پشتکار شگفت آور علامه امینی ره در گرمای تابستانه نجف برای پژوهش درباره غدیر😳 📚کتاب دریای موج خیز الغدیر، علي ابوالحسنی (منذر)، ص: ۴. https://eitaa.com/joinchat/494927872Ca763d6564a

✅رویای آیت الله سیدمحمدتقی آل بحرالعلوم درباره نحوه رسیدن علامه امینی ره به حوض کوثر. 📚دریای موج خیز الغدیر، علي ابوالحسنی(منذر)، ص: ۳۰. https://eitaa.com/joinchat/494927872Ca763d6564a

بسم الله الرحمن الرحیم 🔵اهمیت نهج البلاغه نسخه محی الدین عبدالحمید محی الدین عبدالحمید فقیه، ادیب و رئیس دانشکده ادبیات در جامع الازهر بود. وی که شاگرد شیخ محمد عبده بود به شرحی که استادش بر نهج البلاغه نوشته بود، تعلیقه‌های ارزشمندی افزود و شرح استادش را همراه با تعلیقه‌های خودش چاپ کرد. نسخه‌‌ای از نهج البلاغه که عبدالحمید به دست انتشار سپرد، اهمیت زیادی دارد چرا که او در هنگام استنساخِ متنِ نهج البلاغه، به هشت نسخه دسترسی داشت که به قول خودش یکی از آن نسخه‌ها نسخه بسیار مهمی بوده است. 🔻وی در نسخه خودش کلماتی را که فقط در پاره‌ای از نسخه‌ها وجود داشته، بین قلاب قرار داده است. ✍ او در مقدمه کتاب نوشته است: اکنون که در حال نگارش این کتاب هستم، هشت نسخه از نسخه‌های نهج البلاغه در اختیار من است: 1) نسخة سنگی چاپ مصر. 2) نسخة چاپ المطبعة الأدبية (بيروت) ١٨٨٥ م. 3) نسخة چاپ المطبعة العمومية (مصر) ١٣٢١ ه‌ ق. 4) نسخة چاپ بيروت با هزینه محمد كمال بكداش بدون تاریخ چاپ، که همراه با شرح محمد عبده و توضیحات محيى الدين افندى الخياط (برگرفته از شرح ابن ابی الحدید) چاپ شده. 5) نسخة چاپ دار الكتب العربية (مصر) ١٣٢٨ ق، که همراه با شرح المرصفى منتشر شده. 6) نسخة چاپ المطبعة الرحمانية همراه با شرح شیخ محمد عبده. 7) نسخة چاپ مصر (سنة ١٣٢٩ ق)‌ همراه با شرح ابن أبى الحديد 8) نسخه‌ای از شرح ابن ميثم، چاپ سرزمین فارس (١٢٧٤ ق)، ما به نسخه خطی این شرح دست یافتیم که بسیار ارزشمند و مورد توجه بود و بعضی از مواضع نسخه خودمان را با آن مطابقت دادیم ولی این نسخه تا آخر کار در اختیار ما نبود... #اختلاف_نسخ #با_شیفتگان_نهج البلاغه 67 https://eitaa.com/banahjolbalaghe https://eitaa.com/joinchat/494927872Ca763d6564a

بسم الله 🔵چر امام حسین علیه السلام در کربلا چاه آبی حفر نکرد؟ این پرسش، پرسشی است که بسیاری از کاربران فضای مجازی با آن مواجه می‌شوند. واقعیت این است که دستور بستن آب در روز هشتم محرم، تصمیم میدانی فرماندهان جنگ (شمر و عمر سعد و ...) نبود بلکه فرمان شخص عبیدالله بود که گمان می‌کرد امام حسین علیه السلام زیر فشار تشنگی بیعت خواهد کرد!! در برخی منابع آمده است که حضرت ابی‌عبدالله علیه السلام، در روز هشتم در پشت خیمه‌گاه چاه کم‌عمقی حفر کردند و آبی مانند آب چشمه هم به دست آمد و همراهان امام آب نوشیدند اما بعد از آن، دو اتفاق افتاد: 1) نخست اینکه ، چشمه آب در زمین فرو رفت و ناپدید شد(حفر فنبعت له عين ماء عذب فشربوا ثم غارت العين و لم ير لها أثر) (مقتل مقرم ص 209). 2) دوم آنکه خبر به فرماندهان سپاه مقابل رسید و به تدریج خبر تا قرارگاه عبیدالله در کوفه نیز رسید و عبیدالله ملعون بی‌درنگ در نامه‌ای به عمرسعد نوشت: «شنیده‌ام حسین چاه حفر می‌کند و برای یارانش آب به دست می‌آورد. به محضی که نامه‌ام به دستت رسید، با همه توانت او را از حفر چاه باز بدار و بر او تنگ بگیر و اجازه نده حتی قطره‌ای آب بنوشند!..» چنین بود که عمر سعد جلوی حفر چاه را گرفت. (مقتل خوارزمی، ج 1 ص 346) پ ن: 📚 مقتل خوارزمی: بلغ ذلك إلى عبيد اللّه فكتب إلى عمر بن سعد: بلغني أن الحسين يحفر الآبار، و يصيب الماء، فيشرب هو و أصحابه، فانظر إذا ورد عليك كتابي هذا فامنعهم من حفر الآبار ما استطعت، و ضيّق عليهم و لا تدعهم أن يذوقوا من الماء قطرة...، و السلام. #مناسبتی، شماره 73 https://eitaa.com/banahjolbalaghe https://eitaa.com/joinchat/494927872Ca763d6564a

