eitaa logo
آموزش مجازی شعر
308 دنبال‌کننده
25 عکس
4 ویدیو
0 فایل
توسط حاج‌ابراهیم سنائی - شاعر
مشاهده در ایتا
دانلود
✅ آموزش مجازی شعر 3️⃣2️⃣ 🔲 قالب‌های رایج 🔲 دو نکته‌ی کوتاه پیرامون غزل 1️⃣ در ادبیات قدیم می‌گفتند تعداد ابیات غزل بین ۵ تا ۷ بیت است اما ادبیات معاصر این تعریف را برنمی‌تابد و چه بسیارند غزل‌هایی که دو بیت بیشتر ندارند ، مثل این غزل از سروده‌های بنده👇 هرگز دلم نمی‌کند از آسمان هبوط من عاشقم که هیچ نمی‌ترسم از سقوط دکتر ! نوارِ قلبِ مرا با وضو بگیر دندانه‌های سینِ حسین است این خطوط 2️⃣ نکته‌ی دیگر این‌که در ادبیات قدیم از غزل برای سرودن اشعار عاشقانه استفاده می‌کردند و البته معنای غزل و تغزل نیز (سخن عاشقانه گفتن) است اما امروزه برای هر محتوا و مضمونی از این قالب استفاده می‌کنند . به عنوان مثال اعزه‌ی شاعر امروزه غزل‌های بسیاری با محتوای سیاسی ، انتقادی ، اعتراضی و طنز سروده‌اند و لذا در ادبیات معاصر این قالب را فقط با توجه به جایگاه قافیه و ردیف شناسایی می‌کنند . https://eitaa.com/amoozesh_majazi_sher
✅ آموزش مجازی شعر 4️⃣2️⃣ 🔲 قالب‌های رایج 🔲 قطعه به قالبی که در آن تمامی مصراع‌های اول آزاد و تمامی مصراع‌های دوم مقفی باشد (قطعه) می‌گویند . توضیحاتی پیرامون قطعه👇 ✅ حداقل ابیات قطعه دو بیت و حداکثر آن اختیاری‌ست . ✅ از بیت دوم ممکن است انتهای بعضی مصراع‌های اول کلماتی مثل قافیه باشد اما جزء قافیه‌ها به حساب نمی‌آید . ✅ در قطعه مصراع نخست بیت اول نمی‌تواند دارای قافیه باشد و اگر قافیه داشته باشد دیگر غزل است و قطعه نیست . ✅ این قالب را قطعه می‌گویند چون مانند یک قطعه یا بریده‌ای از وسط یا انتهای یک قصیده یا غزل است . ✅ در ادبیات قدیم محتوای قطعه موضوعاتی مانند اخلاقی ، حکایت ، تهنیت ، تعزیت ، مدح و هجو بود اما امروزه با هر موضوعی قطعه می‌سرایند . https://eitaa.com/amoozesh_majazi_sher
✅ در ادامه توجه شما را به چند قطعه‌ی زیبا و مشهور جلب می‌نمایم👇
✅ آموزش مجازی شعر 5️⃣2️⃣ 🔲 قالب‌های رایج 🔲 قطعه 🔲 قطعه‌ی - سروده‌ی داد معشوقه‌ به‌ عاشق‌ پیغام‌ که‌ کُند مادرِ تو با من‌ جنگ هر کُجا بیندم‌ از دور کُند چهره‌ پر چین‌ و جبین‌ پُر آژنگ با نگاهِ غضب‌ آلود زند بر دلِ نازکِ‌ من‌ تیرِ‌ خدنگ مادرِ سنگ‌دلت‌ تا زنده‌ست‌ شهد در کامِ من‌ و توست‌ شَرنگ نشوم‌ یکدل‌ و یکرنگ‌ تو را تا نسازی‌ دلِ او از خون‌ رنگ گر تو خواهی‌ به‌ وصالم‌ برسی‌ باید این‌ ساعت‌ بی‌خوف و درنگ رَوی‌ و سینۀ تنگش‌ بدری‌ دل‌ برون‌ آری‌ از آن‌ سینۀ‌ تنگ گرم‌ و خونین‌ به‌ منش‌ باز آری‌ تا بَرد ز آینۀ‌ قلبم‌ زنگ عاشقِ بی‌خردِ ناهنجار نه ،‌ بل‌ آن‌ فاسقِ آلوده به ننگ حُرمتِ مادری‌ از یاد ببُرد خیره‌ از باده‌ و دیوانه‌ ز بنگ رفت‌ و مادر را افکند به‌ خاک‌ سینه‌ بدرید و دل‌ آورد به‌ چنگ قصدِ سرمنزلِ‌ معشوق‌ نمود دلِ مادر به‌ کفش‌ چون‌ نارنگ از قضا خورد دمِ در به‌ زمین‌ و اندکی‌ رنجه‌ شد او را آرنگ وان‌ دل‌ گرم‌ که‌ جان‌ داشت‌ هنوز اوفتاد از کف‌ آن‌ بی‌فرهنگ از زمین‌ باز چو برخاست‌ نمود پی‌ برداشتن‌ آن‌ آهنگ دید کز آن‌ دل‌ آغشته‌ به‌ خون‌ آید آهسته‌ برون‌ این‌ آهنگ: آه‌ دست‌ پسرم‌ یافت‌ خراش‌ آه‌ پای‌ پسرم‌ خورد به‌ سنگ شاعر : https://eitaa.com/amoozesh_majazi_sher
