eitaa logo
دروس و دیدگاه های استاد علیدوست
4.5هزار دنبال‌کننده
591 عکس
75 ویدیو
1.5هزار فایل
🔻کانالی برای انتشار #دروس و #دیدگاه_های استاد معظم آیت الله علیدوست(زیدعزه)، توسط شاگردان؛ 🌐 سایت استاد: http://a-alidoost.ir ✍️ ادمین: @ILIASALEHI
مشاهده در ایتا
دانلود
🖼 | فقه اسلامی و نظام 👤 آیت‌الله 🔹 در مورد وجود نظام، دو نظریه وجود دارد؛ یکی اینکه ما غیر از احکام و قواعد، در شریعت مطهر سیستم و نظامی داریم مانند آنچه شهید صدر بیان کرده و نظریه دوم این است که ما آنقدر که در فقه کار کرده‌ایم چیزی به نام نظام ندیده‌ایم؛ قائلان به این نظر بین شریعت و فقه تمایزی ایجاد نکرده‌اند و از منظر این افراد، اسلام در هر زمینه‌ای احکام جزئی و قواعد دارد ولی چیزی به عنوان نظام ندارد. 🔹 بنده معتقدم اسلام نظام دارد و فقیه هم باید دنبال استنباط باشد ولی هر کاری قرار است بکند باید در استنباط اول انجام دهد. مثلا در احتکار ابتدا ادله را ببیند و احکام را هم ببیند و بعد قواعد استخراج و فتوا نتیجه‌گیری شود. بنابراین کسی منکر توجه فقیه به مقاصد شریعت نیست ولی نمی‌توان منکر شد که افرادی هم در این مسئله گرفتار خطا شده‌اند. ✅ کانال دروس و دیدگاه های استاد علیدوست 📚 @alidost_fiqh
💢«همه‌دان‌ها» بار سنگین بر دوش فقه نگذارند! ✔️استاد ابوالقاسم علیدوست: 🔹گاهی به اینجا می‌رسد که فقه طراحی نظامات اجتماعی و اجرایی می‌کند؛ راحت صحبت کنم، ما چند نفر در کشور داریم که در تمام فنون و مهارت‌ها و علوم و مدیریت‌ها تخصص دارند و رسانه هم در حد وسیع در اختیار آنان است و وقتی بحث رسالت فقه می‌شود طوری سخن می‌گویند که گویی قرار است فقه جزئیات برنامه‌ها و اجراها را هم مشخص کند و مثلا می‌گویند اگر دنیا خلق پول و چک دارد حوزه چه کرده است؟ 🔸شاخه‌هایی که امروز برای فقه در حوزه درست شده است و بعضا برای آن مقاله و کتاب نوشته‌اند را بنده به فال نیک نمی‌گیریم. ما به نام فقه نظام‌ساز و حکمرانی نباید باری بر دوش فقه بگذاریم که رسالت آن نیست؛ ما باید بحث علمی توسط متخصصان، نه همه‌دان‌ها که زیاد داریم و در همه چیز اظهارنظر می‌کنند و رسانه هم دارند، داشته باشیم و اگر قرار است با عنوان فقه نوپیدا و معاصر انقساماتی صورت بگیرد باید حساب‌شده باشد و دقیقا بفهمیم چه انتظاراتی از فقه وجود دارد. 🔹شاید شوخی تلقی کنید ولی شاهد برخی تقسیم‌بندی‌ها مانند فقه اموی و فقه حسینی و ... هستیم و باید ببینیم چه مقدار این حرفها رسالت فقه است؛ ما باید تکلیف خودمان را با عناوین فقه تمدنی، فقه حکمرانی و ... دقیقا روشن کنیم و متکفلان حوزه و اندیشمندان در قم و تهران باید روی واژه‌هایی که به کار می‌برند دقت کرده و متوجه حساسیت‌ها باشند و باری روی فقه نگذاریم که اگر فردا فلان چیز گران شد بگویند خب فقه است و فقه هم ناتوان است. 👈 http://ijtihadnet.ir/?p=68631 ✅ کانال دروس و دیدگاه های استاد علیدوست 📚 @alidost_fiqh
