل سنت تقلید نموده؛ لذا از این مبنا به روح و باطن شریعت تعبیر کرده است.
✔️ بنده الان در صدد این نیستم که تفصیلاً موضع خودم را دربارۀ سه روش فوق مشخص کنم، فقط اجمالاً باید این مطلب را متذکّر شوم که معتقدم این روش ها با یکدیگر مانعة الجمع نیستند؛ یعنی نمی توانیم به نحو قضیۀ منفصلۀ حقیقیه بگوییم یا این درست است یا آن؛ زیرا هر کدام از این سه نوع منطق فهم دین - در جای خودش - می تواند صحیح و مفید باشد.🍃🍃🍃
✅ https://eitaa.com/alhaydari
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🔺 "دین" و "فکر دینی" یکی هستند یا متفاوت اند؟!
➖ فهم عالمان دین، لزوماً عین دین نیست؛ بلکه ممکن است مطابق با واقع باشد، و امکان دارد مخالف واقع باشد!
➖ بین صحت یک اعتقاد در مقام اثبات (عالَم ذهن و استدلال)، و تحقّق آن در مقام ثبوت (عالَم خارج و نفس الامر) ملازمه عقلی وجود ندارد!
➖ هیچ عالِمی نمی تواند ادعا کند برداشت و قرائتش از دین، فهمِ معیار و قرائتِ انحصاری است!
سایت | یوتیوب | آپارات
#فایل_های_تصویری
#نظریه_مشروعیت_تعدد_قرائت_ها_از_دین
✅ https://eitaa.com/alhaydari
آشنایی با مبانی فکری و دین شناختی آیت الله حیدری - Copy.mp3
46.93M
آشنایی با مبانی فکری و دینشناختی آیت الله حیدری
📆 تاریخ: ۹۸/۱۱/۱۷
📌 در این جلسه، مباحث بسیار مهم و بنیادینی مطرح شده اند که استماع آن به علاقه مندان اندیشه های آیت الله حیدری توصیه می شود.
🔸 عناوین برخی از مباحث جلسه مذکور عبارت اند از:
➖ تمایز بین دین و معرفت دینی
➖ تبیین نظریه مشروعیت تعدد قرائت ها از دین
➖ ویژگی های دین الهی
➖ ویژگی های معرفت دینیِ بشری
➖ معنای مقدس بودن دین
➖ ضرورت بازسازی و نوسازی مداوم معرفت دینی (از منظر درون دینی)
➖ ضرورت اجتهادهای متناسب با زمان احتراز از تقلید از علمای متقدّم
ویدیو | یوتیوب | آپارت | صوتی
#فایل_های_صوتی
#نظریه_مشروعیت_تعدد_قرائت_ها_از_دین
✅ https://eitaa.com/alhaydari
🌹 يا أبَا الحَسَنِ يا عَلي بْنَ مُوسَى أيُها الرضَا يَا ابْنَ رَسُول ِ الله يا حُجةَ الله عَلَى خَلْقِهِ يا سَيدنا وَمَوْلانَا إنا تَوَجهْنا وَاسْتَشْفَعَنَا وَتَوَسلنا بِكَ إلى الله وَقَدَمْناك بَيْـنَ يَدَيْ حاجَاتِنا ، يا ً وَجِــيهاً عِنْد الله اشْفَعْ لَنَا عَنْد الله.
💠 سالروز ولادت با سعادت ثامن الحجج حضرت امام رضا (علیه السلام) بر عموم مسلمانان مبارک باد.
✅ https://eitaa.com/alhaydari
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🔺 یک مغالطه شایعِ مخالفین، علیه آیت الله حیدری
〽️ نقد "معرفت دینی" و "اجتهادِ" مجتهدین، غیر از نقد "اصل دین" است!
〽️〽️ دین الهی معصوم و خطاناپذیر است، اما برداشت و قرائت عالمان از دین، به جهت بشری بودن، خطاپذیر و قابل نقد و ابطال است!
