📝#فلسفه| هستی شناسی و معرفت شناسی در نگاه علامه طباطبایی ◽️مرحوم علامه معتقد اند فلسفه به عنوان #علم_اعلی « علم برهانی مفید یقین بالمعنی الاخص منطقی متفرع بر اولیات» است. یعنی نقطه اول شروع فلسفه نقطه آغاز تفکر بشری است و‌ صعود عقلانی در این علم بدون هیج اصل موضوعی صورت میگیرد‌‌. ◽️به همین خاطر علامه حتی قبل از اینکه بداهت تصوری واقعیت را بیان کنند، در مدخل بدایه الحکمه تصدیق به هل بسیطه محسوسات را مطرح کرده و نشان میدهند همانطور که حکماء همچون صدرا و بوعلی گفته اند نقطه اغازین فکر بشر علم حسی است که البته سرزمین است امن از خطا و اشتباه‌. ◽️شناخت نقطه آغازین ادراک بشر و حل مساله شناخت شناسی محتاج به #تنبه به دو بدیهی است و نه استدلال و استفاده از مطالب نظری. بدیهی اول علم حصولی است. علم حصولی یعنی تنها راه و واسطه انسان برای شناخت واقع، صور ذهنیه می باشد و در وعاء علم حصولی انسان هیچ گاه مستقیما و مستقل از صور، حقیقت شیئ خارجی را ادراک نمی کند. ◽️لذا است که تطابق و عدم تطابق یعنی خطا و صحت هم صفت مفاهیم ذهنیه است زیرا در موطن علم حصولی، منطبق علیه ای ورای صور ذهنیه وجود ندارد. پس علم حسی شانیت کذب در مقابل صدق را ندارد. ◽️بدیهی دوم التفات به خارج است. خاصیت ذاتی این صور ذهنیه حکایت از محکی است. انسان قبل از اینکه ملتفت به این صور باشد یا ملتفت به وجود خودش باشد، ملتفت به تکثرات خارجی است. شکاک محض هم وقتی اشکال می کند که جزء عصبی و سلول های مغز هزاران بار در ادراک انسان تصرف می کنند، ناخودآگاه صحت ادراک خود از واقع را پذیرفته است شاهدش این است که ملتفت به سلول های عصبی و تصرف آنها در ادراک و نیز وجود مخاطب خود و ....میباشد. ◽️از این رو انسلاخ صورت ذهنیه از مطابقت با واقع، خودش حکم به مطابقت صورت ذهنیه با واقع است. ◽️مضافا به اینکه بدیهی است که ملتفت الیه ها متعدد و متکثر است و عکس العمل انسان نسبت به هر موجودی با موجود دیگر متفاوت است لذا #بداهت_تکثر_موجودات خارجی قابل انکار نیست.این یعنی #رئالیست_افراطی که مقابل اش تنها یک چیز است و ان ایده آلیست افراطی است. من هنا یظهر: 1⃣ اگر نقطه آغازین ادراک علم حضوری باشد یعنی قبول شک گرایی و ایده آلیست. زیرا اولا اثبات حقیقت علم حضوری و هل بسیطه آن، یک مساله نظری و متوقف بر تقسیم موجود به مادی و مجرد است ثانیا در این صورت می بایست همچون آیت الله مصباح به جای بحث از محتوا و مطابقت ادراک، به #ساختار_شناسی و ذهن شناسی ادراک بپردازیم‌. ◽️به همین خاطر استدلال ایشان برای شناخت موجود مادی در درس بیست سوم #آموزش_فلسفه، ناکارامد است زیرا نقطه آغاز ادراک را علم حضوری دانستند و علیت را به عنوان یکی از شئون نفس اثبات کردند بدون اینکه بتوانند اثبات کنند که در خارج هم چیزی به نام علیت هست. 2⃣ علامه اگرچه در علم و عالم و معلوم، ذیل فصل سیزدهم(نهایه الحکمة؛ ص 262) برهانی بر اثبات موجودات خارجی مطرح میکنند اما به خلاف آیت الله مصباح آن برهان را در ابتدای فلسفه ذکر نکرده و آن را حلال مشکل شناخت شناسی نمی داند. ◽️زیرا نتیجه ذکر این برهان در ابتدای فلسفه، اثبات فی الجمله علت ای برای صورت ذهنیه است و احتمال اینکه این صورت افاضه واجب تعالی یا عقل مجرد باشد و ربطی به موجود مادی خارجی نداشته باشد را نفی نمی کند. لذا اساسا انتاج این برهان بعد از حل مساله شناخت و متفرع بر مباحث متعدد فلسفی است. 3⃣ باب وجود ذهنی متکفل حل مساله شناخت شناسی نبوده است تا به گمان اینکه حل مشکل نمی کند یا به گمان اینکه مبتنی بر اصالت الوجود نیست از فلسفه حذف شود! ❇️ فتحصل تقدم منطقی #معرفت_شناسی بر فلسفه نه تنها چیزی را حل نمی کند بلکه ما را به دره شک و ایده آلیست می برد فلذا معرفت شناسی به عنوان یک سوال، در مدخل فلسفه پاسخ اش را به صورت کامل دریافت می کند. 📚 برای بررسی بیشتر این مطلب، به تدریس این بخش از بدایه الحکمه استاد، حتما مراجعه کنید👇👇👇 http://eitaa.com/almorsalaat/4330 ✍️احسان چینی پرداز #پای_درس_استاد #فلسفه @almorsalaat