✅ آموزش مجازی شعر 6️⃣2️⃣ 🔲 قالب‌های رایج 🔲 قطعه ✅ قطعه‌ی - سروده‌ی محتسب، مستی به ره دید و گریبانش گرفت مست گفت ای دوست، این پیراهن است، افسار نیست گفت: مستی، زان سبب افتان و خیزان می روی گفت: جرم راه رفتن نیست، ره هموار نیست گفت: می باید تو را تا خانه ی قاضی برم گفت: رو صبح آی، قاضی نیمه شب بیدار نیست گفت: نزدیک است والی را سرای، آنجا شویم گفت: والی از کجا در خانه ی خمار نیست؟ گفت: تا داروغه را گوییم، در مسجد بخواب گفت: مسجد خوابگاه مردم بدکار نیست گفت: دیناری بده پنهان و خود را وارهان گفت: کار شرع، کار درهم و دینار نیست گفت: از بهر غرامت، جامه ات بیرون کنم گفت: پوسیده ست، جز نقشی ز پود و تار نیست گفت: آگه نیستی کز سر در افتادت کلاه گفت: در سر عقل باید، بی کلاهی عار نیست گفت: می بسیار خوردی، زان چنین بیخود شدی گفت: ای بیهوده گو، حرف کم و بسیار نیست گفت: باید حد زند هشیار مردم، مست را گفت: هشیاری بیار، اینجا کسی هشیار نیست شاعر : https://eitaa.com/amoozesh_majazi_sher
✅ آموزش مجازی شعر 6️⃣2️⃣ 🔲 قالب‌های مجازی 🔲 قطعه قطعه‌ی - سروده‌ی بلبلی شیفته میگفت به گل که جمال تو چراغ چمن است گفت: امروز که زیبا و خوشم رخ من شاهد هر انجمن است چون که فردا شد و پژمرده شدم کیست آن کس که هواخواه من است؟ به تن، این پیرهن دلکش من چو گه شام بیایی، کفن است حرف امروز چه گویی فرداست که تو را بر گل دیگر وطن است همه جا بوی خوش و روی نکوست همه جا سرو و گل و یاسمن است عشق آن است که در دل گنجد سخن است آنکه همی بر دهن است بهر معشوقه بمیرد عاشق کار باید، سخن است این، سخن است میشناسیم حقیقت ز مجاز چون تو، بسیار درین نارون است شاعر: https://eitaa.com/amoozesh_majazi_sher
✅ آموزش مجازی شعر 7️⃣2️⃣ ✅ چند توصیه در خصوص (مطالعه) به دوستانی که مانند حقیر ابتدای راهند و به تازگی شاعر شده‌اند . 1️⃣ بسیار مطالعه بفرمائید . 2️⃣ متقدمینی مثل حافظ ، سعدی ، فردوسی ، مولوی ، خاقانی و امثالهم استوانه‌ها و مفاخر شعر فارسی هستند اما زبان خاص عصر خویش را دارند . لذا تا زمانی که با زبان شعر عصر خویش آشنا نشدید از مطالعه‌ی آثار آنها بپرهیزید . 3️⃣ برای این‌که با زبان شعر عصر خویش آشنا شوید اشعار شاعران روزگار خویش را بخوانید . 