❗️ اگر کسی نظرات علما را مقدّس قلمداد کرد، دیگر نمی تواند به نحو آزاد و مستقل فکر کند
ویدیو | یوتیوب | آپارت
#فایل_های_تصویری
#نظریه_مشروعیت_تعدد_قرائت_ها_از_دین
#ضرورت_تفکیک_دین_از_معرفت_دینی
✅ https://eitaa.com/alhaydari
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🔺 تفاوت روش آیت الله حیدری و دکتر سروش، در "بازسازی معرفت دینی"
〽️ من ضرورت بازسازی و نوسازی معرفت دینی را با رویکرد "درون دینی" اثبات می کنم!
〽️ در هر زمانی - در عین اعتقاد به ثابتات دین -، باید فهمی متفاوت و نو نسبت به شرایط و اقتضائات جامعه بشری ارائه داد، تا دین حضور خود را در زندگی مردم حفظ کند.
سایت | یوتیوب | آپارت
#فایل_های_تصویری
#نظریه_مشروعیت_تعدد_قرائت_ها_از_دین
#ضرورت_تفکیک_دین_از_معرفت_دینی
✅ https://eitaa.com/alhaydari
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🔺 در "معرفت دینی" هیچ خطّ قرمزی وجود ندارد!
➖ از دیدگاه بنده، در معرفت دینی هیچ پرونده ای بسته و مختومه نیست!
➖ پرونده هر مساله ای را می توان گشود و مورد بازاندیشی و تقویت یا نقد و ابطال قرار داد، البته با دلیل.
➖ آنچه که مقدس و مطلق می باشد خود دین است، اما معرفت و برداشت های علما از دین، نه مقدس است و نه مطلق و نقدناپذیر!
سایت | یوتیوب | آپارات
#فایل_های_تصویری
#نظریه_مشروعیت_تعدد_قرائت_ها_از_دین
#ضرورت_تفکیک_دین_از_معرفت_دینی
✅ https://eitaa.com/alhaydari
🔺 نقدهای ساختاری آیت الله حیدری به دو مکتب اصولی و اخباری
➖ غلبۀ «روایت محوری» بر «اصالت قرآن» و «حاکمیّت عقل»، در دو مدرسۀ اخباری و اصولی
🔹 نقد مشترک بر دو مکتب اخباری و اصولی
گاهی در نقد مبانی اخباری گری، هدف منتقد دفاع مطلق از مدرسۀ اصولی است – چنانکه در حال حاضر در حوزه های علمیه رایج است - و این نقد به منظور مقابله با مکتب اخباری و اثبات صحّت روش اصولی و نتائج حاصل از آن است، و اما گاهی نقد متوجه بعضی از مبانی ضعیف هر دو مکتب می باشد، بدون اینکه هدف دفاع از یک روش خاص و دستاوردهای یکی از آن دو باشد.
نقد ما از این سنخ بوده و ناظر به هر دو مدرسه است.
1️⃣ نقد اوّل: عدم بهره گیری از عقل به عنوان ابزاری مستقل و هم عرضِ نصوص دینی
از جمله نقدهایی که به هر دو مکتب اصولی و اخباری وارد می باشد، عدم توجه ایشان به عقل به عنوان ابزاری مستقل برای فهم دین است.
🔸 نگرش اخباریون به عقل
اخباریون به نتایج حاصل از دلیل عقلی توجه و التزامی ندارند، هر چند که از عقل به عنوان ابزاری برای فهم استفاده می کنند؛ و به خاطر همین عدم توجّه به عقل به عنوان ابزاری مستقل برای فهم دین، همه علومی که بر روش عقلی استوار شده و در آن ها از دلایل عقلی برای استنباط معارف استفاده می شود را باطل می دانند. از همین رو، اصول و فلسفه و کلام در نظام فکری و دین شناختی ایشان هیچ جایگاهی ندارد.
✔️ خلاصه مطلب اینکه عقیده کلی اخباری ها، بطلان همه علومی است که از عقل به عنوان دلیل مستقل برای شناخت معارف دینی استفاده می نمایند.