بسم الله 🔵قربانی کردن فرزند در مکتب اولیای الاهی از ابراهیم تا حسین بن علی 1. امیرالمؤمنین علی علیه السلام در جنگ صفّین حاضر شدند فرزندشان محمد حنفیه به خطرخیزترین نقطه جنگ برود. جایی که در ‌آن‌جا حتی کوه‌ها نیز فرورمی‌ریخت (تزول الجبال و لا تزل)! (خطبه 11 نهج البلاغة) امیرالمؤمنین در اینجا با ایفای نقش ابراهیم فرزندش را به قربان‌گاه می‌فرستد. 2. همین امیرالمؤمنین وقتی دیدند که ماه‌پاره بنی‌هاشم "حسن بن علی" عزم میدان کرده، نگرانی‌شان به بالاترین حد ممکن رسیدو با مبالغه‌آمیزترین بیانِ ممکن (إملِکوا عنّی هذا الغلام) از لشکریان خواستند تا مانع از رسیدن او به قلب میدان شوند! بعد فرمودند که بر این دو جوان (حسنین علیهما السلام) خیلی حساس هستم چرا که می‌ترسم نسل پیامبر با شهادت اینها قطع شود (لِئَلَّا يَنْقَطِعَ بِهِمَا نَسْلُ رَسُولِ اللَّه‏). او در این‌جا نقش یعقوب را ایفا می‌کرد که باید از ولیّ خدا و جانشین خودش محافظت می‌کرد و نمی‌گذاشت از صحرای گرگ‌خیز صفین پیراهن خونی‌اش برگردد! 3. برای معاویه مهم بود که در جنگ صفین #حسنین را به شهادت برساند تا از بلامنازع شدن جانشینی پسرش، آسوده خاطر شود. برای همین بود که بعد از شهادت علی علیه السلام با حسرت به یکی از یاران علی ع که چند فرزندش را در صفین از دست داده بود، می‌گفت: علی درباره تو بی‌انصافی کرد که فرزندان خودش را نگه‌داشت و فرزندان تو را به کشتن داد(بهج الصباغة 4/265). 4. شامیان معتقد بودند در بین نوادگان علی بن ابی‌طالب، علی اکبر علیه السلام لایقترین گزینه برای خلافت رسول الله است (انساب الاشراف 5/136). حسین بن علی در کربلا، هم باید نقش یعقوب نبی را ایفا می‌کرد و هم نقش ابراهیم خلیل را. یعنی باید مانند یعقوب از جانشین خودش (#امام_سجاد) مراقبت می‌کرد و نمی‌گذاشت گرگهای کوفی پیراهن خونی‌ ولیِّ خدا را به او تحویل دهند! حالا تنها راهش این بود که خطای محاسباتی یزیدیان را به ظاهر تأیید کند تا آنان گمان کنند #علی‌_اکبر جانشین حسین است و با قتل علی‌اکبر به خیال این‌که جانشین حسین را کشته‌اند، از آسیب زدن به امام سجاد صرف نظر کنند(علی‌اکبر فدای جانشین حسین). این‌جا بود که او و علی‌اکبر باید نقش ابراهیم و اسماعیل را ایفا می‌کردند. همان ابتلائی که ابراهیم وعده کرد و حسین به جا آورد (غلام پیر مغانم زمن مرنج ای شیخ/ چراکه وعده تو دادی و او به جا آورد)‌‌ 5. در شامگاه عاشورا شامیان واقعا بر این گمان بودند که دیگر جانشین حسین را کشته‌اند! و چنین بود که وقتی #امام_سجاد در کوفه به ابن‌مرجانه گفت: نام من علی است، ابن‌مرجانه با بُهت و غافل‌گیری پرسید: مگر علی در کربلا کشته نشده؟! حالا این جانشین واقعی حسین بن علی بود که سر برآورده بود تا با قدرت و درایت، "معادلات پس از جنگِ" شامیان را به هم بریزد! #مناسبتی، شماره 77 #هفتم_محرم #عاشورا https://eitaa.com/banahjolbalaghe https://eitaa.com/joinchat/494927872Ca763d6564a

بسم الله 🔵 #حجاب زنان عاشورایی بانوان #عاشورا پس از شهادت شهدای #کربلا با اینکه در بدترین شرایط ممکن قرار داشتند گاه با همه احساسات و عواطف زنانه شاهد جراحت و شهادت عزیزانشان بودند و گاه به عنوان اسیر جنگی در چنگ دشمن گرفتار بودند. با این همه باز هم بر اساس آنچه در برخی نقلها روایت شده، حجاب خود را حفظ می‌کردند. ✏️نقلهای زیادی وجود دارد که حساسیت زنان عاشورایی بر حجاب را گزارش کرده است. یکی از نقل‌هایی که بر حجاب زنان عاشورا دست نهاده، روایتی است که خطابه #ام_کلثوم دختر حضرت علی علیهما السلام را نقل کرده است. در این نقل که سید بن طاووس آن را گزارش کرده، آمده است ام کلثوم دختر علی علیه السلام که صدای گریه‌اش بلند شده بود از ورای پوشیه‌اش (کِلَّة) خطبه‌ای ایراد کرد. (خَطَبَتْ أُمُّ كُلْثُومٍ بِنْتُ عَلِيٍّ ع فِي ذَلِكَ الْيَوْمِ مِنْ وَرَاءِ كِلَّتِهَا رَافِعَةً صَوْتَهَا بِالْبُكَاءِ فَقَالَتْ: …) (الملهوف: ص 198) ⏺در اولین لحظات پس از شهادت شهیدان، غارت خیمه‌ها شروع شد اما وقتی #عمر_سعد به خیمه‌ها رسید زنان و دختران تنها چیزی که از او خواستند این بود که اموال به غارت رفته را از غارتگران بگیرد و به آنان بازگرداند تا با آن خودشان را بپوشانند(سَأَلَتْهُ النِّسْوَةُ لِيَسْتَرْجِعَ مَا أُخِذَ مِنْهُنَّ لِيَتَسَتَّرْن) (ارشاد مفید ج 2 ص 113) ⏺وقتی کاروان به شام رسید، ام کلثوم به مأمور انتقال اسیران گفت ما را از دری وارد شام بکنید که تماشاگر کمتری داشته باشد و از آنان درخواست کرد سرهای شهدا را از بین شتران اسرا دور کنند تا نگاه‌هایی که در تماشای سرهای شهدا هستند به زنانی که سوار شتران هستند، دوخته نشود. (الملهوف ص 210) ⏺یکی از ابعاد مهم سِتر زنان، پوشیده ماندن صدای آنان از گوش نامحرمان است. در برخی نقلها آمده است که #امام_حسین علیه السلام وقتی صدای گریه بلند اهل حرم را شنیدند #حضرت_عباس و حضرت #علی_اکبر علیهما السلام را فرستادند تا آنان را به آرامش دعوت کنند (وقعة الطف ص 206) #مناسبتی شماره 43، به مناسبت #روز_حجاب_و_عفاف https://eitaa.com/banahjolbalaghe