4️⃣ برای آشنایی با زبان شعر امروز اشعار شاعران بعد از انقلاب اسلامی را بخوانید . توصیه می‌کنم مطالعه‌ی اشعار فاضل نظری ، حسین منزوی ، محمدعلی بهمنی ، سعید بیابانکی و سیدحمیدرضا برقعی را در برنامه‌ی مطالعات خویش از دست ندهید . ✅ و اما مهم‌ترین نصیحت من👇 5️⃣ برای کسانی که ابتدای راه شاعری هستند مطالعه‌ی شعر با مطالعه‌ی داستان تفاوت دارد . یعنی کتاب شعر را برای این‌که زودتر به انتها برسد مثل کتاب داستان نخوانید . توصیه می‌کنم مجموعه‌ی شعر را به جای شبی صد صفحه خواندن ، شبی یک صفحه ولی صدبار بخوانید تا شعر به جان شما بنشیند و روی ذهن شما رد پا بگذارد . موفق باشید ان‌شاءالله ارادتمند شما - ابراهیم سنائی 🔲 کانال آموزش مجازی شعر را به دوستان اهل ذوقتان معرفی بفرمائید . https://eitaa.com/amoozesh_majazi_sher
⛔ اشتباه نکنید ! ✅ توضیحی درباره‌ی آموزش مجازی شعر (شعر) هنرِ اول است و با همه‌ی هنرها تفاوتی اساسی دارد . تمام هنرهای عالم اکتسابی‌اند و می‌شود از طریق آموزش آنها را بیاموزیم اما هنر سرودنِ شعر اکتسابی نیست . شعر هنری بالفطره و مادرزادی‌ست . یعنی فقط کسی می‌تواند بسراید که شاعر متولد شده باشد و اگر چنین نباشد امکان ندارد از طریق آموزش شاعر شود . هنرجو با هر ضریب هوشی هر هنری را که بخواهد فرا می‌گیرد و البته کیفیت یادگیری بستگی به هوش هنرجو دارد . کسی که سنتور را فرا می‌گیرد اگر مشکاتیان نشود دست‌کم می‌تواند نوازنده‌ای ضعیف یا متوسط گردد و چندین آهنگ را بنوازد . هنرجوی خطاطی ممکن است آقای میرعماد نگردد اما دست‌کم می‌تواند خطاط معمولی یا متوسطی بشود . در رشته‌ی بازیگری هم اگر هنرجو نتواند عزت‌الله انتظامی یا پرویز مشایخی بشود دست‌کم می‌تواند سیاهی‌لشکر یا بازیگر ضعیفی باشد . یعنی با فرا گرفتن قواعد هر رشته‌ای می‌شود در آن رشته هنرمندی شایسته شد اما فرا گرفتن قواعد شعری کسی را شاعر نمی‌نماید الا این‌که شاعر متولد شده باشد . در اینجا برای اثبات عرائضم مثال‌هایی تقدیم شما خواهم کرد . اگر دانشگاه‌های کشور را بگردید اساتید بزرگواری را با مدرک دکترای ادبیات فارسی پیدا می‌کنید . آنها مهارت‌های ادبی و قواعد شعر را به خوبی و حتی به مراتب بهتر از شعرا می‌شناسند اما از سرودن یک رباعی یا حتی یک بیت شعر عاجزند الا بعضی‌ها که بالفطره شاعر بوده‌اند . از آن‌سو در مقابل اساتید محترم دانشگاه افراد بی‌سوادی مشاهده می‌گردد که حتی نمی‌‌توانستند اسمِ شریف خویش را بنویسند اما نام آنها به عنوان شاعر در تاریخ شعر فارسی می‌درخشد . حیدر یغما متخلص به (یغما) شاعری بی‌سواد است که در یک کوره‌ی آجرپزی کارگری می‌کرد و از همین رو به (شاعر خشت‌مال نیشابوری) مشهور است . او سواد نوشتن نداشت و خودش در این‌باره می‌گفت : (مرا اکابرِ دوران سواد یاد نداد گمانم این‌که فراتر ز من نداشت سواد) یغما در امضاهایش اسم خود را به غلط (یقما) می‌نوشت اما غزلیات ارزشمندی از این شاعر بی‌سواد در تذکره‌ها ثبت است که در اینجا به مطلع و مقطع یک غزل از ایشان اشاره می‌کنم ؛ (تنم در وسعت دنیای پهناور نمی‌گنجد روان سرکشم در قالب پیکر نمی‌گنجد نشان قبر نگذارید بعد از مرگ یغما را شهاب طارم اسرار در مقبر نمی‌گنجد) از یغما که بگذریم می‌پردازیم به (شاطر عباس صبوحی) که