🔸 نگرش اصولیون به عقل
این انتقاد به شکلی دیگر به مدرسه اصولی هم وارد است؛ چرا که اصولیون در مقام نظر و تئوری، نتایج حاصل از استنباط عقلی را می پذیرند - هر چند در مقام عمل - از عقل به عنوان دلیلی برای شناخت، تنها در اصول فقه بهره می برند و به نتایج معرفتیِ حاصل از عقل در علوم دیگر و به ویژه در حوزۀ اعتقادات اعتنایی ندارند و همچون اخباری ها عقل را در علوم دیگر تنها ابزاری برای فهم بر می شمرند، و نه دلیلی مستقل برای استنباط معارف دین.
❇️ دیدگاه برگزیده در مواجهه با عقل
اما عقل از دیدگاه ما، علاوه بر اینکه ابزاری است برای فهم، یک دلیل مستقل بوده و در کنار و هم عرض قرآن و روایات، منبعی برای استنباط معارف دینی به شمار می رود. [به عنوان مثال، اگر به مقتضای برهان عقلیِ قطعی به مطلبی اعتقاد پیدا کردیم، ظاهر آیه و روایت نباید مخالف نتیجۀ برهان عقلیِ مذکور باشد، بلکه باید به گونه ای فهم و تفسیر شود که با آن مبنای عقلی ملائم و هماهنگ باشد. در این رویکرد، عقل در کنار آیات و روایات، به خودی خود یکی از منابع شناخت محسوب شده و علاوه بر «کارکرد تفهّمی»، «کارکرد تولیدی» هم دارد، بر خلاف رویکرد مقابل که توجهی به مقتضای براهین عقلی قطعی در تفسیر نصوص دینی ندارد].
2️⃣ نقد دوّم: عدم اصالت و محوریّت دادن به قرآن کریم
دوّمین نقدی که بر هر دو مکتب اخباری و اصولی وارد می دانیم، مواجهۀ حداقلی و نادرست ایشان با قرآن است.
🔸 جایگاه قرآن نزد اخباریون
مدرسۀ اخباریگری در استنباط معارف دینی نه تنها محوریت را به قرآن کریم نمی دهد، بلکه اساساً برای ظواهر قرآن کریم حجّیت قائل نیست و اصالت و محوریت را در استنباط معارف دینی به موروث روایی می دهد.
🔸 جایگاه قرآن نزد اصولیون
و اما اصولیون اگرچه برای ظواهر قرآن حجیت قائل اند، اما در مقام عمل و فرایند استنباط فقهی و عقیدتی، قرآن در روش دین شناسی ایشان جایگاه چندانی ندارد و آشکارترین مصداق عمل به قرآن نزد ایشان، به رفع تعارض بین دو خبر متعارض محدود و منحصر می شود و قرآن را به عنوان مهمترین معیار در مقام تصحیح روایات – فراتر از مقام تعارض، اعم از اینکه با هم متعارض باشند یا نباشند – در نظر نمی گیرند و قرینۀ سند و بررسی های سندی در مقایسه با معیار قرآن و عرضۀ روایات بر کتاب الهی، حاکمیت دارد.
به عبارت دقیقتر می توان گفت قرآن نزد هیچ یک از دو مکتب اخباری و اصولی، محوریت و اصالت برای فهم اصول و فروع دین ندارد، بلکه اصالت از آن روایات بوده و قرآن در کنار آن به صورت حداقلی مطرح است!
❇️ دیدگاه برگزیده در مواجهه با قرآن
در مقابل دو شیوۀ فوق، ما بر این باوریم که اولاً ظواهر قرآن حجّت است، ثانیاً محوریّت در جمیع علوم و معارف اسلامی از آنِ قرآن است و نه روایات، و ثالثاً قرآن محوری فراتر از یک نظریه و تئوری، در مقام عمل و فرایند استنباط فقهی و عقیدتی نیز باید نمود و ظهور عینی داشته باشد.
ادامه دارد...
📚📚📚 مفاصل اصلاح الفکر الشیعی، ص ۲۱۴ و ۲۱۵.