بسم الله 🔵حریم زن و مرد در خانه اهل بیت ع رعایت حریم زنان در خانواده اهل بیت علیهم السلام، در حدی بود که در منزل امامان علیهم السلام اتاقی به نام «دارالرجال» وجود داشت و ملاقات‌های این بزرگواران با مردان یا اسکان مهمانان، در آن اتاق انجام می‌شد و اتاق [یا اتاق‌های] دیگری به نام «دارالنساء» نیز وجود داشت و زنان ‌اهل‌بیت ع در آنجا بودند. گاه پیش می‌آمد که در دارالرجال مثلاً مجلسی مانند مجلس مرثیه‌خوانی برای امام حسین ع برگزار می‌شد و لازم بود زنان ‌اهل‌بیت ع نیز از فضیلت شرکت در آن مجلس بهره‌مند شوند. برای چنین موقعیتی در همان دارالرجال پرده‌ای نیز وجود داشت که زنان ‌اهل‌بیت ع پشت آن پرده جای می‌گرفتند و از مجلس مرثیه‌خوانی بهره می‌بردند. سفیان عبدی شاعر ‌اهل‌بیت ع به منزل امام صادق ع آمده بود و مرثیه می‌خواند. وقتی مرثیة او به بخش حساس و جان‌گدازی رسید، حضرت فرمود دخترم را صدا بزنید تا بیاید و بشنود که بر سر اجدادش چه مصیبت‌هایی آمده است! دختر امام آمد و پشت پرده نشست: «فَجَاءَتْ فَقَعَدتْ خَلْفَ السِّتْر‌»(كافي، 8: 216). عبدالله‌بن‌غالب نیز روایت کرده وقتی مرثیه‌اش به بیت‌های حساس رسیده بود، صدای گریۀ زنان از پشت پرده به گوش رسیده است (ابن‌قولویه، ص105). https://eitaa.com/banahjolbalaghe

بسم الله 🔵خطر تفرقه و تشتت در جبهه‌ی دغدغه‌مندان حجاب و عفاف 🔵کنشگران انقلابیِ فضای مجازی با دقت بخوانند خطبه قاصعه را ⁉️آن‌چه موجب عزتمندی و عافیت امتهای پیشین، سرریز شدن نعمتهای الاهی برآنان، رسیدن به کرامت ملّی و دوری و نومیدی دشمن از آنان می شد چیست؟ 1. اجتناب از تفرقه(الِاجْتِنَابِ لِلْفُرْقَةِ )، 2. از دست ندادن الفت و همگرایی اجتماعی (اللُّزُومِ لِلْأُلْفَةِ )، 3. تحریک و تواصی یکدیگر به اجتناب از تفرقه (التَّحَاضِّ عَلَيْهَا و التَّوَاصِي بِهَا )، ↩️ (فَالْزَمُوا كُلَّ أَمْرٍ لَزِمَتِ الْعِزَّةُ بِهِ شَأْنَهُمْ وَ زَاحَتِ الْأَعْدَاءُ لَهُ عَنْهُمْ وَ مُدَّتِ الْعَافِيَةُ بِهِ عَلَيْهِمْ وَ انْقَادَتِ النِّعْمَةُ لَهُ مَعَهُمْ وَ وَصَلَتِ الْكَرَامَةُ عَلَيْهِ حَبْلَهُمْ مِنَ الِاجْتِنَابِ لِلْفُرْقَةِ وَ اللُّزُومِ لِلْأُلْفَةِ وَ التَّحَاضِّ عَلَيْهَا وَ التَّوَاصِي بِهَا) ┄┄┅••=✧؛❁؛✧=••┅┄┄ ⁉️ آن‌چه باعث شکسته شدن کمر امتها(كَسَرَ فِقْرَتَهُمْ ) و تضعیف اقتدار ملّی آنان (أَوْهَنَ مُنَّتَهُمْ) می‌شد چیست؟ 1. پرکینه شدن قلبهای مردم نسبت به یکدیگر(َتضَاغُنِ الْقُلُوبِ )، 2. حسدورزی اعضای جامعه نسبت به یکدیگر(تَشَاحُنِ الصُّدُورِ)، 3. پشت کردن مردم به یکدیگر(تَدَابُرِ النُّفُوسِ)، 4. یاری نکردن یکدیگر خالی کردن پشت همدیگر(تَخَاذُلِ الْأَيْدِي)= نداشتن برنامه واحد. ↩️و اجْتَنِبُوا كُلَّ أَمْرٍ كَسَرَ فِقْرَتَهُمْ وَ أَوْهَنَ مُنَّتَهُمْ مِنْ تَضَاغُنِ الْقُلُوبِ وَ تَشَاحُنِ الصُّدُورِ وَ تَدَابُرِ النُّفُوسِ وَ تَخَاذُلِ الْأَيْدِي ┄┄┅••=✧؛❁؛✧=••┅┄┄ ⁉️مهمترین عوامل سربلندی و کامیابی امتها چه بود؟ 1. همگرایی بزرگان و رهبران(الْأَمْلَاءُ مُجْتَمِعَةً )، 2.و همدلی و نزدیکی سلیقه‌ها و دغدغه‌ها (الْأَهْوَاءُ مُؤْتَلِفَةً)، 3. اعتدال و درستی افکار (الْقُلُوبُ مُعْتَدِلَةً)، 4. حمایت از یکدیگر (الْأَيْدِي مُتَرَادِفَةً وَ السُّيُوفُ مُتَنَاصِرَةً)، 5. نفوذ بصیرتها (الْبَصَائِرُ نَافِذَةً) 6. یکی بودن برنامه‌ها و اهداف (الْعَزَائِمُ وَاحِدَةً) ↩️فانْظُرُوا كَيْفَ كَانُوا حَيْثُ كَانَتِ الْأَمْلَاءُ مُجْتَمِعَةً وَ الْأَهْوَاءُ مُؤْتَلِفَةً وَ الْقُلُوبُ مُعْتَدِلَةً وَ الْأَيْدِي مُتَرَادِفَةً وَ السُّيُوفُ مُتَنَاصِرَةً وَ الْبَصَائِرُ نَافِذَةً وَ الْعَزَائِمُ وَاحِدَةً. #با_معارف_نهج البلاغه 259 https://eitaa.com/banahjolbalaghe https://eitaa.com/joinchat/494927872Ca763d6564a

