✅ استقلال قاضی از منظر حقوقی 🎙 استاد محسن برهانی 🔗 تهیه وتنظیم استاد محمدکاظم تقوی ✂️ برش هایی از متن: 🔸 نشست قبلی برگزارشده در مؤسسه فقه‌پژوهی «مفتاح کرامت» بررسی مسأله «استقلال قاضی از منظر فقه» بود و برای بررسی بهتر این مسأله به‌علت این‌که به‌گونه‌ای مطالبه و اقتضای شرائط جامعه هم است، در برنامه‌ریزی‌ها قرار شد که مسأله استقلال قاضی از منظر حقوقی هم توسط یکی از اساتید، بررسی بشود؛ لذا امشب در خدمت استاد محترم، جناب آقای دکتر «برهانی» حقوق‌دان برجسته و استاد دانشگاه تهران هستیم که هم دارای بیان علمی و هم قلم علمی‌اند که مقالات متعددی نگاشته‌اند و مستغنی از معرفی هستند. 🔸 مسأله قضاوت، از امور لاینفک زندگی بشر است و مطالبه عدالت در قضا هم از خواسته‌های دائمی و همیشگی بشر به‌شمار می‌رود. شاید بتوان گفت که در جوامع جدید، دولت‌های مدرن برای تحقق این هدف، دو راهکار اندیشه‌اند: 1) تفکیک قوا و تشکیل قوه قضائیه به‌عنوان یک مستقل حاکمیتی؛ 2) قضاوت براساس قانون. 🔸 این دو راهکار اندیشیده‌شده، جلوی قضاوت برپایه امیال و هواها را می‌گیرد و طبعاً مطلوبیت عدالت قاضی و عدالت در قضا، از منظر اسلامی هم مستغنی از بیان است. به‌هرروی، تحقق استقلال قاضی، چیزی است که هنوز فاصله زیادی با آن داریم و بررسی آن از منظر حقوقی را امشب -ان‌شاءالله- از بیانات و بحث علمی و تحقیقی جناب استاد «برهانی» استفاده می‌کنیم. 🔹 برهانی: اعوذ بالله من الشیطان الرجیم. بسم الله الرحمن الرحیم و الحمد لله و سلامٌ علی عباده الذین اصطفی. با عرض سلام، ادب و احترام به خدمت اساتید معظم و فضلای عزیز، حضرات آیات و حجج اسلام. 🔻 مقدمه 🔸 عنوان بحث ما «استقلال قضائی» است که متأسفانه توفیق نداشتم بحث فقهی‌ای را که برخی از اساتید در این‌جا ارائه دادند، در اختیار داشته باشم، ولی امیدوارم مطالبی که تقدیم می‌کنم، با مبانی منقح‌شده در موضوع، مطابق باشد. داستان استقلال قضات -نه استقلال دستگاه قضائی- یکی از بنیان‌های نظام سیاسی-اجتماعی در یک کشور است؛ یعنی اگر پرونده‌ای به یک قاضی، ارجاع شد، قاضی بتواند صرف‌نظر از فشارهای داخلی و خارجی، در آن به تشخیص خود عمل کند. استقلال قضائی را می‌توان به دو دسته، تقسیم کرد: استقلال و موانع درون‌سازمانی؛ استقلال و موانع برون‌سازمانی؛ 🔸 بدین‌معنا که قرار است سیستم قضائی چه بر سر یک قاضی در درون دستگاه و تشخیص او بیاورد و فشارهای بیرون دستگاه قضا بر قاضی‌ای که در درون سیستم، مشغول کار بر روی یک پرونده است، به چه نحو است. سعی می‌شود آنچه تقدیم می‌گردد، هم ناظر به قوانین موجود باشد و هم ناظر بر رویه‌های موجود. 🔻 موانع درون‌سازمانی استقلال قاضی 🔸 اکنون با یک قاضی مواجهیم که در سیستم، قرار گرفته و «دوست دارد مستقل باشد» و می‌خواهیم بدانیم که این شخص قاضی در درون این سیستم با چه چالش‌هایی روبه‌روست و آیا انتظار استقلال از یک قاضی، یک انتظار به‌جاست یا اساساً الآن چنین انتظاری حدوداً منطبق بر واقعیت نیست. بنابر این، مطالب را بر «عوامل نقض استقلال قضایی به‌صورت درون‌سازمانی» متمرکز می‌کنیم؛ یعنی عواملی که از درون قوه قضائیه می‌خواهد بر قاضی، فشار بیاورد تا نتواند به تشخیص خود، عمل کند؛ یعنی -مثلاً- یک قاضی به این‌جا رسیده که باید حکم به برائت، صادر کند، اما سیستم از او می‌خواهد که متهم را محکوم کند؛ یا به محکومیت متهم رسیده اما سیستم از او درخواست صدور برائت دارد. علل و عوامل مختلفی را می‌توان در این زمینه، بر شمرد و از جمله آن‌ها عبارتند از: 🔺 جهت مطالعه کامل این مطلب به لینک زیر مراجعه فرمایید: https://andishehma.com/esteghlal-ghazi-az-manzar-hoghoghi/ #استقلال_قاضی #حقوق #محسن_برهانی 🌐 تهیه شده توسط تیم اندیشه ما 🖇 مارا در شبکه های اجتماعی همراهی کنید 🙏🏻: ایتا: https://eitaa.com/andishemaa تلگرام: https://t.me/andishemaa اینستاگرام: https://www.instagram.com/andishemaa