✅ https://eitaa.com/alhaydari
جهت خرید یا دانلود این کتاب به لینک زیر مراجعه فرمائید:
🔗 http://alhaydari.com/fa/2018/11/6717/
✅ https://eitaa.com/alhaydari
〽️ پیج فارسی رسمی ما در اینستاگرام را از طریق لینک👇👇👇دنبال کنید:
🔗 www.instagram.com/alhaydarii.fa
#اینستاگرام_آیت_الله_حیدری
✅ https://eitaa.com/alhaydari
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🔺 ضرورت آشنایی با تفکرات نواندیشان جهان عرب
➖ اطلاع از دیدگاه های متفاوت نواندیشان عرب در معرفت دینی، افق های جدیدی را به روی ذهن انسان باز می کند
➖ اصل دین نیازی به "بازسازی" ندارد؛ چرا که خالص و مطلق است؛ بلکه این "فکر دینی" (اجتهادات علما چه در حوزه فقه، و چه در عرصه اعتقادات) است که متناسب با شرایط و اقتضائات زمان باید مورد "بازاندیشی" و "نوسازی" قرار گیرد؛ زیرا بشری، ناخالص و آمیخته به صواب و خطا است!
➖ تاثیر پذیرفتن از نواندیشان دینی و بهره بردن از نقاط قوّت فکر ایشان با رویکرد تحلیلی و انتقادی (در کنار احتراز از خطاهای ایشان)، نه تنها مذموم نیست، بلکه نشانه عدم تحجّر و برخورداری از روحیه آزاداندیشی است!
سایت | یوتیوب | آپارات
✅ https://eitaa.com/alhaydari
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🔺 ضرورت تفکیک میان بُعد "الهی" و بُعد "بشری" پیامبر اکرم (ص)
➖ فقط افعالی که از جنبه الهی و وحیانی پیامبر (ص) صادر شده حجیت و تعبّد و تبعیّت دارد، نه آن دسته از افعال ایشان که جنبه بشری و شخصی داشته!
سایت| یوتیوب | آپارات
#فایل_های_تصویری
#سنت
✅ https://eitaa.com/alhaydari
🔺 واکاوی اندیشههای دینشناختی آیت الله سیدکمال حیدری در وبینار علمی بینالمللی
🔸 مرکز فرانسوی آثار شرقی در قاهره مصر، اخیراً در تاریخ ۲۱ ژوئن ۲۰۲۰ (یکشنبه اول تیر ۱۳۹۹) ساعت ۱۷، سمیناری تحت عنوان «اسلام قرآنمحور یا اسلام حدیثمحور، چگونگی رفع شکاف میان نواندیشان مسلمان و علمای دین» را به صورت آنلاین در فضای مجازی با محوریت بررسی اندیشههای آیتالله سیدکمال حیدری، مرجع تقلید شیعیان، برگزار نمود.
🔹 این سمینار با همکاری مرکز مطالعات شرقی «دومینیکن» و به زبان فرانسوی همراه با ترجمه عربی برگزار شده و دکتر «یوسف سِنغاری» از اندیشمندان معاصر و استاد دانشگاه clermont auvergne فرانسه، در آن سخنرانی نمود.
پس از ارائه بحث از سوی دکتر سِنغاری در باب آراء آیت الله حیدری، حدود ۲۰ نفر از شرکت کنندگان در پنل این وبینار، به بحث و گفتگو پیرامون مطالب مطرحشده پرداختند.
لازم به ذکر است دکتر یوسف سِنغاری، از نظریهپردازان و ارائهدهندگان سمینار در زمینه تمدن عربی و جهان عرب در دانشگاه «کلرمون فران» فرانسه و نویسنده آثار «احیای تفکر در قرآن و سنتهای اسلامی، مقدمه اندیشه فضل الرحمن» چاپ ۲۰۱۷، و «ختم نبوت در اسلام» چاپ ۲۰۱۸ است.
