همراهان گرامی ! سلام اگر راجع به آنچه که کنون آموزش داده‌ام پرسشی دارید در خصوصی یا پی‌وی بنده بفرستید تا جواب بدهم . از این‌که حقیر را همراهی می‌کنید تشکر می‌کنم . #حاج_ابراهیم_سنائی_شاعر_اهواز eitaa.com/amoozesh_majazi_sher

از فراگیران بزرگواری که تازه به جمع ما پیوسته و از ابتدای دوره همراه ما نبودند تمنا می‌کنم مطالب گذشته را حتما بخوانند . از این‌که حقیر را همراهی می‌کنید تشکر می‌کنم . #حاج_ابراهیم_سنائی_شاعر_اهواز eitaa.com/amoozesh_majazi_sher

تصویر پیام خواهر بزرگوارم خانم دکتر شِکردست (دکترای ادبیات فارسی و استاد دانشگاه قم) . از ایشان به خاطر حضور و توجهی که به این کانال آموزشی دارند تشکر می‌کنم . #حاج_ابراهیم_سنائی_شاعر_اهواز https://eitaa.com/amoozesh_majazi_sher

✅ آموزش مجازی شعر 8️⃣2️⃣ 🔲 قالب‌های رایج 🔲 مثنوی یکی از قالب‌های رایج شعر کلاسیک یا سنتی (مثنوی)ست . مثنوی یعنی (دوتایی) یا (دو به دو) و لذا به خاطر این که در قالب مذکور در هر بیت ‌مصراع‌های روبرو دارای قافیه و هر بیت دارای دو قافیه می‌باشد آن را مثنوی گفته‌اند . پس در مثنوی هر دو مصراع از هر بیت با هم مقفی هستند ، مثل مثنوی‌های مشهور مولوی . در اینجا ابیاتی از یک مثنوی سروده‌ی مرحوم احمد عزیزی را با هم می‌خوانیم👇 ياس بوی مهرباني می‌دهد عطر دوران جوانی می‌دهد  ياس‌ها يادآور پروانه‌اند  ياس‌ها پيغمبران خانه‌اند  ياس ما را رو به پاكی می‌برَد   رو به عشقی اشتراكی می‌بَرَد   ياس در هر جا نويد آشتی‌ست   ياس دامان سپيد آشتی‌ست   در شبان ما كه شد خورشيد؟ ياس   بر لبان ما كه می‌خنديد؟ ياس   ياس يك شب را گل ايوان ماست ياس تنها يك سحر مهمان ماست   بعد روی صبح ، پرپر می‌شود راهیِ شب‌های ديگر می‌شود ياس مثل عطر پاك نيّـت است   ياس استنشاق معصوميّـت است   ياس را آئينه‌ها رو كرده‌اند ياس را پيغمبران بو كرده‌اند  ياس بوی حوض كوثر می‌دهد عطر اخلاق پيمبر می‌دهد   حضرت زهرا دلش از ياس بود   دانه های اشكش از الماس بود داغ عطر ياسِ زهرا زير ماه   می‌چكانيد اشك حيدر را به چاه  عشق محزون علی ياس است و بس چشم او يك چشمه الماس است و بس اشك مي ريزد علي مانند رود   بر تن زهرا گل ياس كبود  گريه آری ، گريه چون ابر چمن   بر كبود ياس و سرخ نسترن...... #شاعر #احمد_عزیزی همانطوری که می‌بینید در شعر بالا هر مصراع با مصراع روبروی خودش هم‌قافیه می‌باشد . #حاج_ابراهیم_سنائی_شاعر https://eitaa.com/amoozesh_majazi_sher

✅ آموزش مجازی شعر 9️⃣2️⃣ 🔲 قالب‌های رایج ✅ نکاتی پیرامون (مثنوی) 1️⃣ مشهورترین شاعر مثنوی‌سرا در ادبیات قدیم (مولوی)‌ست و در بین شاعران روزگار ما می‌توانیم استاد #علی_معلم_دامغانی را نام ببریم . 2️⃣ شاعران قدیم مثنوی را بر وزن (فاعلاتن ، فاعلاتن ، فاعلات) می‌سرودند و لذا تمام ابیات (مثنویِ معنویِ) مولوی روی همین وزن است اما شاعران عصر ما وزن خاصی برای مثنوی قائل نیستند . 3️⃣ قالب مثنوی برای به شعر درآوردن روایات ، داستان‌ها ، بیان حماسه‌ها و رجزخوانی مناسب است . 4️⃣ قالب تمام اشعار شاهنامه‌ی فردوسی هم مثنوی‌ست اما وزن خاص مثنوی ندارند . او (فعولن ، فعولن ، فعولن ، فَعَل) را برای بیان شعر حماسی برگزیده است . 5️⃣ تعداد ابیات مثنوی از دو بیت آغاز می‌گردد تا الی ماشاءالله . #حاج_ابراهیم_سنائی_شاعر https://eitaa.com/amoozesh_majazi_sher