البته سال‌ها قبل از یغما می‌زیسته است . او نیز سواد خواندن و نوشتن نداشت اما غزل‌ها و مسمطات زیبایی از او به جا مانده که مشهورترینِ آنها غزلی‌ست که ابیاتی از آن را با هم می‌خوانیم ؛ (روزه دارم من و افطارم از آن لعل لب است آری افطار رطب در رمضان مستحب است زیر لب وقت نوشتن همه‌کس نقطه نهد ای عجب ! نقطه‌ی خال تو که بالای لب است روز ماه رمضان زلف مَیَفشان که فقیه بخورد روزه‌ی خود را به گمانش که شب است) لذا با توجه به آنچه که عرض کردم این دوره یک دوره‌ی شعرشناسی در حد ضرورت است و کسی که بالفطره شاعر نبوده با دانستن مطالبی که در گذشته گفتم و در آینده خواهم گفت تنها می‌تواند در شعرشناسی مهارت لازم را فرا بگیرد و شاعر نخواهد شد اگرچه ممکن است افرادی وجود داشته باشند که به شکل مادرزادی شاعرند اما تا کنون استعداد آنها کشف نگردیده و ان‌شاءالله در خلال دوره شکوفا خواهد شد . و السلام علیکم و رحمةالله eitaa.com/amoozesh_majazi_sher
همراهان گرامی ! سلام اگر راجع به آنچه که کنون آموزش داده‌ام پرسشی دارید در خصوصی یا پی‌وی بنده بفرستید تا جواب بدهم . از این‌که حقیر را همراهی می‌کنید تشکر می‌کنم . eitaa.com/amoozesh_majazi_sher
از فراگیران بزرگواری که تازه به جمع ما پیوسته و از ابتدای دوره همراه ما نبودند تمنا می‌کنم مطالب گذشته را حتما بخوانند . از این‌که حقیر را همراهی می‌کنید تشکر می‌کنم . eitaa.com/amoozesh_majazi_sher
تصویر پیام خواهر بزرگوارم خانم دکتر شِکردست (دکترای ادبیات فارسی و استاد دانشگاه قم) . از ایشان به خاطر حضور و توجهی که به این کانال آموزشی دارند تشکر می‌کنم . https://eitaa.com/amoozesh_majazi_sher
✅ آموزش مجازی شعر 8️⃣2️⃣ 🔲 قالب‌های رایج 🔲 مثنوی یکی از قالب‌های رایج شعر کلاسیک یا سنتی (مثنوی)ست . مثنوی یعنی (دوتایی) یا (دو به دو) و لذا به خاطر این که در قالب مذکور در هر بیت ‌مصراع‌های روبرو دارای قافیه و هر بیت دارای دو قافیه می‌باشد آن را مثنوی گفته‌اند . پس در مثنوی هر دو مصراع از هر بیت با هم مقفی هستند ، مثل مثنوی‌های مشهور مولوی . در اینجا ابیاتی از یک مثنوی سروده‌ی مرحوم احمد عزیزی را با هم می‌خوانیم👇 ياس بوی مهرباني می‌دهد عطر دوران جوانی می‌دهد  ياس‌ها يادآور پروانه‌اند  ياس‌ها پيغمبران خانه‌اند  ياس ما را رو به پاكی می‌برَد   رو به عشقی اشتراكی می‌بَرَد   ياس در هر جا نويد آشتی‌ست   ياس دامان سپيد آشتی‌ست   در شبان ما كه شد خورشيد؟ ياس   بر لبان ما كه می‌خنديد؟ ياس   ياس يك شب را گل ايوان ماست ياس تنها يك سحر مهمان ماست   بعد روی صبح ، پرپر می‌شود راهیِ شب‌های ديگر می‌شود ياس مثل عطر پاك نيّـت است   ياس استنشاق معصوميّـت است   ياس را آئينه‌ها رو كرده‌اند ياس را پيغمبران بو كرده‌اند  ياس بوی حوض كوثر می‌دهد عطر اخلاق پيمبر می‌دهد   حضرت زهرا دلش از ياس بود   دانه های اشكش از الماس بود داغ عطر ياسِ زهرا زير ماه   می‌چكانيد اشك حيدر را به چاه  عشق محزون علی ياس است و بس چشم او يك چشمه الماس است و بس اشك مي ريزد علي مانند رود   بر تن زهرا گل ياس كبود  گريه آری ، گريه چون ابر چمن   بر كبود ياس و سرخ نسترن...... همانطوری که می‌بینید در شعر بالا هر مصراع با مصراع روبروی خودش هم‌قافیه می‌باشد . https://eitaa.com/amoozesh_majazi_sher