❇️ پس از بسط و گسترش دیدگاه های آیت الله حیدری در کشورهای عربی و سپس در ایران، اکنون به تدریج شاهد مطرح شدن اندیشههای اصلاحگرایانه وی به زبان های دیگر هستیم که مایه خرسندی است. تفکرات فرامذهبی و حتی فراادیانی و انسانی آیت الله حیدری که خود را در حصار تنگِ دین و مذهبی خاصّ محدود ننموده، علاوه بر جذب تعداد قابل توجهی از علمای حوزوی، از سوی اساتید و فرهیختگان دانشگاهی در کشورهای مختلف نیز مورد استقبال واقع شده است.
گفتنی است این وبینار بدون هماهنگی با دفتر آیت الله حیدری به صورت خودجوش و کاملاً مستقل برگزار شده است. فیلم کامل این جلسه ۹۳ دقیقهای را میتوانید از طریق لینک زیر در شبکه یوتیوب مشاهده کنید.
👇👇
🔗https://www.youtube.com/watch?v=-hVPj4moF8c
✅ https://eitaa.com/alhaydari
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🔺 تفاوت معرفت دینی با معرفت بشریِ غیردینی (تفکر مدرن)
➖ ویژگی های روشنفکری غیردینی:
۱. محوریّت انسان در مقابل خدا
۲. محوریّت عقل در مقابل وحی
۳. محوریّت دنیا در مقابل آخرت
سایت | یوتیوب | آپارات
#فایل_های_تصویری
#سنت_و_مدرنیته
✅ https://eitaa.com/alhaydari
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🔺 قضاوتهای غیرعلمی و خلاف اخلاق، بر اساس کلیپهای کوتاه!
➖ بنده ۸ هزار درس گفتهام، چطور عدهای با استناد به یک کلیپ تقطیعشده ۳ دقیقه ای و ناقص - آن هم عمدتاً از طریق منابع غیرمعتبر -، درباره آراء بنده اظهار نظر و قضاوت می کنند؟!
"بل کذبوا بما لم یحیطوا بعلمه ولما یاتهم تاویله کذلک کذب الذین من قبلهم فانظر کیف کان عاقبة الظالمین"؛
(بلكه چيزى را دروغ شمردند كه به علم آن احاطه نداشتند و هنوز تأويل آن برايشان نيامده است. كسانى [هم] كه پيش از آنان بودند، همين گونه تكذيب كردند. پس بنگر كه فرجام ستمگران چگونه بوده است)/ سوره یونس، آیه ۳۹.
سایت | یوتیوب | آپارات
#فایل_های_تصویری
✅ https://eitaa.com/alhaydari
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🔺 ضرورت بازسازی مداوم معرفت دینی (۱)
➖ چرا خداوند از همان روز اوّل، شریعت اسلام را نازل نفرمود؟!
➖ شرایع الهی مثل یهودیت و مسیحیت هم نیاز به تغییر و نوسازی داشت، چه برسد به ضرورت تغییر و تحوّل معرفت دینی عالمان
➖ اگر عالمان دین، دائماً معرفت دینی را بسته به شرایط و اقتضائات زمانه بازسازی نکنند، دین به تدریج از صحنه زندگی بشر به حاشیه می رود!
سایت | یوتیوب | آپارات
#فایل_های_تصویری
#نظریه_زمان_و_مکان
✅ https://eitaa.com/alhaydari
🔺 تصویر دستنوشته آیت الله حیدری پس از مطالعه کتاب "فطری بودن دین" شهید مطهری، و مهم شمرده شدن این اثر از سوی ایشان
#شهید_مطهری
#معرفی_کتاب
👇👇
✅ https://eitaa.com/alhaydari
📌 ترجمه:
بسمه تعالی
مطالعه این کتاب مفید را به پایان رساندم، در تاریخ ۱۳ جمادی الاولی، سال ۱۴۴۱ ق (۱۹ دی، ۱۳۹۸ ه.ش).
حیدری
✅ https://eitaa.com/alhaydari
🔺 "دین"، غیر از "معرفت دینی" عالمان دین است!
➖ دین واحد است، اما معرفت دینی متعدّد و متکثّر است
➖ فهم عالمان از دین، لزوماً عین دین نیست
➖ نقد و ابطال دیدگاه علما، بهمعنای نقد و ابطال خود دین نمیباشد
➖ اگر فهم علما از دین عین دین باشد، پس باید به تعداد آراء علما، دین داشته باشیم!