✨شجاعت و تدبیر بی نظیر امام سجاد(ع)✅ ✳️ابن زیاد ملعون موقعی که اسرای کربلا رو در کوفه در دارالاماره مقابل خودش احضار کرد به امیرالمؤمنین علی علیه السلام اهانتی کرد ؛ ببین امام سجاد علیه السلام که در غل و زنجیر هستند چه جور ابن زیاد ملعون رو عصبانی کردند 😱🔥 #استاد_عشایری_منفرد #بیان_امیر #نهج_البلاغه 📡مرکز رسانه ای ولایت 📲مدیریت فضای مجازی 🔰 @velayattv 💯 کانال استاد محمد عشایری منفرد (حفظه الله) 🆔https://eitaa.com/ashayerimonfared

بسم الله 🔵نسخه نهج البلاغه ابن شَدقَم ابوالمکارم بدرالدین, حسن بن على بن حسن بن على بن شدقم حسینى, فقیه, محدث و شاعر شیعى قرن دهم است. او در مدینه به دنیا آمد و از استادان بزرگ مدینه, مکه, قزوین, یزد و شیراز درس آموخت و به دعوت پادشاهان هند مدتى رهسپار آن دیار شد و زعامت دینى دربار شاه سلطان حسین نظام شاه و فرزندش شاه مرتضى را بر عهده گرفت. ابن شدقم درکنار همه تألیفات دیگرش با خط زیباى نسخ, نسخه اى نفیس از نهج البلاغه را نگاشت و براى جهان پس از خودش به یادگار نهاد. شخصیت علمى او سبب شد تنها به رونویسى نهج البلاغه بسنده نکند بلکه متن انتخابى خود را با چهار نسخه معتبر مقابله و برترین متن را برگزیند. نسخه هاى مورد اعتماد ابن شدقم بنابر آنچه در پایان کتاب خود نگاشته است, چنین است: الف) نسخه ابن أبى الحدید که به خط استاد ابن شدقم ـ مزیدى ـ بوده و آن را به دقت و صحت توصیف کرده است. ب) نسخه اى با تاریخ کتابت سال 588 ق که بر شیخ سدید الدین یوسف بن مطهر ـ پدر علامه حلى ـ قرائت شده و به خط او ابلاغ قرائت داشته است. ج) نسخه اى به تاریخ سال 400 ق که آثار صحت آن پدیدار بوده است. د) نسخه شرح ابن میثم بحرانى که این نسخه در نزد ابن شدقم از اعتبار کمترى برخوردار بوده است. از میان مترجمان معاصرِ نهج البلاغه دکتر محمدمهدی جعفرى براى ترجمه خود, متن استوار ابن شدقم را برگزیده و آن را با چند نسخه خطى معتبر دیگر مانند نسخه ابن عتایقى (700 ق), نسخه مدرسه نواب (544 ق) و نسخه کتابخانه آیت اللّه العظمى مرعشى نجفى (469 ق) مقابله و سعى کرده است دقیق ترین متن نهج البلاغه را فراروى پژوهشگران قرار دهد. ✍️برگرفته از مقاله «نیم نگاهی به ترجمه نهج البلاغه دکتر سید محمد مهدی جعفری» به قلم احمد غلامعلی #اختلاف_نسخ #با_شیفتگان_نهج البلاغه 68 https://eitaa.com/banahjolbalaghe https://eitaa.com/joinchat/494927872Ca763d6564a

بسم الله 🔵نشانه کارآمدی و اثربخشی نظارت بر عملکرد مدیران و کارگزاران و ابْعَثِ الْعُيُونَ مِنْ أَهْلِ الصِّدْقِ وَ الْوَفَاءِ عَلَيْهِمْ فَإِنَّ تَعَاهُدَكَ فِي السِّرِّ لِأُمُورِهِمْ حَدْوَةٌ لَهُمْ عَلَى اسْتِعْمَالِ الْأَمَانَةِ وَ الرِّفْقِ بِالرَّعِيَّة. نامه 53 بازرسان مخفی صادق و وفاداری را بر آنان [کارگزارانت] بگمار؛ چرا که مراقبت پنهانی تو از کارهایشان آنان را وادار میکند که [در مسئولیتشان] امین و نسبت به مردم زیردستشان مهربان و مداراگر باشند. ↩️دو شاخص مهمی که با آن می‌توان میزان کارآمدی و اثربخشی بازرسی و نظارت عالی بر مسئولان را ارزیابی کرد: شاخص اول: آیا نظارتها و بازرسیها موجب امانتداری کارگزاران و مدیران بدنه نظام شده است؟ شاخص دوم: آیا نظارتها و بازرسیها موجب مهربانی و مداراگری مدیران بدنه با مردم شده است؟ #با_معارف_نهج البلاغه 260 https://eitaa.com/banahjolbalaghe https://eitaa.com/joinchat/494927872Ca763d6564a

بسم الله 🔵نهی از منکر و مؤمنان حلیم فَلَعَنَ اللَّهُ السُّفَهَاءَ لِرُكُوبِ الْمَعَاصِي وَ الْحُلَمَاءَ لِتَرْكِ التَّنَاهِي‏. خطبه 192 خداوند لعنت کرد سفیهان را به سبب ارتکاب گناهان و حلیمان را به سبب ترک نهی از منکرِ همگانی. ✍️در خطبه قاصعه انتشار معصیت در جامعه به دو عامل نسبت داده شده: گنه‌کاری سفیهان و نهی از منکر نکردن حلیمان. نکته نغز آن است که گویا نهی از منکر فقط وظیفه حلیمان بوده وگرنه دیگران هم باید به سبب ترک شدن نهی از منکر لعنت می‌شدند. 👈حلیم به چه معنایی است و چه رابطه‌ای با نهی از منکر دارد؟ معنای حلم در زبان عربی خودداری عاقلانه از عجله و خویشتنداری عاقلانه از خشم است. البته چون خودداری از عجله و غضب از نشانه‌های عقل و خردمندی است، کلمه «حلم» را برخی لغویان به معنای «عقل» نیز برگردانده‌اند. گفته شده است که در روایتِ «حلومهم کحلوم الاطفال» کلمه «حلوم» به معنای «عقول» به کار رفته است.(ابن فارس، معجم مقاییس اللغة، ج ج2، ص: 93، راغب، مفردات الفاظ القرآن، ص: 253.، حمیری، شمس العلوم، ج 3، ص 1543. طریحی، مجمع البحرین، ج 6 ، ص: 48.) 🔗توجه به رابطه دو کلمه «حلیم» و «تناهی» نشان می‌دهد که نهی از منکر از منظر امیرالمؤمنین علیه السلام یک کنش اجتماعی است که مبتنی بر چند عنصر است: ➖آرامش و خودداری از هرگونه شتاب‌زدگی، ➖خویشتنداری از خشم ➖به کارگیری تعقل. با توجه به این‌که کلمه حلیم متضاد سفیه است، این تعقل به تعقل نظری فیلسوفانه نظارت ندارد بلکه مراد تعقل در عرصه عمل است که "عمل عاقلانه و حزم‌اندیشانه توأم با نگاهی به عاقبت کار" را میرساند یعنی عملی عاقلانه که موجب اثربخشی و کارآمدی و نتیجه‌بخش بودن عمل نهی از منکر است. 🔺شاید برای همین جهت بود که روزی امام صادق علیه السلام به یکی از شاگردانشان فرمودند: «وقتی متوجه می‌شوید که یکی از شما کار ناپسندی را انجام می‌دهد که موجب وهن ما می‌شود، چرا به سرغش نمی‌روید و او را موعظه نمی‌کنید و سخن بلیغ و مؤثری با او نمی‌گویید؟ «...مَا يَمْنَعُكُمْ إِذَا بَلَغَكُمْ عَنِ الرَّجُلِ مِنْكُمْ مَا تَكْرَهُونَ مَا يَدْخُلُ عَلَيْنَا مِنْهُ الْعَيْبُ عِنْدَ النَّاسِ وَ الْأَذَى أَنْ تَأْتُوهُ وَ تَعِظُوهُ وَ تَقُولُوا لَهُ قَوْلًا بَلِيغاً ...»‏ (اختصاص ص: 227) #با_معارف_نهج البلاغه 261 https://eitaa.com/banahjolbalaghe https://eitaa.com/joinchat/494927872Ca763d6564a