✅ آموزش مجازی شعر 0️⃣3️⃣ 🔲 قالب‌های رایج 🔲 نکاتی پیرامون مثنوی 1️⃣ اگر خاطر مبارکتان باشد پیشتر عرض کرده بودم که تکرار قافیه جایز نیست . در مثنوی هم شاعر مجاز به تکرار قافیه نیست و نمی‌تواند قافیه‌ای را که انتخاب نموده برای هر دو مصراعِ یک بیت استفاده نماید اما به کار بردن آن قافیه برای سایر ابیات اشکال ندارد . برای مثال به قافیه‌های زیر توجه بفرمائید👇 بیش از این ظلم مگر می‌شود ای ماه ! بیا خلق را می‌کشد این ماتم جانکاه بیا در بیت بالا هر دو مصراعِ بیت دارای قافیه هستند (ماه و جانکاه) و لذا قافیه درست است اما چنانچه شاعر بگوید: بیش از این ظلم مگر می‌شود ای ماه ! بیا می‌درخشد رخ زیبای تو چون ماه بیا شعر اشکال قافیه پیدا می‌نماید و در واقع از قافیه خالی و فقط دارای ردیف است ، چون کلمات (ماه بیا) عینا در آخر بیت تکرار گردیده و حتما استحضار دارید که در بحث قافیه گفته بودم وجود قافیه ضروری ، اجباری و لازم اما وجود ردیف اختیاری‌ست . پس در مثنوی تکرار قافیه در مصراع‌های روبرو یعنی دو مصراعِ یک بیت امکان ندارد اما شاعر می‌تواند از همان قافیه‌ها مثل (ماه و جانکاه) استفاده نموده و بیت‌ یا بیت‌های دیگری بسراید . 2️⃣ در بحث قافیه گفته بودم استفاده از پسوندها فقط در یک بیت اشکال ندارد . مثلا در شعری با قافیه‌های (بی‌قرار ، اعتبار ، دار ، آشکار و تار) شاعر می‌تواند فقط یک بار از پسوند (زار) استفاده و قافیه‌ای مانند (بیشه‌زار) را به کار بگیرد و پس از آن نمی‌تواند از پسوند مذکور استفاده و (لاله‌زار ، سبزه‌زار ، مَرغزار) را در جایگاه قافیه استخدام نماید . اما در مثنوی استفاده از پسوندها حتی یک مورد هم مجاز نمی‌باشد الا این‌که کلمات اصلی قبل از پسوند با یکدیگر قافیه باشند . مثلا در یک بیت از مثنوی شاعر نمی‌تواند از کلمات (ستارگان و بردگان) در جایگاه قافیه استفاده نماید چون پسوند (گان) جزء حروف قافیه نیست و می‌ماند (ستاره و برده) که با یکدیگر قافیه نیستند اما شاعر می‌تواند از (ستارگان) و (شمارگان) به عنوان قافیه در یک بیت بهره بگیرد چون کلمات اصلیِ قبل از پسوند (ستاره و شماره) با یکدیگر قافیه می‌شوند . 3️⃣ توضیح بالا (2️⃣) در مورد کلمات مرکب یا ترکیبی هم مصداق دارد و لذا در یک بیتِ مثنوی شاعر نمی‌تواند (گلخانه) را با (میخانه) یا (غمخانه) قافیه نماید اما می‌تواند (کتابخانه) را با کلماتی مانند (شرابخانه) یا (عذابخانه) در جایگاه قافیه استخدام نماید چون کلمات (کتاب ، شراب و عذاب) با یکدیگر قافیه می‌گردند و (خانه) ردیف بیت تلقی می‌گردد . 4️⃣ توضیحات شماره‌ی 2️⃣ و 3️⃣ درباره‌ی حروف الحاقی هم مصداق دارد و لذا حروفی مانند (الف و نون) چه علامت جمع باشد و چه علامت قید حالت در دو مصراع یک بیت تکرار قافیه ایجاد می‌نمایند . برای مثال در یک بیت از یک مثنوی کلمات (یاران و شاهان) نمی‌توانند در جایگاه قافیه واقع گردند اما قافیه کردن (یاران و سواران) اشکال ندارد . 5️⃣ در یک بیت از یک مثنوی چنانچه قافیه‌ فقط در یک مصراع پسوند ، ترکیبی یا حروف الحاقی باشد اشکال ندارد . 🔲 مثال پسوند: (پریوش) با (مهوش) قافیه نیست اما می‌تواند با آتش قافیه باشد . (سایه‌سار) با (شاخه‌سار) اشکال قافیه دارد اما شاعر می‌تواند یکی از آنها را با (ذوالفقار) قافیه بگیرد . 🔲 مثال کلمات مرکب یا ترکیبی: در مثنوی در دو مصراع روبرو کلمات (ولی‌الله و رسول‌الله) قافیه نمی‌گردند اما شاعر می‌تواند یکی از آنها را با کلماتی مانند (ماه ، آگاه ، دلخواه) هم قافیه نماید . 🔲 مثال حروف الحاقی: در مثنوی شاعر نمی‌تواند در دو مصراع روبرو در جایگاه قافیه (درختان) را با (بهاران) استفاده نماید اما می‌تواند یکی از آنها یا هر کلمه‌ی دیگر را که با حروف الحاقی (الف و نون) ختم می‌شود با کلمه‌ای مانند (باران) که (الف و نون) آن جزء حروف اصلی‌ست در جایگاه قافیه استفاده کند . موفق و سربلند باشید ارادتمند شما - ابراهیم سنائی #حاج_ابراهیم_سنائی_شاعر https://eitaa.com/amoozesh_majazi_sher

