#یادداشت 💢شریعت اسلام، اجتماع را اجتماع می بیند. ✍️حجه الاسلام حامد سامی 🔰آنچه در فقه اسلامی زیاد به چشم می خورد این است که دین اسلام ، جامعه را دارای اقتضائات خاص خود می بیند و به آن توجه می کند . شارع به خطوط نامرئی و قوانین نانوشتۀ اجتماع پایبند است . 🔰در منابع دینی ، روایات متعددی داریم که شارع مقدس در مواجهه با تزاحمات اجتماعی ، واقعا با قصد اصلاح روابط ، عمل می کند . به عبارت دیگر شریعت ، اجتماع را اجتماع می بیند ؛ به قوانین آن احترام می گذارد و با آن نمی جنگد؛ بلکه اصلاح می کند. 🔰در کتاب شریف کافی، روایتی داریم که اشاره به یک مطلب مهم اجتماعی دارد و آن این است که در برخی موارد، گذشت و مصالحه در فقه اجتماعی، لازم و واجب است و شاید بتوان گفت در این موراد ، تفکیک اخلاق و فقه معنا ندارد ؛ بلکه در این امور ، یک فعل اخلاقی مثل گذشت و ایثار و یا مصالحه ، همان واجب فقهی است که در امور اجتماعی و اصلاح روابط اجتماعی به آنها نیاز داریم. ✅با این بیان ، نگاه ما به بسیاری از مناسبات و روابط اجتماعی تغییر می کند و بسیاری از تعهدات غیر الزامی اجتماع ، می تواند یک الزام فقهی دینی داشته باشد و نسبت الزام های دین با الزام های اجتماعی، هماهنگی بیشتری خواهد داشت . البته این مطلب به معنای هماهنگ کردن دین با اجتماع نیست؛ بلکه همچنانکه بیان شد منابع روائی ما اقتضای چنین نگاهی را دارد یا بهتر است بگوییم حتی صراحت در این نگاه وجود دارد. 📜متن روایت در کتاب شریف کافی: عَلِيُّ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ بُنْدَارَ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ عَنْ أَبِيهِ عَنْ بَعْضِ أَصْحَابِنَا عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مُسْكَانَ عَنْ زُرَارَةَ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ ع قَالَ: إِنَّ سَمُرَةَ بْنَ جُنْدَبٍ كَانَ لَهُ عَذْقٌ وَ كَانَ طَرِيقُهُ إِلَيْهِ فِي جَوْفِ مَنْزِلِ رَجُلٍ مِنَ الْأَنْصَارِ فَكَانَ يَجِي‏ءُ وَ يَدْخُلُ إِلَى عَذْقِهِ بِغَيْرِ إِذْنٍ مِنَ الْأَنْصَارِيِّ فَقَالَ لَهُ الْأَنْصَارِيُّ يَا سَمُرَةُ لَا تَزَالُ تُفَاجِئُنَا عَلَى حَالٍ لَا نُحِبُّ أَنْ تُفَاجِئَنَا عَلَيْهَا فَإِذَا دَخَلْتَ فَاسْتَأْذِنْ فَقَالَ لَا أَسْتَأْذِنُ فِي طَرِيقٍ وَ هُوَ طَرِيقِي إِلَى عَذْقِي قَالَ فَشَكَا الْأَنْصَارِيُّ إِلَى رَسُولِ اللَّهِ ص فَأَرْسَلَ إِلَيْهِ رَسُولُ اللَّهِ ص فَأَتَاهُ فَقَالَ لَهُ إِنَّ فُلَاناً قَدْ شَكَاكَ وَ زَعَمَ أَنَّكَ تَمُرُّ عَلَيْهِ وَ عَلَى أَهْلِهِ بِغَيْرِ إِذْنِهِ فَاسْتَأْذِنْ عَلَيْهِ إِذَا أَرَدْتَ أَنْ تَدْخُلَ فَقَالَ يَا رَسُولَ اللَّهِ أَسْتَأْذِنُ فِي طَرِيقِي إِلَى عَذْقِي فَقَالَ لَهُ رَسُولُ اللَّهِ ص خَلِّ عَنْهُ وَ لَكَ مَكَانَهُ عَذْقٌ فِي مَكَانِ كَذَا وَ كَذَا فَقَالَ لَا قَالَ فَلَكَ اثْنَانِ قَالَ لَا أُرِيدُ فَلَمْ يَزَلْ يَزِيدُهُ حَتَّى بَلَغَ عَشَرَةَ أَعْذَاقٍ فَقَالَ لَا قَالَ فَلَكَ عَشَرَةٌ فِي مَكَانِ كَذَا وَ كَذَا فَأَبَى فَقَالَ خَلِّ عَنْهُ وَ لَكَ مَكَانَهُ عَذْقٌ فِي الْجَنَّةِ قَالَ لَا أُرِيدُ فَقَالَ لَهُ رَسُولُ اللَّهِ ص إِنَّكَ رَجُلٌ مُضَارٌّ وَ لَا ضَرَرَ وَ لَا ضِرَارَ عَلَى مُؤْمِنٍ قَالَ ثُمَّ أَمَرَ بِهَا رَسُولُ اللَّهِ ص فَقُلِعَتْ ثُمَّ رُمِيَ بِهَا إِلَيْهِ وَ قَالَ لَهُ رَسُولُ اللَّهِ ص انْطَلِقْ فَاغْرِسْهَا حَيْثُ شِئْتَ. 📚الكافي (ط - الإسلامية)، ج‏5، ص: 294 #فقه_الاجتماع #قاعده_نفی_ضرر #علوم_انسانی @almorsalaat