✅ تاثیر مکتب اصفهان در سیر تحولات فلسفی در دوران صفویه 🎙 استاد سید جواد میری ✂️ برش هایی از متن: 🔸 فلسفه و حکمت شیخ بهایی جمع بین نگاه فلسفی و نگاه حکمی است که از یک سو سنت فلسفی مشایی و سینوی و از سوی دیگر هم به ابن عربی می‌رسد. 🔸 به گزارش «مبلغ» به نقل از مهر – شیخ بها الدین عاملی یا شیخ بهایی را متفکری ذوفنون دانسته‌اند. وی در علوم مختلف، از حساب و هندسه گرفته تا عرفان و تصوف صاحب اندیشه بود. فلسفه اما دانشی است که شیخ را از مخالفان آن دانسته‌اند. برخی بر این باورند که رویکرد شیخ به دانش فلسفه، از روی مخالفت بوده و این دانش را مورد تخفیف قرار می‌داده است. اگرچه در آثار شیخ بهایی تعابیری وجود دارد که می‌توان او را به مخالفت با فلسفه منتسب کرد، اما از نکته‌ای نیز نباید غفلت ورزید. نکته آن است که اساساً نگرش شیخ بهایی بر علوم، یک نگاه وسیله‌ای و کاربردی است. شیخ بهایی علم را وسیله‌ای می‌داند برای رسیدن به هدف. علمی که هدف را گم کند و راه وصول به آن را پوشیده دارد، از نظر شیخ بهایی مورد نکوهش و مذمت است. با این رویکرد است که شیخ، به مواجهه با علوم می‌رود. او نه‌تنها دانش فلسفه را بلکه همهٔ علوم را در ذیل این هدف، معنا می‌کند. شیخ بهایی فقط به فلسفه طعنه نمی‌زند بلکه فقه و اصول و نحو و صرف و طب و ریاضی و تفسیر و حدیثی را که مانع رسیدن به معبود باشد را نیز مورد مذمت قرار می‌دهد. بر همین اساس و بر بررسی بیشتر دیدگاه‌های شیخ بهایی با سید جواد میری جامعه شناس و عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی به گفتگو نشستیم که در ادامه حاصل آن را می‌خوانید: 🔹 سید جواد میری در گفت و گو با مهر بیان داشت: زمانی که می‌خواهیم درباره شیخ بهایی صحبت کنیم، توجه به این نکته که وی در چه زمینه و زمانه‌ای پای به عرصه فعالیت‌های علمی و فرهنگی و سیاسی گذاشته، مهم است. چرا که معمولاً صحبت درباره شیخ بهایی، با نگاه جسته و گریخته به برخی از کارهایی که ایشان در حوزه شهرسازی انجام داده، همراه است. مثلاً، به مناسبت روز مهندس، از شیخ بهایی به عنوان یک مهندس نام می‌برند و کسانی که علقه و علاقه فلسفی و حکمی دارند به این می‌پردازند که شیخ یکی از اساتید ملاصدرا بوده است. برخی که علاقه فقهی دارند، تلاش می‌کنند به بحث حکمت ایمانی ایشان بپردازند و می‌گویند شیخ بهایی کسی بوده که بین حکمت ایرانی و یونانی تمایز قائل می شده و به نوعی حکمت ایرانی را برتر از حکمت یونانی می‌دانسته است و هر کس به روش‌های گوناگون تلاش می‌کند شیخ بهایی را از منظر خود تعریف کند. 🔺 جهت مطالعه کامل این مطلب به لینک زیر مراجعه فرمایید: https://andishehma.com/tasir-maktab-esfahan/ #مکتب_اصفهان #فلسفه #صفویه #سید_جواد_میری 🌐 تهیه شده توسط تیم اندیشه ما 🖇 مارا در شبکه های اجتماعی همراهی کنید 🙏🏻: ایتا: https://eitaa.com/andishemaa تلگرام: https://t.me/andishemaa اینستاگرام: https://www.instagram.com/andishemaa

❇️ مدرنیته و تأثیرات آن در دینداری ایرانیان است. 🎙 دکتر سید جواد میری ✂️ برش هایی از متن: 🔻 مراجع تقلید و مبلغان دینی چه مقدار توانستند از ابزار مدرنیته برای ارائه دین در جامعه استفاده کنند؟ چون آنان در دوره‌ای با ابزار مدرنیته درافتادند. 🔸 این سوال خوب را از چند منظر می‌توان مورد بررسی قرار داد. اول، منظر ساده‌انگارانه است که تکنولوژی به مثابه ابزار است و ما از این ابزار می‌توانیم آنگونه که می‌خواهیم استفاده کنیم. 