بسم الله 🟣برکات غزوات عصر رسول الله برای جهان اسلام سی و هشت سال پس از هجرت پیامبر، یعنی سه دهه پس از غزوات پیامبر، امیرالمؤمنین علیه السلام با مردم کوفه، از برکات و فوائد آن جنگهای دشوار سخن می‌گوید: «ما در رکاب پیامبر خدا صلی الله علیه و آله با پدران، فرزندان، برادران و عموهای خودمان می‌جنگیدیم! این جنگ برای ما نتیجه‌ای نداشت جز ایمان، تسلیم [در برابر خدا و رسول]، حرکت در صراط المستقیم، تحمل درد و رنج، جدیت در جهاد با دشمن ... وقتی خداوند صداقت ما را امتحان کرد، بر دشمنان شکست و فروپاشی و بر ما نصرت نازل فرمود تا بدان‌جای که اسلام استقرار یافت و تثبیت شد و توسعه یافت. (وَ لَقَدْ كُنَّا مَعَ رَسُولِ اَللَّهِ صلى الله عليه وآله نَقْتُلُ آبَاءَنَا وَ أَبْنَاءَنَا وَ إِخْوَانَنَا وَ أَعْمَامَنَا مَا يَزِيدُنَا ذَلِكَ إِلاَّ إِيمَاناً وَ تَسْلِيماً وَ مُضِيّاً عَلَى اَللَّقَمِ وَ صَبْراً عَلَى مَضَضِ اَلْأَلَمِ وَ جِدّاً فِي جِهَادِ اَلْعَدُوِّ ....فَلَمَّا رَأَى اَللَّهُ صِدْقَنَا أَنْزَلَ بِعَدُوِّنَا اَلْكَبْتَ وَ أَنْزَلَ عَلَيْنَا اَلنَّصْرَحَتَّى اِسْتَقَرَّ اَلْإِسْلاَمُ مُلْقِياً جِرَانَهُ وَ مُتَبَوِّئاً أَوْطَانَهُ) (خطبه 55) ↩️پس جنگ با همه تلخی‌هایش، با همه مشکلاتی که پدید می‌آورد، می‌تواند فایده‌ای داشته باشد! حق همین است که در این روزها که روزهای یادکرد از جانبازیهای فرزندان و بردباریها و مقاومت مادران این مرز بوم است، از پیامدهای شیرین آن حماسه سخن بگوییم. #با_معارف_نهج البلاغه 262 https://eitaa.com/banahjolbalaghe https://eitaa.com/joinchat/494927872Ca763d6564a

بسم الله #آشنایی_با_خطبه خطبه 22 1️⃣فضای صدور خطبه حضرت بعد از شنیدن خبر پیمان شکنی ناکثین (طلحه و زبیر) این خطبه را ایراد فرمودند. 2️⃣اهمیت خطبه ابطال حجت ناکثین در برپایی جنگ جمل. 3️⃣مضامین خطبه اين خطبه به مطالبی چون بيعت شكنى طلحه و زبير، حوادث تلخ جنگ جمل، مسأله خونخواهی «عثمان» كه بهانه جنگ افروزی اصحاب جمل بود و در نهایت، پاسخ به تهديد دشمنان می پردازد. تفصیل مطالب عبارتند از: 1. شیطان، حزب خود را گردآورده است تا ظلم به جایگاه خود (که در زمان عثمان یافته بود) بازگردد. 2. آنان هیچ کار خلاف و منکری از من سراغ ندارند (تا آن را دستاویز پیمان شکنی خود نمایند). 3. آنها انتقام خونى که خود ریخته اند از من مى‏طلبند. بر فرض که من در قتل عثمان شریک آنان بوده باشم، بی شک آنان نیز در قتل عثمان سهیم بوده اند، پس حجت آنان برای جنگ که خونخواهی عثمان است، بر علیه خود آنان است (زیرا خود آنان عامل اصلی قتل عثمان بودند). 4. آنها مى‏خواهند از مادرى شير بنوشند كه شيرش قطع شده و بدعتى را زنده كنند كه مدت‏هاست مرده است (یعنی مى‏خواهند همان حيف و ميل‏هاى زمان عثمان تكرار شود و بر بيت المال مسلّط شوند). 5. اگر آنان از پذيرش حق امتناع كنند، لبه تيز شمشير را به آنها مى‏بخشم، همان شمشيرى كه بهترين درمان باطل و ياور حق است. 6. عجيب است كه مرا به نیزه و شمشیر فراخوانده اند. من كسى نبودم كه به نبرد تهديد شوم يا مرا از نيزه و شمشیر بترسانند، چرا كه من به پروردگار خويش يقين دارم و در دين و آئين خود كمترين شكّ و ترديدى ندارم. 4️⃣لطایف خطبه 1. در عبارت « يَرْتَضِعُونَ أُمّاً قَدْ فَطَمَت‏» (از مادری شیر می خواهند که شیرش خشک شده است) استعاره مرکب بسیار لطیفی به کار رفته است. مادر شیرده، استعاره از بیت المال زمان عثمان است و شیر، استعاره از عوائد بی حساب و کتاب است و خشک شدن شیر نیز، استعاره از تغییر شرایط حکمرانی است که بیت المال، بسان زمان عثمان، به امثال طلحه و زبیر شیر نمی دهد. 2. حضرت امیر علیه السلام میان بی باکی از نبرد با دشمن از یک سو و یقین به پروردگار و عدم تردید در دین از سوی دیگر، ملازمت برقرار کرده است، چرا که « إِنَّ أَوْلِيَاءَ اللَّهِ لَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ» (یونس/62). 5️⃣مصادر خطبه الإمامة و السیاسة، ابن قتیبة، ج1، ص154؛ الغارات، هلال ثقفی؛ المسترشد، طبری، ص95؛ کشف المحجة، سید بن طاووس، ص173 و ... ┄┄┅••=✧؛❁؛✧=••┅┄┄ ✍️استاد علی رحیمی ؛ حوزه علمیه شیراز https://eitaa.com/banahjolbalaghe