✅ آموزش مجازی شعر 9️⃣2️⃣ 🔲 قالب‌های رایج ✅ نکاتی پیرامون (مثنوی) 1️⃣ مشهورترین شاعر مثنوی‌سرا در ادبیات قدیم (مولوی)‌ست و در بین شاعران روزگار ما می‌توانیم استاد را نام ببریم . 2️⃣ شاعران قدیم مثنوی را بر وزن (فاعلاتن ، فاعلاتن ، فاعلات) می‌سرودند و لذا تمام ابیات (مثنویِ معنویِ) مولوی روی همین وزن است اما شاعران عصر ما وزن خاصی برای مثنوی قائل نیستند . 3️⃣ قالب مثنوی برای به شعر درآوردن روایات ، داستان‌ها ، بیان حماسه‌ها و رجزخوانی مناسب است . 4️⃣ قالب تمام اشعار شاهنامه‌ی فردوسی هم مثنوی‌ست اما وزن خاص مثنوی ندارند . او (فعولن ، فعولن ، فعولن ، فَعَل) را برای بیان شعر حماسی برگزیده است . 5️⃣ تعداد ابیات مثنوی از دو بیت آغاز می‌گردد تا الی ماشاءالله . https://eitaa.com/amoozesh_majazi_sher
✅ آموزش مجازی شعر 0️⃣3️⃣ 🔲 قالب‌های رایج 🔲 نکاتی پیرامون مثنوی 1️⃣ اگر خاطر مبارکتان باشد پیشتر عرض کرده بودم که تکرار قافیه جایز نیست . در مثنوی هم شاعر مجاز به تکرار قافیه نیست و نمی‌تواند قافیه‌ای را که انتخاب نموده برای هر دو مصراعِ یک بیت استفاده نماید اما به کار بردن آن قافیه برای سایر ابیات اشکال ندارد . برای مثال به قافیه‌های زیر توجه بفرمائید👇 بیش از این ظلم مگر می‌شود ای ماه ! بیا خلق را می‌کشد این ماتم جانکاه بیا در بیت بالا هر دو مصراعِ بیت دارای قافیه هستند (ماه و جانکاه) و لذا قافیه درست است اما چنانچه شاعر بگوید: بیش از این ظلم مگر می‌شود ای ماه ! بیا می‌درخشد رخ زیبای تو چون ماه بیا شعر اشکال قافیه پیدا می‌نماید و در واقع از قافیه خالی و فقط دارای ردیف است ، چون کلمات (ماه بیا) عینا در آخر بیت تکرار گردیده و حتما استحضار دارید که در بحث قافیه گفته بودم وجود قافیه ضروری ، اجباری و لازم اما وجود ردیف اختیاری‌ست . پس در مثنوی تکرار قافیه در مصراع‌های روبرو یعنی دو مصراعِ یک بیت امکان ندارد اما شاعر می‌تواند از همان قافیه‌ها مثل (ماه و جانکاه) استفاده نموده و بیت‌ یا بیت‌های دیگری بسراید . 2️⃣ در بحث قافیه گفته بودم استفاده از پسوندها فقط در یک بیت اشکال ندارد . مثلا در شعری با قافیه‌های (بی‌قرار ، اعتبار ، دار ، آشکار و تار) شاعر می‌تواند فقط یک بار از پسوند (زار) استفاده و قافیه‌ای مانند (بیشه‌زار) را به کار بگیرد و پس از آن نمی‌تواند از پسوند مذکور استفاده و (لاله‌زار ، سبزه‌زار ، مَرغزار) را در جایگاه قافیه استخدام نماید . اما در مثنوی استفاده از پسوندها حتی یک مورد هم مجاز نمی‌باشد الا این‌که کلمات اصلی قبل از پسوند با یکدیگر قافیه باشند . مثلا در یک بیت از مثنوی شاعر نمی‌تواند از کلمات (ستارگان و بردگان) در جایگاه قافیه استفاده نماید چون پسوند (گان) جزء حروف قافیه نیست و می‌ماند (ستاره و برده) که با یکدیگر قافیه نیستند اما شاعر می‌تواند از (ستارگان) و (شمارگان) به عنوان قافیه در یک بیت بهره بگیرد چون کلمات اصلیِ قبل از پسوند (ستاره و شماره) با یکدیگر قافیه می‌شوند . 