✅ هم نهاد سازي سنت و تجدد در حوزه مسائل زنان
🎙 استاد سید صادق حقیقت
گفتگو از: محمدحسين صبوري
✂️ برش هایی از متن:
🔸 بحث اولي كه به ذهن من ميرسد بحث «تساوي زن و مرد در كمالات معنوي است. رسيدن به كمالات معنوي و سعادت، در آن معنايي كه اسلام براي آن قائل شده است، مخصوص مردان نيست؛ زن ابزاري نيست براي اينكه مرد به كمالات برسد. هم مرد و هم زن بهطور همزمان ميتوانند مكمل يكديگر باشند و به كمالات برسند. در آية قرآن «هنَّ لباس لكم و انتم لباس لهن» هم به جنبههاي معنوي ميتواند اشاره داشته باشد هم جنبههاي اجتماعي؛ همانطور كه مرد براي زن لباس است زن هم براي مرد لباس است و تكميلكنندة يكديگر هستند.
🔸 اينجا يك تفاوت اساسي بين اسلام و مكاتب مدرن بهطوركلي و ليبراليسم، بهطور خاص، وجود دارد. اسلام همانند يونان، سعادتمحور است و بنابراين «خير» را در سعادت ميبيند؛ درحاليكه مكاتب مدرن چون رابطة انسان را با سعادت، به معناي يونانيان، قطع كردند، سعادت را به امور قابل لمس تعريف كردند. بهطور مثال، هابز و ديگر متفكران قرارداد اجتماعي به «ماترياليسم معرفتي» قائل بودند. آنان در مباحث معرفتشناسي خود، مباني ماترياليستي دارند و سعادت را براي انسان تفسير ميكنند به آن چيزي كه باعث لذت و سود براي انسان ميشود و همين مبنايي ميشود براي سودگرايي بنتام.
🔸 در اين دوران، يعني دوراني كه با ماكياول شروع شده بود كه دولت مدرن را تفسير كرده بود و بعد با اين دو متفكر (هابز و لاك) و سپس بنتام تداوم پيدا كرده بود، سعادت همان سود و لذت انسان معنا ميشود. بنابراين آن سعادتي كه در يونان باستان بوده كاملا ً معنايش تغيير ميكند. معنايي كه از سعادت در اسلام است به تفكر يوناني خيلي شبيهتر است تا مكاتب مدرن. بنابراين وقتي ميگوييم انسان بايد به سعادت برسد، يعني هدفي كه خداوند براي او مشخص كرده مبتني بر خير و فضيلت است. انسان، اعم از مرد و زن، در اين حركت رسيدن به كمالات معنوي مساوي هستند. به نظر من خود اين مسئله، گواه برتري اسلام نسبت به مكاتب غربي است كه در اين مكاتب غربي از آزاديهاي اجتماعي زن صحبت ميشود، ولي از سعادت معنوي زن و كمالات معنوي او بحثي نيست. در اسلام هم مرد و هم زن بايد هر دو به هدف غايي برسند كه توسط وحي ترسيم شده است.
🔸 اگر بخواهيم بر كمالات معنوي زن تأكيد كنيم، بايد ببينيم اسلام در چه محيطي آمد؟ اسلام در شرايطي آمد كه دختران را زندهبهگور ميكردند و زن هيچگونه ارزشي نداشت، و اسلام به زن يك ارزش خاصي داد و در مقايسة آن فرهنگ قبيلهاي و جاهلي عرب، دستاوردهاي خيلي زيادي براي زن داشت.
🔺 جهت مطالعه کامل این مطلب به لینک زیر مراجعه فرمایید:
https://andishehma.com/ham-nahadsazi-va-tajadod-dar-masael-zanan/
#سنت
#نهادسازی
#مسائل_زنان
#سید_صادق_حقیقت
🌐 تهیه شده توسط تیم اندیشه ما
🖇 مارا در شبکه های اجتماعی همراهی کنید 🙏🏻:
ایتا:
https://eitaa.com/andishemaa
تلگرام:
https://t.me/andishemaa
اینستاگرام:
https://www.instagram.com/andishemaa
✅ وجود سه دیدگاه فقهی مختلف درباره مسائل زنان
🎙 استاد مهدی مهریزی
✂️ برش هایی از متن:
🔸نگاه ها در مساله زنان یکسان نیست. می توان کسانی که از موضع دین صحبت می کنند را در سه گروه دسته بندی کرد؛ گروهی تحت عنوان «جریان سنتی» که ادامه جریان های گذشته هستند و هرچند دیدگاه های آنها کمرنگ شده است اما هنوز وجود دارند. منابع مکتوب این گروه مربوط به دوره مشروطه به بعد است زیرا همزمان با انقلاب مشروطه بود که جنبش های زنان شکل گرفت و عده ای از کسانی که دغدغه دین را داشتند، این نوع جنبش ها را بر نتافتند چراکه فکر می کردند جامعه با این حرکت ها به تباهی می رود .به طور مثال اعتقاد داشتند که اگر دختر به مدرسه نرود، زندگی بهتری خواهد داشت. اولین کتاب های دینی و مذهبی در حوزه زنان هم در مواجهه با همین مسایل نوشته شد.
