⚔️تو بی‌سوادی 🛡چندی پیش طلبه‌ی فاضلی از دوستانم، متنی را نوشته بود و تلاش کرده بود یکی از پرسش‌های ذهنی‌اش را محققانه مطرح کند. البته او پژوهشگر درجه یک نبود. صرفا یک طلبه بود که می‌خواست به‌جای اینکه چالشش را در حد حرف‌زدن‌های روزمره نگه دارد، طلبگی وارد شود و شواهد علمی جمع کند. من چون تلاش و ذوق او را دیدم، متن را به یکی از فضلا دادم و از ایشان خواهش کردم آن را ببیند و نظر بدهد. لطف کردند و پذیرفتند. ایشان خیلی دقیق وقت‌گذاشته بود و جابه‌جا اشکالات پژوهشی را بیان کرده‌بودند. 🛡چیزی که من از حاشیه‌ها فهمیدم، این بود که ناقد با محتوا موافق نیست -که طبیعی هم بود- و تلاش کرده بود نشان بدهد نویسنده تحقیقی سرسری انجام داده و مایه‌ی علمی ندارد. نه فحص خوبی انجام داده و نه نتیجه خوبی گرفته. 🛡مثلا نویسنده یک کتابی خوانده بود و نقل‌قولی کرده بود، ناقد در حاشیه نوشته بود: «این کیه؟؟؟؟ چه ربطی به بحث شما دارد. از این آدم معروف‌تر نبود؟» 🛡خب این مواجهه‌ی شایعی است که خودم بارها با آن برخورد کردم! به همین دلیل حالا که خودم ذی‌حق نیستم، راحت‌تر می‌توانم این نکته را بیان کنم. البته این مطلب، یک قاعده‌ی کلی است و ربطی به طرفین ماجرایی که گفتم، ندارد: 💎 متاسفانه درون #میدان_علم یکی از کنش‌های متداول ما، این است که ثابت کنیم فرد مقابل‌مان #بی_سواد است! من این را مکرر می‌بینم که استادان در مقابل کسی که می‌خواهد خود را به این میدان وارد کند، تلاش اول‌شان این است که به نحوی از انحاء #بی_سوادی فرد و بی‌مایگی او را به رخش بکشند! چرا؟ نمی‌دانم! 💎شاید چنین پیش‌فرضی در میان است: میدان علم، ملک‌طلق من است و هرکسی بخواهد وارد آن شود، باید زیر پرچم من باشد! البته من این را به خاطر خودم نمی‌گویم‌ها، به خاطر شأن بالای علم و دانش و اسلام می‌گویم! 💎جان حرف اینجاست که ما در برابر گزاره نادرست یک فرد، هم می‌توانیم گزاره درست را به او نشان دهیم و هم می‌توانیم بگوییم حرفت بی‌حساب است. ما بیشتر وقت‌ها راه دوم را انتخاب می‌کنیم! اگر کسی پایین‌تر از من قرار دارد، هرچند می‌توانم با رویکرد نفی‌گونه، بی‌سوادی‌اش را نشانش بدهم، اما می‌توانم مسیری مقابلش روشن کنم تا او بتواند یک پله جلوتر بیاید. 💎 ما بیشتر اوقات، توی سر فرد می‌زنیم، به جای اینکه یک پله جلوی پایش قرار دهیم. این برای رشد #علم و #دانش بد است. #روان_شناسی_علم #مطالعات_علم #اخلاق_علم #سواد #بی_سواد #باسواد @aliebrahimpour_ir

#روان_شناسی_علم #فرهنگ_علم #اقول: مدح و ذم فضیلت، یکی از مهمترین عناصر فرهنگ کنشگران علوم اسلامی است که نقش پشت‌صحنه بسیار مهمی در علم دارد. به گمانم، جمله دوم بسیار کلیدی‌تر از جمله اول است. مدح خود، طبیعی است؛ اما دشواری قبول‌کردن فضل دیگران، که اتفاقا با پوشش ادله شرعی‌عرفی‌عقلی نیز انجام می‌شود، مسئله است. پیشتر هم اشاره کرده بودم که ما عموما اثبات خود را در #نفی_دیگران می‌جوییم. مشکل اینجاست، این به عنوان یک عنصر نانوشته فرهنگ علم، پذیرفته و پی‌درپی بازتولید می‌شود. #برش #ازکتاب جرعه‌ای از دریا (آیت‌الله شبیری)، ج۳، ص۶۴۱ @aliebrahimpour_ir