✅ بدون دست بردن در اصول فقه نمی توان فقه نظام ساز پدید آورد 🔻 آیت الله علیدوست در مراسم اختتامیه همایش ملی «فلسفه فقه نظام‌ساز»: 🔹 فقه نظام ساز گاهی به معنای تعیین کننده قواعد اجتماعی دیده می شود یعنی فقهی که ناظر به رفتارهای اجتماعی جامعه است که قواعدی را بر اساس آن کشف می کند؛ گاهی این فقه به جایی می رسد که طراحی نظام های اجتماعی و اجرایی می کند؛ چند نفر در کشور هستند که در تمام فنون و مهارت ها نظر می دهند و رسانه هم دارند و وقتی بحث رسالت فقه را ارائه می دهند سؤال می کنند چرا حوزه ها در برابر خلق چک و پول کاری نمی کنند؟ 🔹 اخیرا شاخه هایی برای فقه در حوزه های علمیه درست شده است که بگویم به فال نیک نمی گیرم. وقتی بیاییم به نام فقه نظام ساز یا فقه حکمرانی باری را بر دوش فقه بگذاریم که رسالت فقه نیست، سبب مشخص نبودن انتظارات می شود. در اینجا باید دقیقا بحثی برای رسالت فقه صورت بگیرد و انقسامات فقه معاصر باید حساب شده صورت بگیرد و دقیقا بفهمیم چه انتظاری از فقه داریم. 🔹 متولیان و متکفلان از حوزه باید بر روی واژه هایی که به کار می برند دقت کنند و حساسیت را متوجه باشند و انتظاری را برای فقه ایجاد نکنند که اگر فلان چیز هم گران شد تقصیر فقه بیافتد؛ باید فرض را بر این بگذاریم فقه نظام ساز به معنای فقهی که منسجم و دارای سیستم، آغازی روشن و سرانجامی روشن است که همه اجزا آن نیز کنار هم دیده شده است. 📚 متن کامل: http://ihkn.ir/?p=30547 _ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ ✅ کانال دروس و دیدگاه های استاد علیدوست 📚 @alidost_fiqh
🖼 | فقه دانش کاشف شریعت است 👤 آیت‌الله در همایش ملی فلسفه فقه نظام‌ساز: 🔹 منظور از فقه فقط شریعت نیست بلکه دانش کاشف شریعت است. فقه نظام‌ساز گاهی به معنای تعیین کننده قواعد اجتماعی دیده می‌شود، یعنی فقهی که ناظر به رفتارهای اجتماعی جامعه است که قواعدی را بر اساس آن کشف می‌کند؛ گاهی این فقه به جایی می‌رسد که طراحی نظام‌های اجتماعی و اجرایی می‌کند. 🔹 اخیرا شاخه‌هایی برای فقه در حوزه‌های علمیه درست شده است که بگویم به فال نیک نمی‌گیرم. وقتی بیاییم به نام فقه نظام‌ساز یا فقه حکمرانی باری را بر دوش فقه بگذاریم که رسالت فقه نیست، سبب مشخص نبودن انتظارات می‌شود. در اینجا باید دقیقا بحثی برای رسالت فقه صورت بگیرد و انقسامات فقه معاصر باید حساب شده صورت بگیرد و دقیقا بفهمیم چه انتظاری از فقه داریم. ✅ کانال دروس و دیدگاه های استاد علیدوست 📚 @alidost_fiqh
دروس و دیدگاه های استاد علیدوست
✍️ متن فقه سیاسی صفحات 133 و 134 موضوع : مساله ششم؛ مشارکت سیاسی و غیر سیاسی مردم در شریعت مطهر تا
138.pdf
201.7K
✍️ متن فقه سیاسی صفحات 135 و 136 موضوع : مساله ششم؛ مشارکت سیاسی و غیر سیاسی مردم در شریعت مطهر تاریخ جلسه : 1401/09/02 ✅ کانال دروس و دیدگاه های استاد علیدوست 📚 @alidost_fiqh
دروس و دیدگاه های استاد علیدوست
💠 #خارج_فقه_سیاسی جلسه پنجم (33 - 61 - 85) سال تحصیلی 1401-1402 💢 استاد علیدوست 💠💠💠💠💠 موضوع
پاسخ به پرسش های درسی هفتگی تفسیر (1401-1402) - جلسه 6.mp3