بسم الله 🟣ترجمه کلمه «تخلّف» در نهج البلاغه کلمه «خلف» به معنای پشت و ضدِّ جلو به کار می‌رود. به زنی که در جهاد شرکت نمی‌کند و بعد از رفتن مرد مجاهدش، پشت سر او در شهر باقی می‌ماند، گفته می‌شود: «خالفة» که جمع آن «خوالف» است. (رَضُوا بِأَنْ يَكُونُوا مَعَ الْخَوٰالِفِ). به کسی که با نقش و فاعلیت خودش از دیگران عقب افتاده، و همراه با آنها نمی‌رود، می‌گویند: «تَخَلَّف عنهم» یا «تَخَلّفَهم» وقتی کسی که از همه جلو افتاده و افراد یا اشیائی را پشت سر خود بر جای می‌نهد، می‌گویند: «خلّفهم: آنها را پشت سر نهاد».( راغب، مفردات الفاظ القرآن، ص: 294، فیومی، مصباح المنیر، ج 2، ص: 179 زبیدی، تاج ا لعروس،ج 12، ص: 200) امیرالمؤمنین علیه السلام خطاب به فرزندشان می‌فرمایند: «يَا بُنَيَّ لاَ تُخَلِّفَنَّ وَرَاءَكَ شَيْئاً مِنَ اَلدُّنْيَا: ای فرزندم چیزی از دنیا را پس از مرگ از خود بر جای نگذار» 🔰«تخلّف» در خطبه 100 درباره پرچم ولایت که پیامبر بعد از خود برای جامعه بر جا نهادند، فرموده است: «مَنْ تَقَدَّمَهَا مَرَقَ وَ مَنْ تَخَلَّفَ عَنْهَا زَهَقَ وَ مَنْ لَزِمَهَا لَحِقَ: هر كه از آن پرچمِ [ولایت] پيش افتاد از دين بيرون و هر كس از آن عقب افتاد، هلاک شود و هر كه تابع و ملازم او شد به حق پیوندد» در این‌جا، کلمه‌ی «تخلّف» به قرینه مقابله با «من تقدمها...» به معنای "عقب افتادن عمدی اختیاری" است. بسیاری از مترجمان به سبب روشنی حاصل از قرینه مقابله، توانسته‌اند ترجمه‌ی درخوری ارائه کنند اما برخی مترجمان شاید با تکیه بر این‌که در زبان فارسی کلمه تخلف به معنای سرپیچی و مخالفت نیز به کار می‌رود، کلمه «تخلف» را به معنای عصیان و مخالفت کردن برگردانده‌اند! (ترجمه نهج البلاغه بهشتی، و ترجمه نهج البلاغه شاهین، و ...) هرچند از نظر مصداقی، سرپیچی کردن با عقب افتادن یکی است ولی از نظر مفهومی بویژه در سیاق این جمله، باید کلمه‌ی «تخلف» به همان معنای خودش ترجمه شود. #با_مترجمان_نهج،‌ شماره 81 https://eitaa.com/joinchat/494927872Ca763d6564a

من اتجر بغیر فقه فقد ارتطم فی الربا https://eitaa.com/joinchat/494927872Ca763d6564a

بسم الله 🟣کلمه امامت در نهج البلاغه نسخه صبحی صالح و شیخ محمد عبده امامت، در منابع حدیثی ، نظام امت و نظام دین شمرده شده است. نظام به معنای نخی است که منجوقها یا مهره‌ها را به رشته درمی‌آورد و به آنها شکل می‌دهد تا از پراکندگی و بی‌فایدگی نجاتشان دهد. از امام رضا علیه السلام نقل شده است: «إِنَّ الْإِمَامَةَ زِمَامُ الدِّينِ وَ نِظَامُ الْمُسْلِمِينَ و..» در روایت دیگری آمده است: «الْإِمَامُ مُطَهَّرٌ مِنَ الذُّنُوبِ مُبَرَّأٌ مِنَ الْعُيُوبِ ... نِظَامُ الدِّين...». ‏ 🔰در کلمات امیرالمؤمنین نیز آمده است که «فَرَضَ اللَّهُ تَعَالَى الْإِيمَانَ تَطْهِيراً مِنَ الشِّرْكِ وَ الصَّلَاةَ تَنْزِيهاً عَنِ الْكِبْر و ... وَ الْإِمَامَةَ نِظَاماً لِلْأُمَّةِ وَ الطَّاعَةَ تَعْظِيماً للإمامة: » (نهج البلاغه حکمت 252) در نیم قرن اخیر کتاب شریف نهج البلاغه با تصحیح و تعلیقه دو تن از بزرگان اهل تسنن، به چاپ رسیده و در محافل حوزوی و دانشگاهی شیعی نیز رواج یافت. در همین حکمت؛ کلمه «الإمامة» در نسخه‌ای که دکتر صبحی صالح و شیخ محمد عبده تصحیح کرده‌اند، به ترتیب به «الأمانة» و «الامانات» تغییر یافته است!😳 ✅در نسخه‌های شیعی مانند نسخه ابن میثم بحرانی، نسخه فیض الاسلام، نسخه مرحوم عطاردی، نسخه قیس عطار و ... همان تعبیرِ «الامامة نظاما للأمة» به کار رفته است. ابن‌ ابی‌الحدید نیز همین نسخه‌ی «الامامة نظاما للامه» را شرح کرده است. کاش نسخه‌های شیعی نهج البلاغه در محافل حوزوی و دانشگاهی رواج یابد. #اختلاف_نسخ #با_معارف_نهج البلاغه 263 https://eitaa.com/banahjolbalaghe https://eitaa.com/joinchat/494927872Ca763d6564a

