⁉️ #پرسش_و_پاسخ 237: 📌 #موسی 💬 سؤال: آیا اسم مقصوری همچون «موسی» (که هم الف تأنیث دارد و هم اسم عجمی است)، غیر منصرف است؟ اگر غیر منصرف است، آیا در صورت مجرور بودن، جرّ آن به فتحۀ مقدّر است یا کسرۀ مقدّر؟ 📝 جواب: 🔸 به گفتۀ نحویون، اگر اسمی دو سبب از اسباب منع صرف ـ و یا یک سبب که جانشین دو سبب می شود ـ را داشته باشد، غیر منصرف می شود. 🔹 ضابطۀ فوق، در کلمۀ «موسی» نیز وجود دارد، پس غیر منصرف است. 🔻 و در خصوص اینکه اعراب مقدّر آن در حالت جرّی چیست، دو قول مطرح است: 1️⃣ جرّ آن به فتحۀ مقدّر است (جمهور نحویون). 2️⃣ جرّ آن به کسرۀ مقدّر است، چرا که اسم غیر منصرف به دلیل ثقل (سنگینی) ناشی از شباهتِ به فعل کسره نمی گرفت؛ و حال آنکه ثقلی با وجود اعراب تقدیری پدید نمی آید. ☑️ البته، #منصرف یا #غیر_منصرف دانستن موسی (و امثال آن) و اینکه اعراب مقدّر آن ـ در صورت منع صرف ـ چیست، ثمرۀ عملی خاصی ندارد؛ چرا که به هر حال اعراب آن #تقدیری است و ظهور و بروزی ندارد. 📖 النّص: «في تمثيله بموسي إشارة إلى اختياره قول ابن فلاح إليمنيّ من أنّ المقصور غير المنصرف يعرب بالحركات الثلاث تقديرا، قال: لأنّ الكسرة إنّما امتنعت فيما لا ينصرف كأحسن للثّقل، و لا ثقل مع التقدير، و الّذي عليه الجمهور أنّ إعرابه بالحركات الثلاث مقدّرة مخصوص بالمنصرف منه أما غير المنصرف منه ك «موسى»، فالمقدّر فيه الضّمّة و الفتحة فقط، دون الكسرة لعدم دخولها فيه و في الاسم المعرب بالحركات». 📚 ر.ک: الحدائق الندیّه، ص 149 #نحو #اعراب #اسم_مقصور #اسم_غیر_منصرف ✅ کارگاه ادبیات عرب: 🆔 https://eitaa.com/arabbic