14.18M
💠 جلسه ششم (34 - 62 - 86) سال تحصیلی 1401-1402 💢 استاد علیدوست 💠💠💠💠💠 موضوع : مساله ششم؛ مشارکت سیاسی و غیر سیاسی مردم از منظر شریعت مطهر تاریخ جلسه : 1401/09/02 صفحات : 135 و 136 ✅ کانال دروس و دیدگاه های استاد علیدوست 📚 @alidost_fiqh
🖼 | تمرکز بر اصول فقه برای فلسفه فقه نظام‌ساز 👤 آیت‌الله ، عضو هیأت علمی گروه فقه و حقوق پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در همایش ملی فلسفه فقه نظام‌ساز: ◼️ برای بحث بر روی فلسفه فقه نظام‌ساز باید بر روی اصول فقه متمرکز شویم زیرا می‌تواند فقه نظام‌مند را شکل دهد و باید ساختار اصول فقه قدری تغییر کند؛ باید به واقعیت تن داد و باید مسائل زیادی در اصول فقه آورده شود و بدون دست بردن در اصول فقه نمی‌توان فقه نظام‌ساز پدید آورد. ◼️ منطقه‌الفراغ یکی از بحث های مرحوم شهید صدر است که البته در آثار گذشتگان با عباراتی دیگر دیده می‌شود اما به نام شهید صدر سکه خورده است؛ وقتی بحث نظام و فقه احکام و نظریات در کتاب اقتصادنا بحث می‌کند به فلسفه فقه نظام‌ساز نزدیک می‌شود و وقتی استنباط دوم خود را مطرح می‌کند که فقیه از مبنای خود دست بر می‌دارد و به فتوای دیگر مراجعه می‌کند از نظر ما مورد پذیرش نیست. ✅ کانال دروس و دیدگاه های استاد علیدوست 📚 @alidost_fiqh
💢ملاحظاتی پیرامون سخنان اخیر جناب استاد علیدوست💢 ✍️ علی محمدی صفحه 1 از 2 🔹این خلاصه‌ای از فرمایش جناب آیت الله علیدوست است که در همایش «فلسفه فقه نظام ساز» در تاریخ 1401.08.24 ایراد شده است. 🔹دغدغه جناب استاد علیدوست در تدقیق اصطلاحات و عناوین بسیار ستودنی است و استواری بخش زیادی از مباحث نوین ایشان نیز مرهون همین تدقیق‌های مفهومی است. 🔹شاید انتخاب عنوان «همه‌دانها بار سنگین بر دوش فقه نگذارند!»، این تصور را تقویت می کند که ایشان نگاه حداقلی به فقه دارند و از ورود فقه به عرصه‌های جدید ابا دارند، در حالی‌که جناب استاد علیدوست بی‌تردید جزو اساتیدی هستند که هم عرصه وسیعی برای کار فقیهانه قائل هستند و در جهت‌های مختلف، فقاهت موجود را نیازمند توسعه می‌دانند. در خصوص فرمایش ایشان سه نکته تقدیم می‌کنم: 1️⃣ قبلاً در یادداشتی تحت عنوان «عدم نظام در اصطلاح فقه نظام!»، عرض کردم که اصطلاح «فقه نظام» در افواه اساتید لااقل چهار معنا دارد که تأکید استاد علیدوست بر فقه نظام، متمرکز بر معنای اول است، هرچند به معنای سوم نیز عنایت ویژه دارند (بدون اینکه از اصطلاح فقه نظام یا شبکه بهره بگیرند). توضیحی درباره این چهار معنا ارائه خواهم کرد: اول: «استنباط نظام‌مند احکام شریعت»؛ که هم مورد تأکید شهید صدر ره بوده است و هم با نوآوریهای خوبی از جناب استاد علیدوست مورد تأکید قرار گرفته است. البته اساتیدی دیگر نیز مانند استاد مبلغی، استاد اعرافی، استاد میرباقری، استاد اراکی، استاد واسطی و ... این معنا از «فقه نظام» را با تقریرهای بعضاً متفاوتی قبول دارند. دوم: «استنباط احکام مکلف جمعی/ مکلف نظام‌مند»؛ که هم