بسم الله پس از انتشار پست فوق درباره روایت ««فَرَضَ اللَّهُ تَعَالَى ... الْإِمَامَةَ نِظَاماً لِلْأُمَّةِ» ؛ اقای دکتر حامد شریعتی نیاسر، با ارسال یادداشت کوتاهی ضمن ابراز محبت به کانال با نهج البلاغه، مقاله ای را درباره اختلاف نسخ در این حدیث شریف، معرفی کردند. این مقاله توسط ایشان و با مشارکت یکی دیگر از اساتید نوشته شده. ✅عنوان مقاله: تحقیق در ضبط حکمت ۲۵۲ نهج‌البلاغه: «و الإمامة نظاماً للأمة» 🔰نویسندگان: حامد شریعتی نیاسر و منصور پهلوان 🧷چکیده: در حکمت 252 نهج‌البلاغه آنجا که امیرالمؤمنین علی(ع) از فلسفۀ شرایع و احکام و حکمت آن­ها با مطلع «فرض الله الایمان تطهیرا من الشرک» سخن می‌گوید، عبارت «الامامة نظاماً للامة» آمده است که بر اهمیت مسئلۀ امامت در رهبری امت دلالت دارد. اما در برخی نسخه‌های متأخر، این عبارت به­صورت «‌الأمانة نظاما للأمة» ثبت شده است که به اهمیت امانتداری در حفظ نظام امت اشاره دارد. از سوی دیگر متأسفانه در سال‌های اخیر تحریف‌هایی از ناحیۀ‌ برخی از ناشران و مصحّحان در شروح نهج‌البلاغه به­عمل آمده است، به­طوری­که متن نهج‌البلاغۀ درج شده در ابتدای شروحی مثل ابن‌ابی‌الحدید و ابن‌میثم با متن شرح شده، توسط شارح مطابقت ندارد که از آن جمله است: عبارت «الامامة نظاماً للامة». در این مقاله با استناد به نسخه‌های کهن و شروح معتبر نهج‌البلاغه و نیز سیاق عبارت و روایات قریب ‌المضمون دیگر اثبات شده است که ضبط «الامامة» صحیح است. امامت است که رکن اساسی در نظام امت را دارا می‌باشد و بر آن تأکید شده است نه «امانت» و بی‌گمان تمایلات کلامی برخی از شارحان هم­چون محمد عبده و صبحی‌صالح در برگزیدن ضبط «الأمانة» مؤثر بوده است. 📎کلیدواژه‌ها: امامت امانت حکمت شرایع نظام امت لینک دسترسی به متن کامل مقاله: 👇 https://jqst.ut.ac.ir/article_75421.html ┄┄┅••=✧؛❁؛✧=••┅┄┄ ┄┄┅••=✧؛❁ . https://eitaa.com/banahjolbalaghe

آثار و برکات تدبر در نهج البلاغه از دیدگاه دکتر زکی مبارک؛ اندیشمند اهل سنت. https://eitaa.com/banahjolbalaghe

بسم الله فریاد تاریخی علی علیه السلام و ناشنوایی تاریخی سران مرعوب عرب در روزهای پس از جنگ نهروان، معاویه که زهره لشکرکشی مستقیم به کوفه و رویارویی مستقیم با علی ع را، نداشت، گردانهای ضربت چریکی خودش را به سرزمین‌های اطراف کوفه می‌فرستاد و منافع فراسرزمینی کوفه را مورد تهدید قرار می‌داد. در این جنایات معاویه که در تاریخ به غارات معروف است، زنان و کودکان و غیرنظامیان به شکل فجیعی مورد تعرض قرار می‌گرفتند. برنامه امیرالمؤمنین علیه السلام این بود که در برابر این غارات، لشکر گسترده‌ای از کوفه بسیج و به جنگ نهایی با معاویه اعزام شود اما کوفه پر از تخاذل بود و به فریاد غریب امیرالمؤمنین، پاسخِ درخوری نمی‌داد. پس از غارت یمن، خطبه‌ی 25 نهج البلاغه را ، پس از غارت مصر و شهادت دردمندانه محمد بن ابی‌بکر، خطبه 26 را ، پس از غارت انبار و کشیدن خلخال از پای یهودیه، خطبه 27 را و پس از غارت عین‌التمر، خطبه 36 را ایراد کرد. همه این خطبه‌ها خطاب به مردمی ایراد می‌شد، که شعار «نه غزه نه لبنان؛ جانم فدای کوفه» سر داده بودند! نه درکی از منافع فراسرزمینی خودشان داشتند و نه درکی از انسانیت و غیرت! هنوز صدای غریب علی علیه السلام، از حنجره تاریخ، خطاب به سران مرعوب دولتهای عرب، به گوش می‌رسد که: «تُكَادُونَ وَ لاَ تَكِيدُونَ، وَ تُنْتَقَصُ أَطْرَافُكُمْ فَلاَ تَمْتَعِضُونَ، لاَ يُنَامُ عَنْكُمْ وَ أَنْتُمْ فِي غَفْلَةٍ سَاهُونَ، غُلِبَ وَ اَللَّهِ اَلْمُتَخَاذِلُونَ: لحظه به لحظه بر علیه شما نقشه کشیده می‌شود اما شما نقشه‌ای برای دشمن ندارید، [منافع فراسرزمینی‌تان در] اطرافتان تکه تکه می‌شود اما شما ذره‌ای احساس درد و خشم و غیرت ندارید، دشمنتان همیشه بیدار است و لحظه‌ای از برنامه‌ریزی بر علیه شما دست نمی‌کشد اما شما در غفلت و بی‌خیالی فرورفته‌اید، به خدا قسم کسانی که پشت یکدیگر را خالی می‌کنند، شکست خواهند خورد»! کلیدواژه‌ی «#المتخاذلون» از یک بیماری سیاسی‌ـ‌اجتماعی بزرگ حکایت می‌کند که .... #با_معارف_نهج البلاغه 264 https://eitaa.com/banahjolbalaghe https://eitaa.com/joinchat/494927872Ca763d6564a