✅ استقلال قاضی از منظر فقه اسلامی؛ به ویژه فقه امامیه 🎙 استاد محمد محمدی قائنی ✂️ برش هایی از متن: بسم الله الرحمن الرحیم مجری: مسأله قضاوت، همزاد انسان و جامعه انسانی است؛ هم ریشه در ابعاد باطنی و وجودی او و عوامل و انگیزه هایی دارد که که نزاعها و مخاصمات را پدید میآورد؛ و هم یک امر اجتماعی است که در اجتماع، مدیریت و سیاست به قضاوت پرداخته میشود و هم آمال و آرزوی و خواسته بشر در جامه از قدیم الایام، تقحق قضاوت عادلانه بوده است. اسلام هم مسأله قضا را بسیار مهم میداند و به آن، اهمیت داده بهگونهای که آن را منصب نبی و وصی میداند و در صورتی که این دو نباشد یا در استمرار آن دو نباشد، آن را شقی معرفی کرده. بههرحال شاید بتوانیم مسأله استقلال قاضی را عبارة اخرای قضاوت عادلانه بدانیم و در جوامع قدیم، مسأله قضاوت از مسائل مهم بوده و در جوامع جدید هم در بحث تفکیک قوا، یکی از سه قوه اصلی، قوه قضائیه است که آرزوی بشر را در تحقق قضاوت عادلانه، دنبال میکند. اسلام هم که همه چیز را بر محور قوانین و ضوابط شرعی میخواهد یعنی - - بستر آماده برای تحقق قضاوت عادلانه و استقلال قاضی در مسند قضا را خواستار است؛ یعنی جاری و نافذ نبودن اراده اشخاص و امیال و هواهای آنها در امر قضاوت. قائنی اعوذ بالله من الشیطان الرجیم. بسم الله الرحمن الرحیم. این بحث، یک بحث گسترده است که پرداختن به تمام جوانب آن قطعاً در مانند این جلسه موقّر هم نمیگنجد؛ چراکه جوانب و جهات گوناگونی دارد که در این راستا گویای بحث استقلال قاضی و استقلال قضای اسلامی است. اگر فهرستی از جهات مربوط به استقلال قاضی ارجاع بدهد که درباره پارهای از آداب قاضی که » شرائع « در فقه، ارائه بشود، شاید بهترین امر، این است که به بهعنوان حکم الزامی، و شماری از احکام غیرالزامیه را بهعنوان آداب قاضی، متذکر شده و البته الزامی بودن برخی از آنها در میان فقها محل خلاف است. اینکه در حکومت دارج، نهاد قضائی و قوه قضائیه از دیگر قوا متمایز است و استقلال دارد، یک اصطلاح است و منظور ما از منطر فقه، متغایرت دارد، چون اموری تشکیلاتی است نه امری » استقلال قضائی « که با اصطلاح تثبیتناپذیر، بلکه یک مصطلح حکومی و اداری است و مراد از آن، این است که نهاد قضائی براساس قوه مجریه و تحت امره آن، تعریف نمیشود و وزارت دادگستری که تحت نظر قوه مجریه است، غیر از نهاد قضائیی است که در عرض نهاد قانونگذاری و اجرائی، تعریفی در حکومت دارد. مراد ما از استقلال قضائی، این معنا نیست، بلکه این است که قضا در فقه اسلامی و منابع فقه اسلامی با خصوصیاتی، قرین شده که خواستهاند قاضی را به دو معنا بهگونهای مستقل، تعریف بکنند: .... 🔺 جهت مطالعه کامل این مطلب به لینک زیر مراجعه فرمایید: https://andishehma.com/esteghlal-ghazi-manzar-fighh-siyasi/ #استقلال_قاضی #فقه_اسلامی #فقه_امامیه #محمد_محمدی_قائنی 🌐 تهیه شده توسط تیم اندیشه ما 🖇 مارا در شبکه های اجتماعی همراهی کنید 🙏🏻: ایتا: https://eitaa.com/andishemaa تلگرام: https://t.me/andishemaa اینستاگرام: https://www.instagram.com/andishemaa