🔹 پس از اینکه قبول کردیم در بین علما اختلاف نظرهای جدّی وجود دارد، مشخص می شود رأی هیچ یک از علما مساوی خود دین و مذهب نمیباشد؛ یعنی هر عالمی باید بگوید «این نظر و برداشت من از دین است» -که ممکن است مطابق با واقع باشد یا نباشد-، نه اینکه بگوید «دین این را میگوید و هر کس با نظر من مخالف باشد، با اصل دین مخالف است!»؛ به سه دلیل:
1️⃣ دلیل اوّل: تعدّد دین در واقع و نفسالامر!
لازمۀ اعتقاد فوق (مساوی دانستن برداشت یک عالِم از دین، با خود دین) این است که به تعداد نظرات علما، دین وجود داشته باشد؛ یعنی اصل دین -در مقام ثبوت و نفسالامر- متعدّد و متکثّر باشد که این امر محال بوده و هیچ کس یکچنین سخنی را نمیپذیرد.
به بیان دیگر، حقیقت دین، واحد است اما آراء و برداشتهای علما از دین علما متعدد می باشد، و اگر برداشت شخصیِ عالمان از نصوص دینی، عین دین و مذهب باشد، در نتیجه به تعداد آراء مختلف و حتی متعارض عالمان، باید دین وجود داشته باشد!
2️⃣ دلیل دوّم: تسّری ضعف و خطای برداشت علما، به خود دین!
دوّمین دلیل در ابطال نگرش نادرستِ مذکور (یکسانپنداری "دین" با "برداشت از دین") این است که در یکچنین فرضی ضعف، نقص و حتّی بطلان دیدگاه علما، به خود دین نسبت داده شود؛ زیرا وقتی هر عالمی هر چه گفت نظر خودش را عین دین و باطن قرآن دانست و بین "دین" و "برداشت از دین" تفکیک قائل نشد، وقتی دیدگاهش ضعفی داشته باشد یا باطل شود، لزوماً اصل دین ناقص بوده و باطل خواهد بود؛ چرا که اجتهاد عالِم، عین دین پنداشته شده و نه برداشت شخصی او از آیات و روایات که احتمال خطا در آن وجود دارد.
3️⃣ دلیل سوّم: بسته شدن راه نقد برداشتهای سایر علما
سومین دلیل این است که اگر دیدگاه عالمان دین عین خود دین است، پس دیگر معنا ندارد که یک عالم، به محض مواجهه با اجتهاد و فهم متفاوت و متعارض دیگران، آنها را جاهل و خاطی و حتی غیرعادل بخواند!؛ چرا که ایشان هم در پاسخ به وی خواهند گفت برداشت ما هم عین دین است و هر اعتراضی به فهم ما از دین، به معنای زیر سؤال بردن اصل دین و پیامبر و اهل بیت (ع) است!
به دیگر سخن، اگر دین و فهم علما از دین یکی باشد، مدافع این تفکر، حقّ نقد و ردّ سخن سایر علمای دین را نخواهد داشت؛ زیرا طبق دیدگاه خودش، فهم دیگران عین دین است و نقد او به قرائت سایر علما، نقد و ابطال خود دین خواهد بود. لازمه یکچنین نگرشی، ابطال انفتاح باب اجتهاد در مکتب اهل بیت ع است!
به عنوان مثال: فیلسوف نفس را مجرّد می داند، اما متکلم مادّی. اخباری ظواهر قرآن را حجّت ندانسته و عمل به ظنّ را جایز نمیداند، اما اصولی ظواهر قرآن را حجّت دانسته و عمل به ظنّ خاص را جایز میداند. متکلم اشعری یک برداشت از دین و خدا و نبوت و امامت و معاد و غیره ارائه میدهد، متکلم وهابی برداشتی دیگر، متکلم معتزلی فهمی دیگر، متکلم ماتریدی قرائتی دیگر، متکلم شیعه زیدی برداشتی دیگر، متکلم شیعه اسماعیلی فهمی دیگر، و متکلم امامی هم تفسیری دیگر. شیخ صدوق قائل به سهوالنبی ص است، و شیخ مفید به عدم سهو النبی ص معتقد است. یک فقیه قائل به نجاست اهل کتاب میشود، و فقیه دیگر به طهارت اهل کتاب معتقد میشود.