تربیت جامعه؛ وظیفه حاکمیت است یا...؟ https://eitaa.com/joinchat/494927872Ca763d6564a https://eitaa.com/banahjolbalaghe

بسم الله 🟣کلمه «فلان» در خطبه شقشقیه از کجا پیدا شده؟ دراغلبِ نسخه‌های متقدم شیعی، فقره اولِ خطبه شقشقیه به این شکل ثبت شده است: «اما والله لقد تقمصها ابن ابی‌قحافه و ...». (ابوالصلاح حلبی، تقریب المعارف، ص: 240، شیخ مفید، الجمل و النصرة لسيد العترة في حرب البصرة، ص: 26، مفید، ارشاد، ج 1 ص 287، امالی شیخ طوسی، ص: 372، احتجاج طبرسی، ج 1 ص: 191) در آثار صدوق ره به جای «ابن ابی‌قحافه»، کلمه «اخوتیم» به کار رفته است (معانی الاخبار، ص: 361 و علل الشرائع ج 1 ص: 150). تعبیر «ابن ابی‌قحافه» یا تعبیر «اخوتیم» هر دو به روشنی بر خلیفه اول، دلالت می‌کند. 📖یکی از رسم‌های کاتبان و نسخه‌نگاران قرون متقدم اسلامی، این بود که وقتی از کسی بدشان می‌آمد و می‌دیدند اسم او در متون آمده، اگر قرینه کافی در متن وجود داشت، از باب مذمت، اسمش را حذف می‌کردند و به جای اسمش کلمه «فلان» را می‌نوشتند. ظاهرا کاتبان اموی که دل خوشی از مالک اشتر نداشتند، وقتی می‌خواستند نامه امیرالمؤمنین علیه السلام به مالک اشتر را کتابت کنند به قصد مذمت مالک، کلمه «فلاناً» را به جای نام او که در صدر نامه به کار رفته، قرار می‌دادند. (ابن ابی الحدید شرح نامه 62). 📚ابن ابی الحدید معتقد است که در اصلِ خطبه شقشقیه، همین کلمه «ابن ابی قحافه» به کار رفته بوده ولی در قرون متقدم، برای مذمت خلیفه اول کلمه «فلانا» به جای اسم او قرار گرفته است! .(شرح ابن ابی الحدید ج 17 ص: 152) در سالهای اخیر، شیخ محمد عبده و صبحی صالح که گرایش سنی دارند، به همان نسخه‌ی «فلان» علاقه نشان می‌دهند اما نه از باب مذمت بلکه از باب اخفاء و کتمان حتی الامکان! #اختلاف_نسخه #نسخه_بدل #نسخه #با_معارف_نهج البلاغه 265 https://eitaa.com/banahjolbalaghe https://eitaa.com/joinchat/494927872Ca763d6564a

بسم الله 🟣رفق و مدارا در امر به معروف و نهی از منکر فَلَعَنَ اللَّهُ السُّفَهَاءَ لِرُكُوبِ الْمَعَاصِي وَ الْحُلَمَاءَ لِتَرْكِ التَّنَاهِي‏. خطبه 192 از کلمات امیرالمؤمنین علیه السلام در خطبه قاصعه به دست می‌آید که ارتکاب منکر، کار سفیهان است و نهی از منکر، تکلیف حلیمان (عاقلان بردبار) است. حلم (عقل و بردباری) معنایی دارد که «رفق و مدارا» نیز از لوازمش می‌باشد. 🔰ابن اخوه، فقیه بزرگ شافعی در کتاب معالم القربة فی احکام الحسبة، این حکایت را آورده است که مردی بر مأمون وارد شده و او را با قولی غلیظ امر به معروف و نهی از منکر کرد. مأمون در پاسخ او گفت: خداوند کسی را که برتر از تو بود به ارشاد کسی که بدتر از من بود گماشت اما شرط کرد که با او با قولی لیّن سخن کند تا شاید بر او اثر نهد (فَقُولٰا لَهُ قَوْلًا لَيِّناً لَعَلَّهُ يَتَذَكَّرُ أَوْ يَخْشىٰ)! ✅ درباره رفق و مدارا در امر به معروف و نهی از منکر، در مرفوعه ابن ابی‌عمیر، آمده است که آمر به معروف و ناهی از منکر در امر کردنش باید اهل رفق باشد (إِنَّمَا يَأْمُرُ بِالْمَعْرُوفِ وَ يَنْهَى عَنِ الْمُنْكَرِ مَنْ كَانَتْ فِيهِ ثَلَاثُ خِصَالٍ: عَامِلٌ بِمَا يَأْمُرُ بِهِ تَارِكٌ لِمَا يَنْهَى عَنْهُ، عَادِلٌ فِيمَا يَأْمُر عَادِلٌ فِيمَا يَنْهَى، رَفِيقٌ فِيمَا يَأْمُرُ رَفِيقٌ فِيمَا يَنْهَى). 🗞در منابع عامه نیز آمده است که پیامبر امر به معروف و نهی از منکر را فقط برای کسی می‌پسندید که در امر و نهی کردن اهل رفق و مدارا باشد، حکیم باشد و آگاه به حرام و حلال باشد (لا يأمر بالمعروف و لا ينهى عن المنكر إلّا رفيق فيما يأمر به، رفيق فيما ينهى عنه، حكيم فيما يأمر به، حكيم فيما ينهى عنه، فقيه فيما يأمر به، فقيه فيما ينهى عنه.‌) 📗 روایت معتبر دیگری نیز درباره رفق و مدارا در مقام امر به معروف و نهی از منکر وجود دارد که بزرگان آن را بر «امر به مندوبات» حمل کرده اند (وسائل ج 16 ص 159) 📎فقیهان بزرگوار امامیه هرچند رفق و مدارا را در همه‌ی امور مستحب می‌دانند (مهذب الأحكام سبزواري، ج‌4، ص: 97 و وسائل الشيعة، ج‌15، ص: 269‌ و ...) و درباره برخی امور مانند رفتار با اسیران و اجیران و کارگران نیز مؤکدا استحباب رفق را بررسی فرموده‌اند (مستدرک الوسائل ج 11 ص 78 و وسائل ج 19 ص 62) اما حکم شرعی رفق در مقام امر به معروف و نهی از منکر را از منظر فقهی بررسی نفرموده‌اند. #با_معارف_نهج البلاغه 266 https://eitaa.com/banahjolbalaghe