تاریخمندی؛ نسبیت و شکاکیت
🔹تاریخمندی و تاریخینگری تنها وصف دین نیست؛ بلکه فیلسوفانی همچون گادامر این مسئله را برای انسان و فهم او نیز معتقدند
🔸بر اساس این نگاه، افراد مجبورند در محدودهی تاریخی خود بیندیشیند و عمل کنند و امیدی برای خروج از این محدودیتها و قدم نهادن در موقعیت دیگری ندارند.
🔺طبق این نگاه انسان ذات ثابتی برای همه زمانها ندارد؛ بلکه دائما در حال تغییر است.
📌به سبب این محدودیت نیز هرگز به یقین و حکم یقینی ثابت نمیرسد بلکه تمام فهم او نسبی است و این نسبیت موجب آن است که نسبت به شرایطی خارج از شرایط تاریخی خودش، شک داشته باشد.
📌و اینگونه تاریخمندی منجر به شکاکیت میگردد.
#دین_و_تاریخ
#شکاکیت
#هرمنوتیک
#نسبیت
🌱اندیشه رضوان
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام | ویراستی | آپارات
دین موزهای
🔹باور به تاریخمندی دین و قرآن به معنای آن است که قرآن و دین زاده شرایط تاریخیشان هستند
🔸همانطور که اشیائی که در موزه نگهداری میشوند مربوط به زمان گذشته هستند و در آن زمان، به تناسب و اقتضای شرایط خاصی به وجود آمده و در آن فضا کارامدی داشتهاند،
🔺از اینرو امروزه فقط یک اثرتاریخی محسوب میشوند که صرفا حکایتگر تاریخ گذشته و فاقد کاراییاند و جای خود را به آثار نو و به روز دادهاند.
این درحالی است که اساسا مقایسه دین با آثار تاریخی موزه با چالش جدی مواجه است.
آثار موزه ای، تاریخی اند ولی راهبردهای دینی فراتاریخی میباشند
#دین_و_تاریخ
#هرمنوتیک
🌱اندیشه رضوان
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام | ویراستی | آپارات
نجات و رستگاری در شمولگرایی
🔹شمولگرایی مسیحی، رویکردی است که معتقد است عیسی (ع) فقط برای پیروان مسیحیت فدا نشده است؛ بلکه برای پوشش تمام گناهان بشر آمده است؛ حتی آنان که او را نمیشناسندهم مورد لطف و رحمت الاهیاند
🔸شمولگرایی دینی معتقد است که متدینان به ادیان دیگر نیز از برکت رحمت و مغفرت الاهی در معرض نجات قرار میگیرند
🌱اندیشه رضوان
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام | ویراستی | آپارات
نجات و رستگاری در انحصارگرایی
🔹انحصارگرایی، نجات یا رستگاری انسان را منحصر به دین خاصی و گروه خاص میداند و دیگران را از آن محروم میسازد.
🔸این نگرش عموما در مسیحیت براساس پیشگمانهای است که انسان را در گناه اولیه آدم شریک میداند و یگانه راه مغفرت را قربانی عیسی معرفی میکند.
🌱اندیشه رضوان
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام | ویراستی | آپارات
جزمگرایی، شمولگرایی و کثرتگرایی
🔹#پلورالیسم یکی از رویکردهای فیلسوفان دین در مسئله نجات است.
🔺در مقابل آن نیز دو رویکرد دیگر با عنوان انحصارگرایی و شمولگرایی است.
🔸 عموماً انحصارگرایی همراه با گونهای جزماندیشی در حوزه دین است. رویکرد کلی کلیسای کاتولیک در قرون وسطی چنین بوده است.
🔹 ولی شمولگرایی و کثرتگرایی (پلورالیسم) زاده اندیشههای جزمگرایانه نیست.
🌱اندیشه رضوان
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام | ویراستی | آپارات
انتخابات و اهمیت آن
🔹انتخابات در ایران تنها انتخاب شخص نیست، بلکه انتخاب جریان و تئوری است
🔺جریانهایی که خواسته یا ناخواسته مبتنی بر یک تز فکری و تئوری خاص میباشند.
🔸 تمام این جریانات را نیز بایستی مبتنی بر ایدههای تمدنیشان مطالعه کرد
▪️اینکه چه نسبتی با مدرنیته دارند ؟
▪️چه نسبتی با کمونیسم دارند؟
▪️یا اینکه با هیچ کدام نسبتی ندارند؟
▪️یا اینکه دچار التقاط هستند؟
و ...
📌بر این اساس، در موسم انتخابات، هر کاندیدا را باید در نسبتش یا این جریانات مطالعه کرد.
#پرونده_ویژه
#انتخابات
🌱اندیشه رضوان
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام | ویراستی | آپارات
#معرفی_کتاب
جریانشناسی سیاسی در ایران
🔹 اثرحاضر از کتابهای خوب برای شناخت جریانهای سیاسی در ایران است.
🔸این کتاب تنها به جریانات سیاسی پس از انقلاب اسلامی اشاره نمیکند بلکه به جریانات فعال در فرایند انقلاب و نیز اتفاقات نزدیک به آن نیز میپردازد.
🔺از اینرو جهان سیاست در ایران را در مقیاس حدود 80 سال اخیر یعنی از سال 1320 تا کنون مطالعه میکند.
📌شاید بتوان گفت این کتاب، برای شروع جریانشناسی سیاسی ایران مناسب است.
#پرونده_ویژه
#انتخابات
🌱اندیشه رضوان
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام | ویراستی | آپارات
ارتباط پلورالیسم نجات و پلورالیسم صدق
🔹#پلورالیسم جان هیک اگرچه در ابتدا در مسئله نجات و رستگاری مطرح شده است ولی در ادامه به یک چالش جدی برخورد میکند!