فقیه و متکلم، توحید عارف را که همان وحدت شخصی وجود است کفر میدانند، و عارف هم وحدت تباینی فقیه و متکلم را شرک میداند، فیلسوف صدرایی هم توحید عارف و فقیه و متکلم را خطا میداند. همه هم ادعا می کنند برداشت خودشان عین دین و مطابق با واقع است و برای اثبات مدعای خود، دلائل عقلی و نقلی هم اقامه می کنند. 👈 اکنون با توجه به واقعیتها و اختلافات فکری عمیق فوق بین عالمان دین به ویژه متکلمان و فلاسفه و عرفا، کسانی که میگویند تفکیک بین "دین" و "برداشت از دین" مغالطه! است، باید پاسخ بدهند کدام یک از برداشتهای متفاوت و متعارض فوق،دین است؟! آیا همه این فهمهای متقابل و متقابل، دین است؟! آیا دین در عالم واقع و لوح محفوظ، امری متناقض است؟آیا دین چند تاست؟؛یا اینکه چنانچه ما معتقدیم، حقیقت دین یکی است، اما برداشتها و قرائتها از دین،متفاوت و بلکه متعارض است؟ آیا مخالفان تفکیک بین "دین" و "برداشت" از دین، خودشان مغالطه نمیکنند؟! آیا برداشت داعشیان و وهابیت از دین، خود دین است؟! اگر خود دین باشد، مخالفان تفکیک بین "دین" و "معرفت دینی" باید به وهابیت بگروند، اما اگر وهابیت خودِ دین نیست و صرفاً برداشتی نادرست از دین است، پس اثبات شد "دین"، غیر از "برداشت و قرائت دینی" است!👉
✅ https://eitaa.com/alhaydari
آیت الله سید کمال حیدری
🔺 "دین"، غیر از "معرفت دینی" عالمان دین است! ➖ دین واحد است، اما معرفت دینی متعدّد و متکثّر است ➖ ف
✔️ در نتیجه سه استدلال فوق، اگر عالمی رأیی دربارۀ معارف دینی داشته باشد، این رأی منسوب به خود او است (مقام اثبات و ذهن)، و نه عین دین و مذهب در لوح محفوظ و علم الهی که کسی را بدان راه نیست (مقام ثبوت و نفس الأمر).
🔸 بنابراین، کسی حقّ ندارد نظر هیچ یک از علما را جایگزین دین یا شریعت بداند و هر چه او گفت را خودِ دین بپندارد؛ چرا که این فقط معصومین (ع) هستند که قول و فعلشان عین دین و حقّ مطلق است. غیر از معصومین، هر عالِمی از هر آیین و مذهبی که باشد (شیعی، سنی و ...) نظر و اجتهاد او (چه در اصول دین و چه در فروع دین) مقدّس و فوق مرتبۀ نقد و ابطال نمیباشد. البته هر یک از علما به تناسب شأن و جایگاه علمی خود، از احترام برخوردارند و از نظراتشان باید استفاده شود، اما هرچهقدر هم که مرتبۀ علمی ایشان بالا باشد، باز هم در معرض خطا و نقد قرار دارند و تصور اینکه دیدگاه فردی غیر از معصومین (ع)، مصون و فراتر از نقد و ارزیابی باشد، چیزی جز توهّم نمیباشد.