📍دهه 40 آغاز مرحله دوم از دیدگاه های فقهی نسبت به زنان است. در ایران از حدود دهه 40 به بعد یک نگاه جدید ایجاد شد که از کتاب های علامه یحیی نوری آغاز و تا شهید مطهری، دکتر شریعتی و امام (ره) ادامه داشت. این افراد نگاه های قبلی نسبت به زن را تعدیل کردند زیرا در نگاه قبلی تفاوت ها حداکثر بود، بحث حضور زن در اجتماع اصلا قابل قبول نبود و معتقد بودند زن باید در خانه بماند اما در نگاه دوم، این افراد دایره را محدود تر کردند. آنها اصل را بر این گذاشتند که زن و مرد در جوهره انسانی برابر هستند و بر آن تاکید می کنند؛ برای حضور اجتماعی زن نیز منعی قایل نیستند بلکه قایل به جواز هستند.به این معنی که اصول را با شرایطی که دین گفته است، جایز می دانند و آنها را توصیه نمی کنند. نکته بعد این است که تلاش می کنند تفاوت ها تبیینِ عقلانیِ انسان فهم داشته باشند،مانند کارهایی که شهید مطهری در کتاب حجاب و حقوق زن در اسلام انجام داد.
🔸این گروه دوم، کار تبیین عقلانی تفاوت فقهی زن و مرد را انجام می دهند،ضمن اینکه بازنگری هایی نیز در برخی از نظرات گذشته انجام دادند. به طور مثال زنان می توانند امام جمعه زنان باشند یا زنها میتوانند مرجع تقلید زن های دیگر باشند. این افراد بین زن و مرد بر حسب جوهر انسانی یک وحدت قایل هستند، حضور اجتماعی زن را در جامعه جایز می دانند، برای تفاوت های فقهی تبیین های عقلانی ارایه می دهند و گاهی هم تجدید نظرهایی در برخی از دیدگاه های گذشته انجام می دهند.
📍از دهه 70 به بعد نگاه سومی شکل گرفت و به جای تبیین عقلانی، یک نوع بازنگری در استنباط فقهی انجام شد مثلا آیت الله جناتی، آیت الله صانعی، آیت الله معرفت و در لبنان علامه فضل الله را می توان در این زمره قرار داد. کار آنها این بود که فتاوای قبل در حوزه زنان را یک نوع بازنگری فقهی کردند و نتیجه این شد که در حدود 20 مورد از آن اختلافات بین زن و مرد -که در کل حدود 50 مورد بود- نظر دیگری دادند. در آخر نیز آن 20 اختلاف را رفع کردند اما باید گفت که از میان این سه دیدگاه، دیدگاه دوم دیدگاه غالب است در حالی که شاید نگاه سوم در دانشگاه ها پذیرش بیشتری داشته باشد.
🔸دلایل به وجود آمدن اختلاف میان فقها درباره مسائل زنان باید گفت اختلاف نظر و فکر یک واقعیت است. در قرآن نیز به تفاوت انسان ها اشاره شده است. انسان ها از سه جهت با هم تفاوت دارند؛ یک: دانش، دو: استعداد و سه: تمایلات است.اختلاف انسان ها مسلم است و علمای بزرگ هم نمی خواستند این موضوع را از بین ببرند بلکه آن را برجسته می کردند.
🔺 جهت مطالعه این مطلب به لینک زیر مراجعه فرمایید:
https://andishehma.com/vojoh-segane-fighhi/
#دیدگاه
#فقه
#مسائل_زنان
#مهدی_مهریزی
🌐 تهیه شده توسط تیم اندیشه ما
🖇 مارا در شبکه های اجتماعی همراهی کنید 🙏🏻:
ایتا:
https://eitaa.com/andishemaa
تلگرام:
https://t.me/andishemaa
اینستاگرام:
https://www.instagram.com/andishemaa