به صراحت در فصل سوم الاسلام یقود الحیاة (خطوط تفصيليّةعن اقتصاد المجتمع الإسلامي‏) مورد توجه شهید صدر است و هم بیش از دیگران، اکنون مورد عنایت جناب استاد محسن اراکی و استاد میرباقری است. سوم: «استنباط شبکه‌ای و نظام‌مند مفردات منصوص در کتاب و سنت»؛ که این معنا را هرچند کسی به صراحت فقه نظام تعبیر نکرده است، ولی اساتید متعددی مانند شهید صدر، استاد میرباقری، استاد اراکی و ... قبول دارند. اساس این حرف این است که برای فهم برخی از مفردات مندرج در متن کتاب و سنت نمی توان صرفاً به عرف زمان نزول و کتب لغت مراجعه کرد، بلکه خود فرهنگ خطابات دینی، معنایی خاص را از این مفردات ولو با اضافه کردن شروط و قیودی قصد کرده است که راهی برای کشف مستعمل فیه شارع نیست، مگر مراجعه به خود استعمالات وی. این حرف شبیه حرفی است که مرحوم علامه طباطبایی در مقدمه المیزان می‌فرماید. همین حرف را با اندکی تفاوت شهید صدر در اقتصادنا بیان می کند؛ آنجایی که راه دستیابی به مذهب اقتصاد اسلامی را یکی حرکت از روبنا به زیر معرفی میکند و یکی توجه به «مفاهیم». مقصود ایشان از «مفاهیم» همین مطلب است که برخی از مفاهیم دینی را باید چیزی شبیه حقیقت شرعیه دانست و برای فهم آنها دست به استنباط زد. ایشان در مفاهیمی مانند «مالکیت» و «تجارت» را از این دست مفاهیم می داند و نشان می دهد که معنای مدنظر شارع از این مفردات، با معانی عرفی این مفاهیم متفاوت است. جناب استاد علیدوست نیز همین بحث را در خصوص «مفاهیم ارزشی» پذیرفته است و در کتاب فقه و مصلحت توضیح می دهند که مفاهیمی که در عرفهای مختلف، متأثر نظام ارزشی و بینشی آنها معانی مختلف به خود می گیرند، باید کالحقیقه الشرعیه با آنها معامله شود و در فهم معانی آنها قیود و شروط شرعی ملاحظه گردد. علاوه بر این، ایشان در مقاله محققانه «نظرات کارشناسانه فقیه در موضوعات احکام»، هرچند از استنباط شبکه معانی یا نظام معانی، نامی به میان نیاورده است، ولی موارد متعددی را (حداقل 5 محور اساسی) را ذکر می‌کند که فهم موضوعات منصوص در آیات و روایات (موضوع‌شناسی) نیازمند کار فقیهانه است. چهارم: «استنباط نظامات اجتماعی» است. معنای استنباط نظام اجتماعی این است که شریعت مقدس برای تنظیم روابط سیاسی، یا روابط اقتصادی یا روابط فرهنگی چه ترتیبات حقوقی و نهادی در نظر گرفته است و برای مناسبات این عرصه‌ها چه چهارچوبها و ساختاری در نظر گرفته است و چگونه ذی نفعان و بازیگران و کنشگران متعدد اجتماعی را از منظر حقوق (مسئولیت‌ها و اختیارات) آرایش داده است. کسی مانند استاد هادوی استنباط چنین مجموعه را که بیانگر روابط نهادهای اجتماعی است را «جهان‌شمول» می داند. جناب استاد ارسطا و جناب استاد خسروپناه نیز سالهاست بر روی استخراج احکام و قواعد ساختارها و نظامات اجتماعی بر اساس دین در حال پژوهش هستند. تلاش مرحوم میرزای نایینی، در تنبیه الامه برای ارائه ساختار سیاسی اسلام را شاید بتوان اولین تلاش فقیهانه در این عرصه قلمداد کرد؛ جایی که خود ایشان می گوید من در تنبیه‌ الامه درصدد ارائه چیزی شبیه رساله علمیه در سیاسات و نظامات نوعیه هستم. ادامه دارد...👇