همراهان گرامی ! سلام لطفا این پست و تصویر را در گروه‌ها منتشر و در کانال‌ها بارگذاری بفرمائید . از حمایت شما سپاسگزارم . #حاج_ابراهیم_سنائی_شاعر https://eitaa.com/amoozesh_majazi_sher

✅ آموزش مجازی شعر 1️⃣3️⃣ 🔲 قالب‌های رایج 🔲 دوبیتی و رباعی همانگونه که از نام‌های این دو قالب برمی‌آید دارای دو بیت یا چهار مصراع می‌باشند که مصراع‌های اول ، دوم و چهارم آنها قافیه دارند . 🔲 عنوان دوبیتی به دو بیت و رباعی به معنای چهارتایی به چهار مصراع اشاره دارد . 🔲 دوبیتی و رباعی از نظر ساختار ظاهری تفاوتی ندارند اما در وزن عروضی متفاوتند و لذا نمی‌شود دوبیتی را رباعی و رباعی را دوبیتی بگوئیم . 🔲 دوبیتی بر وزن (مفاعیلن ، مفاعیلن ، مفاعیل) یا (مفاعیلن مفاعیلن فعولن) و رباعی بر وزن (مفعولُ مفاعیلُ مفاعیلن فع) یا (مستفعلُ مفعولُ مفاعیلن فع) سروده می‌گردد که وزن رباعی معادل جمله‌ی قرآنی (لا حول و لا قوة الا بالله) است . 🔲 شناخت قالب‌های دوبیتی و رباعی مستلزم شناخت وزن است که ان‌شاءالله در آینده‌‌ای نه چندان دور اوزان عروضی را خدمت شما توضیح خواهم داد . 🔲 مستحضر باشید که هر شعری که دو بیت است الزاما دوبیتی یا رباعی نیست و ممکن است دو بیت از یک غزل یا قصیده یا اصلا یک غزلِ دوبیتی باشد . 🔲 دوبیتی و رباعی تنها قالب‌هایی هستند که تعداد ابیات آنها مشخص است و الزاما باید دو بیت باشد . اگر شعری بیش از دو بیت باشد دوبیتی یا رباعی تلقی نمی‌گردد ، حتی اگر وزن دوبیتی یا وزن رباعی داشته باشد و ایضا جنانچه یک بیت باشد . 🔲 دوبیتی باید الزاما دو شاخص وزن و تعداد ابیات (دو بیت) را توامان داشته باشد و رباعی نیز اینچنین است . 🔲 مشهورترین دوبیتی‌سرا در تاریخ ادبیات فارسی باباطاهر عریان و مشهورترین رباعی‌سرا حکیم عمر خیام است . #حاج_ابراهیم_سنائی_شاعر https://eitaa.com/amoozesh_majazi_sher