3️⃣ توضیح بالا (2️⃣) در مورد کلمات مرکب یا ترکیبی هم مصداق دارد و لذا در یک بیتِ مثنوی شاعر نمی‌تواند (گلخانه) را با (میخانه) یا (غمخانه) قافیه نماید اما می‌تواند (کتابخانه) را با کلماتی مانند (شرابخانه) یا (عذابخانه) در جایگاه قافیه استخدام نماید چون کلمات (کتاب ، شراب و عذاب) با یکدیگر قافیه می‌گردند و (خانه) ردیف بیت تلقی می‌گردد . 4️⃣ توضیحات شماره‌ی 2️⃣ و 3️⃣ درباره‌ی حروف الحاقی هم مصداق دارد و لذا حروفی مانند (الف و نون) چه علامت جمع باشد و چه علامت قید حالت در دو مصراع یک بیت تکرار قافیه ایجاد می‌نمایند . برای مثال در یک بیت از یک مثنوی کلمات (یاران و شاهان) نمی‌توانند در جایگاه قافیه واقع گردند اما قافیه کردن (یاران و سواران) اشکال ندارد . 5️⃣ در یک بیت از یک مثنوی چنانچه قافیه‌ فقط در یک مصراع پسوند ، ترکیبی یا حروف الحاقی باشد اشکال ندارد . 🔲 مثال پسوند: (پریوش) با (مهوش) قافیه نیست اما می‌تواند با آتش قافیه باشد . (سایه‌سار) با (شاخه‌سار) اشکال قافیه دارد اما شاعر می‌تواند یکی از آنها را با (ذوالفقار) قافیه بگیرد . 🔲 مثال کلمات مرکب یا ترکیبی: در مثنوی در دو مصراع روبرو کلمات (ولی‌الله و رسول‌الله) قافیه نمی‌گردند اما شاعر می‌تواند یکی از آنها را با کلماتی مانند (ماه ، آگاه ، دلخواه) هم قافیه نماید . 🔲 مثال حروف الحاقی: در مثنوی شاعر نمی‌تواند در دو مصراع روبرو در جایگاه قافیه (درختان) را با (بهاران) استفاده نماید اما می‌تواند یکی از آنها یا هر کلمه‌ی دیگر را که با حروف الحاقی (الف و نون) ختم می‌شود با کلمه‌ای مانند (باران) که (الف و نون) آن جزء حروف اصلی‌ست در جایگاه قافیه استفاده کند . موفق و سربلند باشید ارادتمند شما - ابراهیم سنائی https://eitaa.com/amoozesh_majazi_sher
همراهان گرامی ! سلام لطفا این پست و تصویر را در گروه‌ها منتشر و در کانال‌ها بارگذاری بفرمائید . از حمایت شما سپاسگزارم . https://eitaa.com/amoozesh_majazi_sher
✅ آموزش مجازی شعر 1️⃣3️⃣ 🔲 قالب‌های رایج 🔲 دوبیتی و رباعی همانگونه که از نام‌های این دو قالب برمی‌آید دارای دو بیت یا چهار مصراع می‌باشند که مصراع‌های اول ، دوم و چهارم آنها قافیه دارند . 🔲 عنوان دوبیتی به دو بیت و رباعی به معنای چهارتایی به چهار مصراع اشاره دارد . 🔲 دوبیتی و رباعی از نظر ساختار ظاهری تفاوتی ندارند اما در وزن عروضی متفاوتند و لذا نمی‌شود دوبیتی را رباعی و رباعی را دوبیتی بگوئیم . 