دروس و دیدگاه های استاد علیدوست
💢ملاحظاتی پیرامون سخنان اخیر جناب استاد علیدوست💢 ✍️ علی محمدی صفحه 1 از 2 🔹این خلاصه‌ای از فرمایش
ادامه 👆 صفحه 2 از 2 تا جایی که بنده دنبال کرده‌ام استاد علیدوست در خصوص معنای چهارم فقه نظام یعنی استنباط ترتیبات حقوقی و نهادی نظامات اجتماعی بحث مبسوطی ندارند، هرچند در سلسله جلسات «نظام سیاسی اسلام»، به جایگاه مردم، مشورت، حاکم، مصلحت و ... ورودهایی فنّی داشته‌ است. 2️⃣ البته کار مرحوم نایینی در تنبیه الامه فراتر از نظام مطلوب و جهان‌شمول ساختار سیاسی جامعه اسلامی است. ایشان بعد تبیینی که از نظام مطلوب سیاسی اسلام به صورت ضمنی انجام می‌دهد، تلاش می‌کند که با توجه به محدودیتها و موانع دوران مشروطه، این نظام مطلوب سیاسی را در «قدر مقدورِ شرایط اجتماعی خود»، تنزل دهد و ممکن الاجرا سازد. کار میرزای نایینی ـ علی‌رغم اشکالاتی که می‌توان به محتوای آن داشت ـ ، در نوع خود بی‌نظیر است. تنزل فقیهانه و متناسب سازی یک نظام اجتماعی مطلوب در قدر مقدور، کاری سترگ و قابل توجه است. جناب استاد علیدوست جز معدود فقیهانی است که حرفهای مبسوط و جدی در خصوصِ «مقام اجرا» ایراد نموده‌اند. ایشان هرچند بر غلط بودن مطالبه مدلهای اجرایی از فقه تأکید کرده‌اند، ولی با طرح ایده‌ای «استنباط دوم در مقام تزاحم»، عرصه مبسوطی برای ورود فقیهانه در تعیین مصادیق احکام شرعی در مقام اجرا و تزاحم گشوده‌اند (رجوع شود به مقاله رهیافتی برای تولید علوم انسانی اسلامی در بستر تعامل فقه با عرف، عقل و مصلحت). اگر همین دقت ایشان در فقیهانه بودن مقام تزاحم خوب حلاجی شود، دلالت‌های روشنی بر عرفی محض یا عقلایی محض نبودن مدلهای اجرایی و عملیاتی خواهد داشت. چرا که در هر مدل اجرایی، یکی از عوامل تعیین کننده، «اولویت‌بندی در محدودیتها» و «تقدم اهم‌ها بر مهم‌ها در کمبودها و فشارها» است و این دقیقاً همان مصبّی است که جناب استاد علیدوست بر اساس آن، استنباط دوم را ضروری قلمداد می‌نماید. 3️⃣ بحث توسعه و تکمیل علم اصول نیز از مواردی است که استاد علیدوست در کنار اساتید دیگری مانند استاد هادوی، استاد میرباقری، استاد اراکی، استاد واسطی، استاد مبلغی و .... بر آن تأکید دارند. (ان شاءالله در جایی دیگر مبسوط در این‌باره خواهم نوشت) ✳️ با توجه به مباحث استاد علیدوست در توسعه فقاهت در عرصه «استنباط نظام‌مند احکام»، «فهم فقیهانه در موضوع شناسی»، «لزوم استنباط دوم در مقام تزاحم» و همچنین «لزوم تکمیل اصول فقه و نگارش دفتر دوم آن»، امیدوارم که ایشان بزرگواری کرده و در مجالی مبسوط‌تر بتوانیم درباره محدوده رسالت فقه و انتظارات روا یا ناروا از فقاهت و همچنین محمل اصطلاحاتی مانند فقه تمدنی و فقه حکمرانی با ایشان به گفتگو بپردازیم. 🙏🌺 https://eitaa.com/alimohammadi1389/1067 ✅ کانال دروس و دیدگاه های استاد علیدوست 📚 @alidost_fiqh