🔸اینکه بخشی از فرایند نجات و رستگاری بلکه رکن آن وابسته به پیروی و همسویی با حقیقت است
اینجاست که مسئله پلورالیسم نجات به پلورالیسم معرفتی و #کثرت_گرایی در حقانیت و صدق مرتبط میشود.
🔺برای این امر پیشنهاد جان هیک است که هسته اصلی دینداری و حقیقتمحوری را «سیر از خودمحوری به خدامحوری» معرفی کند و باقی آموزههای دینی را از آن جدا کند
📌بدین جهت است که او آموزههایی مهمی در مسیحیت مثل حلول و تجسد را در حد اسطوره و ادبیات نمادین فرومیکاهد.
🌱اندیشه رضوان
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام | ویراستی | آپارات
انگاره پلورالیستی از دین
🔹پلورالیسم ناخودآگاه ما را نسبت به دین متفاوت میکند
🔸دین از دیدگاه پلورالیسم حقیقت تاریخی و جغرافیایی است که به صورت پدیدار انسانی ظهور یافته از مسیحیت, هندو، یهود, بودا، اسلام و غیره میباشد.
🔺در حقیقت دینها آفریدههای بشری هستند که تاریخ آنها بخشی از تاریخ گستره فرهنگ بشری است.
▪️از اینرو گویی سخن گفتن از حق و باطل بودن آنها بیمعنا و اشتباه است!
📌البته جالب است که این قضاوت، معمولا مورد پذیرش خود ادیان نیست!
🌱اندیشه رضوان
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام | ویراستی | آپارات
#یادداشت
آسیبِ نگاه صفر و یکی به دیگران
🔹 در نقد اندیشههای غیردینی و مدرن نباید نگاه صفر و یکی داشت
🔸چه در حوزه سکولاریسم، چه پلورالیسم و چه هر نگاه دیگری
🔺نباید گفتمن قطعا درست می فهمم و دیگری کاملا غلط
▪️حتی الحادیترین و غیردینیترین نگاهها هم چنین نیست که یک سره غلط باشند
🔺اگر بخواهیم چنین نگاهی داشته باشیم، در واقع در جامعه اندیشمندان و نخبگان، خودمان را مسخره کردهایم
🔹البته از آن طرف هم نباید بگوییم هر کسی هر چیزی گفت درست است و رویکرد انفعالی داشته باشیم
🔸اندیشههای التقاطی، غلط، اشتباه و ... کم نیستند
📌باید آنها را به صراحت و با قاطعیت نقد کرد
❗️ولی بسیاری از همین اندیشههای نادرست، با دغدغههایی صحیح و درست شکل گرفتهاند.
در واقع بسیاری از اندیشمندان غیردینی، سوالات درستی را مطرح کردهاند هرچند ممکن است در فرایند پاسخ دچار چالش شده باشند و نظریهای را بیان کنند که امروزه آن را نمیپذیریم
🔹ولی نباید این نکته را از نظر دور داشت که ردّ نظریه او نباید منجر به آن شود که تمام دغدغهها و گفتههای او را باطل بدانیم
▪️نمونه این مسئله در نسبت #دین_و_تاریخ یا #پلورالیسم یا هر اندیشه دیگری است.
📌رویکردهای غیردینی در این مسائل، با دغدغههای انسانی یا فلسفی مطرح شدهاند اگرچه ممکن است در اصل نظریه این اندیشمندان یا اینکه این نظریات کلیت ندارند یا هر چیز دیگر نقض و خدشه و چالش وجود داشته باشد.
🌱اندیشه رضوان
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام | ویراستی | آپارات
مبانی تاریخینگری به قرآن
🔹معتقدان به تاریخمندی قرآن، این کتاب را محصول زمانه و محیطی خاص میدانند که برای امروز بشر به همان صورت کارآمد نیست بلکه بایستی آن را تغییر داد یا حذف کرد.
📌مبانی این افراد را میتوان در چند محور خلاصه کرد:
1- مبنای منشأ شناختی
2- مبنای انسان شناختی
3- مبنای وحی شناختی
4- مبنای دلالت شناختی
5- مبنای کارکردشناختی
در ادامه کوتاه نوشتی درباره هر کدام از آنها خواهیم داشت
📚برگرفته از کتاب «نقد مبانی تاریخمندی قرآن»
#هرمنوتیک
#دین_و_تاریخ
🌱اندیشه رضوان
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام | ویراستی | آپارات
مبانی تاریخینگری به قرآن: مبنای منشأ شناختی
🔹بخش از چالشهای تاریخینگری به قرآن برخاسته از مسئله خاستگاه دین است.
🔸 افرادی که منشأ دین را تاریخی و زمینی قلمداد میکنند (نه الهی) چنین نگاهی به متون مقدس دارند.
🔺در این نگاه کتب آسمانی ادیان نیز ساخته و پرداخته دست بشر و تابع شرایط تاریخی دانسته میشود.
▪️این دیدگاه در بین بسیاری از مادیگرایان، جامعهشناسان دین و دیگرانی که نگره #پدیدار_شناختی به دین دارند، به وجود میآید.
📌طبیعی است انتقاداتی که در فلسفه دین به نگره پدیدار_شناختی به دین و نیز به تفاسیر مادیگرایانه از دین وجود دارد، به این دیدگاه وارد است.
#هرمنوتیک
#دین_و_تاریخ
🌱اندیشه رضوان
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام | ویراستی | آپارات