✳️ تبارشناسی تاریخچه حوزه علمیه قم 🎙 استاد رسول جعفریان ✂️ برش هایی از متن: 🔸 برای بسیاری از مردم طی نیم قرن اخیر یا حتی بیشتر نام مدرسه فیضیه تداعی کننده حوزه علمیه قم است و البته‌ می‌دانیم حوزه علمیه جای مشخص و مدرسه خاصی نبوده است. مجموعه حوزه درسی قم را حوزه علمیه‌ می‌گفته‌‌اند. البته در دو سه دهه اخیر دارالشفاء مرکز اداری حوزه قم شده است. مدارس هم که بسیار فراوان. به هر حال، حوزه در آن وقت، مثل دستگاه کلیسا نبوده که در واتیکان در یک ساختمانی قرار دارد. یا مثلا اداره‌ای دارد. عمده مرکزیت خانه مراجع بوده است؛ و اما برای عامه مردم، حوزه علمیه، طی چند دهه، با مدرسه فیضیه همراه بوده است. انقلاب هم این مساله را جدی تر کرده است. این مدرسه در اصل جای مدرسه‌ای است که به اسم مدرسه آستانه شناخته‌ می‌شده و از قرن ششم گویا بوده است. مدرسه یاد شده علی القاعده امتداد داشته ـ گرچه خبری از آن نداریم. در زمان شاه طهماسب درب فیما بین مدرسه فیضیه و حرم حضرت معصومه درست شده که هنوز هم این در هست و تاریخ بنای آن سال ۹۳۹ است. این مدرسه به این بزرگی نبوده و بعدها در سال ۱۲۱۳ ق اوائل سلطنت فتحعلی شاه چند بنا در این ناحیه بوده، همه این بناها تخریب و دو مدرسه یکی فیضیه و دیگری دارالشفاء ساخته شده. تاریخ ختم بنای این مدرسه ۱۲۱۷ ق است، یعنی چهار سال طول کشیده و ناطق اصفهانی قصیده‌ای در باره آن با این تاریخ دارد که نشان‌ می‌دهد کار مهم و پرسروصدایی بوده است. این مطالب را در انجم فروزان عباس فیض (ص ۱۳۳) و دقیق تر آن را در تربت پاکان استاد حسین مدرسی (۲/۱۳۲)‌ می‌توان یافت. اصل این بنا در واقع از فتحعلی شاه است و این شعر هم در سردر شمالی روی یک سنگنبشته بوده است: (شعرهای فراوان دیگری هم آنجا هست که همه را آقای مدرسی آورده است). 🔸 در روضه معصومه شهنشاه فلک جاه / بنهاد بنا مدرسه‌ای دلکش و دلخواه تاریخ بنایش چه ز ارباب سخن خواست / بنوشت صبا مدرسه فتحعلی شاه 🔸 شاهان قاجاری‌ها خیلی به قم رسیدند و بسیاری از بناها تجدید شد؛ اما وقتی حاج شیخ عبدالکریم حائری به قم آمد، باز این مدارس باسازی شدند. مدرسه فیضیه و دار الشفاء نزدیک حرم بودند و رونقی داشتند. کتیبه بازسازی دارالشفا با تاریخ ۱۳۰۳ موجود بوده است. مدیریت آنها که هزینه هم داشته، قبل از آن دست علمای برزگ شهر بوده و کم و بیش در حال بازسازی و وقتی حاج شیخ آمد و ریاست حوزه را در دست گرفت، این دو مدرسه در اختیار ایشان قرار گرفت و بازسازی گسترده شد. مدرسه دارالشفاء، همان طور که از اسمش پیداست، اول بیمارستان آستانه بوده و کم کم مدرسه شده است. کتیبه‌ای روی آب انبار مدرسه دارالشفاء سال ۱۰۵۵ را نشان‌ می‌دهد که معلوم‌ می‌شود در دوره صفوی اینجا تعمیراتی شده است (تربت پاکان: ۲/۱۴۰). به هر روی این دو مدرسه در سالهای اول آمدن حاج شیخ به قم بازسازی شدند و کتیبه‌هایی هم از این دوره هست. این مطالب را عرض کردم تا سابقه‌ای از این مساله داشته باشیم. 👇🏻 جهت مطالعه کامل این مطلب به لینک زیر مراجعه فرمایید: https://andishehma.com/tabar-shenasi-howze-qom/ #تاریخچه #تبار #حوزه_علمیه #حوزه_قم #شناسی #رسول_جعفریان 🌐 تهیه شده توسط تیم اندیشه ما 🖇 مارا در شبکه های اجتماعی همراهی کنید 🙏🏻: ایتا: https://eitaa.com/andishema تلگرام: https://t.me/andishemaa