🔲 دوبیتی بر وزن (مفاعیلن ، مفاعیلن ، مفاعیل) یا (مفاعیلن مفاعیلن فعولن) و رباعی بر وزن (مفعولُ مفاعیلُ مفاعیلن فع) یا (مستفعلُ مفعولُ مفاعیلن فع) سروده می‌گردد که وزن رباعی معادل جمله‌ی قرآنی (لا حول و لا قوة الا بالله) است . 🔲 شناخت قالب‌های دوبیتی و رباعی مستلزم شناخت وزن است که ان‌شاءالله در آینده‌‌ای نه چندان دور اوزان عروضی را خدمت شما توضیح خواهم داد . 🔲 مستحضر باشید که هر شعری که دو بیت است الزاما دوبیتی یا رباعی نیست و ممکن است دو بیت از یک غزل یا قصیده یا اصلا یک غزلِ دوبیتی باشد . 🔲 دوبیتی و رباعی تنها قالب‌هایی هستند که تعداد ابیات آنها مشخص است و الزاما باید دو بیت باشد . اگر شعری بیش از دو بیت باشد دوبیتی یا رباعی تلقی نمی‌گردد ، حتی اگر وزن دوبیتی یا وزن رباعی داشته باشد و ایضا جنانچه یک بیت باشد . 🔲 دوبیتی باید الزاما دو شاخص وزن و تعداد ابیات (دو بیت) را توامان داشته باشد و رباعی نیز اینچنین است . 🔲 مشهورترین دوبیتی‌سرا در تاریخ ادبیات فارسی باباطاهر عریان و مشهورترین رباعی‌سرا حکیم عمر خیام است . https://eitaa.com/amoozesh_majazi_sher
✅ آموزش مجازی شعر 2️⃣3️⃣ 🔲 قالب‌های رایج 🔲 ادامه‌ی درس دوبیتی و رباعی همانطوری که در بخش قبلی گفتم مصراع‌های اول ، دوم و چهارم دوبیتی و رباعی باید دارای قافیه باشند . 🔲 نمونه‌ی دوبیتی👇 خوشا چون تو دلی سبز و سری سبز خوشا پرواز با بال و پری سبز خوشا مثل تو در روز قیامت سراپا سرخ اما دفتری سبز 🔲 نمونه‌ی رباعی👇 مهتاب نگین سرخ انگشتر ماست اندیشه‌ی سبزِ رود در باور ماست مانند شهاب در شفق شعله‌وریم خورشید طلایه‌دار خاکستر ماست در دوبیتی و رباعی معمولا مصراع‌های سوم بدون قافیه و آزادند اما شاعر می‌تواند در مصراع سوم آنها نیز از قافیه استفاده نماید ، مثل دوبیتی زیر👇 ز دست دیده و دل هر دو فریاد که هرچه دیده بیند دل کند یاد بسازم خنجری نیشش ز پولاد زنم بر دیده تا دل گردد آزاد https://eitaa.com/amoozesh_majazi_sher
✅ آموزش مجازی شعر 3️⃣3️⃣ 🔲 قالب‌های رایج 🔲 چند نمونه دوبیتی سرای دیده ماوای تو بادا سر من مَامنِ پای تو بادا مباد اندیشه‌ی دل غافل از تو همیشه در تمنای تو بادا علمداری دلاور بود سردار ابالفضلی مکرر بود سردار نمی‌گنجید در عنوان و القاب نه سرلشکر ، که لشکر بود سردار خوشا چون تو دلی سبز و سری سبز خوشا پرواز با بال و پری سبز خوشا مثل تو در روز قیامت سراپا سرخ اما دفتری سبز دو زلفونت بُوَد تارِ ربابُم چه می‌خواهی ازین حال خرابُم تو که با مُو سر یاری نداری چرا هر نیمه‌شُو آیی به خوابُم مباد از هیچ رنجی بیمت ای گل! نباشد غصه در تقویمت ای گل! دلی در سینه دارم - بی‌تعارف - دو دستی می‌کنم تقدیمت ای گل! همی‌نالم که مادر در برم نیست صفا و سایه‌ی او بر سرم نیست مرا گر دولتِ عالم ببخشند برابر با نگاه مادرم نیست دلی دارم خریدار محبت کزو گرم است بازار محبت لباسی بافتم بر قامت دل زِ پودِ محنت و تارِ محبت https://eitaa.com/amoozesh_majazi_sher