🔸 تکنولوژی مثل یک ظرف خالی است و ما می‌توانیم ایده‌های دینی را در این ظرف پر کنیم و آن را انتقال دهیم. از نگاه دیگر تکنولوژی ابزار نیست بلکه شیوه‌ای از زیست است و زندگی جمعی ما را سامان‌دهی می‌کند و ظرف توخالی نیست بلکه عقلانیتی است که به صورت تکنیکی خود را نشان می‌دهد که برخی از فلاسفه از آن به عنوان «عقل تخنه» یا عقلانیت تکنیکی یاد می‌کنند.نوع مواجهه علما نه فقط در اسلام و در بین مراجع شیعی بلکه در بسیاری از ادیان، در موج اول به صورت سلبی بود و مدرنیته را عامل شرّ می‌دانستند ولی مدرنیته آرام آرام بنیان‌های جامعه را تغییر ‌داد، چون عقل تکنیکی تصرف می‌کند و به دلیل اینکه قدرت تسخیر و تصرف دارد می‌تواند فرمت و چارچوب و بنیان‌های زندگی اجتماعی انسان را تغییر دهد. 🔸 مدرنیته را می‌توان به پیش و پس از انقلاب صنعتی تقسیم کرد و انقلاب صنعتی یا انقلاب تکنولوژی فقط یک مرحله نبود که در سال 1800 میلادی اتفاق افتاده باشد بلکه یک پروسه مداوم است که ما اکنون در آستانه ششمین عصر انقلاب صنعتی یعنی ظهور هوش مصنوعی و تأثیر آن بر شیوه زیست انسان قرار گرفته‌ایم. اگر تکنولوژی را صرفاً ابزار بگیریم می‌توانیم ایده‌ها، آثار و مفاهیم دینی را صرفاً با ابزار انتقال دهیم ولی هر مقدار عمیق می‌شویم، می‌بینیم این گونه نیست. 🔸 به همین دلیل بسیاری از نگاه‌ها در بین مراجع و ساختارها و نهادهای دینی این است که باید تکنولوژی را کنترل کنیم، چیزهایی که می‌خواهیم از طریق تکنولوژی ارائه دهیم، و از چیزهایی که تصور می‌کنیم نادرست یا غلط است یا به ضرر ماست، صیانت کنیم. اما واقع امر این است که تکنولوژی صرفاً ابزار نیست و مادامی که ما تکنولوژی را به مثابه ابزار می‌بینیم، فهم یا سیاستگذاری یا استراتژی‌های ما در مواجهه با عقلانیت تکنولوژی، ابتر خواهد بود.مراجع هم تا جایی که من اطلاع دارم نظریه مختاری درباره تکنولوژی ارائه نکرده‌اند بلکه نهایتاً گفته‌اند که احوط اینگونه است که فلان جور استفاده شود یا نشود، اما اینکه نظریه‌ای داشته باشند که بتواند تکنولوژی را به مثابه یک مقوله چند ضلعیِ متنوع الاضلاع، متعلق ذهن‌شان قرار دهند و درباره آن بیندیشند و نه تنها برای مسائل دینی بلکه در سطح بشری راهکاری ارائه دهند، چنین چیزی از علما یا مراجع تاکنون ندیده‌ایم. تأثیرات مدرنیته را در مراوده مقلدین با مراجع و به طور کلی حوزه علمیه با مردم چگونه ارزیابی می‌کنید؟ این هم از سوالات پیچیده و مهم است. رابطه بین مرجع تقلید و جامعه شیعی قریب به 500 سال اینگونه بود که طلبه وارد حوزه می‌شد، درس می‌خواند و سطوح مختلف را طی می‌کرد، به درجه اجتهاد می‌رسید و مرجع تقلید می‌شد. 🔸 این عقبه تاریخی در آستانه تغییر و تحولات جدی است که آیا به همین صورتی که در ادوار گذشته بوده امکان تدوام دارد یا نه؟ اگر امکان تداوم دارد آیا فرم‌ها و شکل‌ها را باید به این صورت نگه داشت؟ یا کاهش اثرگذاری نهاد مرجعیت در بین جامعه به معنای عام کلمه و جامعۀ مقلدین به معنای خاص کلمه، نیازمند بازنگری جدّی در این نهادها یا سازمان‌ها نیست؟ 🔸 به نظر می‌رسد درباره این مسئله در بین علما، مراجع و کسانی که در این عرصه‌ها کار می‌کنند بحث‌های جدّی صورت نگرفته است اما باید گفت که حوزه‌های علمیه در ایران و مراکز شیعی جهان در حال چرخش و بازسازی جدیدی از فرم‌های خود هستند ...... 🔺 جهت مطالعه کامل این مطلب به لینک زیر مراجعه فرمایید: https://andishehma.com/modernite-va-tasirat-an-dar-dindari-iraniyan/ #ایران #دینداری #مدرنیته #سید_جواد_میری 🖇 مارا در شبکه های اجتماعی همراهی کنید 🙏🏻: ایتا: https://eitaa.com/andishemaa تلگرام: https://t.me/andishemaa اینستاگرام: https://www.instagram.com/andishemaa