🔴 پس ثابت شد که بین فهم و قرائت عالمان از دین، و حقیقت و واقعیت دین، تفاوت و فاصله وجود دارد! نظر علمای دین گاهی به واقع اصابت میکند و گاهی هم اصابت نمیکند و هیچ عالمی نمی تواند یقین صددرصد پیدا کند که مثلاً از میان ده نظریه، دیدگاه او به واقع اصابت کرده و آراء دیگران بر خلاف واقع در آمده است، مگر اینکه کسی - جز چهارده معصوم علیهم السلام - ادّعای عصمت کند یا اینکه علم غیب داشته باشد تا بتواند لوح محفوظ و علم الهی را مشاهده کند که در این صورت هم، نظرش فقط برای خودش حجّت است و نه برای دیگران.
❇️ اکنون با مشخص شدن این مطلب اساسی، دیگر کسی حق ندارد اجتهاد و فهم شخصی خود را عین دین توهّم کند و مخالف نظر خود را تکفیر و تفسیق نماید، او را منکر اصل دین و مذهب بداند و وی را غیر عادل و گمراه و منحرف معرفی کند!
اعتقاد به این مبنای مهم و سرنوشتساز در معرفت دینی (عدم یکسانپنداری فهم علما با خود دین)، باب بسیاری از اتهامات، توهینها و تکفیرها را میبندد و فضای آزاداندیشی، تقابل آراء به نحو سالم و تواضع علمی را میگشاید.
یکی از آثار و ثمرات نظریه "تفکیک بین دین و قرائت از دین"، این است که وقتی نظر یک عالم نقد میشود، این صرفاً برداشت او از نصوص دینی است که مورد نقد و بازاندیشی واقع میگردد، نه اینکه به خود دین نقد وارد باشد، 👈 اما برخی از اهل علم – در اثر عدم تفکیک فهمشان از دین با خود دین که در لوح محفوظ و علم الهی ثبت است -، نقد به نظر و اجتهاد خودشان از آیات و روایات را، نقد به اصل دین و اهل بیت (ع) میپندارند. 👉
❗️ آیا تفکیک "دین" از "معرفت دینی"، به معنای حقّ بودن همه آراء است؟!
🔸 باید افزود بر خلاف آنچه که مخالفان این نظریه - که عمدتاً هیچ آشناییای با مبانی معرفتشناختی و دقتهای اپیستمولوژیک ندارند - تصور میکنند، لازمه نظریه فوق، به هیچ وجه این نیست که هر کسی هر سخنی ولو متناقض گفت حق (به معنای مطابق با واقع) باشد؛ زیرا حقّ و واقع در مقام ثبوت فقط یکی است، و نمیتوان در آنِ واحد به دو حقِّ متناقض قائل شد، بلکه لازمهاش آن است که هر کسی که از صلاحیت نظر دادن در معارف دینی برخوردار باشد، حقّ دارد نظر و برداشت خویش از نصوص دینی را البته با دلیل به نحو آزادانه بیان کند، اگرچه قرائت او، به مَذاق دیگران خوش نیاید! دیگران هم که با فهم او مخالفاند، باید به جای استفاده از ابزار تخریب و منحرف خواندن مخالف خود، با دلیل و منطق همراه ادب و احترام و با احتراز از ورود به حریم انگیزهها و مکنونات قلبی مخالف خود، با او به تقابل علمی سالم بپردازد، تا جامعه علمی بین قوّت ادله و منطق دو طرف، داوری و قضاوت کند.
📚📚📚 آیت الله سیدکمال حیدری، مفاصل اصلاح الفکر الشیعی، ص ۳۵۶ و ۳۵۷ (با دخل و تصرّف).
✅ https://eitaa.com/alhaydari
🔺 هلال ماه ذی الحجة سال ١٤٤١ قمری
➖ به اطلاع مخاطبان گرامی می رسانیم بنابر اعلام دفتر آیت الله حیدری، روز چهارشنبه ٩٩/٥/١ اولین روز از ماه ذی الحجة سال ١٤٤١ قمری، خواهد بود.
✅ https://eitaa.com/alhaydari
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🔺 ضرورت بازسازی مداوم معرفت دینی (۲)
➖ مؤیّد روایی ضرورت بازسازی و نوسازی معرفت دینی چیست؟!
سایت | یوتیوب | آپارات
#فایل_های_تصویری
#نظریه_زمان_و_مکان
✅ https://eitaa.com/alhaydari